Book Title: Somchandrasuri Prakarantrayi Sambodh Sittari Indriyaparajay Shatak Vairagya Shatak Mool and Bhavanuvad
Author(s): Suvarnaprabhashreeji
Publisher: Shantichandrasuri Jain Gyanmandir
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022239/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ii somacaMdrasUri praka2NatrayI 000 preraka sAdhvIzrI suvarNaprabhAzrIja 4. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jita-hIra-buddhi-tilaka-zAnti-sAmaya drasuri sadgurubhyo namaH zrI somacaMdrasUri prakaraNatrI zrI sa`khAdhasittarI, indriyaparAjayazataka, tathA vairAgyazataka mUla saha bhAvAnuvAda. IF -: pre.......ka siddhAntaniSTha A. bha. zrI madvijayaseAmacadrasurIzvarajI ma. sA. nA AjJAtinI paramatapasvInI sA. arUNAzrIjI ma.nA parama vinayI ziSyA sA. suvaNuM prabhAzrIjI ma. : prakAzaka : zrI zAnticadrasUri jaina jJAnamadira sarvodayanagara, zAhapura daravAjA bahAra, amadAvAda-380004 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * dravya sahAyaka H zrI sahastraphaNA pAcanAtha jaina peDhI jJAnakhAtAmAMthI AziSa sAsAyaTI-pATaNa zrI sarIyada jaina saMgha-jJAnakhAtAmAMthI : prAptisthAna : adhyApaka sureza Ara. zAha The. zrI sAmaca'drasuri jaina tattvajJAna pAThazALA, daravAjAnA khAMcA, zAhapura, amadAvAda-1 vi. saM. 2048 aSADha suda-11 tA. 10-7-92 mUlya rUA. 4-00 (pU. sAdhu-sAdhvIjIne bheTa) * mudra* : kAMtilAla DI. zAha bharata prinTarI" nyu mArkeTa, pAMjarApALa, rIlIpha rADa, amadAvAda-1 * phona H 387964 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kaMI ke pUrvanA mahApuruSAe ApaNA upara kevaLa upakAra karavAnI hitabuddhithI AgamAmAMthI sArane grahaNa karI sahelAithI khAlajIvA grahaNa karI zake te rIte saraLabhASAmAM prakaraNeAnI racanA karI che. A prakaraNA mumukSu tathA saMyamI AtmAone sacamamAM sthira karavAmAM ati upayAgI ane AlaMbanarUpa che. mATe aneka prakAranA vairAgyarasathI bharapUra evA A prakaraNAne artha sAthe kaThastha karI saMyamamAM sthira manI jIvanamAM amalI banAvI AtmasAt karI paramAtmAnI AjJAne vaphAdAra banI vahelAmAM vahelA muktipadane pAme eja ma'galakAmanA. li. siddhAntaniSTha parama pUjya AcArya bhagava`ta zrImadvijaya sAmacandrasUrIzvarajI ma. sA.nA ziSya AcAya vijayaseAmasuMdarasUri Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya 1 zrI zAntiseAmacadrasUri jJAna ma`dira TrasTa dvArA A pustakanuM prakAzana karatAM ame atyaMta AnaMdane anubhavIe chIe ane bhaviSyamAM paNa amArA TrasTa taraphathI AvA prakAzana bahAra paDatA rahe tevI zAsanadevane prArthanA. . A pustakanA preraNAdAtA parama pUjya sAdhvIjI zrI suvaNuM prabhAzrIjI ma. temaja Arthika sahayoga ApanAra AziSa seAsAyaTI-pATaNa ane sarIyada jaina sagha tathA A pustakanuM' jhaDapI ane suMdara mudraNa kArya karI ApavA badala amadAvAda 66 bharata prinTarI"nA mAlika zrI kAMtilAla DI. zAhanA A presaMge kRtajJatApUrvaka AbhAra mAnIe chIe. -- prakAzaka, Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parama pUjya zAsanaprabhAvaka AcArya bhagavaMta zrI madvijaya sAmacadrasurIzvarajI mahArAjAne hArdika samaNu he paramApakArI siddhAntaniSTha caMdra zItalatA pAtharIne cAlyA jAya, vIjaLI camakArA karIne cAlI jAya, gulAba suvAsa prasarAvIne cAlyu jAya. tema ApazrI paNu amArA dRSTipathamAMthI jotajotAmAM cAlyA gayA ane Aje eka mAsa thavA AvyA, chatAM paNa ApazrI utkRSTa ArAdhanAnI evI suvAsa prasarAvIne vidAya thayA che. tethI ApazrInI yAda kayAre paNa visarI visarAya tema nathI. he bhavAbdhitAraka vAtsalyavAridhi ApazrIe tA 58 varSInA sa`yamaparyAyamAM zAsananI apUrva ArAdhanA--sAdhanA--rakSA-prabhAvanA karI meAkSamArganA jhaLahaLatA prakAza phelAvyeA che. sadAya jinAjJA pratyenI khumArIvALI ApanI mukhamudrA ane ApanA rAmarAmamAM vyApelA jJAnanA guNune joine amAru haiyuM haSa vibhAra khanatuM hatu. he paramatAraka gurudeva amArA jevA ajJAnI avivekI AtmAnA Apa uddhAraka che. * Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ } A bhavATavImAMthI DubatI amArI naiyAnA Apa tAraNahAra che. A pustikA ApanA saMyamaparyAyanA aThThAvanamAM varSanA paThThANu prasaMge samarpaNa karavAnI bhAvanA hatI. te amArI bhAvanA manamAM ja rahI. have to ApazrIjInI prathama mAsika puNyatithi nimitte A pustaka samarpaNu karI amArI bhAvanAne pUrNa karIe chIe, ante ApanA jIvana bhAgamAM rahelA aneka guNeAmAMthI ekAda guNu paNa amArA jIvanamAM Ave ane ame pAvana banIe tathA Apa kRpALune AtmA jyAM hai| tyAMthI amArA upara AzIrvAda varasAvatA raheA eja namra prArthanA. ApazrIjInA agaNita upakArAnI smRtirUpe ApazrIjInA karakamaLamAM zrI seAmacaMdrasUri prakaraNatrayI nAmanu' nAnuM pustaka samapa Nu karI huM' kRtAMtA anubhavuM chuM. li. ApanI AjJAMkita sA. suvaNuM prabhAzrI tathA sA. zrutapUrNAzrI Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zramaNa zikSAmAMthI uddhRta kalyANakArI hiteApadeza A saMyama pAmyA pachI paNa saMyama sArI rIte paLAya nahi, sayama cita rahe nahi, sauMyamamAM rasa Ave nahi, saMyama pALavAnuM mana paNa na thAya, asacama tarapha mana DhaLyA kare, Ama asayamamAM jIvAya tA tevA AtmAnI durgati thAya che ema zAstrA kahe che. mATe sayama pAmyA pachI tenuM apramattapaNe pAlana karavA mATe bIjI upAdhimAM na paDatAM suMdaramAM suMdara sAdhupaNuM kema paLAya? tenI ciMtA karavA mAMDA ? A piraNata jALavavA mATe satata svAdhyAya joie. svAdhyAya e suMdaramAM suMdara Alakhana che. Aje tA svAdhyAya bhAgatA jAya che. svAdhyAya nAza pAmatA jAya che. je svAdhyAyanA rasa nahi jAge tA sacamanI sAcI sAdhanA nahi thAya. eTale A badhA dharma dekhAvanA thaI jaze. saMsAranA bhaya pAmI, kuTuMba-parivArane "dhanarUpa mAnI, je sAdhu thayA che, te ja sAcA sAdhu che. saMsAranA temaja kuTuMba-parivAranA tyAga karI je sAcA sAdhu thayA che, teNe saMsAranA badhA sa"badhA vAsirAvI dIdhA che. eTale have tene duniyAnA koi padmA'nI asara nathI. A rIte sAdhu thayelAne johu niyAnA koI padmA nI asara rahI jAya tA tenA sayamathama eLe jAya. A vAta jo haiyAmAM utare te dhArIe teTalI ArAdhanA thai zakaze. svAdhyAya sArA thavA lAgaze, jema jema svAdhyAya suMdara thaze, tema tema sacamamAM rasa vadhaze te sayamanA sAcA svAda Avaze. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ duniyA mAne che ke "saMyama te kaSTarUpa che. temAM svAda zI rIte Ave ?' paNa A vAta kAyaro mATe che. je sAce sAdhaka che, jene pitAne paraleka sudhAre che, tene mATe te saMyama amRta je che, tene saMyamanA kaSTa, kaSTarUpa nathI lAgatA, paNa AnaMdakArI lAge che. saMyama tapathI ujajavaLa bane che, ApaNe badhe tapa kaSTamaya che. je ApaNe saMyama laIne paNa bhagavAnanI AjJA mujaba saMyama pALIzuM nahi, saMyama ane tapanA kaSTathI gabharAI jaIzuM, ne zithila banI jaIzuM, tapa japa ne mUkI daIzuM IcchA mujaba vartIzuM, AjJAne khyAla nahi rAkhIzuM te, maravAnuM te nizcita ja che. pachI A jIvana paNa bagaDI jaze. maraNa asamAdhimaya banaze, paraleka suMdara nahi bane, ane durgati nizcita thaze. pachI te keTale kALa bhaTakavuM paDe, te te jJAnI jANe. vakhate anaMtakALa bhaTakavuM paDe. je anaMtakALa bhaTakvAnI IcachA na haya, ahIMthI saddagati sAdhI vahelAmAM vahelI mukti joItI hoya te kSapazamabhAvanA guNe meLavavA prayatna karo! jene mahApuNyane vega hoya ane pazamabhAva jAgye hoya, tene ja saMyamanI prApti thAya che. kadAca kaI puNyayoge A saMyamane pAmyuM hoya te jIva kSapazamabhAvanA guNo pedA thAya te prayatna kare ane tevA guNene pAmI ane temAM ramaNa karI A jIvana sudhAre te saddagati sulabha banI jaze ane mukti tevA jIvane hAthaveMtamAM haze. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha zrI rAvarari-vicita zrI saMbodhasattari namiUNa tiloyaguruM, loAloappayAsayaM vIraM / saMbohasattarimahaM, raemi uddhAragAhAhiM // 1 // artha -svarga, mRtyu ane pAtALarUpa traNa lekanA guru ane kAlekanA prakAzaka evA zrI vIrasvAmIne namaskAra karIne sUtromAMthI gAthAo uddharIne huM A saMbaMdhasattari nAmane graMtha racuM chuM. (1) samatAnuM mahatva seyaMbaro ya Asa-baro ya baDhoya aDava ano vaa| samabhAvabhAviappA, lahei mukkha na saMdeho // 2 // atha:-cAhe vetAMbara pakSane hoya, athavA digaMbara haya, bauddha hoya athavA anya keIpaNa pakSane rAgI hoya, paraMtu jene AtmA samabhAvathI bhAvita haya, rAgazreSathI mukta haya, te mekSa pAme ja, e niHsaMdeha che.(2) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ deva, dharma ane gurunuM svarUpa aTThadasadosarahio, devo dhammovi niunndyshio| sugurUvi baMbhayArI, AraMbhapariggahA virao // 3 // atha -aDhAra dUSaNa rahita hoya te deva samajavA, zuddha dayAthI yukta hoya te dharma samajavo, temaja brahmacArI ane AraMbha parigrahathI mukta hoya tene suguru jANavA. (3) devamAM kayA aDhAra dUSaNa na hoya te batAve che. zALAmaghamALo mANA aa che nidAsoaaliyavayaNacoriAmaccharabhayA ya // 4 // pANivahapemakIlA, pasaMgahAsA ya jassa e dosA / aTThArasavi paNaTThA, namAmi devAhidevaM taM // 5 // artha -ajJAna, kodha, mada, mAna, lebha, mAyA, rati-arati, nidrA-zeka, asatya vacana, cerI, matsara ane bhaya tathA prANIvadha (jIvahiMsA), prema, krIDA, strIne prasaMga ane hAsya, e aDhAreya dUSaNe AtmAmAMthI nAza pAmyA che, te devAdhidevane huM namaskAra karuM chuM. (4-5) sAcA dharmanuM svarUpa savvAovi naIo, kameNa jaha sAyaraMmi nivaDaMti / taha bhagavaIahiMsa, savve dhammA samillaM(mulliM)ti // 6 // artha -jema sarva nadIo anukrame samudramAM AvIne maLe che, tema mahA bhagavatI evI ahiMsA (dayA) mAM sarva dharmone samAveza thAya che. (6) Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddha gurunuM svarUpa. sasarIre vi nirIhA, bajjhamitarapariggahavimukkA | dhammovagaraNamittaM, gharaMti cArittarakkhaDDA // 7 // paMcidiyadamaNaparA jiNuttasiddhaMtagahiyaparamatthA | paMcasamiyA tiguttA, saraNaM maha erisA guruNo // 8 // a:-peAtAnA zarIrane viSe paNa mamatA vinAnA, dhana dhAnyAdi bAhya ane rAga-dveSAdi abhya tara parigrahathI mukta thaelA, mAtra vAdi dharmasAdhanAnA paNa cAritranI rakSA mATe ja upayoga karanArA, tathA pAMceya indriyAne damana karavAmAM sadA tatpara, jinezvaradeve kahelA siddhAMtathI jeoe paramArtha rUpa AtmAne jANyA che, vaLI pAMca samitie karI yukta ane traNa guptie karI guma, evA sadgurunuM mane zaraNa thAo. (7-8) kaguru kANu kahevAya te kahe che. pAsattho osano, hoi kusIlo taheva saMsatto / ahachaMdo vi ya eeM, avaMda NijjA jiNamayaMmi // 9 // atha-1. pAsastheA, 2. Asanno, 3. kuzIliyA temaja 4. saMsakta ane 5. yathAchaMda, e jinamatane viSeavaMdanIya che, kugurune vadana karavAnuM phaLa, pAsatthAI vaMdamANassa neva kittI na nijarA hoI / nAvarU jAyatio, paMthomasa bALArUM nA Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha :-upara jemanAM nAma kahAM te pAsasthAdikane vaMdana karanAranI yaza-kIrti thatI nathI, nirjarA (karmakSaya) paNa thatI nathI, UlaTe kAyAne phaleza thAya che, ane ATha prakAranAM karmone baMdha thAya che. vizeSamAM jinAjJAne bhaMga thAya, kheTA mArganI paraMparA cAle, mithyAtva karmane baMdha thAya ane saMyamanI (zAstranI) virAdhanA thAya che. (10) pAsasthAdika namaskAra karAvanArane zuM geralAbha thAya te kahe che. je baMbhacerabhaTThA, pAe pADaMti baMbhayArINaM / te huti TuTamuMTA, bohI vi sudullahA tesi // 11 // artha -je brahmacaryabhraSTapuruSa, brahmacArI puruSane pitAne page pADe che, vaMdana karAve che, teo AvatA bhavamAM bhUlApAMgaLA thAya che ane samyaktvanI prApti paNa teone atyaMta durlabha thaI paDe che. (11) samyaphathI bhraSTa thavAthI zuM nukasAna thAya? dasaNabhaTTho bhaTTho, dasaNabhaTThassa nathi nivvANaM / sijhaMti caraNarahiA, desaNarahiA na sijhaMti / 12 / artha -darzana eTale samyakatva, tenAthI bhraSTa thayele sarvathA bhraSTa kahevAya che. kAraNa ke darzanabhraSTane nirvANanI prApti thatI nathI. dravya cAritra rahita hoya te siddhapadane pAme che, paNa samyaphava rahita cha siddhapadane pAmatA nathI. (12) Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinAjJAne atikama na karo. titthayarasamo sUrI, sammaM jo jiNamayaM payAseI / kALA karato, so jApufso na saUriso rUA artha te AcArya tIrthakaranA samAna che, ke je jinavacanane samyapha prakAre upadeze che, je ANA-jinAjJAne atikrama kare che, lepe che, tene kutsita puruSa samaja, paNa puruSa (sAdhu) na samajavo. (13) kugurue ke anartha kare che? jaha lohasilA appaMpi, bolae taha vilggpurisNpi| iya sAraMbho ya gurU, paramappANaM ca boleI // 14 // artha -jema lokhaMDanI zilA (nAvaDI) pote bUDe che ane tene vaLagelA-temAM beThelA manuSyane paNa DUbADe che. tema jinAjJAvirUddha vartanArA pApI (AraMbhe sahita) gurue jeo temanA upAsaka (sevaka) hoya teone ane pitAne(pitAnA AtmAne) paNa saMsAramAM DUbADe che. (14) kugurune vaMdanAdi karavAthI thatAM nukasAna kahI tenAthI bacavAne upadeza kare che. kikammaM ca pasaMsA, suhasIlajaNaMmi kammabaMdhAya / je je pamAyaThANA, te te uvavUhiyA huMti // 15 // evaM NAUNa saMsamgi, dasaNAlAvasaMtha / / saMvAsaM ca hiyAkaMkhI, savvovAyehi vajae // 16 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha -sukhazIliyA-bhraSTAcArI gurune kRtikama- dvAdazAvarta vaMdana ane prazaMsA (vigere) karavAthI karma baMdhana thAya che, vizeSamAM te je je pramAda sevatA hoya tenuM vadhAre sevana kare che ane tene vaMdanA prazaMsA vagere karavAvALo temAM sahAyaka thAya che. e pramANe samajIne pAsasthAdika tathA pApAraMbhavALA sukhazIla guruone saMsarga, temanuM darzana, temanI sAthe AlApasaMlApa (vArtAlApa), temanI stuti ane temano sahavAsa vagere potAnuM hita IrachanAra manuSya sarva upAye karIne javuM joIe. (15-16) cAritra grahaNa karyA pachI jenA pariNAma zithila thAya tene sApe chachuMdara grahaNa karyA barAbara thAya che. ahigilai galai uaraM, ahavA paccuggalaMti nynnaaii| hA ! visamA kajagaI, ahiNA chacchaMdari ghiaa||17|| artha -sapa je chachuMdarane mukhamAM pakaDyA pachI gaLI jAya te tenuM peTa gaLI jAya, ane je pAchuM kADhI nAkhe te netre nAza pAme. hA ! viSama kArya thayuM ke, sApe chachuMdara grahaNa karyuM ! (17) zithilane sthira karavAne cAritradharmanuM sarvotkRSTapaNuM batAve che. ko cakavaTTisiddhi, caiuM dAsattaNaM samabhilasaI / ko va rayaNAi muta, pariginhai uvalakhaMDAI // 18 // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha :-cakravartIpaNAnI Rddhine tyajI daIne dAsapaNAnI abhilASA keNa kare ? athavA ratnane mUkIne paththaranA kakaDA keNa grahaNa kare? (je mUkha hoya ane lAbhAlAbhanA vicArathI zUnya hoya te tema kare, enA jevuM cAritra choDIne gRhastha banavAthI thAya che. (18) cAritranuM kaSTa zAzvatuM nathI. ema daSTAMtavaDe siddha kare che. neraiyANavi dukkha, jijjhai kAleNa kiM puNa narANa / tAna ciraMtuha hoI, dukkhamiNaM mA samucciyasu // 19 // artha:-(he sAdhu 1) nArakInAM dukhe paNa kALe karIne nAza pAme che, te manuSyapaNAnAM dukhe mATe zuM kahevuM? te mATe tene A duHkha ghaNu kALa sudhI nahi rahe, ema samajI tuM kheda (tyAga) na kara ! (sAttvika bana !) (19) - cAritra cheDI devuM, te bahu ja aniSTa che, ema samajAve che. varamaggimi paveso, varaM visuddhaNakamma(mmu)NA maraNaM / mA gahiyavyayabhaMgo, mA jI khaliasIlassa // 20 // atha -agnimAM praveza karavo te zreSTha che, vizuddhakarma (aNasaNu) karIne maraNa pAmavuM te paNa zreSTha che, paraMtu grahaNa karelA vratane bhaMga karo te zreSTha nathI, temaja zIlathI bhraSTa thaIne jIvavuM paNa zreSTha nathI. (20) Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraddhAnI daDhatA keLavavA mATe traNa gAthAthI samakitanuM svarUpa, tenI dulabhatA ane tenuM phaLa. arihaM devo guruNo, susAhuNo jiNamayaM maha pamANaM / iccAi suho bhAvo, sammattaM viti jagaguruNo // 21 // artha:-arihaMta te deva, susAdhuo te guruo ane jena ( jikta) ta (dharma) te mAre pramANa cheItyAdi AtmAne zubha bhAva, tene jagadaguru zrI tIrthakara deve samyakatva kahe che. (21) labbhai surasAmisaM, labbhai pahuattaNaM na saMdeho / ega navari na labbhai, dullaharayaNa va sammasaM // 22 // atha:-devanuM svAmIpaNuM (IndrapaNuM), ane prabhutA (aizvarya-ThakurAI) paNa maLI zake che, paNa jIvane saMsAramAM (citAmaNa ranathI paNa adhika eka AtmAnA) amUlya ratna sarakhuM samyaphavaratna maLavuM durlabha che, te nisaMdeha che. (22) sammattaMmi u laddhe, vimANavajaM na baMdhae AuM / jaivi na sammattajaDho, ahava na baddhAuo puvi // 23 // atha:-sabhyatva prApta karyA pachI je teNe pAchuM te vamI nAMkhyuM na hoya, te athavA samyakatva prAptinI pUrve keI anya gatinuM nikAcita AyuSya na bAMdhyuM hoya te manuSya AgAmI bhavanuM vaimAnika devagati sivAya anya AyuSya bAMdhatA nathI. (23) Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyikanA mahimA. divase divase lakkhaM, dei suvannassa khaMDiyaM (A) ego / ego puNa