________________
યોગવિવેકદ્વાત્રિંશિકા/શ્લોક-૧૮
“ एवं चरमदेहस्य सम्परायवियोगतः ।
નૃત્યરાશ્રવમાવંડપિ ત તથાનાશ્રયો મતઃ” || (ચો. વિ./હ્તો. રૂ૭૭)
" निश्चयेनात्र शब्दार्थः सर्वत्र व्यवहारतः ।
નિશ્વવવ્યવહારો થવું (વ) દ્વાવમિમતાર્થવો” || (ચો. વિ./હ્તો. રૂ૭૮) निश्चयेनेत्युपलक्षणे तृतीया, ततो निश्चयेनोपलक्षितात्तत्प्रापकव्यवहारत નૃત્યન્વયઃ ||૧૮૫૫
* યોગબિંદુ-૩૭૮ શ્લોકમાં વ્ ને સ્થાને = શબ્દ છે તે શુદ્ધ ભાસે છે. ટીકાર્ય :
ЧС
बहुजन्मान्तरकरो
ઞનાશ્રવ:। બહુજન્માંતરને કરનારો=દેવમનુષ્યાદિ અનેક જન્મનો હેતુ એવો, સાશ્રવયોગ સાપાયવાળા એવા યોગીને જ= અપાયવાળા એવા યોગીને જ, છે.
વળી એક જ વર્તમાન જન્મ છે જેમાં, તે અનાશ્રવ છે=અનાશ્રવ યોગ છે.
ननु રૂતિ માવઃ । ‘નનુ’ થી શંકા કરે છે કે આ કેમ છે ? અર્થાત્ એક જન્મવાળો અતાશ્રવયોગ કેમ છે ? અર્થાત્ એક જન્મવાળો અનાશ્રવયોગ સંભવે નહિ; કેમ કે અયોગીકેવલી ગુણસ્થાનકથી પૂર્વે સર્વસંવરનો અભાવ હોવાને કારણે અનાશ્રવપણાનો અસંભવ છે. એથી શ્લોકમાં ગ્રંથકારશ્રી કહે છે
તત્ત્વનું અંગ એવો જે વ્યવહાર=તત્ત્વનું કારણ એવો જે વ્યવહાર= નિશ્ચયપ્રાપક એવો જે વ્યવહારનય, તેનાથી એક જન્મવાળો અનાશ્રવયોગ છે, એમ અન્વય છે.
તેના વડે=નિશ્ચયપ્રાપક વ્યવહારનય વડે, સાંપરાયિક કર્મબંધસ્વરૂપ જ આશ્રવનો અભ્યુપગમ હોવાને કારણે, તેના અભાવમાં=સાંપરાયિક કર્મબંધરૂપ આશ્રવના અભાવમાં, ઈત્વર આશ્રવના ભાવમાં પણ= અલ્પકાળવાળા એવા દ્વિસામયિક આશ્રવના સદ્ભાવમાં પણ, અનાશ્રવયોગની ક્ષતિ નથી, એ પ્રકારનો ભાવ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
