________________
૪૮
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ : ૧
પ્રભુપણે પ્રભુ ઓળખી રે, અમલ વિમલ ગુણગેહ I સાધ્યદૃષ્ટિ સાધકપણે રે, વંદે ધન્ય નર તેહ II જિનવર પૂજો રે II ૬ ||
ગાથાર્થ :- પ્રભુ મોહના મેલ વિનાના એવા અનંતજ્ઞાનાદિ ગુણોવાળા હોવાથી આ પરમાત્મા નિર્મળ છે તથા અનંતગુણોના ભંડાર છે, એવા વીતરાગપરમાત્માને વીતરાગપણે ઓળખીને જે સમ્યગ્દષ્ટિ આત્મા સાચો સાધક બનીને આવા પરમાત્માને અતિશય ભાવથી વંદના કરે છે. તે વંદના કરનારો નર પણ ધન્યવાદને પાત્ર છે. ।। ૬ ।।
વિવેચન :- શ્રી જિનેશ્વર વીતરાગ પ્રભુ રાગદ્વેષ વિષય-કષાય ઇત્યાદિ સર્વ દોષોથી સર્વથા રહિત છે. માટે અમલ (મેલ વિનાના) છે. તથા તેમના આત્મામાં અનંત ગુણસંપત્તિ પ્રગટ થયેલી છે. માટે ઉજવલતાવાળા છે. તેથી વિમલ છે. તથા જ્ઞાનાદિ અનંત ગુણોના ભંડાર છે. તેથી ગુણગેહ છે. આવા પ્રકૃષ્ટતાવાળા પરમાત્માને પરમાત્માપણે બરાબર ઓળખીને જે સમ્યગ્દષ્ટિ જીવ પોતાના આત્માની અનંતગુણસંપત્તિ પ્રગટાવવા માટે તેમાં સાધનપણે આવા વીતરાગ પરમાત્માને ભાવથી વંદના કરે છે. એટલે કે પોતાના ગુણો પ્રગટ કરવારૂપ તત્ત્વ પ્રાપ્ત કરવાનો અર્થી થઈને યથાર્થ સાધક બનીને પોતાનામાં પ્રગટ થયેલા ક્ષાયોપશમિક ભાવના ગુણોને ક્ષાયિકભાવમાં પરિણામ પમાડવા માટે આવા પરમાત્માને ભાવથી વંદના કરે છે તે પુરુષ પણ ધન્યવાદને પાત્ર છે.
આવા ગુણોના ભંડાર વીતરાગ પ્રભુ ફરીથી મળે ક્યાં ? અને કદાચ મળે તો પણ ઓળખાય ક્યાં ? માટે અતિશય દુર્લભતર એવા આ પ્રભુ મળવા અને તેમને ભાવથી ઓળખીને ઉમદા ભાવથી વંદના કરવી અતિશય દુષ્કરતર કાર્ય છે.
આવું કાર્ય જે કરે છે તે વ્યક્તિ પણ ખરેખર સાચા ધન્યવાદને પાત્ર છે. આવો આત્મા કૃતપુણ્ય સમજવો શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે -
