________________
૧૨૦
સપ્તભંગી પ્રદીપ.
પ્રતિબધ્યપ્રતિબંધક નામને વિરોધ પણ અહિં ઘટતું નથી. જે ઠેકાણે ચંદ્રકાન્ત મણિનું વિદ્યમાનપણું હેય તે ઠેકાણે અગ્નિથી દાહ બીલકુલ થઈ શકે નહિ. એ જ કારણે ચંદ્રકાન્ત મણિને અંદર દાહપ્રતિબંધકતા માનવામાં આવેલ છે અને અગ્નિમાં પ્રતિબધ્ધતા માનવામાં આવેલી છે. માટે જ્યાં જેને પ્રતિબંધક હોય ત્યાં તેનાથી બીલકુલ કાર્ય થઈ શકે જ નહિ તેમજ પ્રકૃતમાં પણ અસ્તિત્વ નાસ્તિત્વમાં પ્રતિબધ્યપ્રતિબંધક નામને વિરોધ બીલકુલ માલુમ પડતું નથી. અસ્તિત્વકાલમાં નાસ્તિત્વને પ્રતિબંધ થત હેય તે આ વિરેાધ આવી શકે, પરંતુ એમ તે છેજ નહિ. કેમકે સ્વરૂપથી અસ્તિત્વ દશામાં પણ પરરૂપથી નાસ્તિપણું અનુભવગોચર થાય છે માટે અનેકાન્તરૂપી વિજય કોટની અંદર એકાતિક કાષ્ઠમય ગોળારૂપી વિરાધના અવકાશને ભય તે હેયજ કયાંથી ?
સહાનવસ્થાન નામના ત્રીજા વિરોધ લક્ષણને પણ આ સ્થળે અવકાશ નથી. સહાનવસ્થાન લક્ષણવિરોધ તે ત્યાંજ હેઈ શકે કે જ્યાં કાલક્રમથી પર્યાયનું વર્તવાપણું હાય. જેમ આમ્રફલમાં નીલતા અને પીતતાની સાથે વિરોધ છે. કારણ કે આમ્રફલમાં ઉત્પન્ન થતું જે પીતપણું તેજ પૂર્વકાલમાં ઉત્પન્ન થએલી શ્યામતાને નાશ કરી દે છે. અર્થાત્ જ્યારે કેરી પાકી થાય છે અને તેમાં પીળાપણું આવે છે ત્યારે તે પીળાપણું પોતેજ પૂર્વના રંગને નાશ કરી દે છે,
એવી રીતે નીલતાની સાથે પીતતાને સહાનવસ્થાન લક્ષણ વિરોધ સમજવ, તેમજ છાયાની સાથે આપને પણ વિરોધ સમજ. જ્યારે આતપ ઉત્પન્ન થાય ત્યારેજ પૂર્વ ઉત્પન્ન થએલ છાયાને તે ઠેકાણે નાશ કરીને જ ઉત્પન્ન થાય છે, તેવી જ રીતે
