________________
~ વિશ્વની આધ્યાત્મિક અજાયબીઓ
+ ઊંડાઈ (૧) એક સાધુ અજવાળામાં વિહાર કરવાની પૂર્ણ ભાવનાવાળા! અને શક્ય હોય તો એમ જ કરે. પણ વધારે વિહાર હોય, ગુરુનો આદેશ હોય એટલે જો અંધારામાં વિહાર કરવો પડે તો એમાં ગુર્વાજ્ઞાને પ્રમાણ કરી અંધારામાં વિહાર કરે. અંધારામાં પડિલેહણ પણ કરે. પણ એમાં એમની બે કાળજી આંખે ઊડીને વળગે. આપણે તો ઉપધિનો વીંટીઓ બાંધીએ, દાંડામાં દંડાસન લગાડીએ, પ્યાલો + મચ્છરદાની બાંધીએ અને વિહાર કરવા લાગીએ પણ એ મુનિવર વિચારે કે
“ઉપાશ્રયની બહાર ખુલ્લામાં દંડાસનનો ઉપયોગ ન થઈ શકે એ વાત સાચી. પણ ઉપાશ્રયના બારણાં સુધી તો દંડાસનનો ઉપયોગ થઈ જ શકે ને? જો દંડાસન બાંધી દઉં, તો સંથારાના સ્થાનથી ઉપાશ્રયના બારણાં સુધી પણ નીચે પૂંજ્યા વિના જ ચાલવું પડે. એવું શા માટે કરવું? આમાં તો યતના પાળી શકાય છે.”
અને આ વિચાર પ્રમાણે એ મુનિ ઉપધિ બાંધી, ઝોળી ગળે લટકાવી એક હાથમાં દાંડો + પ્યાલો + મચ્છરદાની ઊંચકી, બીજા હાથમાં દંડાસન રાખી એનાથી બરાબર પૂંજતા પૂંજતા છેક દરવાજા સુધી જાય. જ્યાંથી ખુલ્લો ભાગ શરૂ થાય ત્યાં પહોંચી ત્યાં દંડાસન દાંડામાં બાંધીને પ્યાલો + મચ્છરદાની બાંધીને વિહાર કરે.
વિહાર કરીને ઉપાશ્રયે પહોંચે એટલે બધી ઉપાધિ બરાબર એકવાર અજવાળામાં જોઈ લે. જ્યારે મેં પૃચ્છા કરી ત્યારે કહે કે “અંધારામાં પડિલેહણ તો કર્યું, પણ એમાં ક્યાં જીવ દેખાવાના છે? હવે અજવાળામાં આવીને એકવાર જોઈ લઉં તો જીવવિરાધના થઈ છે કે નથી થઈ? એનો ખ્યાલ તો આવે.'
દસ કિ.મી. અંધારામાં વિહાર કરવાનો અપવાદ ગુર્વાજ્ઞાદિ કારણોસર સેવે, છતાં દસ ડગલાંની પણ જયણા જો શક્ય હોય તો તો પાળવી જ જોઈએ. એ એમનો સ્પષ્ટ અભિપ્રાય આમાં ધ્વનિત થાય છે અને એ શાસ્ત્રાનુસારી છે.
(૨) એક મુનિ પોતાના સ્થાપનાજીનું પ્રતિલેખન કર્યા બાદ સ્થાપનાજીને ઠવણી પર મૂકે પણ સ્થાપનાજીને ઝોળીઆમાં ન બાંધે. ઝોળીઆને ઠવણીમાં વચ્ચે બરાબર ભેરવી દે. મેં જ્યારે પૂછ્યું કે “કેમ ઝોળીઆને જુદું રાખો છો ? કેમ એમાં સ્થાપનાજી બાંધી દેતા નથી?”
એ મુનિ કહે “ઝોળીઆમાં સ્થાપનાજી બાંધુ, તો ઝોળીઆના બે છેડા ઉપર લટકતા રહે, અને એ પવનથી સતત ઊડ્યા કરે. એ રીતે વાયુકાયની વિરાધના થાય. એ અટકાવવા માટે ઝોળીઆના છેડા ન ઊડે એનો પ્રયત્ન કરું છું.”
મેં કહ્યું કે “એમ તો પાત્રાની ઝોળી બાંધ્યા પછી એના બે છેટા પણ ઊડ્યા જ કરે ને?” ત્યારે મુનિ કહે “માટે જ એ બે છેડા પણ ઝોળીની ઉપર લટકતા રાખવાને બદલે ઝોળીની નીચે
