________________
૧૩૮
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ ૧ થાય છે અને મોહનો સંપૂર્ણ પણે ક્ષય કરે છે ત્યારે અપવાદે ભાવસેવાવાળો કહેવાય છે અને જ્યારે અનંતવીર્ય સાથે શુક્લધ્યાનના બીજા પાયા સાથે નિર્વિકલ્પ એવા એકત્વભાવમાં આરૂઢ થાય છે ત્યારે અત્યન્ત નિર્મોહદશામાં એવંભૂતનયથી અપવાદ ભાવસેવા કહેવાય છે. | ૫ //.
વિવેચન :- શ્રી તીર્થંકર પરમાત્મા જેવા શુદ્ધ દ્રવ્યનું આલંબન ગ્રહણ કરીને જે જીવ ભાવથી તત્ત્વની રૂચિ વાળો થઈને દર્શન જ્ઞાન અને ચારિત્ર સ્વરૂપી રત્નત્રયીની સાથે એકાકારપણે પરિણામ પામીને પૃથફત્વવિતર્કસવિચાર નામના શુક્લ ધ્યાનના પ્રથમ પાયા ઉપર આરૂઢ થાય છે ત્યારે પોતાના પરિણામની ધારા અતિશય નિર્મળ હોવાથી શબ્દનયની દૃષ્ટિએ અપવાદ ભાવસેવા જાણવી.
જ્યાં સુધી અરિહંત પરમાત્માના ગુણોનું આલંબન હતું. ત્યાં સુધી પરનિમિત્તક આત્મપરિણામ હોવાથી ઋજુસૂત્ર નય હતો. પરંતુ
જ્યાં પર એવા પ્રશસ્ત આલંબનનું પણ કામ રહે નહીં. આત્મસાધના કરનારા એવા ભવ્યજીવને પોતાના જ ગુણો પરમાત્માની સાથે તુલ્ય જણાવાથી તે પોતાના ગુણોનું જ આલંબન ગ્રહણ કરે અને તે પોતાના ગુણોની સાથે એકાકાર થઈને શુક્લ ધ્યાન રૂપે પરિણામ પામે તેવો આત્મા તે શબ્દનયથી ભાવસેવાવાળો જાણવો.
આ જ આત્મા જ્યારે મોહનીયકર્મની લગભગ બધી જ પ્રકૃતિ ખપાવીને સૂક્ષ્મસંપરાય નામના દશમા ગુણસ્થાનક ઉપર આરૂઢ થાય છે અને શુક્લ ધ્યાનનો પ્રથમ ભેદ પૂર્ણ થવા આવે અને એકત્વ વિતર્ક અવિચાર નામના બીજા પાયા ઉપર આ જીવ આરૂઢ થાય છે ત્યારે મોહના સર્વ વિકલ્પો નાશ પામવાથી નિર્મોહદશા વાળું શુક્લધ્યાન આવતાં આ જીવ સમભિરૂઢ નયથી અપવાદ ભાવસેવાવાળો કહેવાય છે. અહીં નિર્મોહ દશા પ્રગટ થયેલી હોવાથી યથાર્થ એવી અપવાદે
