________________
મહાપુરુષોના ઉચ્ચરેલા સામાન્ય શબ્દોમાં પણ અદ્ભુત સામર્થ્ય હોય છે તો પછી ઉદેશપૂર્વક વિશિષ્ટ વર્ગોની સંકલનાથી યોજેલ પદોના સામર્થ્યની વાત જ શી ? આવા મંત્રી પદોના રચયિતા કેટલે અંશે સંયમના પાલક હોય તેટલે અંશે તેમાં વિશિષ્ટતા સંભવે છે ને આથી જ તો મંત્રની ભાષામાં પરિવર્તન કરવામાં આવે તો તંત્રની ગરજ સારી શકે નહીં. આવા મંત્રો તેમાં રહેલા શબ્દની તાકાતથી રોગની શાંતિ, લક્ષ્મીપ્રાપ્તિ ઈત્યાદિ સિદ્ધિઓ પ્રાપ્ત કરી શકે છે. આ જ રીતે શ્રી નવકારમંત્રના પઠન - શ્રવણથી એવી કોઈ સિદ્ધિ નથી જે પ્રાપ્ત કરી ન શકાય, એવું કોઈ વિન નથી જે નાશ કરી ન શકાય કારણ કે શ્રી નવકાર એ મંત્રાધિરાજ છે.
એક પ્રશ્ન થાય કે શબ્દો તો જડ છે, પુદ્ગલ છે અને પુદ્ગલ તે અજીવ દ્રવ્ય છે(પુરુષાર્થક્ષમતા વિનાનો) તો શબ્દસંગ્રહથી મંત્રની સિદ્ધિ કેમ સંભવે ?
શબ્દ સ્વરૂપે જડ છે, અચેતન છે. અભિવ્યક્તિના માધ્યમ તરીકે પણ તેની નિશ્ચિત મર્યાદા છે તેમ છતાં શબ્દચયન તેનો યથાર્થ ઉપયોગ ભાવના જાગૃત કરવા, કોઈ પર પ્રભાવ પાડવા તેમજ શ્રોતાને કાર્યાન્વિત કરવા સફળ થાય છે એ સામાન્ય અનુભવ છે. કુશળ સંયોજન દ્વારા શબ્દ અસામાન્ય અસર ઊભી કરી શકે છે. આમ, શબ્દોના સુવ્યવસ્થિત સૂત્રબદ્ધતાથી આલૌકિક શક્તિ નિર્માણ કરવાની શક્યતાને નકારી શકાય નહીં. વાફપ્રભાવ સંમોહનવિદ્યા (મેસ્મરીઝમ્) વશીકરણશક્તિ (હીપ્રોટીઝમ)મનોચિકિત્સા વગેરેના અનુભવ વિશિષ્ટ શબ્દપ્રયોગશક્તિનો અનુભવ સંશયરહિતપણે બતાવી આપે છે. સામર્થ્યશીલ આચાર્યો દ્વારા સુયોગ્ય પસંદગી, સશક્ત સુત્રગંઠન, અર્થ-સ્થાન-સંપદાદિ સંકલનથી સુનિશ્ચિતતા, શબ્દસૂત્રમાં તેજસ્વિતા વિદ્યુતમય તરલતા અને ચુંબકીય પ્રવાહ પ્રદાન થાય છે. શબ્દરચના વિશેષથી ગ્રંથિત સૂત્ર ગમિમય બને છે. તેમાં શ્રદ્ધાબળ, સંકલ્પશક્તિ પ્રાણ પૂરે છે જૈન સૂત્રો અનુસાર શબ્દની રચના થયા બાદ તે સર્વે લોકાકાશ પ્રદેશમાં ફરી વળે છે. તે અવિભાજ્ય, અવિનષ્ટ સ્થિતિ પ્રાપ્ત કરે છે. આજનું વિજ્ઞાન પણ આ માન્યતાને અનુરૂપ નિષ્કર્ષ પર પહોંચ્યું છે. આમ પુદ્ગલ એવા શબ્દો પણ અત્યંત શક્તિશાળી છે. શ્રી નવકાર પદોના વર્ગો (રંગ) ની માનવમન પર અસરઃ
જુદા જુદા રંગોની વ્યક્તિત્વ પર ગાઢ અસર થાય છે એ હકીકત વૈજ્ઞાનિકોએ પણ વ્યાપક રીતે સ્વીકારેલી છે. શ્રી નવકારમંત્રના જુદા જુદા પદો માટે જુદા જુદા રંગોની સંકલ્પના મંત્રરંપરામાં સ્વીકારમાં આવી છે.
નમો અરિહંતાણં' આ પ્રથમ પદનો રંગ શ્વેત છે. રંગ નકારાત્મકતા દૂર કરે છે. ખરાબ અહિતકર વિચારો દૂર કરે છે. જેમ લોહીના શ્વેતકણો રોગપ્રતિકારકશક્તિ માટે મહત્ત્વ ધરાવે છે તેમ શ્વેતાંગ વિચારની બુદ્ધિ માટે મહત્વનો છે. માણસની અંદર રહેલા કષાયાદિ શત્રુને દૂર કરી તેના વ્યક્તિત્વને સાત્ત્વિક બનાવવાનું પદનું મુખ્ય પ્રદાન છે. .
‘નમો સિદ્ધાળ' આ પદો રંગ લાલ છે. બે આંખોની વચ્ચે આ પદનું સ્થાન છે. લાલ રંગ વ્યક્તિની પ્રાણશક્તિ પર કાબુ ધરાવે છે. વ્યક્તિની સર્જનાત્મક શક્તિ સાથે લાલ રંગનો સંબંધ છે.
નમો માયરિયા' આ પદનો રંગ પીળો કલ્પવામાં આવ્યો છે. પીળો રંગ જ્ઞાનતંત્રના સ્વાથ્ય માટે ખૂબ મહત્ત્વનો છે. મગજ અને જ્ઞાનતંતુઓના પોષણ અને રક્ષણ સાથે પીળા રંગને સીધો સંબંધ છે.
“નોડવાવા' આ પદનો રંગ લીલો અથવા આસમાની (નીલો) છે. લીલા રંગની વ્યક્તિના જ્ઞાનતંત્ર પર શાતાદાયી અસર થાય છે. આસમાની રંગની સીધી સ્વરતંત્ર પર અને સ્વતંત્ર પર સ્થિત ચક્ર પર અસર થાય છે.
[૧૦૧]
