Agam 44 Chulika 01 Nandi Sutra

Author(s): Chandrasuri
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund

Page 16

सुद
एवं शैलसमस्यापि शिष्यस्थ सूत्रादनप्रवृत्ते माम्मायें सूत्रेऽपि चागमे परिवादोऽवर्णवादो लोकसमुत्थो भवति । तद्यथा-महो ! कास्य सूरेः प्रतिपादिका शक्तिः नापि भाव किमपि परिज्ञानं यतो मुमप्येकं शिष्यमवबोधयितुं न क्षमः भागमोप्यमीषां सम्बन्धी निरतिशयो युक्तिविकलश्च । इतरथा कथमर्थमेकोध्यस्मान्नावबुध्यत इत्यादि । तथा सूत्रार्थयोरन्तरसम्भवात् परिमंथन-मनविनाशनं सूत्रार्थ परिमन्थः । तच्छिक्षणमवृत्तस्य बोरात्मनः सूत्रपठन परावर्त्तनन्यादान तीत्यर्थः । अपरं च तद्ग्राहणप्रसक्के सूरौ अन्येषां शिष्याणां सूत्रार्थहानिस्तानस
च बहुनापि कालेन तथाविधः शिष्यः किञ्चिदपि ग्राहयितुं शक्यः, कुत इत्याशङ्क्यात्रार्थे दृष्टान्तमाइ | पुढावीत्यादि । नियमनेन क्यिन्त्र्यः सूतेषु बहुधा स्पृष्ठाऽपि बन्ध्या गौ र्न खलु दुग्धदा भवति यद्वा पुष्टापि शरीरोपचितापि वन्ध्या गौदुह्यमाना सवी दुग्धदा न भवतीति । एवं सुद्गरौलसमः शिष्योऽपि ग्राहणकुशलेनाऽपि गुरुणा ग्राप्रमाणोऽपि नाऽक्षरमपि गृह्णाति । ततस्तादृशस्य सूत्रार्थं न दातव्यौ । ऐहिकामुष्मिककायक्लेशादिबहुदोषसम्भवात् । ददाति चेत्तर्हि समयोक्तप्रायश्चितभागिति । अत्राह - ननु प्रोक्तोऽसौ मुद्गसैलदृष्टान्तः, केवले न पाषाणमेघादीनां जल्पोऽभिप्रायपूर्विके च प्रवृत्तिनिवृत्ती इत्यलौकिकमेवेदं चेत् सत्यं, किन्तु पूर्वमुनिभिरेवात्रोक्तं प्रतिविधानं, तद्यथा'चरिये च कप्पिय चिय, आहरणं दुविहमेव पन्नत्तं । अव्थस्स साहद्वार, घनमिव ओयणद्वाए ॥ नवि अस्थि नवि होंहीं, उल्लावो मुग्गसेलमेहाणं । उवमा खलु एस कथा, भवियंजणविबोहणद्वार ॥ इत्यलं प्रसङ्गेनेति । अथ मुद्गशैलप्रतिपक्षभूतं घनदृष्टान्तमाह
वु देवि दोषमे न कमाउ लोहए उदयं । गहण - धरणासमत्येइ य देयमस्थिति कारिम्म्म ॥
यावता वृष्टेनाकाशबिन्दुभिर्महती गर्गरी त्रियते तम्मामानव मेचो द्रोणमेव उनके । तस्मिन्वृष्टेऽपि सति कृष्णा भूमिर्यत्र प्रवेशेऽसौ कृष्णभूमः प्रदेशस्तस्मान्न प्रलोठति । बह्नपि तत्रत्य जलं पतितं न लुठित्वाऽन्यत्र मच्छति । किन्तु तत्रैवान्तः प्रविशतीति भावः । एवं शिष्योपस कश्विद् भवति । यो गुरुभिरुक्तं बहृप्यवधास्यति । न पुनरक्षरमपि पार्श्वतो मछति । इत्येवंभूते च सूण-धारण सम शिष्ये सूत्रार्थयोः शिष्यप्रशिष्यपरम्परा प्रदानेनान्यवच्छेद कारिणि देवं सनार्थ जातं, नान्यस्मिन्ननन्तराभिहितमुद्गरौलकल्पे । इत्यन्वयव्यतिरेकात्मकत्वादेषामेवेदमुदाहरणं । अथ द्वितीयं कुठोदाहरणं विवृण्वन्नाह ॥
मावि इयरे व कूडा अपलत्थ-पसस्थ माविया दुविहा । पुस्फाईहि पसस्था, सुर-सेललाईहिं अपसरवा ||५|| कम्मा य अवम्मा चिव, पसत्थवम्माउ होति उ अशा । अपसत्थ अम्मा वि यं तप्पंडितपणा मये गन्शा ॥क्षा.