________________
૯૦.
યોગવિવેકદ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૨૯ અચિંત્ય શક્તિ પ્રગટે છે ત્યારે તેમના યમનું સેવન સિદ્ધિયમરૂપ બને છે, અને તે વખતે ક્ષીણમલપણાને કારણે નિર્મળ ચિત્તવાળા એવા તે યોગીને તેમના સાંનિધ્યમાં આવનાર બીજાને વૈરત્યાગાદિ કરાવે તેવા યમનું સેવન પ્રાપ્ત થાય છે, તે સિદ્ધિયમસ્વરૂપ છે.
અહીં વૈરત્યાગાદિમાં આદિ' પદથી અહિંસાયમ સિદ્ધ થયેલા યોગીના સાંનિધ્યમાં હિસાશીલ જીવોમાં વૈરત્યાગ થાય છે, તેમ સિદ્ધ સત્યયમવાળા યોગીના સાંનિધ્યમાં અસત્યપ્રિય સ્વભાવવાળા જીવો પણ અસત્ય બોલવા સમર્થ નથી, તેનું ગ્રહણ કરવું.IN૨૮ અવતરણિકા :
શ્લોક-૨૫ના ઉત્તરાર્ધમાં કહેલ કે યોગ, ક્રિયા અને ફળ નામના અવંચકત્રય સંભળાય છે. તેથી તે અવંચકત્રયને બતાવવા અર્થે પ્રથમ યોગાવંચકતું સ્વરૂપ ગ્રંથકારશ્રી બતાવે છે – શ્લોક :
सद्भिः कल्याणसम्पन्नैर्दर्शनादपि पावनैः ।
तथादर्शनतो योग आद्यावञ्चक उच्यते ।।२९ ।। અન્વયાર્થ :
તનાવ પવનૈ=દર્શનથી પણ પવિત્ર સ્થાસિમ્પન્ન =કલ્યાણસંપન્ન એવા મિ =ઉત્તમ પુરુષોની સાથે તથા દર્શનતો તે પ્રકારના દર્શનથી=ગુણવાનપણારૂપે દર્શનથી, યોગ:=સંબંધ લાદ્યાર્થી =આદ્ય અવંચક–યોગાવંચક ૩વ્યતે કહેવાય છે. ૨૯ શ્લોકાર્ચ -
દર્શનથી પણ પવિત્ર, કલ્યાણસંપન્ન એવા ઉત્તમ પુરુષોની સાથે ગુણવાનપણારૂપે દર્શનથી સંબંધ, આઘ અવંચકાયોગાવંચક, કહેવાય છે. ૨૯. ટીકા -
सद्भिरिति-सद्भिः उत्तमैः, कल्याणसम्पन्न:-विशिष्टपुण्यवद्भिः, दर्शनादपि=
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
