________________
-~-વિશ્વની આધ્યાત્મિક અજાયબીઓ --~--
એ મુનિરાજે દુઃખતા દિલે એની સુચના આપી તો ખરી, પણ એની સાથે બીજી બધી જે કાળજીઓ કરી એ આશ્ચર્ય પમાડે એવી છે.
(ક) મગનું પાણી આખા મગમાંથી નહિ, પરંતુ ફોતરાવાળી મગની દાળમાંથી બનાવડાવ્યું. આખા મગ તો સચિત્ત હોય, એટલે એની વિરાધના વધારામાં થાય. મગની દાળ અચિત્ત હોવાથી એ વધારાની વિરાધના ન થાય.
(ખ) મગની દાળ રાંધવામાં જે પાણી નાંખવામાં આવે, એ પણ જો તે ઘરે સહજ ઉકાળેલું પાણી બનાવેલું હોય, તો તે જ નાંખવું. નવું સચિત્તપાણી નહિ. એટલે પોતાના નિમિત્તે એટલી પાણીની વધુ વિરાધના થતી અટકે.
(ગ) એ મગના પાણીમાં કાચું મીઠું નંખાવવાને બદલે બલવણ નંખાવ્યું. કાચું મીઠું રંધાઈ જવાથી અચિત્ત તો થઈ જાય, પણ પોતાના નિમિત્તે એ વધારાની વિરાધના થયેલી કહેવાય.
જ્યારે પાકા મીઠામાં એ વધારાની વિરાધના નહિ. પાકું મીઠું બનાવવાની વિરાધના તો પહેલા જ બીજા માટે થઈ ચૂકી હોય. | (ઘ) એમાં કોઈપણ લીલોતરી-લીંબુ-મરચાં-લીમડો વગેરે નાંખવાની સ્પષ્ટ ના પાડે, કેમકે એમને માત્ર મગના પાણીની જ જરૂર હતી. આ બધાની નહિ. આ તો સ્વાદ માટેની વસ્તુઓ લાગી.
(ચ) એમાં આરોગ્યના માટે જીરૂ નંખાવવું જરૂરી હતું, પણ એ જીરુ આખું ન નંખાવ્યું. જે શેકેલું, અચિત્ત હોય એ જ નંખાવ્યું.
(આનું નામ જ સાચી સંયમપરિણતિ ! પડતો કાળ, નબળા સંઘયણાદિને કારણે ઉત્સર્ગમાર્ગનું સેવન શક્ય ન હોય એ વાત સાચી, એટલે જ અપવાદો સેવવા પડે એ વાત પણ સાચી... પણ એ અપવાદમાં ઓછામાં ઓછા દોષથી પતાવવાનો આવો ઉત્તમ પરિણામ એ જ સાચી સાધુતાની નિશાની છે.
આવું તો આપણે પણ કરી શકીએ.
• વિહારધામાદિમાં આધાકર્મી લેવું પડે તો માત્ર બે-ત્રણ દ્રવ્ય જ લેવા, મિષ્ટાન્નાદિ ન લેવા. છે સાથે સાઈકલાદિવાળો માણસ હોય તો પણ જેટલી ઉપધિ ઉપાડવાની શક્તિ હોય, એટલી તો જાતે જ ઊંચકવી. જે ન ઊંચકી શકાય એ જ દુઃભાતા દિલે સાઈકલવાળાને આપવી. પણ વ્યવસ્થા હોવાથી બધી જ ઉપધિ ન આપી દેવી.
• ઉંમર થયાના લીધે વિહાર થઈ શકતો ન હોય અને સ્થિરવાસની પણ અનુકૂળતા થતી ન હોય. આ કારણસર ડોળી વગેરેનો ઉપયોગ કરવો પડે તો પછી તીર્થયાત્રાદિ માટે એનો ઉપયોગ ન કરવો. શક્ય હોય એટલો એનો ઓછો વપરાશ કરવો. એમાં પણ જેટલું ચાલવાની શક્તિ હોય, એટલું તો ચાલવું જ. ડોળી વગેરે હોવાથી પાંચેક કિમી. ચાલવાની શક્તિ હોવા છતાં ન ચાલવું... એમ ન કરવું.
