Navkar Mahamantra Ek Adhyayan

Author(s): Chhaya Shah
Publisher: Chhaya Shah

Page 37

બીજાકારને પણ મહાશક્તિશાળી અને રહસ્યમય બતાવવાનું પ્રયોજન તંત્રશાસ્ત્ર બતાવે છે. આ બીજમંત્ર આપણી અવ્યક્ત શક્તિઓને જાગૃત કરે છે. તેમાં આ બીજાક્ષરની પંચમહાભૂતયુક્ત રચનાા ખાસ કારણભૂત છે. જેમ કે જે બિંદુ હોય છે તે આકાશ કહેવાય છે. ચંદ્રરેખા હોય છે તે વાયુ કહેવાય છે. શિરોરેખા અગ્નિરૂપ છે. અક્ષરના આકારને જળ અને આધારસ્થાનને પૃથ્વી કહે છે. આ પંચમહાભૂતથી ઘડાયેલ બીજમંત્રમાં ચેતના શક્તિ હોય તે સ્વભાવિકછે.
શ્રી નવકારમંત્રના સારરૂપ આ ૐૐ કારનું ધ્યાન ધરવાથી પ્રસ્તુત શક્તિઓ અવશ્ય પ્રગટ થયા છે. (૪) શ્રી નવકારમંત્રના અક્ષરોની વિશિષ્ટતાઓ :
શ્રી નવકારમંત્રનો પ્રત્યેક અક્ષર વિશિષ્ટ છે. તે માત્ર અક્ષર નથી પણ જિનેશ્વર દેવોનું મંત્રાત્મક શરીર છે.
जग्मुर्जिनास्तदपवर्गपदं तदैव ।
विश्वं कराकमिद मंत्र कथं विनास्मात् । तत् सर्वलोकभुवनोद्वरणाय धीरे मंन्त्रात्मक निजवपुर्निहितं तदत्र ॥
અર્થાત્. જ્યારે જિનેશ્વર ભગવંતો મોક્ષમાં ગયા ત્યારે અમારા વિના અહીં બિચારા આ જગતનું શું થશે (એવી કરૂણાથી) ધીર એવા તેઓ સર્વ જગતના જીવોના ઉદ્ધાર માટે પોતાના આ મંત્રાત્મક શરીરને અહીં મૂકતા ગયા. ઉપદેશતરંગાણીમાં કહ્યું છે કે
तीर्थोन्येवाष्टषष्ठि - जिनसमयरहस्यान याक्षराणि
અર્થાત્. - શ્રી જિનાગમના રહસ્યભૂત એવા આ નવકારમંત્રના અડસઠ અક્ષરો અડસઠ તીર્થ સમાન છે. અડસઠ અક્ષરોનું શુદ્ઘ ઉપયોગ પૂર્વક ધ્યાન કરવાથી ૬૮ તીર્થોની યાત્રાનું ફળ પ્રાપ્ત થાય છે. તે ૬૮ તીર્થો નીચે મૂજબ છે ઃ
૧. શત્રુંજય ૨. ગિરનારજી ૩. આબુ ૪. અષ્ટાપદજી ૫. સમેતશિખર ૬. માંડવગઢ ૭.ચંડપપાચલ ૮. અયોધ્યા ૯.કલિકુંડ પાર્શ્વનાથ ૧૦. નાકોડા પાર્શ્વનાથ ૧૧. જીરાવાલા ૧૨. વારણસી ૧૩. ગોડી પાર્શ્વનાથ ૧૪. નવપલ્લવ પાર્શ્વનાથ ૧૫. ચિંતામણી પાર્શ્વનાથ ૧૬. કાવડતીર્થ ૧૭. પાનસર ૧૮. લાભાતીર્થ ૧૯. સાચો૨ી ૨૦. પાવાગઢ ૨૧. મહુડડી ૨૨. શેરીસા ૨૩. રાવણતીર્થ ૨૪. અજારા - પાર્શ્વનાથ ૨૫. બારેજાતીર્થ ૨૬. માલાતીર્થ ૨૭. પ્રતિષ્ઠાપુર ૨૮. અંતરીક્ષજી ૨૯. કુલ્પાકજી ૩૦. શુલાહારો ૩૧. ઉલરવિડયો ૩૨. ક્ષત્રિયકુંડ ૩૩. શંખેશ્વરજી ૩૪. લોઢણ પાર્શ્વનાથ ૩૫. ભટેવાપાર્શ્વનાથ ૩૬. સહસ્ત્રફણા પાર્શ્વનાથ ૩૭. વરકાણા પાર્શ્વનાથ ૩૮. બંભણવાડા પાર્શ્વનાથ ૩૯. પંચાસરા પાર્શ્વનાથ ૪૦. ધૃતકલોલ પાર્શ્વનાથ ૪૧. અવંતિ પાર્શ્વનાથ ૪૨. થંભણ પાર્શ્વનાથ ૪૩. નવખંડા પાર્શ્વનાથ ૪૪. સપ્તફણા પાર્શ્વનાથ ૪૫. અપાપાપુરી ૪૬. કરહેડા પાર્શ્વનાથ ૪૭. કોસંબી ૪૮. કોસલપુર ૪૯. મક્ષીજી ૫૦. કાકંદી ૫૧. ભદ્રુપુરી ૫૨. સિંહપુરી ૫૩. કંપિલપુરી ૫૪. રત્નપુરી ૫૫. મથુરાપુરી ૫૬. રાજગૃહી ૫૭. શોરીપુરી ૫૮. હસ્તિનાપુર ૫૯. તળાજા ૬૦. કંદગિગિર ૬૧. બગડો ૬૨. વડનગર ૬૩. લેવા ૬૪. લોહિયા ૬૫. બાહુબલિજી ૬૬. મરૂદેવા ૬૭. પુંડરીક ૬૮. ગૌતમતીર્થ
૨૨