________________
વિશ્વની આધ્યાત્મિક અજાયબીઓ)
વિજાતીયને જોઈ લેવાનાં પાપ પણ થયા છે ખરા, પણ સાચું કહું ? મને ત્યાર પછી દુ:ખ પણ થયું છે. મારી જાત ઉપર ધિક્કાર પણ થયો છે. હું પ્રભુ પાસે ખૂબ રડ્યો પણ છું. ગુરુ પાસે એનું પ્રાયશ્ચિત્ત પણ લીધું છે છતાં યુવાની અને કુસંસ્કારોના કા૨ણે ૫૫-૬૦ વર્ષની ઉંમર સુધી માનસિક દોષોનો શિકાર હું ચોક્કસ બન્યો છું પણ સાથે એ પણ કહીશ કે મેં વ્યવહાર બગાડ્યો નથી. મેં કદી એકલાં બહેનો સાથે વાત કરી નથી. કદી કોઈની સામે ટીકી ટીકીને જોયું નથી. સૂર્યાસ્ત બાદ મેં ઉપાશ્રયમાં બહેનોને પ્રવેશવા દીધા નથી. ટૂંકમાં કોઈને પણ મારી સામે આંગળી ચીંધવાનું મન થાય કે મારા પર શંકા જાય એવું કશું જ મેં કર્યું નથી. બંધબારણે કદી બેઠો નથી. ઉપાશ્રયમાં કાયમ માટે ખુલ્લા સ્થાનમાં હોલમાં બેસું છું, રૂમમાં કદી પણ બેસતો નથી. આમ ભલે હું તપસ્વી-પ્રભાવક-વૈયાવચ્ચી-જ્ઞાની... જેવો વિશિષ્ટ સાધુ નથી, પણ અસંયમી પતિત સાધુ પણ નથી. એકંદરે મારી શક્તિ પ્રમાણે મેં સારું જીવન પસાર કર્યું.
હવે હું મુખ્ય વાત કરું.
લગભગ પચાસેક વર્ષની ઉંમર સુધી તો મને કશી ચિંતા ભવિષ્યની ન હતી પણ ધીરે ધીરે નાનામોટા રોગો થવા લાગ્યા, શરીર ઘસાવા લાગ્યું, બધા જ સંયમયોગો સ્ફૂર્તિ સાથે એકલે હાથે પાળવા અઘરા પડવા લાગ્યા. મને શ્વાસની તકલીફ હતી એટલે બે-ત્રણ માળ ચડતા પણ મને શ્વાસ ચડી જતો. એટલે જ ઘડાઓ ઊંચકી-ઊંચકીને લાવવા એ મારા માટે અઘરું થઈ પડ્યું. વિહારમાં પણ - પાણીનો મોટો ઘડો ઊંચકવાની મારી શક્તિ ન રહી. વાયુના રોગના કા૨ણે મારા હાથ પણ થોડા થોડા ધ્રૂજવા લાગેલા, એટલે કોઈપણ પાત્ર વગે૨ે હાથમાં પકડતા મને જ ભય લાગતો કે ‘આ પડી જશે તો?' એટલે ગોચરી જવાનું પણ મને ભારે પડવા લાગ્યું. ઉપાશ્રયમાં જો માત્ર પઠવવા એક-બે માળ ચડ-ઊતર ક૨વી પડે એમ હોય તો મને ચિંતા થઈ પડતી.
-
=
આવી ઘણી નાની-મોટી ચિંતાઓ મને ઘેરી રહી હતી. એ વખતે તો મારા ગુરુ સાથે હતા અને એમનો વિશાળ પરિવાર પણ સાથે હતો એટલે ગુરુના પ્રભાવથી મારું બધું જ સચવાઈ જતું હતું પણ આશરે પંચાવન વર્ષની ઉંમરથી મારામાં એક ચિંતાનો કીડો સળવળવા લાગ્યો. ‘મારા ગુરુની ઉંમર ઘણી થઈ ગઈ છે, એ ગમે ત્યારે જતા રહેશે. એમના ગયા પછી મને કોણ સાચવશે ? હું કોની સાથે રહીશ? બીજા બધા સાધુઓના પોત-પોતાના ગ્રુપ બની ગયા છે. પણ મારે તો કોઈ શિષ્ય નથી. એવી કોઈક અંગત આત્મીયતા પણ નથી. સંસાર સ્વાર્થી છે, કોણ મને રાખશે ? બધાને હું બોજારૂપ લાગીશ. કેમકે હું તો કોઈને પણ કશા કામમાં આવવાનો નથી. ઊલટું મારે બધાની સેવા લેવી પડે એવી હાલત છે. તો મને તો કોઈ નહિ રાખે.
તો શું હું એકલો પડી જઈશ? મારે એકલા રહેવું પડશે? કે પછી દીન બનીને કોઈકના ગ્રુપમાં અપમાન સહેતા રહેવું પડશે? મારી સમાધિનું શું? મારું મરણ કમોતે થશે?''
આ વિચારોથી મારી માનસિક પીડા ખૂબ જ વધી ગઈ. એ તો ભાઈ! જેના પર વીતે એને
૧૮
