________________
——વિશ્વની આધ્યાત્મિક અજાયબીઓ
+ બીજાઓને ઉપયોગી થાય એવી હતી, એ જ્ઞાનભંડારમાં આપી દીધી. જે માત્ર મારા અભ્યાસ માટે હતી, એવી નોટો પરઠવી દીધી. કેટલીક અગત્યની નોટોના પુસ્તકો છપાઈ ગયા પછી તો એ નોટો પણ પરઠવી દીધી. હવે તો નક્કી જ કર્યું છે કે જે છપાવવાનું હોય, એવું અગત્યનું જ લખવું અને છપાયા બાદ એ તરત જ પરઠવી દેવુ. એ સિવાયનું કોઈપણ લખાણ થાય તો કોઈ માગે તો આપી દેવું, નહિ તો પરઠવી દેવું. પણ એકાદ પણ નાનકડું પણ પોટલું બનાવવું નહિ.”
પ્રશ્ન: “પણ પુસ્તકોની તો જરૂર પડે ને? એનું પોટલું તો હશે ને?”
ઉત્તર ઃ “પુસ્તકો તો જ્ઞાનભંડારમાંથી જ્યારે જોઈએ ત્યારે, જ્યાં જોઈએ ત્યાં મળે છે. શા માટે એનો પરિગ્રહ કરી પાંચમા મહાવ્રતને મલિન કરવું?'
પ્રશ્નઃ પણ તમારી પોતાની લખેલી નોટ હોય, તો ભવિષ્યમાં બીજાને ભણાવવામાં એ નોટ અનુકૂળ રહે. મહેનત ન કરવી પડે.
ઉત્તર : જુઓ, પહેલી વાત તો એ કે હવે લગભગ દરેક દરેક વિષય ઉપર સારામાં સારાં પુસ્તકો છપાઈ જ ગયાં છે. આપણી લખેલી નોટ કરતા એ વ્યવસ્થિત પુસ્તકો જ અભ્યાસ કરાવવામાં વધુ ઉપયોગી બને. છતાં એકવાર તમારી વાત માની લઈએ તો પણ મારે બીજાને ભણાવવા માટે કદી મારી નોટોની જરૂર પડતી નથી. હા! કોઈક વિષયમાં મહેનત કરવી પડે, પણ એ તો મને તો ગમે છે. એમાં નવો ક્ષયોપશમ પણ ખીલે. હા! જેને આ બધું ન ફાવે તેઓની વાત જુદી! તેઓ અપવાદ માર્ગે ભલે એ નોટો રાખે ય ખરા પણ મારે તો રાખવી પડી નથી. આખી જિંદગી રાખવાની ઈચ્છા ય નથી.
પ્રશ્ન : ભલે પુસ્તકો-નોટોનો પરિગ્રહ ન હોય, પણ વધારાની કામગીઓ + પાત્રાઓ + કપડાં + ચોલપટ્ટાદિના તો પોટલા હશે જ ને? એકાદ તો છેવટે એ ઉપધિઓનું પોટલું હોય જ...
ઉત્તર : ના રે ના! ઉપધિ તો આ જમાનામાં પુષ્કળ મળે છે. શ્રાવકોની ભક્તિ બેહદ છે, ભારતમાં ગમે તે સ્થાને આપણને બધું મળી રહે છે. પછી આ બધી વસ્તુ ભેગી કરવાની જરૂર શી? મારી પાસે આમાંનું કશું જ વધારે નથી. ચોલપટ્ટો પણ માત્ર એક જ છે. જે વપરાશમાં ચાલુ છે. શિયાળામાં ઠંડીથી બચવા માટે એક પશમીનાની કામળી રાખી છે, પણ એ કાયમ સાથે જ ઊંચકું છું. એટલે એનું ય પોટલું બનાવવું પડ્યું નથી.
આ બધી પ્રશ્નોત્તરી બાદ મેં એમને પૃચ્છા કરી કે “પરિગ્રહ ન કરવાનો આટલો બધો સખત પુરુષાર્થ શા માટે?” --
ત્યારે એમણે પાંચમા મહાવ્રતના ભંગથી માંડીને ઢગલાબંધ નુકસાનો બતાવ્યા. (એ બધા જ સંવિગ્ન સંયમીઓની નિયમાવલિ વગેરેમાં દર્શાવેલા છે, એટલે અહીં ફરી લખતો નથી.)
(૧૬) એક મહાત્માને પ્રતિક્રમણ માંડલીમાં રોજ આયરિય ઉવજઝાએ... પછી બેસી જઈને બેઠા બેઠા પ્રતિક્રમણ કરતા મેં જોયા. મને કુતૂહલ થતું. ત્યાં સુધી ઊભા ઊભા કરે, વિધિસર કરે