sAmAiyaM, kareha na pahuppae tassa ||24|| athaH-eka puruSa dararAja lAkha khAMDI jeTaluM suvarNa dAnamAM Ape, ane khIjo sAmAyika kare, e bemAM senAnuM dAna karanArA sAmAyika karanArane paheAMcI zakatA nathI, arthAt sAmAyikanuM phaLa ghaNuM ja che. (24) niMdapasaMsAsu samo, samo ya mANAvamANakArIsu / samasayAvara()yaLamaLo, sAmAthasano navo rakhA artha :--niMdA ane prazaMsAmAM, mAna ane apamAnamAM tathA svajana ane parajanamAM jenuM mana samAna che. tevA jIvane sAmAyikavALA kahyo che, (sAmAyikamAM AtmAe evA bhAva keLavavA joie.) (25) zuM karavAthI sAmAyika niSphaLa bane ? sAmAiyaM tu kAuM, gihika jo ucitae saDDho / badanadoSanaLo, nisthaya taCsAmA(ma)tha // 26 // artha :--je zrAvaka sAmAyika karavA chatAM sAmAyikamAM gRhakAya ne ciMtave, Atta dhyAnane vaza thayelA tenuM sAmAcika nirarthaka che. (26) AcArya mahArAjanuM guNAdvArA varNana. paDilavAI caudasa, khetImAI ya dasavihA dhammo | vArasa ya bhAvaNAo, sUriguNA huMti chattIsaM // 27 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 artha:-1. pratirUpa eTale tIrthakara vagerenA pratibimba je zarIrane AkAra arthAta pAMce IdriyethI paripUrNa ane avikala aMge pAMga vagere suMdara zarIravALA, 2. tejasvI (prabhAvazALI), 3. pitAnA yugamAM anyajane karatAM vizeSajJAnI-bahuzruta, 4. madhura vacanavALA, 5. gaMbhIra hRdayavALA, 6. dhairyavAna (pariSahe ke saMkaTamAM paNa dharma mArganI rakSA karanArA), 7. dharmamArganA upadezaka, 8. bIjAe kahelI gupta vAtane kadApi pragaTa nahi karanArA, 9. prasanna mukhAkRti, 10. ziSyAdine mATe jJAnAdinI sAmagrIne saMgraha karanArA, 11. dravyAdi vividha abhigraha (niyamo) grahaNa karavA karAvavAnI buddhivALA, 12. pitAnI prazaMsA ke paraniMdA vagere vikathA nahi karanArA-ghaNuM nahi belanArA, 13. capaLatA rahita sthira svabhAvI. ane 14. krodhAdithI rahita, zAnta hRdayavALA, e cAda guNethI yukta, tathA 1. kSamA, 2. mRdutA, 3. saraLatA, 4. nirlobhatA, 5. bAra prakArane tapa, 6. sattara prakArane saMyama, 7. satya, 8. zauca (mananI zuddhi), 9. nirmamatva, ane 10. navavADathI nirmaLa brahmacarya e daza prakAranA dharmavALA ane 1. anityatA, 2. azaraNatA, 3. saMsAra, 4. ekatva, 5. anyatva, 6. azaucatA, 7 Azrava, 8. saMvara, 9. karmanirjarA, 10. dharmanI suMdaratA, 11. lekavarUpa ane 12. badhinI (samyakatvanI) durlabhatA, e bAra bhAvanAethI bhAvitAtmA, ema AcAryane chatrIsa guNa jANavA. (zAmAM chatrIsa prakAre chatrIsa guNonuM varNana che.) (27) Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 sAdhunA sattAvIsa guNA. chavvayachakAyarakkhA, paMcidiyalohaniggaho khaMtI / bhAvavisohi paDile - haNAikaraNe visuddhI ya // 28 // saMjamajoe jutto, akumalamaNavayaNakAyasaMroho / sIyAipIDasahaNaM, maraNaMtauvasaggasahaNaM ca // 29 // artha :-jIvahiMsA, asatya, cArI, maithuna, parigraha (mUrchA) ane rAtrieAjana, e chanA tyAga karavA rUpa cha tA pALavAM, pRthvIkAya, aplAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya ane trasakAya e cha kAya jIvAnI rakSA karavI, cAmaDI, jIbha, nAka, netrA ane kAna e pAMca indriyA tathA lAbha e chane vaza karavAM, 19. kSamA karavI, 20. bhAva zuddha karavA, 21. paDilehaNa vagere zuddha (vidhipUrvaka) karavuM, 22. sAdhupaNAnA cegAmAM ( vinaya-vaiyAvacca-jJAna-dhyAna vagere kAryAMmAM) rakta rahevuM, 23-24-25 duSTa mana-vacana tathA kAyAnA rodha karavA, 26. ThaMDI vagere pariSahAnI pIDAne sahana karavI ane 27. maraNAnta upasa sahana karavA, e pramANe sAdhunA sattAvIsa guNA jANavA. (28-29) guNavAna sAdhunI sevA karavAnuM kahe che. sattAvIsa guNehi, eehiM jo vibhUsio sAhU | hai paLamisrar matti-mare hiyA re nIr ! // 30 // artha :-upara kahyA te sattAvIsa guNeAthI je sAdhu vibhUSita che, tene huM jIva ! ati bhaktibharyA hRdayathI namaskAra karavA joie. ( 30 ) Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 zrAvakanA ekavIsa guNe. dhammarayaNassa juggo, akhuddo rUvavaM pagaisomo / logappio akUro, bhIrU asaDho sudakkhino // 31 // lajjAluo dayAlU , majjhattho somadiTThI gunnraagii| sakaha suparakhajutto, sudIhadaMsI visesannU // 32 // guThThANu ujaLio, jayanu ghahi (zIrI cA taha ceva laddhalakkho, igavIsaguNo havai saDDho // 33 // artha -dharmaranane meLavavAnI cegyatAvALe zrAvaka ekavIza guNe karIne yukta haya, te ekavIza guNe A pramANe-azudra(gaMbhIra) 1, rUpavaMta (indriye ane avayathI paripUrNa suMdara zarIravALo) 2, prakRtie saumya 3, lokapriya 4, akura pa, pApabhIru 6, azaka (saraLa) 7, sudAkSiNyavAna 8, kharAba kAmamAM lajajALu 9, dayALu 10, madhyastha saumyadaSTi (guNa-avaguNamAM ke zatrumitramAM madhyastha evI saumyadaSTivALe).11, guNarAgI 12, satkathaka (dharmakathA vagere sArI vArtAo karavAnA svabhAvavALA) 13, supakSayukta (kuTuMba-parijana vagere pakSa dharmI hoya te) 14, sudIrghadarzI (paryAlacanakArI) 15, vizeSajJa (vastunA guNadoSane-bhedane samajanAra) 16, vRddhAnuga (jJAnavRddha ane sadAcArI puruSane anusaranAre) 17, vinIta 18, kRtajJa (bIjAe karelA upakArane nahi bhUlanAro) 19, parahitArthakArI 20, temaja labdhalakSa (anyanA cittane oLakhanAre athavA sAdhya nizcita karyuM hoya te) 21, Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 e ekavIsa guNavALe jIva dharmane mATe egya jANu. (31-32-33) jinAgamanI ati AvazyakatA. kattha amhArisA pANI, dussamAdosasiA / hA aNAhA kahaM hutAM, na hu~to jai jiNAgamo // 34 // artha -dUSama kAlanA deSe karIne dUSita (vaka ane jaDa ) amArA jevA anAtha nirAdhAra prANuo je jinAgama na hatA te kyAM kevAM kevAM dukha pAmata? arthAt viziSTa jJAnIonA virahamAM jIvane eka jaina Agamana ja jIvanamAM AdhAra che. (34) AgamanuM bahumAna karavAthI thatA lAbha. AgamaM AyaraMteNe, attaNo hiyakaMkhiNo / titthanAho gurU dhammo, savve te bahumaniyA / / 35 / / artha-AtmAnuM hita icchanAre Agamane arthAt Agamukta rahasyane AcaravAthI tavarUpe svIkAravAthI vastutaH Agamane ja nahi, paNa Agama) zrI tIrthaMkaradeva guru ane dharma, e sarvanuM bahumAna karyuM gaNAya che. (35) have ke saMgha zrIsaMgha na manAya? suhasIlAo sacchaMda-cAriNo veriNo sivapahassa / ANAbhaTThAo bahu-jaNAo mA bhaNaha saMdhu tti // 36 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 artha gautamasvAmI pratye zrI vIra bhagavaMta kahe che ke he gautama! sukhazIliyA arthAt paugalika sukhanA arthI svecchA mujaba vartavAvALA (sadAcAra vimukha), mekSamArganA vairI (dharmadrohI) ane tethI jinAjJAbhraSTa (jinavacananA lepaka) evA ghaNA lekane samUha heya te paNa tene "zrI saMgha na kahevo. (36) pUjya zrIsaMgha' kone kahevAya? ego sAhU ego ya sAhuNI, sAvao vi saDDhI vaa| rAju so, seso dilavALo rU7 | nimmalanANapahANo, daMsaNajutto carittaguNavaMto / titthayarANa ya pujjo, vucai eyAriso saMgho // 38 // artha-je jinAjJAe karIne yukta hoya, tevA eka sAdhu, eka sAdhavI, eka zrAvaka ane eka ja zrAvikA heya te paNa tene saMgha kahevAya. bAkI (upara kahyA tevA sukhazIliyA vagereno) samUha ghaNe hoya te paNa te hADakAMne samUha jANa. (kAraNa ke dharmarUpa prANa vinAnAM te hADakAM ja gaNAya). (37) tathA nirmaLa eTale samyaga jJAnanI jaya (jenA jIvanamAM) pradhAnatA che, je samyam dazanathI yukta che ane je samyagU cAritra guNavALo che (ema je samyaga jJAna-darzana ane cAritrarUpa mokSamArgane ArAdhaka che, AdhAra che) e zrIsaMgha te zrI tIrthakarone paNa pUjya kahevAya che. (38) Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 kriyAmAM jinAjJAnI mahattA jaha tusakhaDaNa mayama-DaNAi rugNAI sunnaranaMmi / vihalAI taha jANasu, ANArahiyaM aNuTThANaM // 39 // ANAi tavo ANAi, saMjamo taha ya dANamANAe / ANArahio dhammo, palAlapullU va paDihAI // 40 // artha -jema phetarane khAMDavAM, maDadAne zaNagAravuM vagere ane zUnya araNyamAM ekalA raDavuM vagere niSphaLa che. tema jina-AjJA rahita anuSThAna (kaSTakArI dharmakriyA) paNa niSphaLa che. (39). kAraNake-zrI tIrthakaranA kahyA pramANe karelAM tapa, saMyama ane dAna (vagere) sAcAM kahevAya che, arthAt te ja sAcuM tapa-saMyama ane dAna che ke zrI jinAjJAnuM pAlana karavuM. temAM ja tapa, saMyama ane dAna AvI jAya che. je dharma jinAjJAthI rahita (virUddha) karavAmAM Ave, te parALanA pULAnI (tRNa samUhanI jema zebhate nathI. arthAt tenI kiMmata tRNa samAna che. (40) e ja vAtane siddha kare che. ANAkhaMDaNakArI, jaivi tikAlamahAvibhUIe / pUei vIyarAyaM, sabapi niratthayaM tassa // 41 // artha-zrI vItarAganI AjJAnuM khaMDana karavAvALe jIva ghaNI zobhApUrvaka ghaNuM dhanathI traNeya kALazrI vItarAga Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 devanI pUjA kare, te paNa te sarva kriyA (jenI pite pUjA kare che, te vItarAganI AjJAthI bahAra hovAthI nirarthaka che. (41) AjJAviruddha karelo dhama UlaTo dukhadAyI bane che, te daSTAMtathI samajAve che. rano ANAbhaMge, ikku ciya hoi niggaho loe| savvannuANabhaMge, aNaMtaso niggaho hoI // 42 // artha -A lokane viSe rAjAnI AjJAne bhaMga karavAthI eka ja vAra nigraha-zikSA thAya che, paraMtu sarvajJanI AjJAne bhaMga karavAthI (baMdhAtA duSTa karmanA ge) anaMtIvAra nigraha-bahu ja mene viSe chedana, bhedana, janma, jarA, maraNa, zeka ane regAdhirUpa daMDa bhegava paDe che. (42) avidhithI ane vidhithI karelA dharmanA phaLanuM dRSTAMta, jaha bhoyaNamavihikaya, viNAsae vihikayaM jiyAveI / taha avihikao dhammo, dei. bhavaM vihiko mukkha // 4 // artha -jema avidhithI kareluM bhejana zarIrane vinAza kare che ane vidhithI kareluM bhojana puSTi kare che, tema avidhithI karela dharma saMsAramAM rakhaDAve che ane vividha karela dharma mokSane Ape che. (43) vyakriyA ane bhAvakriyAnA aMtaranuM dRSTAMta. merussa sarisavassa ya, jattiyamittaM tu aMtaraM hoI / davvatthayabhAvatthaya-aMtaramiha tattiya neyaM // 44 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 artha :- merUpa ta ane sarasavamAM jeTaluM aMtara che, teTaluM aMtara dravyadharma ane bhAvadharmamAM jANavuM. (44) dravyaMdha ane bhAvadhanuM utkRSTa phaLa. ukkosaM davvatthaya - ArAhao jAva accua jAI / bhAvatthaNa pAvara atomuhutteNa nivvANaM ||45 // artha :- dravyastavanA ArAdhaka vadhAremAM vadhAre acyuta nAme bAramA devale4 sudhI jAya che ane bhAvastavanA ArAdhaka aMtarmuhUtamAM nirvANane pAme che. (44) ahIM dravyastava eTale devapUjA, dAna vagere zrAvakadharma ane bhAvastava eTale sAdhudhama samajavA, huM tA mithyAtvI jIva dravya sAdhu kriyAthI navamA traiveyaka sudhI jAya ema kaheluM che te asa'gata thAya. (45) kevA gaccha tyAga karavA ceAgya che? jattha ya muNiNo kayavi-kayAi kutrvaMti niJcapanbhaTTA | taM gacchaM guNasAyara!, visaMva dUraM pariharijjA // 46 // jattha ya ajjAladdhaM, paDiggahamAIya vivihamuvagaraNaM / paDibhuMjaha sAhUhi taM goyama ! kerisaM gacchaM // 47 // jahi natthi sAraNA vA - raNAya paDicoyaNA ya gacchaMmi / so ya agaccho gaccho, saMjamakAmIhiM muttanvo // 48 // a :- je gacchamAM nitya AcArathI bhraSTa evA munie krayavikrayAdi kare che, te gacchane huM guNasAgara! (guNanA arthI he jIva!) viSanI peThe tAre dUra tyajI devA joie. (46) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 vaLI je gacchamAM sAdhue sAdhvIe lAvelAM (vaheArelAM) vastra, pAtrAddhi upakaraNA vApare che, he gautama ! te gaccha kevA ? arthAta tene gaccha kahevAya ja nahi, (47) tathA je gacchamAM gacchAdhipati taraphathI, karaNIya karavAnuM bhUlI janArane smRti (yAda) ApavA rUpa sAraNA, akaraNIya karatA hoya tene niSedha karavArUpa vAraNA, karavA ceAgya saMcamanA ceAgomAM preraNA ApavArUpa cAyaNA, ane vAraMvAra preraNA karavArUpa paciAyA karavAmAM AvatI nathI, te gacchane ( gacchanuM kAya karatA nahi hovAthI) agaccha samajI saMyamanA arthI sAdhue cheADI devA joie. anya sArA gacchane Azraya levA joie. (48) gacchavAsanI upekSA karavAnu ane pALavAnuM phaLa. gacchaM tu uvehaMto, kuvva dIhaM bhave vihIe u / pAlato puNa sijjhai, tahaabhave bhagavaI siddhaM // 49 // artha - gacchavAsanI upekSA karanArA ( ekala vihArI ) saMsArane vadhAre che, ane zAstramAM jaNAvelA vidhi pramANe ( je anya gacchane svIkArIne paNa gacchavAsanuM) pAlana kare te trIje bhave siddhine pAme che, ema zrI bhagavatIsUtramAM siddha karyu* che (49) gaccha kAne kahevAya ? jattha hirannasuvanaM, hattheNa parANagaM pino chippe / jALasamapi(hi) iTu, goyama ! vacche taya maLio nA Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 puDhavidagaagaNimArua-vaNapphai taha tasANa vivihANaM / maraNate vi na pIDA, kIrai maNasA taya gacchaM // 51 // mUlaguNehi vimukkaM, bahuguNakaliyaMpi laddhisaMpanna / uttamakule vi jAyaM, niddhADijai tayaM gacchaM // 52 // jattha ya usahAdINaM, titthayarANaM suriMdamahiyANaM / kammaTThavimukkANaM, ANaM na khalijjai sa gaccho // 53 // jattha ya ajjAhi samaM, therAvi na ullavati gayadasaNA / na ya jhAyati tthINaM, aMgovaMgAi taM gacchaM // 54 // atha - je gacchamAM munio pArakAnA senAne ke ghareNane (dhana-rokaDane) teo kaI paNa kAraNe samarpaNa kare ke bheTa kare, te paNa (tene levuM te dUra rahyuM) hAthathI sparza mAtra paNa karatA nathI, he gautama! tevA gacchane sugaccha kahyo che. (50) je gacchanA munie pRthvIkAya, apakAya, agnikAya, vAyukAya, vanaspatikAya, ane vividha prakAranA trasakAya jIvone maraNote paNa manathIya pIDA karavAno vicAra sarakhe paNa karatA nathI, evA gacchane gaccha kahe. (51) - je gacchamAM kaI sAdhu bIjA ghaNA guNothI yukta hoya, aneka prakAranI labdhiovALo hoya, ane uttama kuLamAM janmela heya, tathApi (caraNa sittarI rU5) mULa guNethI te bhraSTa hoya, te tevAne paNa je gaccha bahAra kare, kADhI mUke te ga7ne ga7 jANo. (52) . Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 je ga7mAM ATha karmothI mukta ane IndrothI pUjAelA evA zrI RSabhAdika tIrthakaronI AjJA akhaMDa paLAya che, khUlanA pAmatI nathI, te ga7ne gaccha jANa. (53) je gacchamAM jenA dAMta paNa paDI gayA hoya tevA sthavira gharaDA sAdhu paNu, sAdhvInI sAthe vAta karatA nathI ane gRhasthanI strIo sAthe AhAra vaheravA vagere kAraNe belavAnA prasaMge tenA aMge pAMga vagere avayavane jetA nathI, nIcI dRSTi rAkhe che, tene gaccha kahIe. (54). sAdhune sAdhvIne paricaya tajavA upadeza Ape che. vajjei appamatto, ajjAsaMsaggi aggivissrisii| ajjANucaro sAhU, lahai akittI khu acireNaM // 55 / / artha - uttama sAdhue agni ane jheranA saMsarga je sAvIne saMsarga (paricaya) apramatta thaIne taja joIe, bhUlathI paNa na karavuM joIe. (kAraNake) sAvIne paricaya karanAra sAdhu (tratathI bhraSTa na thAya toya) alpakALamAM ja apayazane (te) pAme ja che. (55) brahmacaryane mahimA. jo dei kaNayakoDiM, ahvA kArei kaNayajiNa bhavaNaM / tassa na tattiya puna, jattiya baMbhavyae dharie // 56 // artha - je kaI manuSya suvarNanI keTi, arthAt koDe rUpiyAnI kiMmatanuM suvarNa yAcakone dAnamAM Ape, athavA senAnuM jinamaMdira karAve, tene teTaluM puNya na thAya ke, jeTaluM brahmacaryavrata dhAraNa karavAthI thAya che. (56) Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 sIlaM kulaAharaNaM, sIlaM rUvaM ca uttamaM hoi / sIlaM ciya paMDita, sIlaM ciya niruvamaM dhammaM // 57 // artha :- zIyaLa ( brahmacarya' ) e kuLavAnanuM (kuLanuM) AbharaNu che, zIyaLa ja uttama rUpa che, zIyaLa ja sAcuM pAMDitya che ane zIyaLa ja nirUpama dharma che. (57) kumitraneA sa`ga vavAnA upadeza. varaM vohI varaM maccU, varaM dAridasaMgamo | varaM araNNavAso a, mA kumittANa saMgamo ||58 || agIyatthakusIlehi, saMgaM tiviheNa vosire / mukkhamaggassime vigdhaM, pahaMmI teNage jahA // 59 // artha :- vyAdhi, mRtyu ane daridratAnA saMgama thave temaja (23mAM ke) ja*galamAM vAsa karavA e zreSTha che, paraMtu kumitranI saMgati karavI te sArI nathI, arthAt kumitranI saMgatinA prasaMga Ave te ja'galamAM cAlyA javuM vagere paNa sAruM che. (58) te rIte agItA ane kuzIliyA sAdhunA saMga trividha karIne tajI devA, kemake jema rastAmAM cAra vijJa kare, dhana lU'TI le tema teo mekSamAmAM vinna karanAra che. (59) agItA ane kuzIliyAnu` sukha na jovu'. '' ummaggadesaNAe, caraNaM nAsaMti jiNavariMdANaM / vAvannadaMsaNA khalu na hu lagbhA tArisA dada ||60|| Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - unmArganI dezanA devAthI nizcaye nAza pAmyuM che samakti jeenuM evA (ajJAnI ane asadAcArI) sAdhuo zrI jinezvara bhagavaMte kahelA cAritrane nAza kare che, mATe tevAonuM darzana paNa karavuM egya nathI. (60) tevAone bedhi dulabha hoya che. parivArapUaheU, osannANaM ca ANuvittIe / caraNakaraNaM nigRhaI, taM dullahabohiaM jANa // 61 // artha - ziSya parivAranA lebhathI, mAna-pUjA meLavavA mATe, ane avasanna (cAritramAM zithila) sAdhune anusaravA mATe je potAnA mULaguNa uttara guNarUpa cAritrane chupAve che (dUSita kare che), te sAdhune durlabhadhi samaja. arthAt tene samati paNa durlabha thAya che. (61) osannAnI nizrAe cAlavAthI