________________ 1 - દિવસદ્વાર - પ્રબળ લગ્નાદિવાળા દિવસો શુભ છે. અન્યથા અશુભ છે. રાત્રિમાં પણ તે પ્રમાણે બળાબળ જાણવું. ર - તિથિદ્વાર - ચંદ્રની કલા સ્વરૂપ આ તિથિ શુક્લ અને કૃષ્ણ પક્ષમાં 15 હોય છે. જેના નંદા, ભદ્રા, વિજયા, રિક્તા, પૂર્ણા એમ પાંચ નામ છે. આ પાંચે તિથિઓ એક મહિનામાં નિયમથી ક્રમશ: કવાર આવે છે. નંદા, જયા અને પૂર્ણા દીક્ષા પ્રદાન માટે, નંદા અને ભદ્રા શ્રુતાભ્યાસ માટે અને પૂર્ણા તિથિ અનશન માટે શુભ છે. 3 - નક્ષત્રદ્વાર - તારાઓનો સુનિશ્ચિત સમુદાય નક્ષત્ર કહેવાય છે. મુખ્યતાએ શ્રુતાભ્યાસ આદિ માટે સંધ્યાગત, રવિગત, વિવર, સગ્રહ, વિલંબિત, રાહહત અને ગ્રહભિન;આ સાત નક્ષત્રો અશુભ અને ત્યાજ્ય છે. 4 - કરણકાર - તિથિના અડધા ભાગને કરણ કહે છે. અહીં માત્ર 11 કરણોનો ઉલ્લેખ છે. સાત કરણ ચર અને ચાર કરણ સ્થિર સંજ્ઞક છે. 5 - ગ્રહ દિવસ - સાત છે. રવિ, સોમ, મંગળ, બુધ, બૃહસ્પતિ (ગુરુ), શુક્ર અને શનિ, જેમાં ગુરુ, શુક્ર અને સોમ દીક્ષા, વ્રત ઉપસ્થાપના, પદ પ્રદાન માટે શુભ છે એવી વિશેષ વાત અહીં જાણવા મળે છે. 6 - મુહૂર્ત - 30 મુહૂર્તના દિવસ-રાત થાય છે. 48 મિનિટનું એક મુહૂર્ત હોય છે. 7 - શકુનબળ - પુંલ્લિગનામ, સ્ત્રીલિંગનામ અને નપુંસકનામ એમ ત્રણ પ્રકારના શકુનનાં નામ હોય છે. એમાં નપુંસક નામવાળાં તથા મિશ્ર નામવાળાં શકુનનો દરેક કાર્યમાં ત્યાગ કરવો. 8 - લગ્નબળ. લગ્ન એટલે કાર્ય કરનારને માટે જે કાળ શુભ જણાવેલ હોય છે. વિશેષ કરીને રાહુ અને કેતુવાળા લગ્નનો સર્વ કાર્યમાં ત્યાગ બતાવ્યો છે. 9 - નિમિત્તબળ - પ્રશસ્ત અને અપ્રશસ્ત એમ બે પ્રકારનાં નિમિત્તો હોય છે. પ્રશસ્તમાં સર્વ કાર્ય કરવા યોગ્ય હોય છે, અપ્રશસ્તમાં સર્વ કાર્યનો ત્યાગ હોય છે. ઋષિના વચનની જેમ નિમિત્ત મિથ્યા થતાં નથી. ૧૩ના આગમની ઓળખ
