________________
૭૧
યોગવિવેકદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૨૧
વળી શાસ્ત્રસાપેક્ષ યોગના અધિકારી કુલયોગી અને પ્રવૃત્તચક્રયોગીનું લક્ષણ યોગાચાર્ય વડે આ પ્રમાણે બતાવાયું છે, જે સ્વયં ગ્રંથકારશ્રી આગળ બતાવે છે. રબા
અવતરણિકા :
શાસ્ત્રસાપેક્ષ યોગના અધિકારી કુલયોગી અને પ્રવૃત્તચક્રયોગી છે, એમ શ્લોક-૨૦માં બતાવ્યું. હવે કુલયોગી અને પ્રવૃત્તચક્રાયોગીનું લક્ષણ ગ્રંથકારશ્રી બતાવે છે – શ્લોક :
ये योगिनां कुले जातास्तद्धर्मानुगताश्च ये ।
कुलयोगिन उच्यन्ते गोत्रवन्तोऽपि नापरे ।।२१।। અન્વયાર્થ :
ચે=જેઓ યોનિનાં યોગીઓના કુળમાં નાતા =જન્મેલા છે તર્માનુાતાશ્ચ=અને જેઓ તેમના=યોગીઓના ધર્મને અનુસરનારા છે, યુયોનિન ઉચ્ચત્તે તેઓ કુલયોગી કહેવાય છે. ત્રવન્તોડ ઉપરે ર=ગોત્રવાળા પણ બીજા નથી કુલયોગી નથી. ૨૧ શ્લોકાર્ચ - જેઓ યોગીઓના કુળમાં જન્મેલા છે અને જેઓ યોગીઓના ધર્મને અનુસરનારા છે, તેઓ કુળયોગી કહેવાય છે. ગોબવાળા પણ બીજા નથી કુલયોગી નથી. [૨૧] ટીકા :
य इति - ये योगिनां कुले जाता-लब्धजन्मानः, तद्धर्मानुगताश्च=योगिधर्मानुसरणवन्तश्च, ये प्रकृत्याऽन्येऽपि, कुलयोगिन उच्यन्ते द्रव्यतो भावतश्च, गोत्रवन्तोऽपि सामान्येन कर्मभूमिभव्या अपि, नापरे कुलयोगिन इति ।।२१।। ટીકાર્ચ -
૨ નનાં ... રૂત્તિ || જેઓ યોગીના કુળમાં જન્મેલા છે=પ્રાપ્ત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