sArA munimAM paNa de Ave che. abassa ya nivassa ya, duNDaMpi samAgayAI muulaaii| saMsaggeNa viNaTTho, abo nibattaNa patto // 2 // artha - AMbAnAM ane lImaDAnAM, baMnenAM mULa jamInamAM ekaThAM thayAM, temAM lImaDAnA saMsargathI vinaSTa thayele AMbe lImaDApaNAne pAme. arthAt durjananI sebatathI prAyaH sajajana durjana thaI jAya che. (62) Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 bIjA dRSTAMtathI e vAta samajAve che. pakkaNakule vasaMto, sauNIpArovi garahio hoI / iya daMsaNA suvihiA, majjhi vasaMtA kusIlANaM // 63 / / atha - caMDALanA kuLane viSe vasanAre zakunIpAraka (snAna, saMdhyA, pUjA, hema, jApa ane tarpaNa e SaTakarmane jANakAra brAhmaNa) paNa niMdAnuM pAtra thAya che. e daSTAMtathI suvihita sadAcArI muni paNa kuzIliyAnI bhegA rahevAthI niMdA pAme che. (63) uttamanI saMgatithI thato lAbha. uttamajaNasaMsaggI, sIladaridapi kuNaI sIlaDDhaM / jaha merugirivilaggaM, taNapi kaNagattaNamuveI // 64 // artha - jema merUparvata upara UgeluM tRNa paNa suvarNapaNAne pAme che, tema uttama jananI saMgati sadAcAra rahita puruSane paNa sadAcArI banAve che. (64) kusaMsargathI mithyAtvI banavAne saMbhava jaNAvIne - mithyAtva kevuM duSTa che te kahe che. navi taM karei aggI, neva visaM neva kiDsappo a| jaM kuNai mahAdosaM, tivvaM jIvassa micchattaM // 65 / / artha: - tIvra mithyAtva, jIvane jeTaluM mahAna deSa (duHkhI kare che, teTale deSa (duHkha) agni, viSa ane kALo sarpa paNa karato nathI. (65) Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 eka mithyAtva chate bIju sava nirarthaka che. kaTuM karemi appaM, damesi atthaM caesi dhammatthaM / ikaM na caesi micchatta-visalavaM jeNa buDDihisi / 66 // artha:- he jIva tuM kAyAthI kaSTa kare che, AtmAne (manane) dame che ane dharmane arthe dravyane paNa khace che, chatAM jheranA biMdu jevA eka mithyAtvane taja nathI tethI saMsAra samudramAM DUbIza. (66) yatanAnI prAdhAnyatA. jayaNA ya dhammajaNaNI, jayaNA dhammassa pAlaNI ceva / tavavuDiThakarI jayaNA, egatasuhAvahA jayaNA // 67 // atha:- jayaNAthI dharma pragaTe che mATe te dharmanI mAtA che, jayaNAthI dharmanI rakSA thAya che, mATe te dharmanuM pAlana karanArI che. jayaNAthI ghama vadhe che, mATe te tapanI vRddhi karanArI che ane ekAMta sukhane ApanArI paNa jayaNuM che. arthAt jayaNAthI badhAM sukhe pragaTe che. (67) kaSAyanI duSTatA. jaM anjiaM caritaM, desUNAe vi pucakorDa e / taM pi hu kasAyamitto, hArei naro muhutteNaM // 68 // artha - deze uNA pUrva krioDa varSo sudhI paNa kaTe karIne je cAritra guNa upArjana karyo hoya, tene mAtra eka muhUrtamAM kaSAyane vaza thayele manuSya eka sAthe hArI jAya che. (68) Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 cAre kaSAyanI duSTatAnuM varNana koho pII paNAseI, mANo viNayanAsaNo / moyA mittANi nAsei, loho sabaviNAsaNo // 69 / / artha - krodha prItine (saMpa ) nAza kare che, mAna vinayane nAza kare che. mAyA mitrono nAza kare che, ane lebha sarvane vinAza kare che. (69) kSamAnuM svarUpa. khatI suhANa mUlaM, mUlaM dhammassa uttamA khaMtI / harai mahAvijjA iva, khaMtI duriyAI savvAiM // 7 // artha - kSamA sukhenuM mUla che, dharmanuM mUla paNa uttama evI kSamA che. mahAvidyAnI peThe kSamA sarva duHkhanuM haraNa kare che arthAt badhI vidyAo sAdhavA karatAM eka kSamAnI sAdhanA ja vadhAre hitakArI che. (70) - pApasAdhu kene kahevAya? sayaM gehaM paricajja, paragehaM ca vAvaDe / nimitteNa ya vavaharaI, pAvasamaNu tti vucaI // 71 // duddhadahIvigaIo, AhAreI abhikkhaNaM / na kareI tavokamma, pAvasamaNu tti vucaI // 72 // atha - je pitAnA gharane tyAga karIne paragharane joyA kare che, paranAM (zrAvakena) gharanuM mamatva kare che Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane nimitta (bhUta-bhaviSya) kahIne jIve che, te pApa sAdhu kahevAya che. (71) vaLI dUdha, dahIM ane vRtAdika vigaIone je niSkAraNa vAraMvAra vApare ane tapakarma (sAdhutAnI sAdhanA) na kare, tene pApazramaNa kahevAmAM Ave che. (72) pAMca pramAdanAM nAme tathA tenuM phaLa. majaM visayakasAyA, nidA vikahA ya paMcamI bhnniyaa| e e paMca pamAyA, jIvaM pADeMti saMsAre // 73 // artha - surApAna athavA ATha prakArano mada, viSayenuM sevana, kaSAye, nidrA ane pAMcamI vikathA e pAMca pramAde jIvane saMsArane viSe DUbADe che. (73) . nidrAthI thatI hAni. jai caudasapuvvadharo, vasaI nigoesu'NatayaM kAlaM / niddApamAyavasao, tA hohisi kaha tuma jIva ! // 74 // atha - jo eka nidrArUpa pramAdanA vazathI cauda pUrvadhara jevA paNa nidane viSe anaMta kALa rahe che, te he jIva! tAruM zuM thaze? arthAt tuM je pramAdane vaza paDyo te saMsArathI chUTI zakIza nahi. (74) jJAna ane kriyAnI sApekSatA DhAM nA ziyALuM, sUvA vatrAno vicAra pAsaMto paMgulo daDaDho, dhAvamANo a aMdhao // 75 / / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 ', saMjogasiddhii phalaM vayaMti, na hu egacakeNa raho payAI / aMdhoya paMgU vaNe samiccA, te saMpa (DA) uttA nagaraM paviTThA // 76 // artha :-kriyAhIna je jJAna che te niSphaLa che ane ajJAnapaNAthI karelI kriyA paNa niSphaLa che. arthAt jJAnavaDe zubhAzubha-kRtyAkRtya bhAvA jANe che, paraMtu jo zubhakriyA karatA nathI, athavA kriyA karavA chatAM tenuM rahasya samajatA nathI te| tethI kAMi paNa siddhi thatI nathI. ahIM dRSTAMta kahe che ke vanamAM dAvAnaLa DhekhavA chatAM pAMgaLA nahi cAlavAthI dAjhayo, ane doDavA chatAM AMdhaLA nahi dekhavAthI dAjhayo. (75) paMDita puruSA jJAna ane kriyAnA saMceAgathI kAryanI siddhi mAne che, eTale ahIM paNa jJAnapUva kanI kriyAvaDe ja muktirUpa phUlanI prApti thAya che, kAraNa ke ratha eka peDe karIne cAlatA nathI, paNa e paiDAvaDe ja cAlI zake che. ahIM dRSTAMta kahe che. AMdhaLA ane pAMgaLA vanane viSe paraspara sahAyaka banIne nAThA, tethI nagaramAM pahoMcyA arthAt AMdhaLAye pAMgaLAne upADyo ane pAMgaLAe AMdhaLAne rastA samajAvyA, ema baMne dAvAnaLathI khacyA. (76) cAritra vagaranu`. ghaNuM paNa ' jJAna nakAmu' che. subahupi suamahIa, kiM kAhI caraNavippahINassa / adhassa jaha palittA, divasayasahassakoDIo // 77 // artha :-jema saLagAvelA kroDA dIvAe paNa aMdhane kAMi prakAza ApI zatA nathI, tema cAritra rahita AtmAne Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 teNe ghaNuM ghaNuM jJAna meLavyuM hoya, te paNa te kaMI paNa (lAbha) karI zakatuM nathI. (77) sadAcArIne thoDuM paNa jJAna ghaNe upakAra kare che. appapi suamahIaM, payAsaga hoI caraNajuttassa / ikkovi jaha paIvo, sacakkhuassa payAseI // 78 / / artha :-jema dekhatA manuSyane mAtra eka dIpaka paNa prakAza Ape che, tema cAritrayukta puruSane thaDe paNa zrutAbhyAsa AtmAmAM prakAza kare che. (78) zrAvakanI agiyAra paDimAonAM nAma. dasaNa vaya sAmAiya, posaha paDimA abaMbha saJcitte / AraMbha pesa uddiTu-vajjae samaNabhUe a // 79 // artha -1. samakitapratimA, 2. vratapratimA, 3. sAmAyikapratimA, 4. pauSadhapratimA, 5. kAyotsargapratimA, 6. abrahmavarjanapratimA, 7. sacittavarjanapratimA, 8. AraMbhavarjanapratimA, 9. pregyavarjanapratimA, 10. uddiSTavarjanapratimA ane 11. zramaNabhUtapratimA. ema uttama zrAvakane e agiyAra paDimAe (abhigraha) kahelA che. (79) zrAvaka kone kahevAya ? saMpattadaMsaNAI, paIdiyaha jaijaNAo nisuNeI / sAmAyAriM paramaM, jo khalu taM sAvagaM viti // 8 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 artha -prApta karyuM che samati vagere jeNe e, athavA saMpUrNa thaI che upara jaNAvI te samati vagere pratimAo jene evo, tathA pratidivasa munionI pAse zreSTha evuM sadAcAranuM svarUpa je sAMbhaLatA haya, samajato hoya, nizcaya te puruSane bhagavaMta "zrAvaka kahe che. (80) cAritra vagaranuM jJAna bhArabhUta che. jahA kharo caMdaNabhAravAhI, bhArassa bhAgI na hu caMdaNassa / evaM khu nANI caraNeNa hINo, bhArassa bhAgI na hu suggaIe / 81 // atha:-caMdananAM lAkaDAMne upADanAra gadheDe tenI sugaMdhano svAda laI zakate nathI, mAtra bhAra upADe che, tema cAritra vinAne puruSa jJAnI chatAM (jJAnanA phaLarUpa) saddagatine pAmI zakatA nathI. arthAta tenuM jJAna mAtra bhArabhUta che-niSphaLa che. (81) strIsevanathI keTalI hiMsAne saMbhava che. tahiM paMciMdiA jIvA, itthiijonniinivaasinno| majuvALa navaravA, saje pANe vahI rA. itthINaM joNIsu, havaMti beiMdiyA ya je jIvA / ikko ya dunni tinivi, lakkhapuhuttaM tu ukkosaM // 3 // puriseNa sahagayAe, tesi jIvANa hoi uddavaNaM / veNuadiluteNaM, tattAi(ya)silAganAeNaM // 84 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 artha :-strIonI cenimAM nava lAkha paoNMcendriya ( garbha ja ) manuSya jIvA upaje che, teone kevalajJAnI jJAnathI dekhI zake che. arthAt chadmastha tene joi zake nahi tevA hoya che. (82) vaLI enI ceAnine viSe je eindriya jIvA upaje che, te jaghanyathI eka, be, traNa, athavA utkRSTathI e lAkhathI nava lAkha paNa hoya che. (83) jema (rUthI bharelI) bhuMgaLImAM tapAvelI (lAkha'DanI) saLI nAkhatAM ja badhuM rU maLI jAya, tema strInA puruSanI sAthe saMyeAga thavAthI te (82-83 gAthAmAM jaNAvelA ) sarvajIvAnA nAza thAya che. (84) sa'mUrchima jIvA keTalA hoya ? itthINa joNimajjhe, ganbhagayAIM havaMti je jIvA / upajeti cayaMti ya, samucchimA asaMkhyA bhaNiyA ||85 || a:-srInI yAnine viSe garbhAzayamAM je saMmUrNima jIvA hoya che te (aMtarmuhUMta mAM) asaMkhyAtA upaje che ane mare che. (85) maithunamAM thatI jIvahiMsA jinezvaradevAe kahelI che. mehuNasanArUDho, navalakkha has suhumajIvANaM / titthayareNa bhaNiya, saddahiyavaM payateNaM // 86 // ka atha :-maithunasa'jJAne viSe ArUDha thaelA manuSya navalAkha sUkSma jIvAne (manuSyone) haNe che, e pramANe zrI tIrthaMkaradeve kahyuM che te zraddhAthI mAnya karavuM. (86) Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 noMdha -zAstramAM kaheluM che ke-eka ja vakhatanA maithuna sevanathI strInI yonimAM navalAkha garbhaja ane asaMkhyAtA saMmaiima manuSyo tathA lAkha beIndriya jIvo Upaje che, temAMthI eka yA be garbha ja manuSya garbharUpe koI vakhata ja jIvatA rahI janma laI zake che, bAkInA badhA garbha ja saMmUchima manuSya tathA beIndriya jIvone nAza thAya che. zrI pannavaNusUtranI sAkSI. asaMkhayA thInaramehuNAo, mucchaMti paMcidiya maannusaao| nisesaaMgANavibhatticaMge, bhaNaI jiNo panavaNAuvaMge // 87 // atha-strI ane puruSanA eka vakhatanA saMgathI asaMkhyAtA saMmUchima paMcendriya manuSya utpanna thAya che. ema sarva aMgasUtronA arthanuM jemAM vivaraNa che te uttama zrI pannavaNuM upAMgane viSe zrIjinezvara bhagavaMte kahyuM che. (87) dArU, madha, mAMsa ane mAkhaNa e cAramAM utpanna thatA jInuM varNana. maje mahuMmi maMsaMmi, navaNIyaMmi cautthae / uppajati asaMkhA, tavvanA tattha jaMtuNo // 8 // atha - madirAmAM, madhamAM, mAMsamAM ane cothA mAkhaNamAM tenA varNa sarakhA varNa (raMga) nA asaMkhya jatuo utpanna thAya che. (88) noMdha:-vartamAnamAM mAkhaNa tathA berAtri uparanA dahIMmAM pratyakSa ghaNu ja che hoya che, ema yaMtra (mAI kroskopa)thI paNa puravAra thayuM che.. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3ra mAMsanI dareka avasthAmAM jIvAnI satata utpatti thAya che. AmAsu a pakkAsu a, vipaccamANAsu maMsapesIsu / sayayaM ciya uvavAo, bhaNio a nigoa jIvANaM ||85 || artha :-kAcA, pakAvelA, ke pakAvAtA ( raMdhAtA ) mAMsanA TukaDAomAM satata nigeAda ( ana'takAya) jIvAnI utpatti thAya che, ema kaheluM che. (89) nAMdha:-pANImAM lIla, 3 pApaDamAM phuganI mAphaka mAMsamAM turata ja tadda+ nigeAda (anaMtakAya) utpanna thAya che, te kAcu* hoya ke raMdhAyeluM heAya paNa jIvAnI utpatti cAlu ja rahe che. te sivAya tenA rasathI utpanna thatA khIjA trasavA paNa temAM heAya che, ema ana takAya ane atisUkSma trasajIveAthI mAMsa bharapUra heAya che. vrata ( pratijJA ) bhAMgavAthI keTaluM mATuM pApa badhAya che. AjammaM jaM pAva, baMdhaI micchattasaMjuo koI / vayabhaMga kAumaNo, baMdhai taM caiva aTThaguNaM // 90 // artha :- koI mithyAtvI jIva janmathI ArbhIne maraNa pa ta jeTaluM pApa bAMdhe che, te karatAM AThagaNuM pApa vrata bhaMga karavAnI icchA karanAra sAdhu khAMdhe che. (90) sAdhune brahmacaryanA khaMDanathI keTaluM pApa lAge ? sayasahassANa nArINaM, piMTTaM phADe nigviNo / sattamAsie ganbhe, tapphaDate nikaMta // 91 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 taM tassa jattiyaM pAvaM, taM navaguNiyameliyaM hujjA / e gitthiyajogeNaM, sAhU baMdhijja mehUNao // 92 // atha:-ni yatAthI eka lAkha garbha vatI enAM peTa phADanArA nirdaya manuSya temAMthI nIkaLelA te sAtaATha mahinAnA taDaDatA garbhonA nAza kare. (91) tenuM tene jeTaluM pApa lAge tene navagaNuM karIne tenI sAthe meLavatAM ( arthAt dazagaNu ) jeTaluM thAya teTaluM pApa eka strInA saMceAgathI maithuna dvArA sAdhu mAMdhe. (92) kevA guru pAse samakita-vrata" vagere dha, ke prAyazcitta vagere grahaNa karavu.... ? akkhaMDiyacAritto, vayadhArI jo va hoi gihattho / tassa sAme saLa--vayagaLa saudira" 2 / / artha :-akha`Da cAritrava ta (gItA) guru, athavA tevA gurunA cAga na maLe teA vratadhArI (tathA zAstronA jANu evA je gRhastha hoya, tenI samIpe samati tathA vrata vagere, ane prAyazcitta aMgIkAra karavuM. (93) pRthvIkAya vagere sthAvara jIvAnAM khArIka zarIra. addAmalayappamANe, puDhavIkAe havaMti je jIvA / te pArevayamittA, jaMbUdIve na mAyaMti // 94 // egaMmi udagabiMdumi, je jIvA jiNavarehiM padmatA / te jai sarisavamittA, jaMbUdIve na mAyati // 95 // 3 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 baraMTataMdulamittA, teukAe havaMti je jIvA / te jai khasakhasamittA jaMbUdIve na mAyaMti // 16 // je liMbapattamittA, vAUkAe havaMti u jIvA / te manthayalikkhamittA, jaMbadIve na mAyati // 9 // atha-lIlA AmaLAnA pramANa jeTalA pRthvIkAyanA samUhamAM je jIve rahelA che, te darekanuM zarIra pArevA jevaDuM thAya te te AkhA jabUdvIpamAM samAya nahIM. (4) zrI jinezvaroe pANInA eka biMdumAM je jI. kahyA che, te dareka je sarasava jevaDA zarIravALA hoya te jabUdvIpamAM samAya nahIM (5) - baMTInA tAMdaLA ( taMdula)nA eka dANu jevaDA agni (taNakhA)mAM je agnikAya jo hoya, te dareka je khasakhasa jevaDA zarIravALA thAya te jaMbUdvIpamAM samAya nahIM. (6) lImaDAnuM eka pAMdaDuM jeTalI jagyA roke teTalI jagyAmAM je vAyukAya ja hoya te dareka mAthAnI lIkha jevaDA zarIravALA thAya te jaMbudvIpamAM samAya nahIM. (7) * * zithilAcArIonI sAthe rahelo uttama sAdhu paNa avaMdanIya che. asuiTTANe paDiA, caMpakamAlA na kIrai sIse / pAsatthAI ThANesu, vaTTamANo taha apujjo // 98 // - atha:-apavitra jagyAmAM paDelI caMpAnA puSponI mALA paNa jema mastake caDhAvavA gya nathI, tema pAsa Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 tkAdika kusAdhuonI nizrAmAM varta-rahetuM e uttama muni paNa apUjya che-pUjavA gya nathI. (98) jJAnInI Atmazuddhi vadhu thAya che. chaThaThamadasamaduvAlasehi, mAsaddhamAsakhamaNehiM / itto u aNegaguNA, sohI jimiyassa nANissa // 99 / / jaM annANI kammaM, khavei bahuAhi vAsakoDIhiM / tannANI ti he gutto, khavei ussAsamitteNaM // 10 // artha -chaThTha, aThThama, cAra upavAsa, pAMca upavAsa, paMdara upavAsa ane mAsakhamaNa je (Akare) tapa karavAthI (ajJAnIne) je nirjarA-Atmazuddhi thAya che, tethI anekagaNI nirjara (zuddhi, vinA upavAse) jamavA chatAM jJAnI karI zake che. (9) kareDe varSomAM ajJAnI jeTalAM karmone khapAve che, teTalAM karmone mana-vacana ane kAyAne vaza karI traNa guNine pALanAre jJAnI mAtra eka zvAse zvAsamAM khapAve che. (100) devadravyanI mahattA ane tenI rakSA vagerenuM phaLa, jiNapavayaNavuDiDhakaraM, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / rakvato jiNadavvaM, titthayarattaM lahai jIvo // 10 // jiNapavayaNabuDhikara, pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / bhakkhato jiNadavaM, aNaMtasaMsArio hoI // 102 // bhakkhei jo uvekkhei, jiNadavyaM tu sAvao / pannAhINo bhave jIvo, lippai pAvakammuNA // 103 / / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 artha:-devadravyathI pratimAo-maMdIre banAvI zakAya, tenI saMbhALa-mahApUjA-satkAra vagere karI zakAya, tyAM AvanAra sAdhuone upadeza sAMbhaLI zakAya ane bIjI paNa aneka prakAranI zAsananI unnati thAya, evA jJAnadarzana ane cAritra rUpa guNanI prabhAvanA karanArA devadravyanuM rakSaNa karanAre jIva tIrthaMkarapaNuM pAme che. bhaviSyamAM tIrthakara thAya che. (101). upara jaNAvyuM tema jainazAsananI vRddhi karanArA ane jJAnAdi guNenI prabhAvanA karanArA evA devadravyanuM bhakSaNa karanAre jIva anaMtasaMsArI thAya che. anaMtakALa saMsAranAM dukhethI pIDAya che. (12) je zrAvaka upara jaNAvyuM tevA upakArI devadravyanuM bhakSaNa kare, athavA tene nAza thatuM hoya tyAre upekSA kare, te te jIva prajJA (buddhi) hIna thAya ane pApakarmothI lepAya, ghaNuM duSTa karmone bAMdhe. (10) cAra moTAM pApe ane tenuM phaLa. ceadabvaviNAse, isighAe