Navkar Mahamantra Ek Adhyayan

Author(s): Chhaya Shah
Publisher: Chhaya Shah

Page 57

ગ. મોક્ષમાર્ગભુત સમ્યગદર્શન - સમ્યગ જ્ઞાન - સમ્યગાચારિત્રમય રત્નત્રયી ઘ. સુદેવ સુગુરુ - સુધર્મરૂપી ઉપાસ્યત્રયી ૨. કર્મ, જીવ અને જગતની સંસારની અનાહિતા, વિશ્વનું નિયમબદ્ધ સંચાલન, આત્મપુરુષાર્થનું અંતિમ
કૂલ વગેરે સમસ્યાઓને સચોટ ઉકેલ છે. માર્ગાનુસારિતા રૂપી સામાન્ય ગૃહસ્થ ધર્મથી માંડી સમ્યક્વમૂલ બાર વ્રત અને અગિયાર પ્રતિમા રૂપે
વિશેષ ગૃહસ્થ ધર્મ. ચૌદગુણસ્થાનકની અંતર્ગત ભાવમંડળની અલ્પતા, સકંદ બંધક દશા, અર્પન બંધક દશા, માર્ગાભિમુખ, માર્ગપતિત વગેરે પ્રથમ ગુણસ્થાનકથી માંડી અયોગી શૈલીશીકરણ સુધીનો ક્રમશ: વિકસતો ક્રમબદ્ધ સુષ્મતાભર્યો આત્માનો ઉત્ક્રાંતિમાર્ગ. આજ્ઞાવિચય - આપાવિચય વગેરે ધર્મધ્યાનથી માંડી સુપરત ક્રિયાનિવૃત્તિરૂપી શુક્લધ્યાનના અંતિમ
પાયા સુધીનો ક્રમબદ્ધ ધ્યાનમાર્ગ. ટ. પરમાર્થિક લોકોત્તર સ્વરૂપવાળો અષ્ટાંગયોગ અને અદોષ જિજ્ઞા,દિ ગુણાષ્ટક વગેરેથી પરિવારેલો
મિત્રાદષ્ટિથી માંડી પરાદ્રષ્ટિ સુધીનો ક્રમબદ્ધ અષ્ટવિધ યોગદ્રષ્ટિ માર્ગ ઠ. અંજલિબદ્ધ પ્રણામ અને વાચિક સ્તુતિરૂપ નમસ્કારથી વધતા વધતી ગીત -નૃત્ય સુધીનો પૂજનવિધિનો
દ્રવ્યસ્વત તથાદેવવેદનાથી માંડી ઉત્કૃષ્ટ જીનાજ્ઞા -પાલન સુધીનો ભાવસ્તવ.એ ઉભયને અવગાહતો
ક્રમબદ્ધ માર્ગ. ડ. નમસ્કાર મહામંત્રના જ્ઞાનથી માંડી દ્રષ્ટિવાદ સુધીના બોધનો ક્રમબદ્ધ જ્ઞાનમાર્ગ. ઢ. અનશન - ઉનોદરીથી માંડી સંલીનતા સુધીનો બ્રાહ્યતા અને પ્રાયનિશ્ચિત્તથી માંડી કાર્યોત્સર્ગ સુધીનો
અત્યંતર તપ - એમ ક્રમબદ્ધ નિર્જરા - માર્ગ- તપોમાર્ગ. ણ. સમિતિ - ગુપ્તિ વગેરેથી માંડી યથાખ્યાત ચારિત્ર સુધીનો સંવરમાર્ગ.
દંભત્યાગથી માંડી ભવસ્વરૂપ ચિંતન વૈરાગ્ય દષ્ટિએ વધતા આત્માનુભવ સુધીનો ક્રમબદ્ધ અધ્યાત્મમાર્ગ. ઇચ્છા પ્રાણીધાનથી માંડી સિદ્ધિ વિનિયોગ સુધીનો ક્રમિક પુરુષાર્થ માર્ગ . ૧૬. ભવાનિભનંદીપણાના ત્યાગથી માંડી ચતુઃશરણગમનાદિ સાધતા અને પ્રવજ્યાફળ મોક્ષમાં પરિણમતો ક્રમબદ્ધ સાધનામાર્ગ. અહિંસા, સંયમ અને તારૂપી ધર્મમાર્ગ પ્રશંસા બહુમાનરૂપી ધર્મ - અંકુરથી માંડી સિદ્ધસુખ સુધીનો ક્રમબધું કર્તવ્ય વિકાસમાર્ગ જ્ઞાનાવરણીયાદી આઠ પ્રકારના ક્રમો પર બંધન, સંક્રમણ વગેરે કરણોનું સુક્ષ્મ વિસ્તૃત સ્વરૂપ છે. વસ્તુમાત્રના જ ધન્યથી નામ, સ્થાપના, કવ્ય, ભાવ એ ચાર નિક્ષેપ, ઉપક્રમનિક્ષેપ, અનુગમ, નય, એ ચાર અનુયોગ, નૈગમ સંગ્રહાદિ સપ્તનય, સ્વાદ અસ્તિ - મ્યાત્રાસ્તિ વગેરે સપ્તભંગી, સ્વદ્રવ્ય - સ્વક્ષેત્ર-સ્વકાલ, સ્વભાવ, તથા પરદ્ધવ્યાદિ અપેક્ષો સત્વ- અસત્વ, નિયત્વ, ભેદ- અભેદ, સામાન્ય
- વિશેષ વગેરે ધર્મોની વ્યાપ્તિનો અનેકાંતવાદ. ઇત્યાદિ ઘણુ શ્રી સર્વજ્ઞ અરહિતો ઉપદેશ છે.
૫.