________________
સાજગી પડી
માનવામાં આવેલ છે. એકપણાને લાસ તે સરખી સાતપર્વને લઇને જ થાય છે. આ વાતને વિચાર નથવિધિ લેકેજ કરી શકે તેમ છે.
કદાપિ એમ માનવું ન રૂચે તે તમામ પદાર્થોને પ્રતિપાદન કરવાવાળું એકજ પદ કેમ માનવામાં આવતું નથી. કિંચ સમભિરૂઢ નયના મતથી અર્થની મિત્રતાની સાથે શબ્દની ભિન્નતા પણ અવય માનવી જોઈએ; એમ ન માનવાથી તે વા-વાચક વ્યવહારને પણ ઉચછેદ થઈ જવાને.
અહિં કઈ કહે કે-જેમ સંકેતના અનુસાર શબ્દની પ્રવૃત્તિ દેખવામાં આવે છે તેમજ એક કાલમાં સત્તાસવરૂપ ઉભય ધર્મને પ્રધાન રૂપે વાચક કઈ એક અતિ અથવા નાસ્તિ શબ્દ સંકેત રૂપે રહે. શશાન... પ્રત્યયને બોધક સંજ્ઞાવાચક સન શબ્દની જેમ, અથવા તે સૂર્ય ચંદ્ર બંનેને બેઘક પુષ્પદન્ત શબ્દની જેમ, તેવા ઉભય ધર્મને મુખ્યતયા, વાચક રૂપ કે એક સંકેત માનવામાં શો બાધ છે?
તેમ માનવું પણ ઠીક નહિ. કારણ કે સંકેત પણ વાચવાચકરૂપ શકિતને અનુસરીને જ પ્રવૃત્તિ કરે છે. તે શકિતને ઉલંઘીને સ્વલ્પ માત્ર પણ આગળ પ્રવૃત્તિ થઈ શકતી નથી. જેમ લેહ રૂપ કર્તાની કાઇ ભેદવામાંજ શકિત છે પરંતુ વજ ભેદવામાં નથી. તથા લેહની જ ભેદવામાં જેમ અશકિત છે. તેમ કાક ભેદવામાં નથી. તેવી જ રીતે શબ્દની પણ પ્રધાનપણે એક વાર એકજ અર્થને પ્રતિપાદન કરવાની શકિત હોય છે. અનેક અર્થને પ્રતિપાદન કરવાની નહિ. એકવાર એકજ શબ્દની પ્રતિપાદન કરેલી શકિત પ્રત્યેક અર્થમાં જુદી હોય છે. પરંતુ એકજ શબ્દથી અનેક અર્થની પ્રતિપાદન શકિત સમભિરૂઢ
