________________
-------- વિશ્વની આધ્યાત્મિક અજાયબીઓ --~~~~ એમને માટે બધા જ સરખા હતા, એટલે જ એમના વૃદ્ધાદિ શિષ્યો રખડતા થઈ જાય, રિબાય એનો ભયંકર આઘાત એમને લાગે જ.
એક શિષ્ય તરીકે મારી ફરજ એ જ કે જે ગુરુએ મારા ઉપર અનંત ઉપકાર કરેલો છે, એનો બદલો વાળવા હું એમને સંપૂર્ણ પ્રસન્નતા આપું.
એનો એક જ ઉપાય મને દેખાયો “મારે શિષ્યો ન કરવા.” મારે એકપણ શિષ્ય ન હોય એટલે મારા મનમાં “આ મારો અને આ પારકો' એ ભેદ જ ઊભો ન થાય. ખુદ ગુરુ પણ મારા પર સંપૂર્ણ વિશ્વાસ મૂકી શકે કે “આને ક્યાં પોતાનો શિષ્ય છે કે જેથી પોતા-પારકાનો ભેદ રહે.”
અને ખરું કહું? ગુરુજી મને શિષ્ય કરવાનું ખરેખર કહે પણ છે. એ એમની ફરજ સમજે છે છતાં મારો એકપણ શિષ્ય મેં નથી થવા દીધો. એનાથી ગુરુજીને હૃદયથી અપાર સંતોષ પણ થયો છે. એ પોતાના ઘરડા વગેરે સાધુઓને કહ્યા જ કરે છે કે “તમારે આની પાસે રહેવાનું. એ તમને બધાને સાચવી લેશે. મારા બધા જ શિષ્યો એના જ થઈ જશે.”
અલબત્ત મેં એવી પરિણતિ તો કેળવી જ છે કે મારા શિષ્યો થાય તો ય હું કદી પક્ષપાતી નહિ જ બનું. મારા માટે સાધુમાત્ર સમાન છે પણ એની પ્રતીતિ ગુરુને મારે શી રીતે કરાવવી? એમનું મન શંકાશીલ રહે એ એમના માટે સ્વાભાવિક છે. એટલે એમને વિશ્વાસ આપવાનો એકમાત્ર રસ્તો આ જ હતો અને એ મેં અપનાવ્યો.
ભલે, મારા એક પણ શિષ્ય નથી થયા, પણ મારા અનંત ઉપકારી ગુરુને હું આ રીતે પણ પરમ સંતોષ તો આપી શક્યો ને? આનાથી જ મને તો મોટી નિર્જરા મળવાની. પછી શિષ્ય ના હોય તો ય શું?..”
આવી આવી ઘણી વાતો એ મુનિવરે મને કરી. શિષ્ય નહિ કરવા પાછળનો એમનો આશય સ્પષ્ટ હતો, એમાં જડતા ન હતી પણ સમજણપૂર્વકનો ત્યાગ હતો. અલબત્ત એમના ગુરુ એમના આ સાધુની વિશ્વાસપાત્રતા ન પિછાણી શક્યા એ ચોક્કસ એમનો દોષ, પણ એટલા માત્રથી એમણે કરેલા ઉપકારો ખતમ થઈ જતા નથી. એ ઉપકારોનો બદલો વાળી આપવાની ફરજ શિષ્ય નિભાવવાની મટી જતી નથી.
બોલો, જોયા છે કોઈ આવા ત્યાગી મહાત્મા!
(૧૯) એક મુનિરાજ પોતાના ગચ્છના જે કોઈપણ ઘરડા સાધુઓ મળે, એમને ભારોભાર આશ્વાસન આપે. સ્પષ્ટ કહે “તમારી સેવા કરનાર કોઈ હોય તો તો વાંધો જ નથી. પણ તમને જે દિવસે એમ લાગે કે “અમને કોણ સાચવશે?” એ દિવસે મને યાદ કરજો. આ સેવકને તમારી ભક્તિનો લાભ આપજો. હું ગમે ત્યાં હોઈશ, તમારી સેવા માટે દોડતો આવીશ. તમારા માટે જેટલું ઘસાઈ જવું પડે એટલું ઘસાઈશ. વિહારો અટકે, પ્રોગ્રામો અટકે, એક જ જગ્યાએ વધુ રહેવું પડે, પ્રવચનો અટકે.. તો ય હું એ બધું જ સ્વીકારીશ.”
