________________ અગ્યાર અંગ સૂત્રોમાં જ્યાં નગરી, રાજા, વનખંડ, પ્રભુ અને પ્રભુદેશના વગેરેનું વર્ણન છે ત્યાં મોટે ભાગે નહીં ૩વેવાણ' પદથી પ્રસ્તુત ઉપાંગ જોવાની જ ભલામણ કરી છે, તેથી આ ઉપાંગની મહત્તા આપોઆપ પ્રસ્થાપિત થાય છે. ઉપપાત શબ્દના બે અર્થ છે. ૧-દેવ-નારકાદિ જીવોનો જન્મ, ૨મોક્ષગમન. બંને અર્થને સાંકળીને આ આગમની રચના થયેલ છે. અપેક્ષાએ પરમાત્મા શ્રી મહાવીરસ્વામીના જીવનનો એક દિવસ અને દેશનાની ઘટના, એ આ આગમનો વિષય છે. તે દિવસની દેશના પ્રભુએ ચંપાનગરીમાં કરી, તેથી સૌ પ્રથમ ચંપાનગરીનું વર્ણન છે. તે નગરી પ્રજાથી અને તેની પ્રજા સમૃદ્ધિથી આબાદ હતી. તેના ઇશાન કોણે પૂર્ણભદ્ર ચૈત્ય હતું. જે અનેક વનખંડોથી ઘેરાયેલું હતું. તેની મધ્યમાં અશોકવૃક્ષ હતું. રમણીય એવા તે અશોકવૃક્ષ નીચે વિશાલ શિલાપટ્ટ હતો. અવનીતલને પાવન કરતા પ્રભુ ત્યાં પધાર્યા. ચંપાનગરીના અધિપતિ કુણિક સમર્થ રાજવી તરીકે સર્વગુણસંપન્ન. સ્વનગરીમાં ભગવાનનું આગમન સાંભળી તેણે રાજચિહ્નો છોડી મુખશુદ્ધિપૂર્વક હાથ જોડી પ્રભુ સમક્ષ સાત-આઠ કદમ ભરી મસ્તક નમાવી નમુત્થણે સૂત્ર” દ્વારા પ્રભુની સ્તવના કરી. રાજસભામાં પ્રભુની સ્તવના કર્યા બાદ સાક્ષાત્ દર્શન-વંદન-દેશના શ્રવણ માટે જબરજસ્ત તૈયારી કરી-કરાવી. ભક્તહૃદય દેવોને અને ઇંદ્રોને આશ્ચર્યમાં મૂકે તેવું અદ્ભુત સામૈયું રાજા કૂણિકે ક્યું. ચતુરંગી સેના અને અલંકૃત પ્રજાજનો સાથે રાજા કૂણિક પ્રભુ સમક્ષ આવે તે પૂર્વે તો દેવ આલમ પ્રભુની સેવામાં ઉપસ્થિત થઈ ગઈ હતી. સૌ પ્રથમ અસુરકુમાર, પછી ક્રમશ: ભવનવાસી, વ્યંતર, જ્યોતિષ્ક અને વૈમાનિક દેવો પણ આવી પહોંચ્યા હતા. કર્ણોપકર્ણ પ્રભુનું આગમન સાંભળી બહોળું પ્રજાજન પણ તે દિશામાં આગળ વધી ચૂક્યું હતું. આ પ્રસંગે પ્રભુવીરના ગુણ સૌંદર્યનું વર્ણન, અંતેવાસી શ્રમણોનું પપાલિક સૂત્ર | 85