pavayaNassauDDAhe / saMjaicautthabhaMge, mUlaggI bohilAbhassa // 104 // artha -upara kahyuM te devadravyane vinAza karavAthI, munine ghAta karavAthI, jena zAsanane-pravacanane uDDAha (apakIrti) karavAthI ane sAdavInA caturtha vratane (brahmacaryana) bhaMga karavAthI te jIvane samakitanA lAbha (rUpa vRkSa)nA mULamAM aMgAre mUkAya che. (10) Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 zrI jinezvaranI pUjA karavAnI bhAvanAthI paNa mATe lAbha che. suvvai duggayanArI, jagaguruNo siMduvArakusumehiM / pUApaNihANeNaM, uppannA tiyasalogaMmi // 105 / / artha -ema saMbhaLAya che ke, daridrI evI eka strI sivAranA (nagoDanA) puvaDe prabhunI pUjA karavAnA prANadhAnathI-ekAgratAthI (paNa) devalekane viSe utpanna thaI. (15) jinapUjAnA ATha prakAre. varagaMdhapupphaakkhaya-paIvaphaladhUvanIrapattehiM / nevijjavihANeNa ya, jiNapA aTTahA bhaNiyA // 106 / / artha -1. zreSTha sugaMdhimAna (vAsa-kasturI vagere) cUrNa, 2. sugaMdhavALAM uttama jAtinAM puSpa, 3. uttama jAtinA akSata, 4. tAjA ghIne dIpaka, 5 zreSTha tAjAM phaLe, 6. dazAMgAdi uttama dhUpa, 7. jaLathI bharelAM pAtro ( jaLa bharele kuMbha) ane 8. zreSTha naivedyo, ema ATha prakArathI zrI jinapUjA kahelI che. (A sivAya paNa pAMca prakArI, ekavIsa prakArI, sattara prakArI vagere ghaNI rIte pUjAnA prakAre kahelA che. (16) zrI jinapUjananuM phaLa. uvasamai dUriyavaggaM, harai duhaM kuNai sayalasukkhAI / ciMtAIyapi phalaM, sAhai pUA jiNidANaM // 107 / / artha-zrI jinezvaranI pUjA, pUjA karanAranA pApanA samUhane nAza kare che, saghaLAM dukhene hare che, saghaLI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 jAtinA sukhe Ape che, ane aMte citavyuM paNa na hoya tevuM sarvotkRSTa (mokSarUpI) phaLa Ape che. (107) jee prabhupUjAmAM hiMsA mAnI niSedha kare che. temane dRSTAMta pUrvaka "zrAvakane dravyapUjA karavAthI lAbha thAya che te samajAve che. akasiNapavattagANaM, virayAvirayANa. esa khalU jutto| saMsArapayaNukaraNe, davvatthae kUvadidruto // 108 // artha --saMpUrNa rIte dharmakAryavirati nahi karI zakanArA evA je dezavirati zrAvake, temane saMsAra Trake karavAne arthe dravyapUjana karAya che. tene aMge kUvAnuM daSTAMta jANavuM kU datAM thAka, tRSA ane mATI kAdava lAgavA chatAM temAMthI pANI nIkaLatAM te badhuM dUra karI zakAya che ane pachI haMmezane lAbha maLe che, tema dravyapUjanamAM je hiMsAdi pApa thAya che, te prabhupUjanathI AtmAmAM pragaTa thatA zubha bhAvathI nAza pAme che, uparAMta pUrvopArjita (gRhasthapaNunA AraMbhanAM vagere) pApa paNa nAza pAme che. ane zubha (punyAnubaMdhI) punyano saMcaya thAya che. (108) _ guruvaMdananuM phaLa daSTAMta sAthe, titthayarattaM sammatta-khAiyaM sattamIi taIyAe / sAhuNa vaMdaNeNaM, baddhaM ca dasArasIheNaM // 109 // atha:- 18000 sAdhuone vidhipUrvaka vaMdana karavAthI zrIkRSNa vAsudeve tIrthaMkarapaNuM, kSAyika samakita ane sAtamI narakanA badale trIjInA AyuSyane baMdha, e traNa lAbha meLavyA. (109) Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 cheDA paNa kaSAyane vizvAsa na karAya. aNathovaM vaNathovaM, aggIthovaM ca kasAyathovaM c| na hu bhe visasiavvaM, thovapi hutaM bahu hoI // 110 // athaDa-devuM thoDuM hoya, traNa DuM heya, agni zeDo hoya. ane kaSAya thoDo hoya te paNa he jIva! tene vizvAsa na kara, kemake te alpa hoya che te paNa sahaja nimitta maLatAM vadhI jAya che. (ane ghaNI hAni pahoMcADe che.) (110) micchAmi dukkaDanuM svarUpa jaM dukkaDaMti micchA, taM bhujo kAraNaM apUraMto / / tiviheNa paDikato, tassa khalu dukaDaM micchA // 111 // jaM dukkaDaMti micchA, taM ceva nisevae puNo pAvaM / paJcakkhamusAbAI, mAyAniaDIpasaMgo a // 112 // artha -je duSkRta-pApane mithyA kare, niMdA kare ane tenAM kAraNone pharIne seve nahi, ema mana-vacana ane kAyAthI te pApanI AlocanA karanAra hoya, nizcayathI tenuM "mithyAduSkRta" kahevAya che. (111) - je duSkatane-pApane mithyA kare, te ja pApanAM kAra ne pharIne seve, (te pApane punaH kare), te pratyakSa mRSAvAdI che ane mAyAkapaTa sevavAnA svabhAvavALe che. (112) : Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ akSarAne a micchAmi dukkaDa' e cha 'mi'tti miumaddavatte, 'cha'tti u dosANa chAyaNe hoI / 'mi'tti ya merApha dilo, ''tti jhuMjhAmi AvALuM ?? 'ka'ti kaDaM me pAvaM, 'Da'ttiya Devemi taM uvasameNaM / eso micchA midukkaDaM - payavakharattho samAseNaM // 114 // | " a:- micchAmi dukkaDa' mAM mi' eTale mRdu kAyAthI namra ane bhAvathI laghutA keLavIne, ' chA' eTale lAgelA dASAnuM chAdana karavA mATe, trIjo akSara 'mi eTale maryAdAmAM ( cAritrAcAramAM) punaHsthira banIne, 'du' ' eTale mArA (pApa karanAra pU` paryAyarUpa) AtmAnI niMdA karavApUrvaka ' ' eTala me' kareluM pApa, tene 'huM' ' eTale upazama dvArA (have evuM pApa nahi karavAnA nizcaya karIne ) huM ' Dayana ' ullaMghana karuM chuM te pApathI dUra thAuM chuM. ema micchAmi dukkaDa' padano atha TUMkamAM cha akSarAnA atha thI samajavA. (113-114) 6 tInA prakArA. nAmaM ThavaNA titthaM, davbaM titthaM ca bhAvatitthaM ca / ikikaM pi ya itto, NegavihaM hoi nAyavvaM // 115 // Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha -nAmatIrtha, sthApanAtIrtha, dravyatIrtha ane bhAvatIrtha. e pramANe tIrthanA mukhya cAra bheda che. te ekekanA paNa aneka prakAre che ema samajavuM. (15) dravyatIrthanI vyAkhyA. dAhovasamaM tahAi, cheyaNaM malappavAhaNaM ceva / tihi atthehi niuttaM, tamhA taM davyaotitthaM // 116 // athaDa-dAhane zAnta kare, tRSAne chedavI ane melane TALave, e traNa arthothI yukta hovAthI, arthAt e traNa kAryo karanAra hovAthI tene " dravyatIrtha' kahevAya che. (116) e ja arthamAM bhAvatIrthanuM svarUpa, kohaMmi u niggahie, dAhassuvasAmaNaM havA titthaM / lohaMmi u niggahie, tahAe cheyaNaM hoI // 117 // aTThavihaM kammaraya, bahubhavehiM u saMciyaM jamhA / tavasaMjameNa dhovai, tamhA taM bhAvao titthaM // 118 // atha -jenAthI krodhano nigraha karavArUpa aMtaranA dAhane upazama thAya te tIrtha kahevAya, jenAthI lobhane nigraha karavArUpa tRSNAne cheda thAya te tIrtha kahevAya, ane ghaNuM bhanAM ekaThAM karelAM ATha prakAranAM karmorUpa raja tapa ane saMyame karIne devAI jAya-dUra thAya, tethI tene bhAvatIrtha kahIe. arthAt jaLAzaye dravyatIrtha che. ane tapa-saMyamarUpa dharma e bhAvatIrtha che. (117-118) Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare e bhAvatIrthane bIjo paryAya. dasaNanANacaritte, suniuttaM jiNavarehiM savvehiM / eeNa hoi titthaM, eso annovi pajjAo // 119 // artha -sarva zrI jinezvaroe jJAna, darzana ane cAritrane viSe tIrtha uthApeluM che e kAraNathI te jJAna, darzana ane cAritra paNa tIrtha kahevAya, e tIrtha zabdane bIje paryAya (artha) paNa jANavA. (119) samatAne upAya. savyo puvakayANaM, kammANaM pAvae phalavivAgaM / avarAhesu guNesu a, nimittamittaM paro hoi // 120 // dhArijjai iMto jala-nihI vi kallolabhinnakulaselo / na hu annajammanimmiya, suhAsuho kammapariNAmo // 121 // akayaM ko paribhuMjai, sakayaM nAsijja kassa kira kammaM / sakayamaNubhujamANo, kIsa jaNo dummaNo hoI // 122 // artha:-sarva leka (jIva) pUrvabhave karelAM karmonAM ja phaLa bhegave che, aparAdhomAM ane guNemAM ( duHkhasukhamAM) bIje te nimitta mAtra ja hoya che. arthAt potAnA kevA karmavipAka vinA bIje kaMI sAruM khoTuM karI zakatuM nathI. (12) pANInAM meTAM majAthI kAMThAnA parvatane paNa jeNe bhedI nAMkhyA che evA samudrane sAmethI Avate rokI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 zakAya, paNa anya bhavAmAM karelA zubhAzubha karmanA riNAma udayamAM Ave tene kadApi rokI na zakAya. (121) pete na karelAM karma kANu bhAgave ? arthAt na bhAgave ane vinA bheAgave peAte karelAM kama keAnAM nAza pAme che ? arthAt koinA nAza pAmatAM nathI, teA pachI peAtAnAM karelAM karmAMne bhegavatA prANI zA mATe duHkhI manavALA thAya, durdhyAna zA mATe kare? arthAt samatAthI bhAgavatAM chUTI javAya che, ane durdhyAnathI navAM baMdhAya che, ema kanuM svarUpa samajIne jIve samatA keLavavA udyama karavA. (122) e samatArUpa pauSadhanuM phaLa. posera suhe bhAve, asuhAi khavei natthi saMdeho / chidra nayatithi., josa viditravamo tha||23|| artha :-(upara jaNAvyA pramANe samatArUpa) pauSadha karavAthI apramatta-apramAdrI evA jIva zubhabhAvAnuM peAtAnA jJAnAdi guNNAnuM pASaNa kare che, azubhaneA ( mahAdrinA ) kSaya kare che ane naraka-tiya'canI durgatinA cheda kare che, tyAM upajatA nathI, emAM saMdeha nathI. (123) dareka kAryoMmAM vidhinA AdaravALA puruSa dhanya che. patrALa vidhijJono, vidhivadhavAnA sayA thanA | vidghimALA dhanA, vidhivatratA dhamA // 2 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 atha -vidhine vega maho dhanya puruSone thAya che, vidhi na pALI zake te paNa tene pakSa karanAra puruSe paNa sadA dhanya che, pakSa na karI zake te paNa jenA hRdayamAM vidhipratyenuM bahumAna che te paNa dhanya che, ane bahumAna paNa na hoya tathApi je vidhinA pakSanI niMdA vagere karI tene vagovatA nathI-dUSita karatA nathI te paNa dhanya che (arthAt avidhine pakSa chUTe tyArathI jIvane vikAsa thAya che) (124) graMtha bhaNavAnuM phaLa jaNvI upasaMhAra saMvegamaNo saMboha-sattaraM jo paDhei bhavyajivo / sirijayaseharaThANaM, so lahai natthi saMdeho // 125 / / atha -jenuM mana saMvegathI raMgAyeluM che, te je bhavya jIva A "saMbaMdhasattarI prakaraNane bhaNe che, niHsaMdeha te zrI jayazekhara (yAM AtmalakSamIne saMpUrNa jaya che te mekSarUpI) sthAnane pAme che. ahIM "jayazekhara" zabdathI rtAe pitAnA gurunuM nAma sUcavyuM che (ema pUrve artha karanArAonuM mantavya che. (125) Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anantalabdhinidhAnAya zrIgautamasvAmine namaH // atha indriyaparAjayazatakaM suciya sUro so ceva, paMDio taM pasaMsimo nicca / iMdiyacorehi sayA, na luTi jassa caraNadhaNaM // 1 // artha te ja sAce zUravIra che, te ja khare paMDita che ane tenI ja ame nitya prazaMsA karIe chIe, ke jenuM cAritrarUpI dhana IndriyarUpI coroe lUMTayuM nathI. sadA surakSita che. (1) iMdiyacavalaturaMga, duggaimaggANudhAbire nicaM / mAviSamAravo, haMmaruM nivArasIrdi #rA artha-IndrirUpI capaLa ghoDAo nitya durgatinA mAge cheDanArA che, saMsAranuM svarUpa jeNe vicAryuM che e jIva jinezvaranA vacanarUpI lagAmethI te Indriyene roke che. arthAt niraMkuza Indriye aneka pApa karAvI jIvane saMsAramAM atIva duHkhI kare che, ema samajI jinavacananA baLe tene viSamAMthI aTakAvavI hitakara che. (2) idiyadhuttANamaho, tilatusamitapi desu mA pasaraM / jai dino to nIo, jattha khaNo varisakoDisamo // 3 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 athaDa-are he jIva! IndrirUpI dhutArAone tuM talamAtra-tuSamAtra paNa sthAna ApIza nahi, vizvAsa rAkhIza nahi,) je sthAna ApyuM (vizvAsa rAkhe) te samajavuM ke jayAM eka kSaNa karaDavarSo jeTalI che, (kSaNamAtranuM duHkha paNa jyAM koDavarSonA duHkha jeTaluM tIvra che.) tyAM (naraka-nigada vagere dutimAM) turta pahoMcI gaye. arthAt Indriye durgatimAM ja kheMcI jaze. (3) ajiIdiehi caraNaM, kaTuM va ghuNehi kIrai asAraM / to dhammatthIhi daheM, jaiyavvaM iMdiyajayaMmi // 4 // artha -ghuNa nAmanA ( lAkaDAmAM utpanna thatA) kIDAo jema lAkaDAne aMdarathI chetarIne asAra khAM jevuM (nakAmuM) karI de che tema Iddhine vaza thayelA jInA cAritrane indriye asAra (niSphaLa) kare che. mATe dharmArthI jIvoe idrine jItavAmAM sakhta udyama kare, alpa mAtra paNa indriyane vaza na thavuM. (4) jaha kAgiNIi heDaM, koDiM rayaNANa hArae koi / . taha tucchavimayagiddhA, jIvA hAraMti siddhisuhaM // 5 // atha -jema ke I mUkha eka kAkiNI (rUpiyAne 80mA bhAga-savA kaDA) mATe karoDa ratno hArI jAya, tema atituccha evA (inidranA) viSayamAM Asakta thayelA che mekSanA anaMta-akhaMDa sukhane hArI jAya che. (5) Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tilamittaM visayasuhaM, duhaM ca girirAyasiMgatuMgayaraM / bhavakoDIhiM na nihai, jaM jANasu taM karijjAsu // 6 / / atha:-IndriyenA viSayanuM sukha te eka tala mAtra che, ane badalAmAM duHkha merU parvatanA zikhara jeTaluM UMcuM che, (arthAt talamAtra viSayasukha bhegavavAne pariNAme duHkhane lAkha jejana jevaDo mATe DuMgara bhegavavAne che,) ke je karoDa bhava sudhI bhegavavA chatAM khUTe tema nathI (ema lAbha hAnine vicAra karIne) je tane sAruM dekhAya te kara ! arthAt he buddhimAna AtmA! vicAra karIne viSyamAM Asakta na thA ! (6) bhujaMtA mahurA vivAgavirasA kiMpAgatullA ime, kacchukaMDuaNaM va dukkhajaNayA dAviti buddhi suhe / majjhaNhe mayatiNhi avva sayayaM micchAbhisaMdhippayA; bhuttA diti kujammajoNigahaNa bhogA mahAveriNo // 7 // artha:-kipAkanA phaLanI jema bhegavatAM madhura ane pariNAme duHkhadAyI evA viSaye-bhogo, "kapikaccha (kuca) nAmanI vanaspati jema khaNaja pedA kare, tema viSayatRSNAnuM atIva duHkha pedA karanArA hovA chatAM jIvane "A viSaya bhegavavAthI mane sukha thaze" evI buddhi (bhrama) pedA kare che, vaLI madhyAhane mRgalAM raNamAM sUryanAM kiraNathI retIne badale mithyA pANI (jhAMjhavAnAM nIra) dekhe, tema bhoge bhagavyA pahelAM A bhogavavAthI bhegatRSNAnuM duHkha maTaze" e khoTe khyAla Ape che ane e rIte Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ThagAvAthI bhegavanArA jIvane) bhegavyA pachI mahA vairI evA te viSayabhego duSTa niomAM janma levArUpa saMsAra aTavImAM rakhaDAve che. (7) sako aggI nivAreuM, vAriNa jalao vihu / sabbodahijaleNAvi, kAmaggI dunivArao // 8 // artha -ati jAjavalyamAna saLagatA paNa agnine pANIthI bUjhAvI zakAya che, paraMtu kAmarUpI agni te sarva samudronAM pANIthI paNa bUjhAvI zakatuM nathI. (8) visamiva muhami mahurA, pariNAmanikAmadAruNA visayA / kAlamaNaMtaM bhuttA, aja vi muttaM na ki juttA // 9 // artha -viSanI peThe prAraMbhamAM madhura ane pariNAme atyaMta bhayaMkara evA viSaye anaMtakALa sudhI bhegavyA te haju paNa zuM te choDavA gya nathI? arthAta zIdhra tyAga karavA gya che. (9) visayarasAsabamatto, juttAjuttaM na yANaI jIvo / jhUrai kaluNaM pacchA, pattoM naraya mahAghoraM // 10 // artha:-viSayarasarUpa madirAthI mardonmatta (bebhAna) thayele jIva yukta--ayukta (ucita-anucita) kaMIpaNa jANI zaktA nathI, tethI aneka akAryo-pApa karIne te jyAre mahAra narakamAM jAya che tyAre pAchaLathI tyAM te ati karUNapaNe jhure che. (10) jaha nibadumuppanno, kIDo kaDuapi mannae mahuraM / / taha siddhisuhaparukkhA, saMsAraduhaM suhaM viti // 11 / / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 artha :-jema lImaDAnA vRkSamAM utpanna thayelA kIDA kaDavA lImaDAne paNa madhura mAne che, tema meAkSasukhathI ( AtmAnA nirUpAdhika sukhathI ) parokSa eTale vimukha (ajJAna) jIvA saMsAranA duHkhane paNa sukharUpa mAne che. (11) athirANa caMcalANa ya, khaNamittasuhaMkarANa pAvANaM / TunanikaMdhaLALa, viramanu jJaLamovALA artha: he jIva! asthira-nAzava'ta, caMcala, kSaNamAtra sukha karanArA pariNAme, durgAMtinA kAraNarUpa evA A pApI viSayabhAgaiAthI tuM aTakI jA (12) pattA ya kAmabhogA, suresu asuresu tahaya maNuesu / na pa nIva ! tu-- titto, nahasa va dhruniyareLa sA arthaH- vaLI he jIva! dhruvalekamAM (svaga mAM ), dAnavaleAkamAM (pAtALamAM), temaja manuSyapaNAmAM (mRtyuleAkamAM) paNa tane ana tavAra viSayabhAge prApta thayA, chatAM jema lAkaDAMthI agni tRpta na thAya, tema tane hajI paNa tRpti na thai arthAt bheAgA game teTalA bhAgavavA chatAM tRpti thavAne badale. lAlasA vadhe che. (13) jahA ya kiMAgaphalA maNoramA, raseNa vatreNa ya jhuMjamANA / te khuTTae jIviya paccamANA, eotramA kAmaguNA vivAge || 14 || a-vaLI he jIva! jema svAdathI ane ragathI manane AkarSaka evAM kiMSAkanAM (jherI) kaLA khAdhA pachI 4 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 jyAre te uttaramAM pace (pariNAme) tyAre prANanA nAza kare che, tema pAMca indriyAnA bhegA rasathI-AsaktipUrvaka bhAgavyA pachI tenAthI baMdhAyeluM karyuM jyAre pAke--udayamAM Ave, tyAre anekAneka bhavA sudhI jIvane mAre che, janma maraNa karAve che. (14) savvaM vilaviyaM gIyaM savvaM nahaM viDaMvaNA / savve AbharaNA bhArA, savve kAmA duhAvahA // 15 // artha: he jIva! (saMsAramAM) sarva prakAranuM saMgIta te vastutaH vilApa karavA barAbara che, sarva prakAranuM nRtya te viDa"banArUpa che, sava AbharaNA (ghareNA) te vastutaH bhArarUpa che ane saghaLA viSaye bhAgA te nizcayathI duHkhanA denArA che. (15) deviMdacakavaTTi - taNAi rajjAi uttamA bhogA / pattA anaMtakhutto, na ya hUM titti gao tehiM // 16 // artha :- devapaNuM, IndrapaNuM, cakravartIpaNuM ane rAjya vagerenA uttama bheAgA, e badhuM anaMtIvAra maLyuM te paNa tenAthI huM lezamAtra paNa saMtASa na pAmyA. (16) saMsAracakavAle, savve vi a puggalA mae bahuso / AhariyAya pariNA - miyA ya na ya tesu titto'haM ||17|| 1 