________________ * નારકીના જીવો નિરંતર તીવ્ર શ્વાસોચ્છવાસ કરે છે. દેવોને મંદ એટલે જેટલા સાગરોપમનું આયુષ્ય તેટલા પખવાડીયે તેઓની શ્વાસ ક્રિયા પૂર્ણ થાય છે. મનુષ્ય અને તિર્યંચોને તીવ્ર-મંદ બંને પ્રકારની શ્વાસોચ્છવાસ ક્રિયા હોય છે. # દેવોને છયે લેશ્યાઓ હોય છે, જ્યારે દેવીઓને કૃષ્ણાદિ પહેલી ચાર લેશ્યા જ હોય છે. * ક્રોધ કષાયની ઉત્પત્તિના ચાર કારણ છે. ૧-જમીન, ૨-સજીવ, નિર્જીવ પદાર્થ, ૩-શરીર, ૪-ઉપધિ, માન, માયા અને લોભ કષાયના પણ આ જ ચાર કારણો હોય છે. * એકેન્દ્રિયજીવ યાવતું અનંતકાળ સુધી એકેન્દ્રિયપણામાં રહે છે. જ્યારે બેઇન્દ્રિય, તે ઇન્દ્રિય અને ચઉરિન્દ્રિય જીવો સંખ્યાતકાળ સુધી સ્વસ્વરૂપે રહે છે. પંચેન્દ્રિયજીવો એક હજારથી કાંઈક અધિક સાગરોપમ સુધી પંચેન્દ્રિયપણામાં ઉત્કૃષ્ટથી રહે છે. * એકેન્દ્રિય જીવો મિથ્યાદૃષ્ટિ હોય છે. બેઇન્દ્રિય, તે ઇન્દ્રિય અને ચઉરિન્દ્રિયજીવો સમ્યગ્દષ્ટિ અને મિથ્યાષ્ટિ બંને હોય છે. પંચેન્દ્રિય જીવો સમ્યગ્દષ્ટિ, મિથ્યાદૃષ્ટિ અને મિશ્ર પરિણામવાળા પણ હોય છે. સિદ્ધના જીવો માત્ર સમ્યગ્દષ્ટિ જ હોય છે. હજુ વધારે જિજ્ઞાસા હોય તો વિધિવત્ ગુરુનિશ્રામાં બેસવું રહ્યું. પ્રજ્ઞાપનાસૂત્ર સૂત્ર || 97
