________________
દશમા શ્રી શીતલનાથ પરમાત્માનું સ્તવન
૧૬૫ જાણે. તે સર્વજ્ઞ ભગવત પણ જાણી શકે છે. પરંતુ વાચા દ્વારા કહી શકતા નથી. કારણ કે વાચા ક્રમવર્તી છે, અને પોતાનું આયુષ્ય પરિમિત છે માટે વીતરાગપ્રભુના ગુણો કહી શકાતા નથી. તે ૨
સર્વ દ્રવ્ય પ્રદેશ અનંતા, તેહથી ગુણ-પચયિ જી II તાસ વર્ગથી અનંત ગુણ પ્રભુ, કેવલજ્ઞાન કહાચ જી II 3 II
ગાથાર્થ :- સર્વ દ્રવ્યો મળીને અનંત છે. તેના કરતાં તેના પ્રદેશો અનંતા અધિક છે. તેના કરતાં ગુણો અને ગુણો કરતાં પર્યાયો અનંતગુણા છે. તેનો વર્ગ કરીને તેને પણ અનંતે ગુણીએ તેટલું માપ કેવલજ્ઞાનનું છે. અર્થાત્ અપરિમિત માપવાળું કેવળ જ્ઞાન છે. ૩
વિવેચન - આ સંસારમાં છ મૂળભૂત દ્રવ્યો છે. તેમાં જીવો અને પુગલો આ બે દ્રવ્યો અનંતા અનંતા છે. કાળના સમયો અનંતા છે. તથા ધર્મ - અધર્મ અને આકાશ એક એક દ્રવ્ય છે. આમ સર્વ મળીને અનંતા દ્રવ્યો છે. તેના કરતાં તેમના પ્રદેશો ઘણા વધારે છે. જીવ - ધર્મ - અને અધર્મના પ્રદેશો એક એક દ્રવ્યના અસંખ્યાતા - અસંખ્યાતા છે. આકાશાસ્તિકાયના પ્રદેશો અનંતા છે. પુદ્ગલના પ્રદેશો અનંતા છે. આમ દ્રવ્યો કરતાં પ્રદેશો અનંતા વધારે છે. તેના કરતાં તેના ગુણો અનંતગુણા છે. તેના કરતાં તેના પર્યાયો અનંતગુણા છે. એક એક ગુણની હાનિવૃદ્ધિ રૂપ તરતમતાના કારણે ગુણો કરતાં પર્યાયો અનંતગુણા છે. કેવળજ્ઞાન આ સર્વને જાણે છે. તે માટે તે ગુણો અને પર્યાયો કરતાં પણ કેવળજ્ઞાન અને કેવળ દર્શન અનંતગણું છે.
દ્રવ્યો અનંતા છે. તેના કરતાં તેના પ્રદેશો અસંખ્યાતગણા (અને આકાશના અનંતગુણા) છે. તેના કરતાં તે તમામના ગુણો અનંતગુણા છે. તેના કરતાં તેના પર્યાયો અનંતગુણા છે. આ સર્વનો