a-saMsArarUpI cakravAlamAM (bhramaNamAM) sa pudgaleAne meM ghaNIvAra (audArika, vaikriya vagere sAteya vaNAerUpe) grahaNa karyA' ane pariNamAvyAM (audArika zarIrAdvirUpe bhAgavyAM), tA paNa huM tene viSe tRpti na pAmyA. (17) Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvalevo hoi bhogesu, amogA nIlipa bhogI bhamai saMsAre, abhogI vippamuccai // 18 // --- atha -bhegI jIvane viSayabhoga bhogavavAthI upalepa (karmane baMdha) thAya che ane abhegI jIvane karmane lepa thatuM nathI, (mATe ja) bhegI puruSe saMsAramAM paribhramaNa kare che, ane abhegI puruSe karmothI chUTe che, makSa pAme che. (18) allo sukko ya do chUDhA, golayA maTTiyAmayA / do vi AvaDiA kUDe, jo allo so vilaggai // 19 // evaM laggati dummehA, je narA kAmalAlasA / virattA u na laggati, jahA sukaM a golae // 20 // atha - jema lIle ane sUke evA mATInA be goLA pheMkyA ane te bhIMte athaDANa temAM je lIlo bhIMjAyele gaLe hatA te bhIMtanI sAthe ceMcyo ane bIje bhIMta sAthe aphaLAI nIce paDyo. (18) e pramANe dubuddhivALA je manuSya viSayenI lAlasAvALA hoya che, te (lIlA goLAnI jema viSamAM ane strI-putra-parivArAdimAM) lapeTAI jAya che, paraMtu (jema sUke geLo bhIMtamAM lAgatuM nathI tema) virakta manuSya (viSayamAM ke strI parivArAdimAM) lapaTAtA nathI. (20) taNakaDehiM va aggI, lavaNasamuddo naImahassehiM / na imo jIvo sako, tippeuM kAmabhogehiM // 21 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para atha:- ghaNA ghAsa ane lAkaDAMthI agnine ane hajAre nadIo vaDe paNa lavaNasamudrane tRpta karAte nathI, tema jIvane paNa ghaNA kAmagarUpa viSayavaDe tRpta karI zakAto nathI. (21) bhuttuNa vi bhogasuha, suranarakhayaresu puNa pamAeNaM / pijjai naraesu merava-kalakalatautaMbapANAI // 22 // artha-pramAdathI Asakta thaIne devapaNAmAM manuSyapaNamAM, ane vidyArapaNAmAM aneka prakAre bhegasukhane bheLavIne tenA pariNAme narakamAM mahAbhayaMkara ukaLatA sIsAnA ane trAMbAnA rasanuM pAna karavuM paDe che. (22) ko lobheNa na nihao, kassa na ramaNIhi bholiaMhiayaM / ko maccuNA na gahio, ko giddho neva visaehi // 23 // artha - jagatamAM lebhavaDe kaNa nathI haNAye ? rIoe kenuM hRdaya nathI bheLavyuM? ( arthAt strIothI kenuM mana nathI lalacAyuM?) mRtyue kene pakaDyo nathI ? ane viSayamAM keNa Asakta nathI thaye? (arthAt sarva jIvone leNe haNyA che, strIoe meLavyA che, mRtyue grahaNa karyA che, ane viSayAe vaza karyA che. mATe e sarva virAma pAmavuM e ja hitakara che.) (23) khaNamittasukkhA bahukAladukkhA, pagAmadukkhA anikAmasukkhA / saMsAramokkhassa vipakkhabhUA, khANI aNayANa u kAmabhogA // 24 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa3 artha - kSaNamAtra sukha ApanArA ane bahukALasudhI dukha ApanArA, vaLI IcchArUpe atyaMta duHkha ApanArA ane jemAM niSkAma eTale saMteSasukhano abhAva che evA, tathA saMsArathI mukti karavAmAM zatru sarakhA eTale saMsAramAM rajhaLAvanArA, evA kAmabhoga (viSaya) te kharekhara aneka anarthonI meTI khANa jevA che. (24) savvagahANaM pabhavo, mahAgaho svvdospaayttttii| kAmaggaho durappA, jeNa'bhibhUaM jaga savyaM // 25 // atha-sarva duSTa grahanuM mULa kAraNa, sarva dene pragaTa karanAra mahAgraha sarakho kAmarUpI graha e atiduSTa che ke jeNe sarva jagatane parAbhava pamADyuM che. arthAt duSTa kAmarUpI graha jagatanA sarva jIvone naDanAra che. (25) jaha kacchallo kaccha, kaMDuamANo duhaM muNai sukkha / mohAurA maNussA, taha kAmaduhaM suhaM viti // 26 // artha-jema khaNujavALo manuSya khaNujane paNa duHkhane sukha mAne che, tema meharUpI kAmanI khaNujathI vyAkuLa thayelA manuSya (bhAga bhogavatA) kAmarUpI dukhane paNa sukha mAne che. (26) ' sallaM kAmA visaM kAmA, kAmA AsIvisobamA / kAme patthemANA, akAmA jati duggaI // 27 // artha-kAmaga zalya samAna che, kAma viSa samAna che ane kAmaga sarpanI dADhanA jhera samAna che. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54. e kAmane IcchatA jIve te kAmabhegane bhegavyA vinA ja IcchA mAtrathI paNa durgatimAM jAya che. (27) visae avaikkhaMtA, paDaMti saMsArasAyare ghore / visaesu nirAvikkhA, taraMti saMsArakaMtAre // 28 // artha - viSayenI apekSA-icchA rAkhatA che bhayaMkara saMsAra samudramAM paDe che, ane viSayamAM nirapekSa ( IcchA vinAnA ) cha saMsArarUpI aTavIne pAra pAme che. (28) chaliA avaikkhatA, nirAvaikkhA gayA aviggheNaM / tamhA pavayaNamAre, nirAvaikkheNa hoavvaM // 29 // artha -viSacenI apekSA rAkhatA che tene tyAga karavA chatAM paNa) ThagAyA che. ane viSayenI apekSA nahi rAkhanArA jIvo nirvinnapaNe paramapadane arthAt mekSane pAmyA che. te kAraNathI samagra siddhAMtanA sArabhUta nirapekSa vRttivALA anAzaMsI thavuM. (29) visayAvikkho nivaDai, niravikkho tarai duttarabhavohaM / devIdIvasamAgaya-bhAuajualeNa diluto // 30 // artha-viSayanI IcchAvALo jIva bhavabhramaNamAM paDe che, ane viSayanI IcchArahita thayela chava dustara evA paNa bhavasamudrane tarI jAya che. A viSayamAM rannAdevInA dvIpamAM gayelA jinarakSita tathA jinapAlita e be bhAIonuM dRSTAMta jANavuM. (30) Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 daSTAMtane sAra e che ke-caMpAnagarImAM jinapAla ane jinazakSita nAme be vaNika putra hatA. teo agiyAra vakhata samudramArge vyApAra karI lakhalUTa dhana meLavavA chatAM bAramI vakhata vahANa laI vyApArArthe paradeza javA nIkaLyA, daivayege vahANa bhAMgyuM ane pATiyAnA AlabaMnathI baMne muzIbate ratnadIpe pahoMcyA. tyAM eka devI vAva joI temAM snAna karavA lAgyA, te vakhate te dvIpamAM rahenArI rannAdevI tyAM AvI pahoMcI, teNe baMnene kahyuM : mArI sAthe viSayasukha bhogave, nahi te tamane mArI nAkhIza. bhayathI baMne kabUla thayA ane teNe daivI zaktithI zubha pula teonA zarIramAM saMkramAvI baMne sAthe bhegasukha bhegavavA mAMDayuM. te vakhate IndranI AjJAthI ratnAdevIne kAryaprasaMge tyAMthI anyatra javAnuM thayuM tyAre baMnene samajAvyuM ke huM AvuM tyAM sudhI tamAre A dvIpanI dakSiNa dizAnA vanamAM javuM nahi, bAkI traNa dizAomAM javAnI chUTa che. tenA gayA pachI baMnene vicAra thaye ke dakSiNamAM javAno niSedha karavAnuM kAraNa jANavuM joIe, eTale niSedha chatAM gayA ane tyAM aneka manuSyanAM hADapiMjare uparAMta eka manuSyane zULIe caDhAvele joI teo gabharAyA zULI upara rahelAne pUchavAthI jaNAyuM ke A devI samudramAM phasAyelA manuSyo sAthe bhoga bhegavI bIje manuSya maLatAM ja pahelAne A rIte mArI nAkhe che. teone paNa pitAnuM bhAvi maraNa joI bhaya thaye ane bacavAne upAya pUchatAM zULI uparanA manuSya kahyuM ke pazcima dizAnA vanamAM zilaka yakSa che te tamane sahAya karaze. teo tyAM gayA, yakSa pragaTa thaye tyAre teoe Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 sahAya karavA vinaMti karI. yakSe jaNAvyuM ke, te vyaMtarI mahAduSTa che. tame me viSuvelA gheADA upara bese. te vyaMtarI tamane ghaNI rIte lalacAvaze, tame tenAM vacanAthI calita thaze tA huM samudramAM phekI daIza. mane e kabUla karavAthI yakSe gheADAnuM rUpa banAvI baMnene pITha upara besADavA. samudramAM jatAM vyaMtarI ratnAdevI tyAMthI baMnene nAsI chUTela jANI zeAdhatI zeAdhatI pAchaLa AvI, ghaNA hAvabhAva kAlAvAlA karI tene karagaravA lAgI, 'mane abaLAne nirAdhAra mUkI na jAo, huMtamArI dAsI chuM;" vagere kahI tene lalacAvavA aneka prayatna karyo, ethI jinarakSitanuM mana calita thayuM. azva thayelA yakSe jJAnathI te jANyuM ane tene samudramAM pheMkI dIdhA. jinapAla ke je jarApaNa calAyamAna na thayA, tene samudra pAra utArI dIdhA, jethI te peAtAnA nagara caMpAnagarI jaI kuTuMbane maLI zakayo. AnA upanaya e che ke strIonA hAva-bhAvamAM selA prANIe jinarakSitanI jema saMsAra samudramAM DUbe che ane, jee temAM phasAtA nathI te jinapAlathI peThe mekSapurImAM nirvighne pahoMcI jAya che. ', ' 27 * ativana turava, maiM 2 mudde uttama sihomni / taM jANasu visayANaM, vuDiTakkhaya heua savvaM // 31 // : artha : -he AmA ! A traNe jagatamAM jIvAne je atitIkSNa (AkarAM) du:khA prApta thAya che. te viSayabhAganI vRddhithI ane je ati suMdara sukhA prApta thAya che, te sava viSayAnI vRddhinA kSayathI thAya che, ema samaja, (31) Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 iMdiyavisayapasattA, paDati saMsArasAyare jIvA / pakkhi va chinnapaMkhA, susIlaguNapehuNavihUNA // 32 // athaH- indriyAnA viSayamAM Asakta thayelA jIve peAtAnI naSTa thayelI zIyaLaguNu rUpI pAMkha vinA, chedAcelI pAMkhavALA paMkhInI mAphka sa`sArarUpI samudramAM paDe che. mATe indriyAnA viSayamAM Asakta na thavu... e ja hitakara che. (32) na lahai ja (ji) hA lihato, muhalliaM aTThiaM jahA suNao / sosai tAluarasiaM, vilihato mannae sukkhe | 33|| mahilANa kAyasevI, na lahai kiMcivi suhaM tahA puriso / to mazraNa vAgo, yAyaslima muva / / aa; a:-jema kUtarA mukhamAM pakaDelA hADakAne jIbhathI cATatA kaMI meLavI zakatA nathI, mAtra gaMLuM zeAdhe che ane hADaku ghasAvAthI nIkaLelA peAtAnA tALavAnA lAhIne cATatA sukha mAne che. (33) tema zrIgAnA tema strIonA zarIranA bhAga bhAgavanArA puruSa paNa tenAthI ka'IpaNa sukha nathI pAmatA, (mAtra kAmanA trAsathI hArI gayelA) te rAMka potAnI kAyAnA' pazrimane ja sukharUpa mAne che. (34) 1 suThuvi maggijato, katthavi kayalIi natthi jaha sAro / iMdiyavisaesa tahA, natthi suhaM suThu vi gaviTTha ||35|| Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 a:-jema sArI rIte zeAdhavA chatAM paNa keLamAM ( keLanA thaDamAM ) kAMca pazu sAra dekhAtA nathI, tema indriyAnA viSayAmAM paNa sArI rIte tapAsatAM ( vicAra karatAM) leza paNa sukha dekhAtuM nathI. (35) sigArataraMgAe, vilAsavelAi juvvaNajalAe / ke ke jayami purisA, nArInaIe na buDuMti // 36 // artha :- zaMgArarUpI jemAM taraMgA ( kallola ) che, vilAsarUpI jemAM bharatInuM pUra che, ane juvAnIrUpI jemAM jaLa che, te nArIrUpI nadImAM jagatanA kANu kANu puruSA nathI DUbatA ? arthAt sava DUbe che. (36) soasarI duriadarI, kavaDakuDI mahiliA kilesarI | vairavizeyaNaaraNI, dukkhakhaNI sukkhapaDivakkhA ||37|| artha :-jagatamAM zrI azucanA araNArUpa pANInI nadI che, pApane rahevAnIguphA che, kapaTa jhu paDI che, phleza saMtApane karanArI che, vairarUpI agnine utpanna karavAmAM araNInA kASTha sarakhI che,duHkhAnI khANuche, ane sukhamAM vinna karanArI che.(37) amuNiamaNaparikammo, sammaM ko nAma nAsiuM taraha / vammadasaravasohe, viddhione mayakhkhIne prA artha :-jeNe mananuM parikarma (manane vaza karavAnI kaLA) jANyuM nathI evA kayA puruSa strIenA netrAnAM kaTAkSA rUpa kAmakhANAnA mArA zarU thayA pachI (nArInAM vakranetra kaTAkSAne mAre thaye chate) nAzavAmAM samatha thaI zake ? arthAt strInA kaTAkSeA yAgIone paNa sthabhita karI nAkhe che. (38) Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 pariharasu tao tAmi, dihi didvivisassa va ahissa / jaM ramaNinayaNabANA, carittapANe viNAsaMti // 39 // atha-mATe he sujJa ! daSTiviSa sarSanI daSTi zarIra upara paDatAM ja jema jhera caDe tema ja daSTi-kaTAkSa paDatAM ja kAmanuM jhera caDhe te viSasarakhI strIonI dRSTine tyAga kara. dUra jA kAraNa ke strInAM nayanarUpI bANe jIvanA cAritrarUpI bhAva prANane vinAza kare che. (39) siddhatajalahipAraM-gao vi vijidio vi sUro vi| daDhacitto vi chalijjai, juvaipisAIhi khuDAhiM // 40 // artha -siddhAnta (zA)rUpI samudrane pAra pAmela (samudra jeTaluM zAstra bhaNele), jitendriya (InidrAne vijetA), zUravIra (aneka ddhAone parAbhava karanAra) ane deDha (majabUta) manavALe puruSa paNa nIca evI yuvatI rUpI pizAcaNIthI ThagAI jAya che. (40) maNayanavaNIyavilao, jaha jAyai jalaNasaM-nihAmi / taha ramaNisaMnihANe, viddavai maNo muNINapi // 40 // artha-jema agninI pAse raheluM maNa ke mAkhaNa pIgaLI jAya che, tema mInI pAse rahevAthI muninuM paNa mana calita thAya che. arthAt vikAravALuM thAya che. (41) nIaMgamAhiM supayo-harAhiM uppitthamaMtharagaIhiM / mahilAhi nimaggAhi va, girivaraguruAvi mijaMti 41 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 artha :-nIcI nIcI bhUmimAM vahevAvALI, pANIthI ati bharapUra, ane ati pUrane lIdhe tAphAne caDhelI ADA mAge vahetI nadI jema meATA patAne paNa bhedI nAkhe che tema nIca acArane sevanArI (kulaTA), moTA stanavALI ane unmArge cAlanArI hovAthI dhImI cAle cAlatI, evI strI parvata jevA meATA (dhairya vALA) puruSone paNa bhedI nAkhe che, calAyamAna karI de che. (42) visayajalaM mohakalaM, vilAsa bibbo ajalayarAinaM / mayamayaraM uttinnA, tAruNNamahannavaM dhIrA // 42 // atha -jemAM viSayArUpI pANI che, meAhanI garjanA che, strIonI vilAsabharI ceSTAorUpa maccha-kaccha vagere jaLacara jIvA che, ane marUpI jemAM magaramaccha rahe che, evA tAruNyarUpI samudranA dhIra puruSo ja pAra pAmyA che, dhaiya vinAnA manuSya tAruNya (e viSayA)rUpI samudramAM DUbe ja che, (43) jai vi paricattasaMgo, tavataNuaMgo tahAvi parivaDaI | malhiAsaMsaLI, josAmabhUtriyamuni zA artha :-sava saMganA tyAga karanAra tyAgI, ane tapa dvArA jeNe zarIrane paNa zaiASI nAkhyu hoya. tevA sAdhu paNa strInA sa MsargathI kAzAvezyAnI citrazALAmAM cAturmAsa rahevA gayelA siMhaguphAvAsI muninI peThe tapathI ane sayamathI bhraSTa thAya che. (44) savvaggaMthavimuko, sIIbhUo pasaMtacitto a / ' jaM pAvai muttisuha, na cakkavaTTI vi taM lahai ||44 || Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha:-sarvagraMthI (eTale rAgadveSa atyaMtara ane dhana-dhAnyAdirUpa bAhya parigraha)thI rahita ane viSayanA vikAra jenA zAnta thayA haya, tathA jene saMteSa-samatA pragaTa thavAthI prazAnta cittavALe thayela hoya, te paNa jIva saMtoSathI (viSayanA virAgathI) je sukha pAme che, te sukha (cha khaMDanuM rAjaya ane eka lAkha bANu hajAra strIone bhegavanAro) cakravartI paNa pAmate nathI. (45) khelaMmi paDiamappaM, jaha na tarai macchiA vimoeu / taha visayakhelapaDiaM, na tarai appaMpi kAmaMdho // 46 // artha -jema lembamAM paDelI mAkhI pitAne temAMthI bahAra kADhavA samartha nathI thatI, chUTI zakatI nathI, tema bhegamAM aMdha thayela jIva viSayarUpI zleSmamAM phasAyela evA pitAno uddhAra karI zaktA nathI. arthAt kAmAMdha puruSa viSayamAMthI chUTI zaktA nathI. :(46). jaM lahai vIyarAo, sukkhaM taM muNai suciya na anno| na hi gattAsUarao, jANai. suraloiaM sukkhaM // 47 // " - artha -viSayAdine rAga jene nAza pAme che. te jIva je sukhane anubhava kare che, tene te ja samajI zake che, bIje samajI zakatA nathI, kAraNa ke-ukaraDAne (viSyane AhAra karanArA) bhUMDa devaDanAM daivI sukhane kadIpaNa samajI zakatA nathI. (47) jaM ajjavi jIvANaM, cisaesu duhAMsavesu paDibaMdho taM najai guruMANa"ki, alaMghaNijjo mahAmoho maa48|| Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 artha :-duHkhAne AvavAnA Azrava(dvAra) rUpa evAM viSayAmAM jIvAne Aja sudhI (samajavA chatAM) paNa pratikhadha (rAga) che, tethI samajAya che ke mATA (mahAna) AtmAone paNa mahA mAha(nI AjJA) anua ghanIya che. (mAhane jItavA azakaya che.) (48) je kAmaMdhA jIvA, ramaMti visaesu te vigayasaMkA | je puNa jiNatrayaNarayA, te bhIrU tesu virabhaMti // 49 // atha :-kAmabheAgamAM aMdha je jIvA viSayAmAM rame che, arthAt viSayAne seve che, teo bhaviSyamAM duHkha bhAgavavAM paDaze evI zaMkA (bhaya) vinAnA che ane je puruSA jinezvaranA vacananA rAgI che, te sa'sArathI bhaya pAmelA hAvAthI viSaceAthI virAma pAme che. arthAt viSayAnA tyAga kare che. (49) asuimuttamalapavAharUvayaM, vaMtapittavasamajjaphophasaM / meyamaMsa bahuhaDukaraMDayaM, cammamittapacchAiyajuvai aMgayaM // 50 // artha :-azuci, mUtra, pasInA ane durgA 'dha-viSTA vagerenA pravAha rUpa, vaLI UlaTI, pitta, carakhI, majajA, phephasAM, meda ane mAMsathI bharelA ghaNA hADakAMnA kara...DiyA rUpa, ane mAtra cAmaDIthI DhaMkAyeluM evuM strInuM aMga che. arthAt cAmaDAnI maDhelI azucinI kothaLIrUpa che, temAM sAruM' kaMI nathI. (50) maMsaM imaM muttapurIsamIsaM, siMghANakhelAInijjharaMtaM / eaM aNicaM kimiANa vAsaM, pAsa narANaM mahatrAhirANaM // 51 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha -InuM zarIra mAMsa rUpa che, mUtra ane viSTAthI mizrita che, leSma-kapha-pasIne vagerenuM jharaNuM che, aneka karamiyA (vagere) nuM ghara che, evuM anitya chInuM zarIra mUkha puruSone kabaje karavA mATe pAza (baMdhana) rUpa che. (51) pAseNa paMjareNa ya, bajhaMti cauppayA ya pakkhIi(ya) / iya juvaipaMjareNa ya, baddhA purisA kilissaMti // 52 // artha -jema deraDAM vagerenA pAzathI (baMdhanathI) catuSpada jI (gAya-bheMsa vagere cAra pagavALA pazuo) baMdhAya che. ane pAMjarA vaDe pakSIo baMdhAya che, tema A yuvatI rUpI pAMjarAthI te puruSa baMdhAya che, ane aneka prakAre kalezane pAme che. (12) aho! moho mahAmallo, jeNa amhArisA vi hu / jANatA vi aNiccattaM, viramaMti na khaNaM pi hu // 53 / / artha -ahe! meha eka mahA jambara malla che, ke amArA jevA ja bAhya padArtha mAtranuM anityapaNuM jANavA chatAM te mehathI kSaNamAtra chUTI zakatA nathI, rAgane teDI zakatA nathI. (53) jubaIhiM saha kuNaMto, saMsaggi kuNai sayaladukkhehi / nahi musagANaM saMgo, hoi suho saha biDAlIhiM // 54 / / artha - yuvatIonI sAthe saMsarga karanAre puruSa vastutaH saghaLAM khenI sAthe saMbaMdha bAMdhe che, arthAt tene dareka jAtanAM AkarAM dukhe gavavAM paDe che kAraNa ke Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 uMdarAne bilADIonI sAthe saMga karavA te sukhakArI thatA nathI. arthAt uMdarane bilADInI sAmatakaravA jevI puruSane strInI saMgati che. (54) hariharacaurANaNacaMda - sUrakhadAiNovi je devA / nArINa kiMkarataM, kuNati dhiddhI visayatinhA ||55|| artha :-viSNu mahAdeva, brahmA, caMdra, sUrya ane kArtikasvAmI vagere je duniyAmAM moTA devarUpe manAya che, paNa viSayane vaza thaIne enuM dAsapaNuM kare che, arthAt evA devA paNa strInI saMgatithI phasAyA che, e duSTa viSayAnI tRSNAne dhikkAra hA! dhikkAra hA ! 