________________
બારમા શ્રી વાસુપૂજ્ય પરમાત્માનું સ્તવન
હવે બારમા શ્રી વાસુપૂજ્યસ્વામી પરમાત્માનું સ્તવન કહેવાય છે. ચાર નિક્ષેપે પરમાત્માની સ્તવના થાય છે. નામ-સ્થાપના-દ્રવ્ય અને ભાવ આમ ચાર નિક્ષેપા જાણવા. શ્રી વિશેષાવશ્યકભાષ્યમાં ચારે નિક્ષેપાના આ પ્રમાણે અર્થો જણાવ્યા છે.
पज्जायाभिधेयं, ठियमन्नत्थ तयत्थनिरवेक्खं ।
.
जाइच्छियं च नाम, जाव दव्वं च पायेणं ॥ १ ॥
પર્યાયવાચી શબ્દોથી જે અભિધેય હોય, અને જેનું જે નામ પાડવામાં આવે. તેનો વાસ્તવિક અર્થ અન્યમાં રહેલો હોય પણ જેનું નામ પાડો ત્યાં તેના અર્થથી નિરપેક્ષ હોય. આ પ્રમાણે પોતાની ઇચ્છા પ્રમાણે જે નામ પડાય તે “નામનિક્ષેપ” કહેવાય છે. આ નામ ઘણું કરીને જ્યાં સુધી દ્રવ્ય રહે ત્યાં સુધી રહેનાર હોય છે. ॥ ૧ ॥
जं पुण तयत्थसून्नं तयभिप्पाएण तारिसागारं ।
कीरइ व निरागारं इत्तरमियरं च सा ठवणा ॥ २ ॥
"
તથા વળી જેનું જે નામ પાડવામાં આવે છે ચિત્ર દોરવામાં આવે છે. ત્યાં તેના અર્થથી શૂન્ય હોય, પણ તેવા અભિપ્રાયથી આકાર બનાવવામાં આવ્યો હોય તે વસ્તુ મૂળભૂત પદાર્થના જેવા આકારવાળી હોય અથવા તેવા આકારવાળી કદાચ ન પણ હોય વળી તે અલ્પકાળ માટે સ્થપાય કે યાવત્કાલ માટે સ્થપાય તે સઘળી સ્થાપના કહેવાય છે.
दव्वए दुवए दोरवयवो विगारो गुणाणं संदावो । दव्वं भव्वं भावस्स, भूयभावं च जं जोगं ॥ ३ ॥
પ્રવૃતિ – જે દ્રવીભૂત થાય. અર્થાત્ રૂપાન્તર થાય. દૂતે
-
sxxd
