Agam 44 Chulika 01 Nandi Sutra

Author(s): Chandrasuri
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund

Page 18

सेले य छिड चालणि मिहो कहा सोउमुठियाणं तु छिड्डाऽऽह, तत्थचिट्ठो मुमरिंस, सरामि नेदाणिं ॥९॥ एगेण विसइ बीएण नीइ कण्णेण, चालणी आह । धन्नत्य आह सेलो, जे पविसइ नीइ वा तुज ॥१०॥
शैल-पिछद्रकुट-चालन्युदाहरणः प्रतिपादिताः शिष्या अप्युपचारात् तथोच्यन्ते, तस्सादृश्यात् । ततश्च शैल-च्छिद्रकूट-चालन्यभिधानानां शिष्याणां गुर्वन्तिके व्याख्यानं श्रुत्वोत्थायान्यत्र गतानां मिथः परस्परं कथा समभवत् । कीदृशी ! इत्याह-छिछेत्यादि । छिद्रघटकल्पश्छिद्रशिष्यः प्राह । किम् ? इत्याह-'तत्र' गुरुसमीपे उपविष्टस्तदुक्तमस्मार्षमहम् , इदानी तु न किमपि स्मरामि । छिद्रघटोऽपि ह्येवंविध एव भवति, सोऽपि हि स्थानस्थितो मुद्रादिकं प्रक्षिप्तं धरति, अन्यत्र तूरिक्षप्य नीतस्य तन्न प्राप्यते, अश्छिद्रेण गलित्वा निःसृतत्वात् , अतस्तत्कल्पः शिष्योऽपीत्थमाहेति भावः ॥९॥
छिद्रकुटकल्पेन शिष्येणैवमुक्के चालनीकल्पः प्राह-एनेणे त्यादि । चालनीकल्पः शिष्य.. श्वालनी । स प्राह-भोः छिद्रकुट ! शोभनस्त्वं येन गुरुसमीपस्थेन त्वया तावदधारितं तद्वचः पश्चादेव विस्मृतम् , मम तु गुर्वन्तिके स्थितस्यैकेन कर्णेन विशति द्वितीयेन तु निर्गच्छति, न तु किमपि सन्तिष्ठते, अतस्तदुपमः शिष्योऽपीत्थमेवाऽऽहेति भावः । तदेवं छिताटचालनीभ्यामेवमुक्ते मुद्गशैल: प्राह-'धन्नत्थे' त्यादि, मुद्गशैलो वदति-धन्यावन युवाम्, 'यह' यस्मात् कारणाद् युवयोस्तावत् कर्णयोर्गुरूक्तं किमपि प्रविशति निर्गच्छति वा, मम त्वेतदपि नास्ति, तदुक्तस्य सर्वथाऽपि मध्ये प्रवेशाभावात् , उपलस्यैवंविधत्वादेवेतिभाव इति ॥१०॥ तदेवं चालन्युदाहरणस्य स्वरूपमुक्तम् । शैल-च्छिद्रघट-चालन्युदाहरणानां परस्परं विशेषश्चाभिहितः।अथ चालनीप्रतिपक्ष माह ।
ताबसखाउरकढिणं य चालणिपडिवक्खो न सवइ दवपि परिपूणगम्मि य गुणो गलंति देसायविकृति ॥
चालनीप्रतिपक्षो भवतीति शेषः । किं तदित्याह ॥ तापसानां भोजनादिनिमित्तउपकरणविशेषः खउरकठिनकमुच्यते ॥ तच्च किल वंशं गुडादिकंच द्रव्यमति लक्ष्णतया कुट्टयित्वा कमढकाकारं क्रियते । इदं चातिनिबिडत्वाद् द्रवं जलमपि प्रक्षिप्तं न श्रवति, किन्तु सम्यक् धरति । एवं शिष्योऽपि को गुरुभिराख्यातं सर्वमेव धरति, न तु विस्मरति, स ग्राह्यश्चालनीसमस्वग्रामः इतिभावः । अथ परिपूर्णकोदाहरणमाह 'परिपूणगेत्यादि' । उत्तरार्द्ध, परिपूणकोनाम सुपरीविटिकाविरिचितो नोडविशेष