55 siyaM ca unhaM sati mUDhA, itthIsu sattA aviveavaMtA / ilAiputta vva cayaMti jAI, jia ca nAsaMti a rAvaNuvva // 56 // ', * athaH-srIone viSe Asakta thayelA avivekI ane mUDha puruSo TADha ane taDakA (vagere aneka kone) sahana kare che. ilAcI nAmanA zeThaputra naTa banyA tema potAttI uttama jAti ane kulAcArane paNa cheADe che, ane sItAnuM haraNa karanAra rAvaNunI peThe jIvitanA paNu nAzakare che. (56) vRttaNa vi jIvANaM, sudukkarAyaMti pAvacariyAI / ng- mathavuM jJAtA sAsA, jvAso kru phaLamo te rAkhzA aH-A jagatamAM jIvA viSaya-tRSNAthI evAM pA pA kare che ke teone potAnA pApAcaraNA svamukhe kahevAM-prakAzavAM paNa ati dura thAya che. tethIja atyaMta pApAcaraNu karanAra Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 eka bhIle bhagavaMtane prazna karyo ke he bhagava'ta ! (cA) jenI sAthe huM pApAcaraNa sevuM chuM, (r) te mArI bahena che ? bhagavaMte kahyuM, (r) te (ghA) tArI bahena ja che. e tane pratyAdeza (javAba) che. arthAt bhIle 'cAsA' pUchyuM' ane vIra prabhue 'sAsA'thI javAba vALye. (57) jalalavataralaM jIaM, athirA lacchI vi bhaMguro deho / tucchA ya kAmabhogA, nibaMdhaNaM dukkhalakkhANaM // 58 // artha :-he AtmA ! A jIvatara daMbha nA agra bhAga para rahelA pANInA biMdu sarakhuM capaLa che, temAM lakSmI asthira che, deha kSaNabha`gUra che, tathA zrI AdinA je viSaya--bhAge te tuccha (sAra vinAnA) che, ema e traNeya lAkhA du:khAnA kAraNa che. (mATe e lakSmI vagerenA) rAga cheDI caMcaLa AyuSya tUTayu nathI tyAM sudhI saphaLa karI le, e traNenA tyAga karavAmAM ja jIvananI saphaLatA che. (58) nAgo jahA paMkajalAvasanno, daTuM thalaM nAbhisamei tIraM / evaM jiA kAmaguNesu giddhA, sudhammamagge na rayA havaMti // 59 // artha :-jema kAdavavALA jaLamAM khU'cI rahelA hAthI kinArAnI bhUmine Trukhe che chatAM paNa tyAM tIre AvI zaktA nathI, tema kAmaviSayane viSe Asakta thayelA jIvA zuddha evA dharmamAga mAM (samajavA chatAM) rakta-lIna thaI zakatA nathI, dharmAMmAM rAga karI zaktA nathI. (59) 5 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaha viTTapuMjakhutto, kimI suhaM mannae sayAkAlaM / taha visayAsuiratto, jIvo bi muNai suhaM mRDho // 6 // artha -jema vinA samUhamAM kheMcI rahelo (Asakta banele) kIDe sadAkALa viSTAmAM ja sukha mAne che, tema viSayenI azucimAM Asakta thayele mUrNa jIva paNa viSayamAM ja sukha mAne che. (60) mayaraharI va jalehi, taha vi hu duppUrao imo aayaa| visayAmisaMmi giddho, bhave bhave vaccai na titti // 1 // atha -jema pANIthI samudrane pUro (tRpta kara) duSkara che, tema viSayarUpa mAMsamAM Asakta thayelA A AtmAne paNa tRpta kara duSkara che, ke je bhave bhave anaMta vAra viSaye bhegavavA chatAM tRptine pAmate nathI. (61) visayavasaTTA jIvA, ubhaDarUvAiesu vivihesu / bhavasayasahassadulahaM, na muNati gayaMpi niajammaM // 62 / / atha -viSayarUpI viSathI pIDAtA jI vividha prakAranAM uddabha, rUpAdikamAM eTale zabda, varNa, gaMdha, rasa, sparza vagere viSaye bhegavavAmAM potAno lAkho bhAmAM paNa maLa durlabha e manuSyajanma kayAM vyatIta thAya che, te jANatA paNa nathI, ulaTuM haju te ghaNuM jIvavuM che, ema ja mAne che. (62) citi visayavivasA, muttaM lajjapi ke vi gysNkaa| na gaNani ke vi maraNaM, visayaMkusasalliyA jIvA // 63 / / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 artha :-viSayamAM paravaza thayelA evA keTalAka jIvA tA maravAnI zakA ane lajajAne paNa choDIne viSayane vaza thaIne jIve che ane viSayarUpI aMkuza vaDe zalyavALA thayelA eTale jeone viSayarUpI aMkuzanA ghA lAgelA che tevA keTalAka jIve te maraNane gaNatA paNa nathI. (63) visayaviseNaM jIvA, jiNadhammaM hAriuNa hA nasya / vaJcati jahA cittaya-nivArio baMbhadattanivo // 64 // artha :-ghaNA khedanI vAta che ke jagatanA jIvA viSayarUpI viSanA prabhAvathI (ciMtAmaNi sarakhA) jainadhama hArI jaIne, jema citrakamunie niSedha karavA chatAM viSayAnI Asakti nahi cheDavAthI brahmadatta cakravartI narake gayA tema narakamAM jAya che. (64) viddhI tANa narANaM, je jiNavayaNAmayapi muttuNaM / caugaiviDaMgaNakaraM, piyati visayAsavaM ghoraM // 65 // artha :- te manuSyAne cikkAra thAo, dhikkAra thAe, ke je manuSyA jinezvaranA vacanarUpI amRtanuM pAna karIne paNa cAra gatimAM bhamavArUpI viDa'banA ApanArI evI bhayaMkara viSayarUpa madirAne pIe che. (65) maraNe vi dINavayaNaM, mANadharA je narA na jaMpati / tevi hu kuti lalli bAlANaM nehagahagahilA // 66 // artha :-mAnane dhAraNa karanArA je mahA abhimAnI puruSA maraNAnte paNu dIna vacana nathI khelatA, mAna nathI Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 cheDatA, tee paNa enA sneha (kAma)rUpI grahathI gAMDA thayelA teenI AgaLa lADa kare che, dIna banIne tene manAve che. (66) sakkova neva sakas, mAhappamaDupphuraM jae jesiM / / te vi narA nArihiM, karAviA niayadAsattaM // 67 || artha :-jagatamAM jeenI sAme indra paNa peAtAnI moTAInA gava na karI zake, tevA jagatanA deva sarakhAonI pAse paNa strIoe peAtAnuM dAsapaNu karAvyuM che-dAsa banAvyA che. (67) jaunaMdaNo mahappA, jiNabhAyA vayadharo caramadeho / rahanemI rAimaI - rAyamahaM kAsI hI visayA // 68 // a:-jAdavanA putra, mahAtmA, zrIneminAtha jinezvaranA bhAI, mahAtratAne dhAraNa karanAra, ane caramazarIrI evA paNu rathanemimunie (jene lIdhe) rAjImatI sAvI upara rAgamati eTale viSayabuddhi karI, e viSayAne dhikkAra heA ! (68) mayaNapakSeNa jai tArisAvi suraselanicalA caliyA / tA pakkapattasattANa, iyarasattANa kA vattA ? // 69 // artha :-jo kAmadevarUpI pavananA jorathI merUpa ta sarakhA nizcala rathanemI jevA mahAtmAe paNu calAyamAna thai gayA, teA pAkA pAMdaDA jevA sattvavALA (nibaLa) bIjA pAmara jIveAnI tA vAta ja zI ? jipaMti suheNaM ciya, harikarisappAiNo mahAkUrA / ikkucciya dujjeo, kAmo kayasi suhavirAmo // 70 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha -siMha, hAthI ane sa5 vigere mahAkura prANIone paNa sukhe karIne jItI zakAya che, paraMtu zivasukhano nAza jeNe karyo che e (makSasukhano rodha karanAra) eka kAmadeva ja mahA durjAya che. (70). visamA visayapivAsA, aNAibhavabhAvaNAi jIvANaM / ahaMdujjeANi ya iMdi-AI taha caMcalaM cittaM // 7 // artha -anAdi saMsAra (kALa)thI poSavAne lIdhe (vadhI gayelI) jIvonI eka viSaya-tRSNa viSama che, ati AkarI che, tenAM sAdhanarU5) Indriye ati durjAya che ane (Indriyane ukeranAra) mana ati caMcaLa che arthAta viSayane tajavAthI Indriye vaza thAya che ane tyAre ja mana sthira thAya che. (71) kalamalaarai-asukkhA, vAhIdAhAi vivihadukkhAI / maraNaM pia virahAisu, saMpajjai kAmataviANaM // 72 // atha :-(upara jaNAvI te viSaya tRSNAthI) "kAmajavara' nAmanA tAvathI tapI gayelA (javarita) manuSyane tenAthI (anukrame) zarIramAM durgadhi (maLAvarodha,) tenAthI arati (peTanI pIDA,) tenAthI asukha tenAthI aneka jAtinA vyAdhio (roga), ane tethI dAha vagere aneka jAtinAM dukhe thAya che, uparAMta viSayanA sAdhanarUpa (zrI Adi)ne viga-viraha vagere thatAM maraNa paNa thAya che. (72) paMcadiavisayapasaMgaresi, maNavayaNakAya navi saMvaresi / taM vAhisi kattia galapaesi, ja aTTakamma(mma)navi nijjaresi // 73 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " artha -he jIva! je tuM pAMceya inidranA viSa ne prasaMga kare che, (seve che), vaLI mana, vacana ane kAyAne saMvara (viSayamAMthI aTakAva) nathI, te he jIva! kharekhara tuM tArA ja gaLA upara kAtara (kaTAra) calAve che, tuM pote tAre ja vinAza kare che. kAraNa ke tethI tuM ATha karmonI nirjarA karato nathI, paNa ulaTAmAM vadhAre bAMdhe che. (73) ki tumaMdho si kiMvA si dhattario, ahava ki sanivAeNa AUrio / amayasamadhamma jaM visaM va avamanase, visayavisavisama amiyaM va bahu manase // 74 // artha-he AtmA ! tuM zuM aMdha thayo che? ke zuM te dhaMtUro pIdhe che? athavA zuM tuM sannipAta regathI gAMDo banI gayuM che ke jethI ekAnta sukhI karanArA amRta sarakhA dharmane tuM viSanI peThe tiraskAre che ! ane bhabhava mAranArA (rakhaDAvanArA) AkarA viSayarUpI viSanuM tuM amRtanI peThe sanmAna kare che (74) tujja taha nANavinnANaguNaDabaro, jalaNajAlAsu nivaDaMtu jiya nibbharo / payaivAmesu kAmesu jaM rajjase, jehi puNapuNa vi narayAnale paccase // 75 // atha-tethI he jIva! tAro te mATe jJAna, vijJAna ane guNene saghaLeya ADaMbara agninI javALAmAM paDe ! Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 e tAro ADaMbara tane kAmathI bacAvate nathI, tema havA chatAM paNa tuM svabhAve ja duSTa evA kAmamAM (viSayamAM) rAga kare che, ke jenAthI tuM narakamAM durUpI agnithI zekAI (75) dahai gosIsasirikhaMDa chArakkae, chAtrALarAva vizag | kappataru toDi eraMDa so vAvae, ju ji visaehi maNuattaNaM hArae // 76 // atha --A jagatamAM je jIva viSayasukhene bhagavavAmAM manuSyapaNuM hArI jAya che, te kharekhara rAkhane mATe uttama gozISa caMdanane bALe che, bakarI levAne mATe airAvaNa hAthIne vecI de che ane kalpavRkSane ukheDI eraDAnuM jhADa vAve che. (76) adhuvaM jIvi nacA, siddhimaggaM viaanniaa| viNiahijja bhogesu, AuM parimiamappaNo // 77 // artha -AyuSya asthira che ema jANane ane mekSa mArgane samajIne, have viSayabhegathI virAma pAma! kAraNa ke (he jIva!) ApaNuM AyuSya parimita (a5) che. (77) sivamaggasaMThiANa vi, jaha dujjeA jiANa pnnvisyaa| taha anaM kiMpi jae, dujje nasthi sayale vi // 78 // artha -mokSamArgamAM rahelA (dharmI) ne paNa pAMca IndriyonA viSaye jeTalA dujeya che, tevuM durjaya saghaLA jagatamAM bIjuM kaMI paNa nathI. (78) Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 // saviDaM ubhaDaruvA, diTThA mohei jA maNaM itthI / AyahiyaM ciMtatA, dUrayareNaM pariharati // 79 // artha :- uddhRta rUpavALI athavA atirUpavALI srI lajajAtI hoya tema (cenacALA karatI) najara sAme AvIyAM sudhI manane meha na pamADe, calita na kare, tyAM sudhImAM AmahitanI ciMtAvALA (AtmArthI) manuSyA tene dUrathIja taje che. tenAthI dUra-dUra nAse che. najare jotA paNa nathI.(79) saccaM sua pi sIlaM, vibhANaM taha tavaM piveragaM / vaJja khaNeNa savvaM, visayaviseNaM jaINaM pi // 80 // artha :-viSayarUpI viSanA vikArathI tyAgI evA muninuM paNa satya, zrutajJAna, sadAcAra, vijJAna, tema ja tapa ane vairAgya e saghaLu' eka kSaNa mAtramAM vinAza pAme che. (80) * lIva ! mavinaya-nirmalamuddattAno dde mUDha ! / sAsayasuhamasamatamaM, hAri si sasisoaraM ca jasaM // 81 // artha :-re mUDha jIva ! tArI buddhithI te* mAnelA AMkhanA eka palakArA jeTalA alpakALa mATenA viSayasukhamAM lAlupI thaIne tu' jenA samAna jagatamAM koI paNa sukha nathI evA zAzvatA meAkSasukhane ane Aja sudhI meLavelA caMdra sarakhA ujjavaLa yazane zA jAya che ? (81) pajjalio visayaaggI, caritasAraM Dahijja kasiNapi / sammataM pi virAhia, aNaMtasaMsAriaM kujjA // 82 // mATe hArI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 artha :-(alpa mAtra paNa) saLagelA evA kAmarUpI agni saghaLA cAritrarUpI dhanane bALI nAkhe che, (arthAt cAritranA vinAza kare che.) ane samyaktvanI paNa virAdhanA (nAza) karIne anaMtakALa sa`sAramAM rakhaDatA kare che. (82) bhIsaNabhavakaMtAre, visamA jIvANa visayatinhA u / jIe naDiyA caudasa - pubvIvi rUlaMti hu nigoe // 83 // - artha :-bhayaMkara bhavarUpI aTavImAM sarva jIvAne (duHkha ApanArI) eka mAtra viSaya-tRSNA ja viSama che ke je viSaya--tRSNA thI pIDAyelA (paDelA) cauda pUrva dharA paNa nigAdamAM rakhaDe che. (83) phrA hA visamA hA visamA, visayA jIvANa jehi paDibaddhA / hiMDati bhavasamudde, aNatadukkhAi pArvati // 84 // artha :-aha ! jIvAne pAMceya IndriyeAnA viSayA ati viSama-viSamatara che, ke jene vaza paDelA jIvA anaMta duHkhAne bhAgavatA sauMsAra samudramAM rakhaDe che. (84) maiMdajAlacavalA, visayA jIvANa vijjuteasamA / khaNanahA khaNadivA, tA tersi ko hu paDibaMdho // 85 // artha :-he jIva! mAyAvI IndrajALa jevA capaLa ane vIjaLInA jhabakArA samAna nAzavaMta evA viSaye jIvAne kSaNamAtra dekhAva ApI bIjI kSaNumAM ja nAza pAme che, tA tevA viSayAmAM pratikhaMdha (rAga) zA mATe karavA ? (85) Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ satta visaM pisAo, veAlo huavaho vi pajalio / taM na kuNai je kuviA, kugaMti rAgAiNo dehe // 8 // artha-he jIva! zatru, viSa, pizAca (bhUta-DAkaNazAkaNa vagere) vetAla, ane dhagadhagate agni, e badhAya eka sAthe ke pAyamAna thavA chatAM paNa zarIramAM te apakAra (avaguNa) nathI karatA ke je apakAra kepa pAmelA rAga-dveSAdi aMtaraMga zatruo kare che. (86) jo rAgAINa vase, vasaMmi so sayaladukkhalakkhANaM / jassa vase rAgAI, tassa vase sayalasukkhAI // 87 // artha -je jIva rAga dveSAdine vaza thayela che, te vastutaH lAkhe dukhenA vazamAM paDele che ane jeNe rAgAdikane vaza karyA che, teNe vastutaH sarva sukhAne vaza karyA che ema jANavuM. (87) kevaladuhanimmavie, paDio saMsArasAyare jIvo / jaM aNuhavai kilesaM, taM AssavaheuaM savyaM / / 88 // atha -kevaLa dukhathI ja nirmANa thayelA-bharelA, evA saMsAra-samudramAM paDele jIva je dukhone anubhave che, te sarva duHkhanuM kAraNa Azrava (karmabaMdhana) che. (88) hI saMsAre vihiNA, mahilArUveNa maMDi jAlaM / ' bajjhati jattha mUDhA, maNuA tiriyA surA asurA // 8 // artha :-aho ! A saMsAramAM vidhAtAe strInA bahAne eka evI jALa gaThavI che, ke je jALamAM vivekazUnya thayelA mUDha manuSya, tiryaMce, deve ane dAna badhA paNa phasAya che. (89) Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 visamA visayabhuyaMgA, jehi DasiyA jiA bhavavaNami / kI saMti duggIhi, culasII joNilakkhesu // 90 // artha :-ati AkarA viSavALA viSayarUpI sa jeene karaDe che, te jIvA bhavarUpI aTavImAM 84 lAkha jIvAnine viSe bhaTakatA duHkharUpa agnithI (sa'tApathI) phleza pAme che. (90) saMsAracAra gimhe, visayakuvAeNa lukiyA jIvA / hiyamahiaM amuNatA, aNuhavaMti tadukkhAIM // 91 // artha :-A saMsAra ke-jelarUpI, uSNu RtumAM viSayarUpI duSTapavana vaDe sparzAyelA-lukha lAgelA ane tethI hita ahitane nahi samajatA bicArA jIvA ana taduHkhAne bhAgave che. (91) hA hA duraMtaduTTA, visayaturaMgA kusikkhiA loe / bhIsaNabhavADavIe, pArDati jiANa muddhAnaM // 92 // artha:-hAya, hAya, khedanI vAta che ke jagatamAM atyaMta duSTa ane kuzikSita (UlaTI zikSA pAmelA) evA viSayarUpI gheADAe tenA vizvAsa karanArA bheALA jIvAne saMsArarUpI bhayaMkara aTavImAM khe'cI jAya che, (rakhaDAve che) arthAt viSayA saMsAramAM rajhaLAve che. (92) visayapivAsAtattA, rattA nArIsupaMkilasaraMmi / duhiyA dINA khINA, rulaMti jIvA bhavavaNaMmi // 93 // a: -viSayAnI tRSAthI vyAkuLa thayelA, ane tethI ghaNA kAdavavALA zrIrUpI sarovaramAM Asakta thaelA jIvA, Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (te strIonA bhoga bhegavavAthI bhavobhava) dukhiyA, dIna (garIba) ane kSINa (azakta-durbaLa) thaIne A saMsArarUpa aTavImAM rajhaLe che. (93) guNakAriAI dhaNiyaM, dhiirajjuniyaMtiAI tuha jIva / niyayAiM iMdiyAI, valliniattA turaMgu va // 94 // ' artha-he jIva! baLavAna paNa vaza karelA ghoDAnI peThe (vaza karelo balIjha ghaDe jema ghaNuM kAma Ape tema) dhairyarUpI lagAma-dAra vaDe vaza karelI tArI pitAnI Indriya tane ghaNe ja guNa karanArI thaze. mATe Indriyane vaza kara. (94) maNavayaNakAyajogA, suniattA vi guNakarA huti / aniattA puNa bhaMti, mattakariNu vva sIlavaNaM // 15 // artha-sArI rIte vaza karelA mana, vacana ane kAyArUpI ege ghaNe ja guNa kare che, ane vaza nahi karavAthI te madenmatta hAthInI peThe zIlarUpI vanane (cAritrane) vinAza kare che. (5) . jaha jaha dosA viramai, jaha jaha visaehiM hoi veraggaM / taha taha vinAyavvaM, AsannaM se a paramapayaM // 16 // artha-jemajema jIva doSathI virAma pAme, dUra rahe, ane jema jema viSa tarapha vairAgyabhAva pragaTe, tema tema te jIvane mokSapada najIkamAM che. ema jANavuM.