________________
યોગવિવેકદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૨૨
૭૩ અનુસરતા નથી, પરંતુ આર્યભૂમિમાં જન્મેલા છે, તેથી કર્મભૂમિની અપેક્ષાએ સામાન્યથી તેઓ યોગ્ય છે, તેવા જીવો પણ કુલયોગી નથી, પરંતુ ગોત્રયોગી છે. તેઓ કુલયોગી નહિ હોવાથી શાસ્ત્રથી થતા ઉપકાર માટે યોગ્ય નથી. ૨૧ અવતરણિકા -
ભાવથી કુલયોગીઓનું વિશેષ સ્વરૂપ ગ્રંથકારશ્રી બતાવે છે – બ્લોક :
सर्वत्राद्वेषिणश्चैते गुरुदेवद्विजप्रियाः ।
दयालवो विनीताश्च बोधवन्तो जितेन्द्रिया: ।।२२।। અન્વયાર્થ:
ચ=અને સર્વત્રષિા :=સર્વત્ર અદ્વૈષવાળા=સર્વ દર્શનના યોગમાર્ગમાં અદ્વૈષવાળા વનપ્રિયા =ગુરુ, દેવ અને દ્વિજ છે પ્રિય જેમને એવા ઢાનવો–દયાળુ વિનીતાશ્વ=વિનીત ઘોઘવન્તોત્રંબોધવાળા નિક્રિયા:= જિતેન્દ્રિય એવા તૈ=આeભાવથી કુલયોગીઓ છે. રા શ્લોકાર્થ :
અને સર્વત્ર અદ્વૈષવાળા, ગુરુ, દેવ અને દ્વિજ જેમને પ્રિય છે એવા, દયાળુ, વિનીત, બોધવાળા અને જિતેન્દ્રિય એવા ભાવથી કુલયોગીઓ છે. રા .
- સર્વત્રાપાશ્વ અહીં કાર છે તે પૂર્વશ્લોકના કથન સાથે સમુચ્ચયાર્થે છે. ટીકા -
सर्वत्रेति-एते च तथाविधाग्रहाभावेन सर्वत्राद्वेषिणः, तथा धर्मप्रभावाद्यथास्वाचारं गुर्वादिप्रियाः, तथा प्रकृत्या क्लिष्टपापाभावेन दयालवः, विनीताश्च कुशलानुबन्धिभव्यतया, बोधवन्तो ग्रन्थिभेदेन, जितेन्द्रियाश्चारित्रभावेन ।।२२।। ટીકાર્ચ -
..ચરિત્રમાવેન Iી અને આ=ભાવથી કુલયોગી, તેવા પ્રકારના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
