________________
સપ્તભંગી પ્રદીપ. "
અહિં એક શંકાને અવકાશ મળે છે. અને તે એ કેસંસર્ગ અને સંબંધ એ બે જાદા કેમ બતાવવામાં આવ્યા ?
કારણ કે એ બેને અર્થ તે એકજ છે.” આને ઉત્તર એ છે કેસંસર્ગ અને સંબંધમાં કંઇક વિશેષતા રહેલી છે. એટલે કે કથંચિત તાદામ્ય લક્ષણ સંબંધની અંદર અભેદની પ્રધાનતા અને ભેદની ગાણુતા છે. અને સંસર્ગની અંદર ભેદની પ્રધાનતા અને અભેદની નૈણુતા સમજવાની છે. આટલાજ કારણથી સંસર્ગ અને સંબંધ એ બેને જુદા બતાવવામાં આવેલા છે.
૫ વરિત એવા જ્ઞાનની અંદર સરિતાય પ્રકાર છે, અને ઘટ વિશેષ્ય છે. આવું જ્ઞાન ઉત્પન્ન કરાવવાને ઉપકાર જેમ અસ્તિત્વ કરી શકે છે, તેવી જ રીતે બીજા અનન્ત ધર્મોમાં પણ તેવો જ ઉપકાર કરવાપણું હેવાથી અર્થાત ઉપકારને લઈને અભેદવૃત્તિ માનવામાં આવે છે.
૬ ઘડાની અંદર જે અંશને લઈને વિતરર રહેલ છે, તેજ અંશને લઈને તિવારિ બીજા ધર્મો પણ રહેલા છે. પરંતુ એમ ન સમજવું કે-ઘડાના કંઠ દેશને લઈને અસ્તિત્વ છે અને પૃષ્ટદેશમાં નાસ્તિત્વાદિ બીજા ધર્મો રહેલા છે. આ ગુણિદેશને લઈને અભેદવૃત્તિ સમજવી.
૭ જે ઘટદ્રવ્ય રૂપ અર્થ અસ્તિત્વરૂપ ધર્મને આધાર છે, તે જ ઘટદ્રવ્યરૂ૫ અર્થ, નાસ્તિત્વાદિ બીજા અનન્ત ધર્મોને પણ આધાર હોવાથી અર્થની સાથે અભેદવૃત્તિ સમજવી.
૮ જે અતિ શબ્દ, અસ્તિત્વરૂપ ધર્મવાળી વસ્તુને વાચક છે, તેજ ગણિત શબ્દ બીજા અનન્ત ધર્મવાળી વસ્તુને પણ વાચક હોવાથી શબ્દની સાથે અભેદવૃત્તિ સમજવી.
