________________
पञ्चवर्णमयकेतुपरीतैः, पुष्पपल्लवचितैरिव वृक्षः । हेमकुम्भकलिताग्रशिरोभिर्देवधामभिरिवोन्नतिमद्भिः ।।६८।। पद्मिनीवदनचारुगवाक्षैः, पल्वलैरिव विकस्वरपमैः । सर्वतो वसनवेश्मभिरुच्चै, राजितान्तरमनोरमलक्ष्मि ||६९।। यत्र पूर्वमवरोधवधूभिः, संन्यवासि विविधोत्सवरत्यै ।
चारुचैत्ररथतोऽपि वनं तद्, राजमौलिरिवगन्तुमियेष |७०।। કુબેર ભંડારીના ચિત્રરથ નામના ઉપવનની શોભાને જેણે હરી લીધી છે, એવા સુંદર અને સુવાસિત ઉપવનમાં ભરત મહારાજા જવા માટે આતુર હતા. એમાં અંત:પુરની રાણીઓ ક્રિીડા મહોત્સવ માણવા માટે પહેલેથી જ આવી ગઈ હતી. તે સુંદર ઉપવનના મધ્યભાગમાં ચારે બાજુ વિવિધરંગી વસ્ત્રોથી સુંદર કુટિરો બનાવી હતી અને તેના પર પંચરંગી પુષ્પોના ગુચ્છાની જેમ પંચવર્ણી ધ્વજાઓ ફરકી રહી હતી. દેવમંદિરનાં શિખરો પર જેમ સુવર્ણના કળશો હોય તેમ પર્ણકુટિરો (તંબુઓ) પર ઊંચા સુવર્ણકળશો શોભતા હતા, નાનાં તળાવોમાં વિકસ્વર કમલિની શોભે તેમ કુટિરનિવાસી પદ્મિની સ્ત્રીના મુખની જેમ સુંદર ગવાક્ષો શોભતા હતા. આવા સુંદર ઉપવનમાં ઠેર ઠેર નયનરમ્ય રાજ કુટિરોની રચના કરી હતી.
भारताधिपतिरम्बरवेश्म द्वार्यऽवातरदिभादतितुङ्गात् । मालवक्षितिधवार्पितहस्तः, स्वर्गनाथ इव मेरुगिरीन्द्रात् ।।७१।। ભારતવર્ષના અધિપતિ ભરત રાજકુટિરના દ્વાર પર માલવદેવના રાજાના હાથના સહારે જેમ ઇન્દ્ર મેરુપર્વતથી નીચે ઊતરે તેમ હસ્તિરત્ન ઉપરથી નીચે ઊતર્યા. ,
स्वस्ववाहनवरादवतेरे, राजभिस्तदनुनम्रशिरोभिः |
गां गतैरिव सुरैर्वरभूषाभूषिताङ्गरुचिराजितवेषैः ।।७२।। સુંદર અલંકારોથી વિભૂષિત શરીરવાળા અને સુંદર વેશભૂષાવાળા દેવો પોતપોતાનાં વાહનોમાંથી પૃથ્વી પર નીચે ઊતરે તેમ ભરત મહારાજાની પાછળ નતમસ્તકવાળાં અને સુંદર વસ્ત્રો-અલંકારોથી વિભૂષિત એવા રાજાઓ પણ પોતપોતાનાં વાહનોમાંથી નીચે ઊતર્યા.
वेत्रपाणिसुचरीकृतमार्गः, संसदालयमितः क्षितिराजः |
पञ्चबाण इव यौवनमन्तःपुष्पसंचयशुचिस्मितकान्तम् ।।७३।। જેની આગળ દ્વારપાળ રસ્તો બતાવી રહ્યો છે એવા ભરત મહારાજા મંદ ગતિએ સભાગૃહમાં પધાર્યા. અંત:પુષ્પોના સમૂહથી પવિત્ર સ્મિત અને મનોહર એવી યુવાસ્થામાં જેમ કામદેવ પ્રવેશ કરે તેમ વિવિધ પ્રકારનાં પુષ્પોની રચનાથી વિભૂષિત એવા સભાગૃહમાં તેમણે પ્રવેશ કર્યો.
सौधादपि प्रमुमुदे पटवेश्मनासौ, रत्नौघचित्रितवितानवितानवत्वात् |
यत्र प्रदीपकलिकाः पुनरुक्तभूत्यै, नक्तं दिवेव तपति द्युमणी ज्वलन्ति ।।७४ ।। ૧. વાર -પટકુટિર(તંબુ) २. रत्नौघ...-रत्नौघेन चित्रितानि वितानानि-चन्द्रोदयास्तेषां वितान-समूहो वा विस्तारस्तद्वत्वात् ।
શ્રી ભરતબાહુબલિ મહાકાવ્યમ્ ૦ ૯૨
