Nayopadesha Part 1

Author(s): Yashovijay Upadhyay, Lavanyasuri
Publisher: Vijaylavanyasurishwar Gyanmandir Botad

Page 14

नयामृततरङ्गिणी-तरङ्गिणीतरणिभ्यां समलकत्तो नयोपदेशः ।
अकाः, विषयः, पृष्ठम् , पङ्किः । १८६ पर्यायाणामशेषाणामेतन्मते कल्पितत्वम् ,
तदन्वयिद्रव्यस्य सत्यत्वमिति निदर्श.
नावष्टम्भेनावेदकं त्रयोदशपद्यम् । १९१३ १८७ उक्तपद्याशयप्रकटनम् ।
१२० २ १८८ द्रव्यार्थिकन यनिरूपणे पर्यायस्य काल
त्रयेऽप्यसत्त्वे एतत्सम्प्रदायविद आ
दावन्ते चेति पद्यं तद्विवरणं च। १२१ ३ १८९ द्रव्योपयोगस्य शुद्धसङ्ग्रहे व्यवस्थितत्वं
शुद्धसङ्ग्रह-शुद्धऋजुसूत्रविषयमध्ये द्रव्यपर्यायधोरेवेति प्रतिपादक “अवं द्रव्योपयोगः स्याद्" इति पञ्चदशपद्यं
तद्व्याख्यानं तदुपपादनं च। १२२ ७ . १९० अपश्चिमनिर्विकल्पनिर्वचनं यावद्रव्यो.
पयोगप्रवृत्तिरित्यावेदिका सम्बादकतया "पजवणयवुकतं" इति सम्मतिमाथा
तद्विवृतिश्च दर्शिता । १९. द्रव्यपर्यायविषयतया तदितराविषयतया
वा शुद्धजातीयद्रव्यार्थिक-पर्यायाथिकव्यवस्था न सम्भवति किन्तु उपसर्जनीकृतान्यार्थप्रधानोकृतस्वार्थविषयतयेत्यत्र सम्बादकतया " दवहिओ
त्ति" इति सम्मतिमाथादर्शिता। १२४ १३ १९२ द्रव्यार्थिकवक्तव्यस्य पर्यायार्थि केऽव
स्तुत्वं तद्वक्तव्यस्य च द्रव्यार्थिकेऽवस्तु. त्वमित्युपदर्शिका “दव्वढिअवत्तब्वं"
इति सम्मतिगाथादर्शिता। १२५ ४ । १९३ पर्यायार्थिकमते पर्यायेभ्यो व्यतिरिक्तस्य
द्रव्यस्याऽसत्त्वसमर्थनपरं-" पर्यायार्थ
मते" इति षोडशपयं तद्व्याख्यानं च। १२५ 11 १९४ पर्यायार्थिकमते अर्थक्रियाकारित्वमेव
सत्त्वं तस्यापकक्रमयुगपत्कारित्वान्यतर. निवृत्तितः स्थिरानिवर्तनमान क्षणिकेम्ववतिष्ठते इति क्षणिकत्वं भावानां साघयतीत्यस्य उपपादनं शङ्कासमाधाना
भ्याम्। १९५ सर्वपर्यायाणां क्षणिकत्वस्योपसंहरणम् । १३६ ३
अङ्काः, विषयः, पृष्ठम्, पतिः १९६ प्रत्यभिज्ञायाः "तत्रापूर्वार्थ-विज्ञानम्"
इति भट्टोकप्रामाण्यलक्षणाकान्ततया प्रामाण्यं तया च क्षणिकत्वं बाधित
मिति पूर्वपक्षः। १९७ “ यथालूनपुनर्जात" इत्यादि सप्त
दशपद्येन प्रत्यभिज्ञाया अप्रामाण्यं व्य
वस्थाप्य उक्तपूर्वपक्षापाकरणम् । १३७ ५ १९८ विनाशस्य सहेतुकत्वेन तद्विलम्बादि
नाशविलम्बतो घटपटादीनां कियत्कालस्थायित्वतो न क्षणिकत्वमिति प्रश्नस्य विनाशस्य निर्हेतुकत्वव्यवस्थापनेनापा
करणं विस्तरतः। १९९ भ्रान्तिकारणविगमादन्ते प्रत्यक्षतः क्षण
क्षनिश्चय इति निगमनम्। १४२ ४ २०. द्रव्यार्थिकस्यावान्तरभेदवत्पर्यायार्थिक.
स्यापि अवान्तरभेदा बहवः, तत्र एव. म्भूतस्यैव शुद्धपर्यायार्थिकत्वे ऋजुसूत्रस्याभिमतं तदनुपपन्नमिति प्रश्नस्य
परिभाषाधयणेन प्रतिविधानम् । १४२ ५ २०१ द्रव्यार्थिकपर्यायार्थियोर्जात्या शुद्ध
त्वाशुद्धत्वैकान्तो न किन्त्वपेक्षया इत्यत्र "दव्वं पज्जवविउअं" इत्यादि स. म्मतिगाथापच्चकं द्रव्यार्थिकनये परिणा
मोऽन्यादृशः तदन्यश्च पर्यायनये सः। १४३ ६ २०२ " जोवो गुणपडिवनो" इति गाथा
व्याख्याने भाष्यकृता एकैकनयस्येतरासमानविषयकत्वध्रौव्योद्भावनपूर्वक भिभाभिन्नद्रव्यपर्यायोभयग्राहकनयद्वयवादिव्याख्यातृमतं कथं निरस्तमित्या
शङ्कय तत्प्रतिविधानं दर्शितम्। १४५ १ २०३ " तार्किकाणां त्रयो मेदाः" इत्यष्टा
दशपद्येन वादिसिद्धसेनमते नैगमसङ्ग्रहव्यवहारा द्रव्यार्थिका अन्ये पर्यायाथिकाः, सैद्धान्तिकमते नैगम-सङ्ग्रहव्यवहारर्जुसूत्रा द्रव्याथिका अन्ये पर्यायार्थिका इति ।