________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
प्रथमःपादः। पठी पोवः कगचज आ चालता सूत्रे विकटपे अ आ थाय. पठी अतः से?ः सूत्रथी ठविओ ठाविओ एवां रूप थाय. प्रति उपसर्ग साधे स्था धातु तेने प्रेरणार्थणिग प्रत्यय तेने प ावी. पोवः सूत्र पामी प्रतिस्थापनकरे तेवा कर्मणी अर्थमां क्त प्रत्यय आवे णिग् प्रत्ययनो लोप थाय. पती व्यंजनाददंतेऽत् एसूत्र लागी पनी स्थाष्टाथ एसूत्रधी ष्टा ने स्था ने ठा श्राय. पनी द्वितीय तुर्य० ए सूत्रथी ठ नो ठा थाय. पी प्रतिने स्थाने परि श्रादेश पाय. पछी पोवः आ चालता सूत्रे विकटपे अ आ पाय पनी. अतः सेोंः सूत्रथी परिविओ परिठ्ठाविओ रूप सिह थाय. जो सम् उपसर्ग साधे स्था धातुनु रूप संठविओ संठाविओ एवं थाय. तेमां पूर्ववत् साधन करवू. सं० प्राकृत तेने सर्वत्ररलुक् ऋतोऽत् कगचज. अवर्णो आ चालता सूत्रे विकटपे अ आ श्राय. क्लीबेसम् ए सूत्रोथी पययं पाययं रूप सिद्ध श्राय. सं. तालवृंत तेने ददेदोवृते तेण्ट: चालता सूत्रे विकल्पे अ आ थाय. क्लीबेसम् ए सूत्रोथी तलविण्टं तालविण्टं तलवोण्टं ताल वोण्टं एवां रूप सिद्ध थाय. सं. हालिक नाराच बलाका कुमार ए शब्दोने आ चालता सूत्रथी अ आ कगचज अतःसे?० अंतव्यंजनस्यच ए सूत्रोथी हलिओ हालिओ नराओ नाराओ वलया वलाया कुमरो कुमारो एवां रूप श्राय. सं. खादिर तेने सर्वत्र रलक् पक्ष्मश्मष्मस्मह्मां ह्मः नोणः आ चालता सूत्रे विकटपे अ आ अतः सौंः ए सूत्रोथी बह्मणो बाह्मणो रूप सिख थाय. सं. पूर्वाह्न तेने सर्वत्र रलक अनादौदित्वं श्रा चालता सूत्रे अ आ पदे ह आदेश पाय. अतः से?: ए सूत्रोथी पुव्वह्नो पुवाहो एवा रूप सिद्ध थाय. सं. वाग्नि तेने अधोमनयां अनादौदित्वं इस्वः संयोगे अंत्यव्यंजन ए सूत्रोथी वग्गी दावग्गी रूप सिद्ध थाय. सं.चाटु तेने टोठः अक्लीवेदीर्घः ए सूत्रोथी चडूचाडू एवां रूप सिद्ध यायचे ॥६॥
घश्र्वा ॥ ६ ॥ घञ् निमित्तो यो वृफिरूप आकारस्तस्या दिनूतस्य श्रह वा नवति । पवहो पवाहो । पहरो पहारो। पयरो पयारो।प्रकारःप्रचारो वा पत्थवो पत्थावो ॥ क्वचिन्न नवति । रागः । राम्रो ॥ ६ ॥ मूल भाषांतर. घञ् प्रत्ययनिमित्त अयेली वृद्धिनो जे आकार तेना आदिनूत आकारनो विकटपे अकार थाय. संस्कृत प्रवाह तेनां पवहो पवाहो रूप थाय. सं. प्रहार तेनां पहरो पहारो रूप थाय. सं. प्रकार तेनां पयरो पयारो रूप थाय. अहिं प्रकारने बदले प्रचार शब्द होय तो पण तेवां रूप थाय. सं. प्रस्ताव तेना पत्थवो पत्थावो एवां रूप थाय. कोइ ठेकाणों थाय पण नहीं. जेम सं. राग तेनुं राओ एकज रूप श्रायजे. ॥ ६ ॥
॥ढुंढिका ॥ घञ् ११ वृद्धि ६१ वा ११ घनिमित्ता वृद्धिः घवृद्धिः तस्य प्रपूर्व
For Private and Personal Use Only