________________
આ
-
વિશ્વની આધ્યાત્મિક અજાયબીઓ
પ્રોત્સાહન આપો જેમ કાંટો કાંટાને કાઢે, એમ અહંભાવ નામનો કાંટો હતાશા, નિરાશા નામના કાંટાને કાઢી મૂકે... “હે આત્મન ! તું સૂર્ય છે, તું મહાન છે...' આ બધા શબ્દોથી માણસની અંદર રહેલા અહંભાવને પોષવો પડે છે, પણ એ જરૂરી છે. એનાથી મોટો લાભ આ થાય કે એ દોડતો થઈ જાય.
મારા જીવનમાં જ બનેલો પ્રસંગ! એક મુનિવર સંયમમાં અસ્થિર બન્યા, ગુરુ સાથેના અણબનાવના કારણે આર્તધ્યાનમાં ચડી ગયા. ઘણા ખોટા વિચારો કરી બેઠા. ને એ બધી વાતની ખબર એમના એક દિવસના રુદન સાથેના કેટલાક શબ્દો પરથી પડી. મારે સામાન્ય પરિચય તો ખરો જ, પણ અંગત પરિચય, આત્મીયતા બંધાઈ ન હતી.
પણ એ મુનિ છે અને નજીવા કારણોસર ગંભીર વિચારો કરી બેઠા છે... એ જાણકારીથી જ મારું મન દ્રવી ઊઠ્યું. લાગણીસભર હૈયું ચિંતિત બન્યું. બપોરના સમયે એ મુનિને મારી પાસે બોલાવ્યા.
મેં એમને આ ગીતના જેવા જ શબ્દોથી આવકાર્યા : | મુનિવર! તમે તો કેવો ઉત્તમ સંયમ પાળો છો, સ્વભાવ તમારો કેટલો બધો મિલનસાર છે? ક્ષયોપશમ પણ તમારો કેટલો બધો તીવ્ર છે? મુનિવર! તમે તો ક્યાં ને ક્યાં પહોંચી શકશો. તમારું ભવિષ્ય ભવ્યાતિભવ્ય બની શકે એમ છે,... તમે આ સાવ નાની બાબતોમાં ક્યાં અટવાઈ પડ્યા.'
અને એ મુનિ તો મચ્છુ ડેમનાં બારણાં ખૂલે અને પાણીનો ધોધ વહે. એમ ચોધાર આંસુએ રડવા માંડયા. પાંચેક મિનિટમાં હૈયું ખાલી થઈ ગયું. મારે એ જ જોઈતું હતું. એમને લાગ્યું કે “ કંઈક છું, કોઈક મારું મહત્ત્વ જાણે છે – મને જણાવે છે, મારા અસ્તિત્વની પણ કંઈક કિંમત છે. મારું જીવન ઘણા માટે લાભદાયી બની શકે એમ છે. હું નકામો નથી.”
આ જે ભાવ પોષાયો, એનાથી એ પાછા ઉત્સાહમાં આવી ગયા,.... ભલે એમનો રોગ ઊંડો હોવાથી વારંવાર એમને ઈંજેક્શન આપવું પડ્યું, પણ એ ઈંજેક્શનનો કોર્સ પૂરો થઈ ગયો. એ પછી હવે એમને એની જરૂર પડતી નથી. ઠીક છે, સામાન્ય દવાની ક્યારેક જરૂરી પડી પણ જાય.
આ તાકાત છે ઉત્સાહવર્ધક શબ્દોની! ધ્યાન રાખજો,
માણસ માત્રને, (પછી ભલે એ સંયમી કેમ ન હોય?) દરેકને ઊંડે ઊંડે આવા અહંકારાદિ દિોષો અલ્માંશમાં પણ પડેલા હોય જ છે. એ દોષની લાંબી પંચાત કરવાને બદલે અત્યારે એ પોષીને એને બીજા બધા દોષોમાંથી બચાવી લો.
