________________
સપ્તભંગી પ્રદીપ.
સમાધાન–જેમ ગામસ્તકની સાથે તાદાભ્યને ધારણ કરવાવાળું જે વિષાણ પ્રસિદ્ધ છે, તેનેજ સસલાના મસ્તકની અદર તાદામ્ય સંબંધને લઈને અભાવ માનવામાં આવે છે તથા જેવી રીતે ઘેટાની સાથે તાદાભ્યપણે રહેતાં જે રૂવાડાં તેને કાચબાની અંદર તાદાભ્ય સંબંધને લઈને અભાવ મનાય છે. કેમકે કાચબાને રૂવાડાં તે હાય જ કયાંથી. જેમ વનસ્પતિની અંદર જે કુસુમનો તાદાત્મ સંબંધ છે તે તાદાત્મ સંબંધનો આકાશની સાથે પુષ્પમાં અભાવ માનવામાં આવે છે. તેવી રીતે અસ્તિત્વનાસ્તિત્વને દરેક સ્થળે અવિનાભાવ સંબંધ સમજવો.
પ્રસંગવશ કહેવું જોઈએ કે દેવદત્તાદિ શબ્દોની દેવદત્તાદિના શરીર વાળા આત્માની અંદર શક્તિ માનવામાં આવે છે. કેમકે દેવદત શબ્દ પિતેજ દેવદત્ત શરીરમાં રહેલા આત્મરૂપ અને પ્રતિપાદન કરવામાં જ શક્તિમાન છે.
દેવદત્ત જાણે છે. દેવદત્ત સુખને અનુભવ કરે છે. એવા પ્રકારના પ્રયોગો થતા હેવાથી શકિત પણ તેની અંદર માનવી વ્યાજબી ગણાય. જાણવાનો તથા અનુભવ કરવાને ધર્મ તે આત્માતેજ હેય, નહિ કે શરીરને. મંડુક શબ્દની પણ મંડુક શરીર સહિત આત્માની અંદર વ્યકિત માનવી જોઈએ.
જ્યારે આવા પ્રકારની વાત સિદ્ધાન્તસિદ્ધ છે ત્યારે કર્મવશે નાના પ્રકારની જાતિની અંદર પરિભ્રમણ કરતાં કરતાં મંડુક ભાવમાં મંડુક શરીરને ધારણ કરી જ્યારે તે જીવ મંડુક ભવને છેડી મયૂરભવ પ્રાપ્ત કરવા ઉદ્યમશીલ થયે યાને મયૂરભવ પ્રાપ્ત કર્યો, ત્યારે એમ કહેવાયું કે જે મંડુક હતિ તેજ આ મયૂર છે. એવા પ્રકારે જે પ્રત્યભિજ્ઞાન છે તે એક છવ સંબંધિપણાને વિષય
