________________ અનુત્તરોપપાતિકદશાંગસૂત્ર “અનુત્તરપપાતિક સૂત્ર” આ દ્વાદશાંગીમાં નવમું અંગ આગમ છે. અનુત્તર, ઉપપાત અને દશા એમ ત્રણ શબ્દોથી આ નામ નિષ્પન્ન થયું છે. અનુત્તર એટલે સૌથી વિશિષ્ટ, સૌથી શ્રેષ્ઠ અને સૌથી ઊંચે આવેલાં દેવવિમાનો. ઉપરાત એટલે ઉત્પન્ન થવું, જન્મ ધારણ કરવો. દશા એટલે અવસ્થા. જે સાધક આત્મા સંયમ-તપશ્ચર્યા દ્વારા અનુત્તર વિમાનમાં જન્મગ્રહણ કરે છે તેને અનુત્તરોપપાતિક કહેવાય છે. જે સૂત્રમાં તેવા સાધકોની દશા એટલે અવસ્થાનું વર્ણન છે તે અનુત્તરોપપાતિક દશાંગસૂત્ર. ધર્મકથાનુયોગમાં સમાવેશ પામતા આ આગમમાં એક શ્રુતસ્કંધ અને ત્રણ વર્ગ છે. ત્રણેય વર્ગમાં ક્રમશ: દશ, તેર અને દશ એમ અધ્યયનો છે. કુલ 33 અધ્યયનો છે. ગદ્યાત્મક સૂત્રોમાં ગુંથાયેલું આ આગમ 192 શ્લોક પ્રમાણ છે. જેનાં ઉપર 100 શ્લોક પ્રમાણ લઘુવૃત્તિ નવાંગી વૃત્તિકાર પૂ.આ.શ્રી. અભયદેવસૂરિજી મહારાજાની છે. પ્રથમ વર્ગમાં જાલિકુમાર આદિ દશ રાજપુત્રોનું કથાનક છે. જેમાં મગધ સમ્રા શ્રેણિક મહારાજાની ધારિણી રાણીના સાત પુત્રો, ચેલણા રાણીના બે પુત્રો અને નંદા રાણીનો એક પુત્ર (અભયકુમાર) હતા. પૂર્વના પુણ્યોદયે રાજપરિવારમાં જન્મ્યા હતા, ભૌતિક સુખે ભર્યું જીવન હતું. એકદા પરમાત્મા મહાવીર દેવની દેશના સાંભળી તેઓનું મન ભોગથી વિરક્ત અને યોગમાર્ગમાં રક્ત થયું. માતા-પિતાની અનુમતિ લઈ 88 | આગમની ઓળખ