(96) dukkarameehi kayaM, jehiM samatthehiM jucaNatthehiM / bhaggaM iMdiasinna, dhiipAyAraM vilaggehiM // 17 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 artha:- kharekhara duSkara kAya te teoe ja karyuM' kahevAya ke je puruSAe peAte zarIre samatha ane bharayuvAnImAM heAvA chatAM haiya vA sa MtoSarUpI killAne vaLagIne ( Azraya karIne ) indriyArUpa sainyane nAza pamADayuM. arthAt jeoe chatAM bhAgoe paNa juvAnImAM indriyAne jItI che, te dhanya che. (97) te dhannA tANa namo, dAso'haM tANa saMjamadharANaM / addhacchipicchArio, jANa na hiae khaDakaMti // 98 // artha :- A jagatamAM te puruSA ane puruSAne mArA namaskAra thAe. munionA hu, dAsa chu` ke jeenA netrathI ( kaTAkSa )thI jonArI dhanya che, te te sa yamadhara hRdayamAM vAMkA lezamAtra paNa zrIe khaTakatI nathI. (98) kiMbahuNA jai vachasi, jIva tumaM sAsayaM suhaM aruaM / tA piasu visayavimuddo, saMvegarasAyaNaM niccaM // 99 // artha:- he jIva ghaNu zu kahIe ? jo tuM rAgarahita eTale nirAbAdha evA zAzvatasukhanI ( mAkSa ) nI IcchA rAkhatA hAya tA viSayeAthI vimukha thaIne ( viSayAnA tyAga karIne ) hamezAM savega ( vairAgya ) rUpI rasAyaNanuM pAna kara. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | marAvyAta . saMsArammi asAre, nathi suhaM vAhi-veaNApaure / jANato iha jIvo. na kuNai jiNadesi dhammaM // 1 // atha - aneka prakAranI vyAdhio ane vedanAothI bharapUra evA A asAra saMsAramAM A jIvane kaI paNa gatimAM kSaNa mAtra paNa sukha nathI. AvI rIte AtmA saMsArane asAra jANe che chatAM paNa bhArekarmI hevAthI vItarAga bhagavaMte upadezele dayAmUla dharma karate nathI, ane saMsArane lelapI-lAlacu thaI dharmaratnane gumAve che. 1. ajaM kallaM paraM parAriM, purisA citaMti atthasaMpatti / aMjaligayaM va toyaM galatamAuM na picchanti // 2 // A artha - puruSa citave che ke- "dhananI prApti Aje thaze, kAle thaze, para maLaze, parAra maLaze, paisA ekaThA karI sukhI thaIzuM; pise meLavI dharma karIzuM." AvI rIte vicAramAMne vicAramAM samaya gumAve che, paraMtu te puruSa "hatheLImAM jharI raheluM pANI jAya tema AyuSya jAya che," tene jotA nathI. 2. ja kalle kAyavyaM taM ajjaM ciya kareha turamANA / bahuvigdho hu muhutto, mA avaraNhaM paDikkheha // 3 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha - manuSya ciMtave che ke-kAle dharmakArya karIzuM paraMtu kAla keNe dIThI che; kAle zuM thaze tenI kene khabara che? mATe he bhavya ! je dharmakArya kAle karavAnuM heya tene vilaMbarahita Aje ja karaje-jarA paNa DhIla karaze nahIM. dharmakArya karavAmAM kharekhara eka muhUrta mAtra kALa paNa ghaNA vidanevALe heya che. mATe pAchalA pahere karavAnuM heya tene prathama paheramAM ja karI le, kAraNa ke kSaNamAMhe AyuSya pUruM thaze te te vakhate zuM karaze ? 3. hI! saMsArasahAva-cariya nehANurAyarattA vi / je puvvaNhe dihA, te avaraNhe na dIsanti // 4 // atha - saMsAranA svabhAvanuM atikAramuM caritra dekhI kharekhara kheda thAya che-dilagIrI upaje che, kAraNa ke nehanA anurAge Asakta ane prItithI paripUrNa evA mAtA-pitA, bAMdhava, zrI vigere saMbaMdhIo ke jeone pahele pahore sukhazAntimAM dekhyA hatA teo pAchale pahere dekhAtA nathI ! saMsArane A bhayaMkara svabhAva dekhIne paNa mugdha jIvo temAM ja Asakti rAkhe che te Azcarya che ! 4. mA suyaha jaggiyavve, palAiyavammi kila visameha / timi jaNA aNulaggA, rogo a jarA a maccU a||5|| artha - he jI ! jAgavAne ThekANe suI na rahe, dharmakRtyamAM pramAda na kare. kAraNa ke kALarUpI pAradhi tamArI pachavADe paDe che, je aNacinta tamAre Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 vinAza karI durlabha manuSyabhava niSphala karI nAkhaze. vaLI jyAMthI palAyana karI javuM joIe tyAM visAme khAvA kema beThA che? kAraNa ke-roga jarA ane mRtyu e traNa cera tamArI pachavADe paDayA che. mATe dharmakRtyamAM jarA paNa pramAda na kare, ane saMsAramAMthI jaladI palAyana karI jAo ke jethI janma, jarA, mRtyu, roga ane zokAdine bhaya sadAne mATe vinAza pAme. pa. divasa-nisAghaDimAlaM, AusalilaM jiANa ghettaNaM / caMdAicabaillA, kAlarahaTTe bhamADanti // 6 // artha :- A saMsArarUpI phaLe che, sUrya ane candrarUpI rAte ane dhoLe evA be baLavAna baLada che. te sUrya ane candrarUpI baLade divasa ane rAtrirUpI ghaDAonI paMkti vaDe jenA AyuSyarUpI pANIne grahaNa karI kALarUpI reTane pherave che-AyuSyarUpI pANI rAtridivasa khUTe che, tema najare jevA chatAM he bhavya prANIo ! tamane saMsArathI udAsabhAva kema thatuM nathI? 6. sA nathi jarA tuM nathi, zoraM nathi vipi vinA, jeNa dharijjai kAyA, khajjantI kAlasappeNa // 7 // atha - he bhavyajIva ! kALarUpI sarSe khAvA mAMDelI dehanuM jenAthI rakSaNa karI zakAya evI kaI bahotera kaLAmAMnI kaLA dekhAtI nathI, evuM ke esiDa daSTigocara thatuM nathI, tema evuM ke vijJAna hastI dharAvatuM nathI-bIjA sarva jAtinAM viSa utare paNa DaselA Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 kALarUpI sarpanuM viSa utare nahIM. mahAsamatha puruSAnAM vajra jevAM zarIrane paNa kALarUpa sarpa gaLI gayA che, tA pachI ApaNA jevAnI kAcI kAyAnA ze! bhAsA ? mATe vilamba rahita dhama kRtya karI lyA. 7. dIharapharNidanAle, mahiyarakesara disAmahada lille / o ! pIyai kAlabhamaro, jaNamayaraMdaM puhaviSaume ||8|| artha:-ghaNI khedanI vAta che ke jenu' zeSanAgarUpa meTuM nALacuM che, jenA pArUpI kesarA che, jenA daza dizArUpa vizALa parNo che evA A pRthvIrUpa kamaLamAM, kALarUpa bhramara, manuSyarUpa samagra lArUpa rasane pIve che! bhamarA kamaLamAMthI evI rIte rasa le che ke jethI kamaLane jarApaNa ijA thAya nahIM, vaLI te madhurasvare AlIne peAtAnA khapa jeTaleA ja thADA thADo rasa le che, parantu ahIM kALarUpa asateSI bhamarA te pRthvIrUpa kamaLamAMthI samagraleAkarUpa rasane aneka prakAranI vyAdhi ane vedanAorUpa rapaNuM vAparI cUsI le che, eTale ke-krUra kALa koIpaNa prANInuM bhakSaNa karyA vinA rahetA nathI. leAkeAmAM evu' kahevAya che ke-A samagra pRthvIne zeSanAge peAtAnA mastaka upara upADI rAkhI che. AvI leAkeAktithI ahIM pRthvIrUpa kamaLanu zeSanAgarUpa nALacu' kyuM. vaLI jema kamaLamAM kesarA hoya che tema ahI pRthvIrUpa kamaLane parvatarUpa kesarA kahyA, ane isa dizAe moTAM meTAM pAMdaDAone ThekANe samajavI, AvA Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 pRthvIrUpa meTA kamaLamAMthI lokarUpa rasane nirantara pItAM paNa kALarUpa bhamare haju sudhI tRpta thatuM nathI. ane tRpta thaze paNa nahIM ! mATe he bhavya prANIo! kALarUpa asaMtevI bhamarAnA AsvAdanamAM na avAya evA AtmasvarUpa pAmavAnA sAdhana mATe pramAda tyAgI udyama kare. 8. chAyAmiseNa kAlo, sayalajiANaM chalaM gavesato / pAsaM kaha bi na muMcai, tA dhamme ujama kuNaha // 9 // arthaje zarIranI chAyA dekhAya che, ane nirantara zarIranI sAthe ja phare che, te chAyA nathI paNa e te chAyAne bahAne kALa phare che. zatru jema nirantara chaLabhedane tAkta phare che ane jhapATAmAM AvatAM potAnuM kukRtya pUrUM kare che, tema chAyAne bahAne rAtri-divasa chaLa-bhedane tAkate krara kALa prANInI kyAreya paNa keDa mUkatuM nathI. prANuM kyAre khelanA pAme ke ene huM pakaDI lauM." AvI duSTa vAMchAe te rAtri-divasa chAyAne bahAne pAchaLa paDelo che, te ociMte jarUra pakaDI leze. ane te vakhate tamane pazcAttApa thaze ke-arere ! ApaNe kAMI dharma sAdhana karI zakyA nahIM., mATe kALanA sapATAmAM AvyA nathI tyAM sudhImAM jinaprarUpita dharmane viSe prayatna karI le. 9 rAja gaLarg, navA vidhiavanari | taM natthi saMvihANa, saMsAre jaM na saMbhavai // 10 // artha -anAdikAlane viSe dha, mAna, mAyA ane lAbhane ge vividha prakAranA karmane vaza thayelA ane Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 A saMsAramAM evo kaI saMbaMdha nathI ke je na saMbhave, arthAt samagra saMbaMdhe A che saMsAramAM bhaTakayAM che, paNu je jinavarane dharma svIkArI rUDI rIte pALe te saMsArarUpa cakamAM na bhame. 10. baMdhavA suhiNo savve, pia-mAyA putta-bhAriyA / peavaNAo niattanti, dAUNaM salilaMjali // 11 // artha-he jIva! bAMdhava, mitre, mA, bApa, cI ane putra e kaI tArA sagAM nathI, paNa dehanAM sagAM che. kAraNa ke mRtyu thayAM pachI dehane bALI pANInI aMjalI ApI smazAnathI potapotAnA svArthane saMbhAratA pitapotAne ghera pAchA jAya che. paNa temAMnuM keIvahAluM saguM tArI sAthe AvatuM nathI. mATe teonI khATI mUI tyAgI tArI saMgAthe AvanArA dharmane Adara kare jethI tAre jaladI nistAra thAya. 11. vitti suvA vikati, vaMdhavA vinita suvi zAtrathA ikko kaha vi na vihaDai, dhammo re jIva ! jinnbhnnio|12| artha-he jIva! dIkarAone viyega thAya che. bAgha vikhUTA paDe che, ane ghaNuM parizramathI meLavelI sampatti paNa niyukta thAya che, eTale ke temane mUkIne tAre javuM paDaze, athavA tane mUkIne teo cAlyA jaze, paNa eka jinarAje kahelA dharmane kaI kALe paNa viga thavAne nathI, arthAt A jIvane sAcuM sagapaNa te dharmanuM ja che, bIjuM sarva ALapaMpALa che. mATe jinadharma upara sAcI zraddhA rAkhI tenuM ja sevana kara. 12. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDakammapAsabaddho, jIvo saMsAracArae ThAi / aDakammapAsamukko, AyA sivamaMdire ThAi // 13 / / ' arthaA jIva ATha karmarUpa pAzathI baMdhAyela evo saMsArarUpa bandIkhAnAmAM ThAma ThAma bhaTake che. ane ATha karmarUpa pAzathI mUkAyele e mokSamandiramAM jaIne rahe che, mATe he jIva! tuM ATha karmarUpa pAzane teDIza tyAre ja mokSamandiramAM jaIza, ane avinAzI sukha pAmIza. 13. vihavo sajjaNasaMgo visayasuhAI vilAsalaliAI / naliNIdalaggadholira-jalalavaparicaMcalaM savvaM / / 14 / / ' artha-A jIve mAnI lIdhelA je sukhakArI padArtho jevA ke lakSamI, sagA saMbaMdhIone saMga, tathA zrI vigerenAM manahara vilAse karI suMdara evA pAMce IdrinA viSayasukha, e sarva atizaya caMcala che. jema kamaLapatranA agrabhAgamAM raheluM jalabindu aticapala che tema e sarva atizaya capala che-DA kAlamAM ja hatuM nahatuM thaI jAya che ! mATe he jIva ! AvA asithara padArthomAM zA mATe Asakta thAya che ? 14. taM kattha balaM taM kattha, juvaNaM aMgacaMgimA kattha ? // savamaNicca picchaha, di8 naTuM kayaMteNa // 15 // artha-kAyAnuM te baLa kyAM gayuM ? te juvAnI kyAM cAlI gaI ? zarIranuM saundarya kayAM gayuM ? te sarva rUparaMga kayAM cAlyA gayA ? are vRddhAvasthA AvI ! he prANIo A sarva anitya che te sAkSAt jUo Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapAso. je sarva nAnI vayamAM dekhyuM hatuM, te sarva yamarAjAe naSTabhraSTa karI dIdhuM-theDA ja vakhatamAM hatuM na hetuM thaI gayuM. A zarIrane game teTalI sAcavaNIthI rAkhazo te paNa tenuM baLa saundarya ane juvAnI TakavAnI nathI vinazvara che, mATe jenI karelI sevA kadApi niSphaLa thatI nathI evA dharmanuM sevana kare. 15. ghaNakammapAsabaddho, bhavanayaracauppahesu vivihaao| pAvai viDaMbaNAo, jIvo ko ittha saraNaM se // 16 // artha-A jIva nibiDa karmarUpa pAzathI baMdhAyelo e A saMsArarUpa nagaranA cAragatirUpa cauTAmAM aneka prakAranI viDambanAne pAme che, ahIM tenuM kaNa zaraNa che? 16. ghoraMmi gambhavAse kalamalajaMbAlaasuibIbhacche / vasilo laghutta, vo zabbAjumAve gA atha -A jIva karmanA prabhAvathI vIrya ane maLarUpa kAdavane lIdhe apavitratAthI bharapUra ane kaMpArI chUTe evA gaMdA bhayAnaka garbhavAsamAM anansI vakhata vacce ! AvA dusaha duHkhane paNa bhUlI jaI pharIthI garbhavAsamAM AvI du:kha bhegavavAM paDe evA kRtya kare che. paraMtu puna garbhavAsamAM AvavuM na paDe e udyama karato nathI! 17. culasII kira loe, joNINaM pamuhasayasahassAI / ikikammi a jIvA, aNaMtakhutto samuppano // 18 // atha -lokane viSe jIvane utpanna thavAnA sthAnaka corAzI lAkha yoni che. te eka eka enimAM A jIve Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anatI vAra avatAra lIdhe! te paNa he prANI ! te utpatti sthAnamAMthI kaMTALe pAmI tuM dharmakRtya karavAmAM kema udyama karatuM nathI ? 18. mAyApiyavaMdhUhiM, saMsAratthehiM pUrio loo| bahujoninivAsIhiM, na ya te tANaM ca saraNaM ca // 19 // atha-he jIva! saMsAramAM rahelA ane corAzI lAkha nimAM nivAsa karatA evA mAtA-pitA ane badhuo vaDe A cauda rAjaloka bharyo che, paNa te kaI tAruM rakSaNa karavAne samartha nathI, tema zaraNa rAkhavAne paNa samartha nathI ! mATe rakSaNa karavAne samartha evA jinadharmanuM zaraNa le ke jethI Adhi vyAdhi ane upAdhirUpa dukhathI paripUrNa evA A saMsArathI mukta thaI zake. 19 jIvo vAhivilutto, sapharo iva nijjale taDaphaDaI / sayalo vijaNo picchai, ko sakko veaNAvigame ? // 20 // artha-jyAre A jIva vyAdhithI grasta thaI jala vinAnA mAchalAnI jema taDaphaDe che-TaLavaLe che, hAya ! eya ! kare che, te vakhate pAse beThelA sagA saMbaMdhIo asahya duHkha dekhe che chatAM temAMnuM ke vedanA dUra karavAne samartha thAya che ? arthAt kaI kAMI paNa vedanA nivAravAne zaktimAna thatuM nathI, paNa chevaTe aMta samaye dharmanuM zaraNa batAve che. mATe he prANu! pariNAme dharmanuM zaraNa te karavuM ja paDe che, te pachI prathamathI ja dharmanuM zaraNu levAne zA mATe vilaMba kare che? 20. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA jANasi jIva ! tumaM, puttakalattAi majjha suhaheU / niuNaM baMdhaNameyaM, saMsAre saMsaraMtANa // 21 // artha-he jIva! tuM A saMsArane viSe ekAMte duHkhanA hetu je putra strI mitro vigerene sukhanA hetu jANa nahIM, kAraNa ke saMsAramAM bhramaNa karatA ne e putra zrI mitra vigere sagA saMbaMdhIo AkarA saMsArabaMdhananuM kAraNa thAya che paNa saMsAramAMthI choDAvatA nathI. mATe te saMsAra. baMdhana karAvanArA sagA saMbaMdhIomAM mamatva bhAva nahIM rAkhatA karmabaMdhanathI mukta karanAra dharmamAM daDhabuddhi kara. 21 jaNaNI jAyai jAyA, jAyA mAyA piA ya putto a| aNavatthA saMsAre. kammavasA savvajIvANaM // 22 // artha-A saMsAramAM karmavazathI jIvonI avyavasthA che, eTale eka ja prakAranI sthiti rahetI nathI. kAraNa ke -je A bhavamAM mAtA hoya che te bhavAnaramAM zI paNa thAya che, vaLI je strI hoya che te bhavAnaramAM mAtArUpe thAya che, pitA hoya te bhavAnaramAM putrarUpe utpanna thAya che, ane putra heya che te bhavAnaramAM pitArUpe thAya che, A pramANe saMsAranuM aniyamitapaNuM che. sarva jIve karmane vaza thaI bhinnabhinnarUpe avatAra le che, ane mohAMdha thaI mAruM mAruM kare che, paNa samajatA nathI eka ja jAtanI sthiti rahevAnI nathI. mATe he jIva! tArI cala sthitine vicAra kara, ane saMsAranI jUThI mAyA ane mamatva tyAgI dharmayAna cUka nahIM. 22, Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : - nasA AI na sA joNI, na taM ThANaM na taM kulaM / na jAyA na muA jattha, savve jIvA aNaMtaso // 23 // " artha -cauda rAjalokamAM evI kaI jAti nathI, evI keIni nathI, evuM ke I sthAna nathI, ane evuM keI kula nathI ke jyAM sarva jIvo anaMtIvAra jagyA nathI, ane anaMtIvAra mRtyu pAmyA nathI-sarva jI sarva sthAnake anaMtIvAra jamyA che ane mRtyu pAmyA che. 23. taM kiMpi natthi ThANaM, loe vAlaggakoDimittapi / jattha na jIvo bahuso, suha-dukkhaparaMparaM pattA // 24 // atha lekane viSe vAlanA agrabhAganA asaMkhyAtamAM bhAga jeTaluM paNa evuM keI sthAna nathI ke jyAM che ghaNIvAra sukha duHkhanI paraMparAne na pAmyA hoya arthAt ja sarva sthAnamAM sukhaduHkhanI paraMparA pAmyA, paNa karmakSayanI paraMparA pAmyA nahIM ! 24. savvAo riddhio, pattA saMvve vi synnsNbNdhaa| ... saMsAre tA viramasu, tatto jai muNasi appANaM // 25 / / artha -he jIva saMsArane viSe anAdikAlathI bhramaNa karatAM te deva ane manuSyAdinI sarva samRddhi pAmI, ane sarvanI sAthe mA, bApa, bahena, badhu, strI vagere samagra prakAranA sagapaNa ane tIvAra pAme, paNa temAM tArI haja sudhI siddhi thaI nahIM. mATe pariNAme duHkhakara te samRddhi ane sagapaNamAM moha mAyA rAkha nahIM. ane Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 AtmasvarUpane jANavA IcchatA haiAya te saMsArathI virAma pAma-sa'sArathI virakta thA, ke jethI bhavabhramaNA TaLI akSayasukha maLe, 25. ego baMdhai kammaM, ego vaha baMdha-maraNa vasaNAI / visaha bhavammi bhamaDai, egu cia kammavela cio ||26|| artha :- A jIva ekalA ja ka baMdha kare che, vadha baMdha maraNu ane Apatti ekalAne ja sahana karavI paDe che, paNa je zrI-putrAdine mATe te aneka prakAranA pApArabha karyA te keAI tArI vedanAnA bhAga levA Avaze nahIM. vaLI krama thI ThagAyelA evA A jIva ekalA ja sa'sAramAM bhaTakavA kare che, paNa jo vItarAganA vacana upara zraddhA rAkhI dharmamAM Asakta thAya teA saMsAranA baMdhana chedanAdi chUTe. 26. ano na kuNai ahiaM, hiapi appA karei na hu anno / appakathaM suha- dukkha, bhuMjasi tA kIsa dINamuho ||27|| athaH-he jIva! tuM ema dhAre che ke--amuka mANase mAru' magADayuM, ane amuke sudhAyu'; ema dhArI rAga-dveSa kare che. paNa A jagatamAM tAru' kAi bagADanAra yA sudhAranAra nathI, tuM pAte ja tAruM ahita kare che ane tuM te ja sArAM narasAM karma karI sukha-duHkhane bhAgave che, khInne kAI hitAhita karatA nathI, te pachI zA mATe dayAmaNuM mukha kare che ? ane bIjAonA dvASa dveSe che ? 