________________
યોગવિવેકદ્વાચિંશિકા/બ્લોક-૨ શ્લોકાર્ચ -
શ્રતઆગમવાળા-આગમાનુસાર કરવાની ઈચ્છાવાળા એવા જ્ઞાની પણ પ્રમાદીનો કાલાદિથી વિકલ એવો યોગ ઈચ્છાયોગ કહેવાય છે. llરા
એક પ્રસ્તુત શ્લોકની ટીકામાં શ્રુતશાસ્ત્રશ્ય' ના સ્થાને કૃતાર્થચ' ગ્રહણ કરીને અર્થ કર્યો છે. તે પ્રમાણે કૃતાર્થચ' પાઠ હોવો જોઈએ અને તે પાઠ લેવાથી છંદોભંગ થાય છે. છતાં વિદીતુ વ્યુતાર્થJ’ મૂળ શ્લોકમાં પાઠ ગ્રહણ કરીએ તો ટીકા મુજબ સંગત થાય છે. તેથી તે મુજબ પાઠ લઈને અમે અહીં અર્થ કરેલ છે. ટીકા :__ चिकिरिति-चिकि!: तथाविधक्षयोपशमाभावेऽपि निर्व्याजमेव कर्तुमिच्छोः, श्रुतार्थस्य श्रुतागमस्य, अर्यतेऽनेन तत्त्वमिति कृत्वा, अर्थशब्दस्यागमवचनत्वात्, ज्ञानिनोऽपि-अवगतानुष्ठेयतत्त्वार्थस्यापि, प्रमादिनो-विकथादिप्रमादवतः, कालादिना विकल:=असम्पूर्णः, योग:-चैत्यवन्दनादिव्यापारः इच्छायोग उदाहत:-प्रतिપતિઃ (ાર ! ટીકાર્ચ - વિર્ષો ..... શ્રુતામસ્થ, તેવા પ્રકારના ક્ષયોપશમનો અભાવ હોવા છતાં પણ=શાસ્ત્રાનુસારી અનુષ્ઠાન કરી શકે તેવા પ્રકારના અર્થાત્ આગમને પરતંત્ર થઈને અનુષ્ઠાનમાં યત્ન કરી શકે તેવા પ્રકારના, તત્વસંવેદનરૂપ જ્ઞાનાવરણીયતા અને વીર્યંતરાયના ક્ષયોપશમનો અભાવ હોવા છતાં પણ, નિર્વાજ જ કરવાની ઈચ્છાવાળાનો-શાસ્ત્રમાં કહેલ મર્યાદા કરતાં અન્ય સ્વમતિ પ્રમાણે કરવાની ઈચ્છારૂપ કપટથી નહિ પણ શાસ્ત્રાનુસારી જ કરવાની ઈચ્છાવાળાનો અર્થાત્ આગમને પરતંત્ર થઈને જ મારે આ અનુષ્ઠાન કરવું છે એવા અભિલાષવાળાનો, વિકલયોગ= ત્રુટિવાળો યોગ, ઈચ્છાયોગ છે, એમ અવય છે. વળી તે અનુષ્ઠાન કરવાની ઈચ્છાવાળા કેવા છે, તે ગ્રંથકારશ્રી સ્પષ્ટ કરે છે -
શ્રત આગમવાળાનો પોતે જે અનુષ્ઠાન કરવા ઈચ્છે છે તે અનુષ્ઠાન બતાવનાર આગમને જેણે સાંભળ્યું છે તેવા શ્રુતઆગમવાળાનો, વિકલયોગ=
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
