________________
શ્રી નવકારસ્તોત્રમાં મંત્રનો મહિમા વર્ણવતા લખ્યું છેઃ
આઈપિ પટ્ટહજીજેણયલઘઈ આવઈસયાઈ
સિદ્ધિહિપિ પઢિજઈ જેણય જાઈ વિત્થાઈ અર્થાત આપત્તિ સમયે આ મહામંત્રનું સ્મરણ કરવાથી આપત્તિઓમાંથી મુક્તિ મળે છે જ્યારે સુખાવસ્થામાં સ્મરણ કરવાથી સુખ, શાંતિ સમૃદ્ધિમાં વધારો થાય છે. (સુખદુઃખમાં સમુચિત આધારરૂપ) છે. આ મંત્ર અપરાજિત છે.
અપરાજીત મંત્રોડહું, સર્વ વિઘ્ન વિનાશનું
મંગલેષુ ચ સર્વેષ, પ્રથમ મંગલ મનઃ અર્થાત્ આ મંત્ર અપરાજીત છે. સર્વ વિઘ્નોનો નાશકર્તા છે. સર્વ મંગલ કાર્યોમાં તેને પ્રથમ ગણવો જોઈએ.
એવી રુઢ માન્યતા છે કે જ્યાં બીજા મંત્રો સફળ ન નીવડે ત્યાં આ સર્વસિદ્ધિદાયક, પરમંગલદાયક મંત્ર કારગત નીવડે છે.
સમગ્ર દ્વાદશાંગી જાણનાર યોગ્ય વ્યક્તિને જેમ સંવેગ અને વૈરાગ્ય થાય તેમ ધારદશાંગીના સારરૂપ શ્રી નવકારની અનન્યભાવે થતી આરાધનાથી પણ સંયમ અને વૈરાગ્ય જાગે છે, વધે છે અને નિર્મળ બને છે.
શ્રુતજ્ઞાનમાં ચિત્તનો ઉપયોગ રાખવાથી કર્મની ભારે મોટી નિર્જરા થાય છે. તો શ્રી નવકાર એ તો ધૃતરૂપી સાગરનું નવનીત છે એટલે તેના પ્રત્યેક અક્ષરમાં ઉપયોગ રાખવાથી આત્માનો સઉપયોગ થાય છે, ધર્મની પરિણતિ થાય છે. શુદ્ધ નિજસ્વભાવમાં રમણતા વધે છે. મન એ અરણિનું લાકડું છે. ઘર્ષણ કરવાથી સળગે તેમ આપણા મનને શ્રી નવકારના અક્ષરો સાથે ઘસવાથી તેમાંથી મહા મંગળકારી અગ્નિ પ્રગટે છે. જે કર્મોરરૂપી કાષ્ટને બાળવામાં અજોડ છે. શ્રી નવકારના અક્ષરો સાથે મનને ઘસવું એકાગ્રતા અને ઉપયોગપૂર્વક અનન્ય ચિત્તે શ્રી નવકારનો જાપ કરવો.
શ્રી નવકારમંત્રમાં પંચપરમેષ્ઠિને નમસ્કાર કરવાથી આભિક ગુણોની પ્રાપ્તિ થાય છે. શ્રી અરિહંત પ્રભુથી માર્ગની પ્રાપ્તિ થાય છે, શ્રી સિદ્ધ પરમાત્માથી અવિનાશીપણું પ્રાપ્ત થાય છે. શ્રી આચાર્યભગવંતની સેવાથી આચાર આવે, શ્રી ઉપાધ્યાય ભગવંતોની ભક્તિથી વિનય ગુણ આવે, શ્ર સાધુ ભગવંતની સેવાથી પરને સહાય કરવાનો ગુણ આવે.
શ્રી નવકારમંત્રની આરાધનાથી અનાદિ-કાલીન બહિવૃત્તિઓ નાબૂદ થાય છે, અંતવૃત્તિ સન્મુખ થવાય છે. આમ નિર્વિકલ્પ બનાતાની સાથે જ અંદર બધી શક્તિ પ્રગટ થવા લાગે છે. આત્મા નિજાનંદમાં મસ્ત બને છે ને આત્મસન્મુખતા પ્રાપ્ત થાય છે. | શ્રી નવકાર એ નિશ્ચય રત્નત્રયીનું પ્રતીક છે. નમસ્કાર મહાત્મયમાં મોક્ષમાર્ગને બતાવનાર અરિહંત, મોક્ષને પ્રાપ્ત કરનાર સિદ્ધ અને મોક્ષમાર્ગને આચરનાર આચાર્યાદિ સાધુભગવંતો રહેલા છે. એ રીતે આ મહામંત્રમાં મોક્ષના પ્રણેતા, મોક્ષસુખના ભોક્તા અને મોક્ષના સાધક આ ત્રણેયનો સુમેળ હોવાથી આ મહામંત્ર મોક્ષમાર્ગની પૂર્ણતા આપે છે.
શ્રી નવકારમંત્રમાં રહેલા પંચપરમેષ્ઠિ એવા પદો છે કે જે પદને તેનો આરાધક પણ યથાર્થ આરાધના દ્વારા પ્રાપ્ત કરી શકે છે ને પૂજ્યતાને પામી શકે છે. આ વાતમાંથી એ પ્રકાશ પ્રાપ્ત થાય છે કે આત્મદૃષ્ટિથી કોઈ જીવ નાનો કે મોટો નથી, કર્મમુક્ત અવસ્થા સર્વજીવો પ્રાપ્ત કરી શકે છે. નમસ્કાર મહામંત્રનું મહાભ્ય એ છે કે, તે સર્વજીવોને,
