________________
પવિત્ર પદ “નો રિહંતા' ને ચિંતવવો. પછી સિદ્ધાદિક ચાર મંત્રોને દિશાઓનો પત્રોમાં અનુક્રમે ચિંતવવા અને ચૂલિકાના ચાર પદોને વિદિશાના પત્રોમાં ચિંતવવા. શ્રી નવકાર મહામંત્રનું ધ્યાન કરવા માટે કર્ણિકા સહિત અષ્ટદળ કમળમાં શ્રી નવકાર મહામંત્રના નવ પદોની કેવી રીતે સ્થાપના કરવી તે બતાવતુ ચિત્ર અહીં મૂક્યું છે, તે આ પ્રમાણે છે :
નમો સિદ્ધા -- પૂર્વદિશામાં નમો માયરિયા - દક્ષિણ દિશામાં નમો ઉવજ્ઞાથi – પશ્ચિમ દિશામાં નમો ની સબસાદૂM – ઉત્તર દિશામાં
સૌ પંવનમુક્કારો – અગ્નિખૂણામાં સવ્વપાવપૂસો - નેઋત્ય ખૂણામાં મંતાણંદ બેસિ - વાયવ્ય ખૂણામાં પઢમં હવે મંત્રમ્ - ઈશાન ખૂણામાં આ પ્રમાણે મહામંત્રનું ચિંતન કરવું. પિંડસ્થ અને પદસ્થ ધ્યાન આકૃતિ અને રંગના ખ્યાલ વિના થઈ શકતું નથી એટલે અક્ષરો બને તેટલા સુંદર અને મરોડાદાર કલ્પવા અને પરમેષ્ઠિઓના વર્ણ પ્રમાણે તેનું ધ્યાન ધરવું. અર્થાત્ “નમો અરિહંતાણ' પદમાં ચંદ્રની જોત્સના સમાન શ્વેત વર્ણને ચિંતવવા. “નમો સિદ્ધા' પદમાં અરૂણની પ્રભા સમાન ફક્ત (લાલ) વર્ણની ચીંતવવા. નમો આયરિયા' પદમાં સુવર્ણ સમાન પીળા વર્ણને ચિંતવવો. “નમો ૩વાયા' પદમાં નીલમ રત્ન સમાન લીલ વર્ણને ચીંતવવો. અને “નમો નો સબંસલૂ’ પદમાં અંજને સમાન શ્યામ વર્ણો ચીંતવવા. આ અક્ષરો જ્યારે બરાબર સ્પષ્ટ અને સ્થિર દેખાય તથા તેના રંગો બદલઇ ન જાય ત્યારે મન તેમાં સ્થિર થયું સમજવું. આ રીત જ્યારે અક્ષરો પર મનની સ્થિરતા બરોબર થાય ત્યારે એ અક્ષરોમાંથી પ્રકાશની રેખાઓ ફૂટતી જણાય છે અને છેલ્લે એ અક્ષરો અભુત જ્યોતિર્મય બની જાય છે. અક્ષરોને જ્યોતિર્મય નિહાળતા પરમ આનંદ આવે છે અને આપણું હૃદય અધોમુખ હોય છે તે ઉર્ધ્વમુખ બનવા માંડે છે.
શ્રી નવકારમંત્રના અક્ષરો સામાન્ય અક્ષરો નથી. પરંતુ ભવ અટવીમાં ભૂલા પડેલા પથિકના માર્ગદર્શક છે. નવકારના અક્ષરો અજરામર પદને અપાવનાર જડીબુટ્ટી છે. નવકારના અક્ષરોનો જાપ અને ધ્યાન એ આત્મ અનુભવની દિવ્ય પ્રક્રિયાનાં મંગલમય સોપાન છે. ચિંતામણી, કામધેનું ને કલ્પવૃક્ષ કરતા અધિક ફળદાયી છે. નવકારમંત્રના પ્રત્યક્ષ અક્ષર પર ૧૦૦૮ વિદ્યાઓનો વાસ છે. આ માત્ર કાલ્પનિક કે શ્રદ્ધામય કે ભાવાત્મક પ્રક્રિયા નથી પરંતુ વાસ્તવિક અનુભવાત્મક અનુભવ છે. ઉપર બતાવ્યા પ્રમાણે જે કોઈ એનું ધ્યાન ધરે છે તે તેનો અનુભવ જરૂર કરી શકે છે અને એ અનુભવમાંથી નીપજતા ફળને પણ અનુભવી શકે છે. નવકારમંત્રના અક્ષરો શું છે તે બતાવતા લખ્યું:
जग्मुर्जिनास्तदपवर्गपदं तदैव विश्वं वराकमिदमत्र कथं विनाडस्मात् तत् सर्वलोकभुवनो द्धरणाय धीरे मंन्त्रात्मक निजवपुनिहतं तदत्र ।
