________________ સિહનિષ્ક્રીડિત તપ, મહાસિનિષ્ક્રીડિત તપ, સપ્તસપ્તમિકાભિક્ષુપ્રતિમા તપ, લઘુ સર્વતોભદ્રપ્રતિમા તપ, મહાસર્વતોભદ્રપ્રતિમાતપ, ભદ્રોત્તરપ્રતિમા તપ, મુક્તાવલી તપ અને વર્ધમાન તપ. “મોક્ષ પ્રાપ્તિ માટે સંસારનો ત્યાગ, સંયમ-જીવનનો સ્વીકાર અને ઘોર તપની આરાધના અનિવાર્ય છે.' શ્રી અંતઋતુદશાંગ આગમના દરેક વર્ગ અને અધ્યયનનો આ સંદેશ છે. અંતકૃદશાસૂત્રની વાણીના અંશો * आलित्तेणं भंते ! लोए, पलित्तेणं भंते ! लोए, आलित्तपलित्तेणं भंते ! लोए जराए मरणेण य / से जहा नामए केई गाहावई आगारंसि झियायमाणंसि जे तत्थ भंडे भवई अप्पभारे मोल्लगुरुए तं गहाय आयाए एगंतं अवगम्मइ, एस मे णित्थारिए समाणे पच्छा पुरा हियाए सुहाए खमाए णिस्सेसाए आणुगामियत्ताए भविस्सइ / एवामेव मम वि एगे आया भंडे इढे कंते पिए मणुन्ने मणामे, एस में णित्थारिए समाणे संसारवोच्छेयकरे भविस्सइ / હે ભગવંત! આ સંસાર વૃદ્ધત્વ અને મરણથી આદીપ્ત છે, પ્રદીપ્ત છે. જેમ કોઈ ગૃહસ્થ પોતાના ઘરમાં આગ લાગે ત્યારે જે વસ્તુ અલ્પભાર વાળી અને બહુમૂલ્યવાળી હોય તેને ગ્રહણ કરી ઘરમાંથી બહાર નીકળી જાય છે, એ ગૃહસ્થ વિચારે છે કે આ વસ્તુ મારા માટે, આગળપાછળ હિત માટે, સુખ માટે થશે, કલ્યાણ માટે થશે અને ભવિષ્યમાં ઉપયોગી થશે. એ પ્રમાણે મારે પણ એક આત્મારૂપ વસ્તુ મને ઇષ્ટ છે, કાંત છે, પ્રિય છે અને મનોજ્ઞ છે. આ મારા આત્માને સંસારથી બચાવીશ તો મારા સંસારનો અંત આવશે. # રિ પ મ ળો પાથબં સંયમ પાલનમાં થોડો પણ પ્રમાદ કરવા જેવો નથી. * जाणामि अहं अम्मयाओ ! जहा जाएणं अवस्स मरियव्वं, न जाणामि अहं अम्मयाओ ! काहे वा कहिं वा कहं वा कियचिरेण वा ? હે માતા-પિતા ! હું જાણું છું કે જે જન્મ પામે છે, તેને અવશ્ય કરવું પડે છે. પરંતુ હું જાણતો નથી કે ક્યારે, ક્યાં કઈ રીતે અને કેટલા સમય પછી મરવાનું હોય છે. (વિરક્ત અઈમુત્તા માતા-પિતાને દીક્ષા માટે સમજાવે છે.) અત્તકૃશાંગ સૂત્ર-૨ | 67