________________
શ્રી ઋષભદેવ પરમાત્માનું સ્તવન
૧૩
કરી છે અને વીતરાગ બન્યા છે. પ્રભુમાંથી અલ્પમાત્રાએ પણ વીતરાગતા લીધી નથી. જો વીતરાગપ્રભુમાંથી વીતરાગતા આ જીવમાં આવતી હોય તો પ્રભુ તેટલા તેટલા અંશે અવીતરાગ (રાગાદિ દોષોવાળા) બનવા જોઈએ. પણ આમ ક્યારેય પણ ક્યાંય પણ બનતું નથી.
દેવોમાં ચંદ્રમા સમાન એવા વીતરાગ પ્રભુની આ પ્રમાણે ભાવપૂર્વક કરાયેલી સેવા આ આત્માને અવિચલ સુખની રાશિ આપે છે. એટલે આ જીવ પોતાના પ્રયત્નથી જ અવિચલ સુખ રાશિ પ્રાપ્ત કરે છે. પ્રભુની સેવા તે કાર્યમાં પ્રબળ નિમિત્ત કારણ બને છે. એટલે કારણમાં કર્તાનો ઉપચાર કરીને આમ કહેવાય છે કે પ્રભુજી જ આ જીવને અવિચલ સુખરાશિ આપે છે. આ ઉપચાર વાક્ય છે.
વીતરાગ પ્રભુની ઉપાસના કરતાં કરતાં આ જીવ પોતે જ સ્વયં વીતરાગ બને છે તેથી તેમાં પ્રગટ થયેલી ગુણોની રાશિ ક્યારેય પણ ઢંકાતી નથી. તે ગુણરાશિ જતી રહેતી નથી. માટે જ અવિચલ શબ્દનો પ્રયોગ ગ્રંથકારશ્રીએ કર્યો છે.
પરમાત્મા શ્રી અરિહંતપ્રભુની સેવના આ જીવને પરમપદ આપનાર બને છે. અહીં સેવના એટલે પ્રભુના પગ દાબવા કે વિશિષ્ટ પૂજા કરવી તેવો અર્થ ન કરવો, પરંતુ પ્રભુની સેવના એટલે પ્રભુની આજ્ઞાનું પાલન કરવું. અસંયમપણાનો અને આશ્રવભાવોનો ત્યાગ કરવો તથા સંયમભાવ અને સંવ૨-નિર્જરાના ભાવોનો સ્વીકાર કરવો એને જ પ્રભુસેવા કહેવાય છે. શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે -
आणाकारी भत्तो, आणा छेइओ सो अभत्तोति ॥
પરમાત્માની આજ્ઞાને જે પાળે તે ભક્ત અને પરમાત્માની આજ્ઞાનો જે છેદ કરે તે અભક્ત.
