________________
૧૦૪
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ : ૧ કેવળ દરરોજ નવાં નવાં કપડાં અને દાગીના પહેરીને માત્ર પોતાના શરીરને શોભાવે. સારા દેખાવાપણાને જ પ્રગટ કરે તે રાજા. રાતે રૂતિ રીના આમ શબ્દપ્રમાણે વ્યુત્પત્તિને અનુસાર અર્થ કરે તે સમભિરૂઢ નય કહેવાય છે.
તથા જે શબ્દનો જેવો અર્થ થતો હોય તેવી ક્રિયા પણ હોય તો જ તેવા શબ્દનો પ્રયોગ કરે અન્યથા ન કરે તે એવંભૂતનય. જેમકે જે સાધુ જ્યારે આત્મસાધનામાં વર્તતા હોય ત્યારે જ સાધુ કહેવાય તથા રાજા જયારે રાજ્યગાદી ઉપર બેઠા હોય. ન્યાય આપતા હોય. શાસન ચલાવતા હોય ત્યારે જ રાજા પણ સ્નાનાગારમાં હોય કે ભોજનાલયમાં હોય ત્યારે રાજા ન કહેવાય આમ જે માને તે એવંભૂતનય.
આ પ્રમાણે કુલ સાત નયો છે. ત્યાં આ આત્મામાં અનંત અનંત ગુણસંપત્તિ પડેલી છે. તે સત્તામાં છે તેની અપેક્ષાએ આ આત્મા સિદ્ધસમાન છે આમ માનવું તે સંગ્રહાય. અને તે જ ગુણો
જ્યારે પ્રગટ થયા હોય, બધાં જ આવરણો નાશ પામ્યાં હોય. ત્યારે આ આત્માને સિદ્ધ કહેવો તે એવંભૂતનય. અર્થાત્ જે સંગ્રહાયે સત્તાગત સ્વરૂપ છે. તેને જ પ્રગટ કરીને એવંભૂતન રૂપે બનાવવું તે “સંગ્રહ એવંભૂત રે” આવો અર્થ કરવો. || ૧-૨ //
બીજે વૃક્ષ અનંતતા રે લોલ,
પ્રસરે ભૂજલ યોગ રે II વાલેસર II તિમ મુજ આતમ સંપદા રે લોલ,
પ્રગટે પ્રભુ સંયોગ રે II વાલેસર II તુજ દરિસણ મુજ વાલહો રે II 3 II
