________________
જ
જ ધર્મપરીક્ષા જીજાજજ જાજા જજ જાજા જા
જા જા જા કે બ્રાહ્મણપુત્રીએ કહ્યું કે “તું ખેદ ન કર. કેમકે સખી! આ ખેદ તો ઝેર કરતા જરાય ઓછો ? જ નથી. હું મૂલિકાના બળથી તારા પતિને બળદ કરું છું.” આ બ્રાહ્મણપુત્રી તેણીને મૂલિકા આપીને પોતાના રહેઠાણે ગઈ. ત્યારબાદ દુઃખી મનવાળી ! હું તે સખીએ તે મૂલિકા પતિને આપી. ઝડપથી તે પતિ ઉંચા સ્કંધવાળો બળદ બન્યો. હવે શું જે તે હૃદયમાં દુઃખી થઈ. “અરેરે ! આ તો કેવી રીતે સર્વકાર્યોમાં અક્ષમ બની ગયો ?” કે તેણી વડે ગાયોના ટોળામાં રહેલો તે બળદ બહાર ચરાવવા લઈ જવાને પ્રારંભ કરાયો. $ એકવાર તે વટવૃક્ષની નીચે આરામ લેતો હતો. તે વટની ડાળી ઉપર કોઈક કારણે હું રે આરામ કરી રહેલ વિદ્યાધર-વિદ્યાધરીની પરસ્પર વાતચીતની શરૂઆતમાં પતિ બોલ્યો કે છે કે અહીં આ બળદ સ્વાભાવિક નથી. પણ વિગુણતાથી = પ્રયોગથી = કૃત્રિમ રીતે જે - બળદ થયો છે.” તે પત્ની બોલી. “આ ફરી નર કેવી રીતે થાય? (7 શબ્દ નું પ્રથમા જ = એકવચન “ના”)” પતિ કહે “બીજી મૂળીના પ્રયોગથી,” પત્ની કહે “એ બીજી મૂળી ?
ક્યાં છે?” પતિ કહે “આ વૃક્ષની નીચે છે.” આ પશ્ચાત્તાપવાળા થયેલા મનવાળી તે પશુની પત્ની આ સાંભળીને ત્યારબાદ ચારિના આ ભેદને નહિ જાણતી છતી તે બળદને બધી ચાવી ચરાવવા માટે પ્રવૃત્ત થઈ. મૂલિકાના જ ભોગથી આ બળદ ઝડપથી પુરુષ થયો.
જેમ મૂલિકાના ભેદને નહિ જાણતી તેણી વડે તે પશુ ફરીથી મનુષ્યત્વની પ્રાપ્તિ કરે તે માટે બધી જ ચારિ ચરાવાયો. તેમ ધર્મગુરુ શિષ્યને પશુ જેવો (માટે જ) વિશિષ્ટસાધ્યની સિદ્ધિ માટે સામાન્યદેવપૂજાદિમાં તેને પ્રવૃત્તિ કરાવે તો પણ લેશ પણ દોષી નથી.
यशो० : विपक्षे बाधमाह - न-नैव, अन्यथा चारिसञ्जीवनीचारन्यायमन्तरेण, . अत्र देवपूजनादौ प्रस्तुते, इष्टसिद्धिः = विशिष्टमार्गावताररूपा स्याद=भवेत् । अयं चोपदेशो * यथा येषां दातव्यस्तदाह-विशेषेण सम्यग्दृष्ट्याधुचितदेशनापरिहाररूपेण, आदिअकर्मणां-प्रथममेवारब्धस्थूलधर्माचाराणाम् । ते ह्यत्यन्तमुग्धतया कंचन देवताविशेषमजानाना
न विशेषप्रवृत्तेरद्यापि योग्याः, किन्तु सामान्यरूपाया एवेति ।।११९ ।। * चन्द्र० : विपक्षे = चारिसञ्जीवनीचारन्यायानभ्युपगमे बाधां = आपत्तिम् । अन्यथा : * इत्यादि, स्पष्टम् । भावार्थस्तु सर्वदेवपूजनादौ विशिष्टमार्गावताररूपा इष्टसिद्धिर्भवति । किन्तु : * यदि चारिसञ्जीवनीचारनिषेधः क्रियते, तर्हि तेषां सर्वदेवपूजनादिनिषेधोऽपि कर्त्तव्यः स्यात् । *
英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英※※※※
英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英英
英英英英英英英英英英英英
મહામહોપાધ્યાય યશોવિજયજી વિરચિત ધર્મપરીક્ષા - ચન્દ્રશેખરીયા ટીકા + ગુજરાતી વિવેચન સહિત ૩૫ એ