27. bahuAraMbhavittaM vittaM vilasati jIva sayaNagaNA / tajjaNiyapAvakammaM, aNuhavasi puNo tumaM ceva ||28|| 9 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 artha -he jIva! te khetI vyApArAdi aneka prakArana AraMbha karI, kUDa kapaTa prapaMcAdi aneka prakAranA anartho karI, nIcasevAdi aneka prakAranAM kAryo karI, ane paradezabhramaNAdi aneka prakAranAM jokhama kheDI mahA parizrame dhana upArjana karyuM, paraMtu te dhanane svajana-sagA saMbaMdhIo vilase che-bhogave che. eTale te dhananuM phaLa te teo bhogave che. paNa te dravya upArjana karatAM bAMdhelA aneka prakAranAM pApakarmo te tAre ja bhogavavA paDe che, teo keI bhogavavA AvatA nathI. mATe he Atman ! kAMIka samaja. bIjAone mATe pApanA poTalA bAMdhI duHkhI na thA, ane nyAyathI dhana upArjana karI yathAzakti dharmakAryomAM tene vyaya kara, ke jethI tAre parizrama phalIbhUta thAya. 28. aha dukkhiAI taha, bhukkhiAi jaha ciMtiAI ddibhaaii| taha thopi na appA, viciMtio jIva kiM bhaNimo // 29 // atha he jIva te mUDha banI "are! A mArA bALaka dukhyA che, bhUkhyA che, va rahita che" ItyAdi rAtri divasa cintavana karyuM, teone paDatI agavaDe TALavA IlAje lIdhA. paNa te tArA AtmAnI cheDI paNa ciMtA karI nahIM ke meM mArA AtmAnuM zuM sArthaka karyuM? kevala rAtri-divasa parabhAvamAM ja magna rahyo. te mUDha banyA che ! tane keTale upadeza ApIe ? vadhAre zuM kahIe ? 20. khaNabhaMguraM sarIraM, jIvo anno a sAsayasarUvo / kammavasA saMbaMdho, nibaMdho ittha ko tujjha // 30 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha: he jIva! A zarIra kSaNabhaMgura che-kSaNa vinAzI che-azAzvatuM che, ane AtmA tethI jude zAzvata svarUpa che. avinAzI che. karmanA vazathI tAre tenI sAthe saMbaMdha thaye che, te pachI tArAthI virUddha dharma vALA evA A zarIramAM tArI zI mUccha che? zarIra uparathI mamatvabhAva tyAgI AtmasvarUpamAM ramaNa kara. 30. kaha AyaM kaha caliyaM, tumapi kaha Agao kahaM gamihi / annupi na yANaha, jIva kuDuMba kao tujjha // 31 // atha -he Atman ! jenA upara tAre ghaNe maha che- ghaNuM prIti che te mAtA pitA, patnI, putra vigere kuTuMba kyAMthI AvyuM ? ane kyAM gayuM? tuM paNa kaI gatimAMthI AvyA? ane kayAM jaIza? A pramANe kuTuMbanI tane ane tArA kuTuMbane khabara paNa nathI, te pachI tAruM e kuTuMba kayAMthI ? ane te kuTuMbane kayAMthI ? ke jethI tuM "mAruM kuTuMba mAruM kuTuMba karate bhaTake che. 31. khaNabhaMgure sarIre, maNuabhave abbhapaDalasAricche / sAraM ittiyametaM, je kiraha sohaNo dhammo // 32 // athavAdaLAnA samUha samAna manuSyabhavamAM, kSaNabhaMgura dehe je suMdara dharma karAya che teTaluM ja mAtra sAra che. 32. jammadukkhaM jarAdukkhaM, rogA ya maraNANi ya / kaho dura du saMsAro, varaMtha ni vALa rUparUA . artha -janmanuM duHkha, jarAnuM dukha rage ane Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maraNe ! ahA ! saMsAra ja duHkharUpa che ke jyAM jIve pIDA anubhave che. 33. , jAva na iMdiyahANI, jAva na jararakkhasI paripphurai / vAva na ravikAra, vAva na magU samuddhizarU rUjha ' artha-jyAM sudhI iMdriyonI kSINatA nathI, jyAM sudhI vRddhAvasthArUpI rAkSasI vyApatI nathI, jyAM sudhI reganA vikAro nathI ane jyAM sudhI mRtyu bheTatuM nathI, tyAM sudhImAM he Atman ! dharmanuM sevana karI le. 34. jaha gehaMmi palitte, kUvaM khaNiuM na sakkae koi / taha saMpatte maraNe dhammo kaha kIrae jIva // 35|| artha -jema ghara baLatuM hoya tyAre kuvo khodavAne kaI zaktivaMta na hoya tema mRtyu najIka AvatAM dharma zI rIte karI zakAya? 35. rUvamasAsayameyaM, vijjulayAcaMcalaM jae jI / saMjhANurAgasarisaM, khaNaramaNIaM ca tAruNaM // 36 // artha -A rUpa azAzvata che. jagatamAM jIvita vidyullatA jevuM capala che. ane yauvana saMdhyAraMganI jema kSaNa mAtra ramaNIya che. 36. gayakannacaMcalAo, lacchIo tiasacAvasAricche / visayasuhaM jIvANa, bujjhasu re jIva mA mujha // 37 // artha -lakSamI hAthInA kAna jevI caMcaLa che. jIvanuM viSayasukha iMdriyadhanuSya jevuM che. re jIva! tuM samaja ane meha na pAma. 37 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaha saMjhAe sauNANa, saMgamo gahe pahe a pahiANaM / sayaNANaM saMjogo, taheva khaNabhaMguro jIvo // 38 // artha -Atmana ! saMdhyA samaye paMkhIone saMgama ane mArgamAM jema pathike samAgama kSaNika che tema svajanone saMga kSaNabhaMgUra che. 38. nisAvirAme paribhAvayAmi. gehe palite kimahaM suyAmi / DajjhatamApAgamavakravayAmi, jaM dhammarahio diahA namAmi purU atha? rAtrinA aMte pharI pharIne vicAruM chuM ke, baLatA gharamAM huM kema sUI rahyo chuM ? dAjhI rahelA AtmAne huM upekSI rahyo chuM ? ane dharmarahita divase pasAra karuM chuM. " 39. jA jA vaccai rayaNI, na ya sA paDiniyattai / ahammaM kuNamANassa, ahalA jati rAio // 40 // artha-je je rAtri jAya che te pharI AvatI nathI. adharma karanAranI rAtrie aphaLa jAya che. 40 jassa'thi maccuNA sakkha, jassa vathi palAyaNaM / jo jANe na marislAmi, so hu kaMkhe sue siyA // 41 // artha - jene mRtyu sAthe mitratA che athavA jene enAthI nAsavAnuM che athavA "marIza nahi ema je jANe che te "AvatI kAle dharma thaze evI IcchA kadAcit kare te bhale. 41. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 daMDakalia karitA, vaccati hu rAio ya divasA ya / gAuM sannityaMtA, thayA vina puLo niyattati AkarA artha :-daMDathI ukheLAtA sUtranI jema rAtri-divasA AyuSyane ukheLI rahyA che, para`tu gayelA te pharI pAchA AvatA nathI. 42. jaha sIho va miyaM gahAya, maccU naraM Nei hu aMtakAle / na tassa mAyA na piyA na bhAyA, kAlaMmi tmmisahArA mati rAjazA a:-A lAkamAM jema siMha mRgane pakaDIne laI jAya che tema aMtasamaye mRtyu mANasane pakaDIne laI jAya che. te samaye mAtA, pitA ke bhAI sahAyaka anatA nathI. 43. jIa jalabiMdasamaM, saMpattIo taraMgalolAo / sumiNayasamaM ca pimmaM, jaM jANasu taM karijjAsu ||44 || a :- jIvita jalabiMdu jevu che, saMpattie jaLanA tara'ganI jema caMcaLa che ane sneha svapna samAna che. je jANu te kara. 44 saMjharAgajalabubbuo me, jIvie a jalabinducaMcale | juvvaNe ya naivegasaMnibhe, pAvajIva ! kimiyaM na bujjhase |44 aH-- saMdhyAnA raMga ane pANInA parapoTA samAna jIvita jaLabiMdu jevu' caMcaLa hovA chatAM ane cauvana nadInA pUra jevu* hAvA chatAM, he pApAtman ! tuM badha kema pAmatA nathI. 45. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 rAjastha yuga zatra, zerapI ziLa ratha | bhUabalivva kuTuMba, pakvittaM hayakayaMteNa // 46 // artha -hA ! bhUtane pheMkAtA balinI jema yamadeve kuTuMbane chUTuM chavAyuM pheMkayuM che; putrane anyatra, patnIne anyatra ane svajanone paNa anyatra. 46. jIveNa bhave bhave. milayai dehAi jAi saMsAre / tANaM na sAgarehiM, kIrai saMkhA agatehiM // 47 // artha saMsAramAM bhave bhave je zarIre jIve prApta karyA che. tenI saMkhyA anaMta sAgaropamethI nathI karI zakAtI. 47. nayaNodayapi tAsiM, sAgarasalilAo bahuyaraM hoi / bariya samApI, mA annamamA 48aaaa. artha - bhinna bhinna jamomAM maLelI mAtAonA nayanamAMthI raDatI samaye vaheluM jaLa paNa sAgaranA jaLathI adhika hoya che. 48. jaM narae neraiyA, duhAi pAvaMti ghoraNatAi / tatto aNataguNiya, nigoamajhe duhaM hoi // 49 // tammi vi nigoamajjhe, vasio re jIva vivihakammavasA / visaMhato tikkhaduhaM, aNaMtapuggalaparAvate // 50 // artha -narakamAM nArake je ghara ane anaMta dukhe pAme che tethI anaMtagaNuM duHkha nigodamAM hoya che. 498 re Atmana ! vividha karmanI AdhInatAthI te nigadamAM paNa anaMta pudaMgalaparAvarta sudhI tIvaNa duHkha sahana karate tuM rahyo. pa0. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 niharIa kahavi tatto patto maNuattapi re jIva / tatthavi jiNavaradhammo, pato ciMtAmaNisariccho // 51 // artha:- re jIva, tyAMthI koIpaNa rIte nikaLIne manuSyapaNuM paNa tuM pAmyA, temAM paNa ciMtAmaNI sadeza jinadhama tane prApta thayeA. 51. pattevi tammi re jIva, kuNasi pamAyaM tumaM tayaM ceva / jeNa bhavaMdhakUve praNovi paDio dudda lahasi // 52 // aH- te prApta thayAM chatAM paNu, re jIva. te ja pramAda tuM kare che ke je pramAdathI bhavAMdhakUpamAM pharI vAra paNa paDIne tu du:kha pAme che. para. uvaladdho jiNadhammo na ya aNuciSNo pamAyadoseNaM / phrA lIva ! veli, mutrajhuno vizrviihatti ||khA a:-re Atman ! jinadhama maLyA paraMtu pramAda doSathI tenuM sevana thayu. are AtmavairI, paraleAkamAM tu khUba bheda pAmIza. 53. soati te varAyA, pacchA samuTThiyaMmi maraNami / pAvapamAyavase, na saMciyo jehi jiNadhammo // 54 // aH-pAparUpa pramAdane AdhIna thaIne jeee jinamanA saMcaya nathI karyAM te rakanA pachI maraNa upasthita thatA zAka kare che. 54. dhI dhI dhI saMsAraM, devo mariUNa jaM tirI hoi / mariUNa rAyarAyA, paripaccai nirayajAlAe // 55 // Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 atha je saMsAramAM deva mRtyu pAmIne tiryaMca bane che ane rAjAdhirAja maraNa pAmIne narakanI javAlAthI atizaya pakAya che te saMsArane dhikkAra che ! dhikkAra che ! dhikkAra che! papa. jAi aNAho jIvo, dumassa puSpaM va kammavAyahao / dhaNadhanA haraNAI gharasayaNakuDubamillevi // 56 // artha-karmarUpI pavanathI haNAyele AtmA dhana, dhAnya, AbharaNa, ghara, svajana ane kuTuMbane mUkIne, pavanathI paDI gayelA vRkSanA puSpanI jema anAtha banIne jAya che. pa6. vasiya girIsu vasiyaM, darIsu vasiyaM samuddamajjhami / rukkhaggesu ya pasiyaM, saMsAre saMsarateNaM // 57 // devo neraiotti ya, kIDapayaMgutti mANuso eso / ruvassI ya viruvo, suhabhAgI dukkhabhAgI ya // 58 // rAutti ya damagutti ya, esa savAgutti esa veyaviU / sAmI dAso pujjo, khalotti adhaNo dhaNavaitti // 59 // navi ittha koi niyamo, skmmvinnivitttthsriskycittttho| annunnarUvaveso, naDuvva pariattae jIvo // 60 // artha - saMsAramAM paryaTana karatAM tAro nivAsa girimAM thayuM che. guphAmAM thaye che, madhya samudramAM thaye che ane vRkSanI Tece paNa thayela che. pa7. tuM deva bane che ane nAraka bane che. kIDe ane Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 ja tu* pataMga thayA che ane manuSya paNa thayelA che. te sAhAmaNA ane kurUpa banyA che; sukhI banyA che ane duHkhI banyA che. 58. tuM rAjA ane bhikhArI banyA che. te ja tuM caDALa ane vedapAThI, svAmI ane dAsa, pUjya ane durjana, nina ane dhanavAna thayA che. 59. emAM koi niyama nathI. svadhRtakanI racanA pramANe ceSTA karatA jIva naTanI jema bhinna bhinna rUpa ane veza dhAraNa karIne parAvarttana pAme che. 60 naraesa veaNAo, aNovamAo asAyabahulAo / re jIva tara pattA, anaMtakhutto bahuvihAo ||61 // devate maNuatte, pagabhiogattaNaM uvagaeNaM / mItaLatua vaduvid gaLatavutto samajImUtra ddarA tiriyagaI aNupatto, bhImamahAveaNA aNegavihA / namAmara kahe, kALatagtto mitro ddA artha :-re jIva duHkhathI bharapUra ane upamArahita ahuvidha vedanAo nArakImAM ana`nIvAra te' prApta karI che. 61. devabhavamAM ane mAnavabhavamAM, parAdhInatAne pAmIne aneka prakAranuM bhISaNa duHkha teM anubhavyuM che. 62. aneka prakAranI mahAbhayaMkara vedanAyukta tiya "cagatine pAmIne tyAM janma maraNu rUpa reTamAM ana tIvAra paribhramaNa teM karyuM che. 63. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 jAvaMti kevi dukkhA, sArIrA mANasA va saMsAre / patto aNaMtakhutto, jIvo saMsArakaMtAre // 64 // atha-saMsAramAM jeTalA zArIrika ane mAnasika du:khe che te sarva jIve bhavATavImAM anaMtIvAra prApta karyA che. 64. taNhA aNaMtakhutto, saMsAre tArasI tuma AsI / jaM pasameuM mavvodahINamudayaM na tirijjA // 65 // atha-saMsAramAM anaMtavAra tane evI tRSA thaI hatI ke jene zamAvavAne sakala sAgaranuM pANuM asamartha thAya. 65. AsI aNaMtakhutto, saMsAre te chuhAvi tArisiyA / jaM pasameuM savvo, puggalakAovi na tIrijjA // 66 // artha-saMsAramAM anaMtIvAra tArI bhUkha paNa evA prakAranI hatI ke je zamAvavAne sarva pudagale asamartha thAya. 66. #for ruM, vALamAAnikAsa thAuM dukkheNa mANusataM, jai lahai jahicchiyaM jIvo // 6 // taM taha dullahalaMbha, vijjulayAcaMcalaM ca maNuattaM / dhammami jo visIyai, so kAurimo na sappuriso // 6 // artha -aneka janma maraNanA seMkaDe parAvartane karIne mahAkaNe jyAre jIva manuSyapaNuM pAme che tyAre tenuM yathecchita te prApta kare che. 67. paraMtu te durlabha ane vidyullatA jevuM capaLa manuSyapaNuM pAmIne je dharmakAryamAM kheda kare che te mudra puruSa che, puruSa nahi. 68. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 mANussajamme taDi laddhayaMmi, jiNidadhammo na kao ya jeNaM / tuTTe guNe jaha dhANukkaeNaM, hatthA mallevvA ya avassa teNaM / 69 / artha -jema dhanurdhArInI dorI tUTI gayA pachI tene avazya hAtha ghasavA paDe che tema saMsArasAgaranA kinArArUpI mAnavajanmane pAmIne jeNe jinendradharmanuM sevana nathI karyuM tene avazya hAtha ghasavAnuM raheze. 69. re jIva nisuNi caMcalasahAva, millevi Nu sayala vi bjjhbhaav| navameyapariggahavivihajAla, saMsAri asthi sahu iMdayAla 70 / atha -re Atmana ! sAMbhaLa, caMcaLa svabhAvavALA sakala bAhya bhAvane ane navavidha parigrahanI vividha jALane mUkIne javAnuM che. mATe saMsAramAM saghaLuM IMdrajALa jevuM che.70. piyaputtamittaghara-gharaNIjAya ihaloiya savva niyasuhasahAya / na vi asthi koi tuha saraNi mukkha ikkallu sahasi * tiiinAthakuvava 7 atha -he mUrkha ! A lekamAM pitA, putra, mitra, gRhiNI vigerene samUha pitAnuM sukha zodhavAnA svabhAvavALo che. keI tane zaraNarUpa nathI. tiryaMca ane narakanA dukhe tuM ekale ja sahana karIza 71. kusagge jaha osa biMdue, thovaM cidui laMbamANae / evaM maNuANa jIviyaM, samaya goyama mA pamAyae // 72 // artha -jema DAbhanA agrabhAge jhulatuM jaLabiMdu Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 DI ja vAra Take che, tema manuSyanuM jIvita theDI ja vAra Take che. he gautama ! eka samaya paNa pramAdana kara.72 saMbujjhaha kiM na bujjhaha, saMbohI khalu picca dullahA / no hu uvaNamaMti rAhao, no sulahaM puNaravi jIviyaM // 73 // artha -tame bedha pAme. tame zAne bodha nathI pAmatA ? kharekhara, mRtyu pAmyA pachI anya bhavamAM belibIja durlabha che. jema gayelA rAtri-divase nize pAchA AvatA nathI. tema jIvita pharIpharI sulabha nathI. 73 DaharA buDDhA ya pAsaha, ganbhatthA vi cayati mANavA / seNe jaha vaTTAyaM hare, evamAukkhayaMmi tuTTai // 74 // artha - juo ! bALake, vRddho ane garbhamAM rahelA manuSya paNa mRtyu pAme che. bAja pakSI jema tetaranuM haraNa kare che tema AyuSyane kSaya thatAM yamadeva jIvitane hare che. 74. tihuyaNajaNaM maraMta, daLuNa nayaMti je na appANaM / viramati na pAvAo dhI dhI dhIhattaNaM tANaM // 75 // artha - traNa bhuvanamAM janone maratA joIne jeo AtmAne dharmamArge doratA nathI ane pApathI aTaktA nathI temanI dhaSTatAne dhikkAra thAo. 75. mA mA jaMpaha bahuyaM je baddhA cikkaNehiM kammehiM / savvesi tesi jAyai, hiovaeso mahAdoso // 76 // artha - cIkaNAM karmathI je baMdhAyelA che temane bahu badha na Ape. te saune hitepadeza mahAdveSamAM pariName che. 76. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 kuNasi mamattaM dhaNasayaNavihavapamuhesu aNaMtadukkhesu / siDhilesi AyaraM puNa, aNatasukkhami mukkhaMmi // 77 // artha - anaMtaHkhanA kAraNarUpa evA dhana, svajana ane vaibhava vigeremAM tuM mamatva kare che paraMtu anaMta sukharUpa mekSamAM tuM Adarane zithila kare che. 77. saMsAro duhaheU, dukkhaphalo dusahadukkharUvo ya / na cayaMti taMpi jIvA, aibaddhA nehanialehiM // 78 / / matha:-humanu2 4125 cha, manu250 cha bhane je asahya dukharUpa che te saMsArane paNa snehanI sAMkaLathI atizaya baMdhAyelA che tyajatA nathI. 78. niyakammapavaNacalio, jIvo saMsArakANaNe ghore / / kA kA viDaMbaNAo, na pAvae dusahadukkhAo // 79 // artha - ghara saMsAra aTavImAM svakarmarUpI pavanathI calita thayele jIva asahya vedanA yukta kaI kaI viTaMbaNAo pAmate nathI? 79 sisirammi sIyalAnilalaharisahassehi bhinnaghaNadeho / tiriyattaNammi'raNNe, aNaMtaso nihaNamaNupatto // 8 // gimhAyavasaMtatto-'raNNe chuhio pivAsio bahuso / saMpatto tiriyabhave, maraNaduhaM bahu visUraMto // 1 // vAsAsu'raNNamajhe, girinijjharaNodagehi vajhaMto / sIyAnilaDajjhavio, maosi tiriyattaNe bahuso ||82 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1.03 evaM tiriyabhavesu, kIsaMto dukkhasayasahassehiM / vasio aNaMtakhutto, jIvo bhIsaNabhavAraNNe // 83 // atha - tiryaMcabhave araNyamAM, zizira RtunA zItala pavananA hajAre susavATAthI tAro puSTa deha bhedAye che. ane anaMtavAra tuM mRtyune prApta thayuM che. 80. tiryaMcabhave araNyamAM grISma RtunAM tApathI atyaMta tapelo anekavAra sudhA tathA tRSAvALo tuM ghaNuM ja kheda pAmato maraNaduHkha pAmyA che. 81 tiryacabhave aTavImAM varSARtumAM girinirjharaNAnA jaLathI taNAta ane zItaLa vAyuthI dAjhele tuM anekavAra mRtyu pAme che. 82. bhISaNa bhavanane viSe tiryaMcabhavamAM jIva evI rIte lAkho duHkhothI pIDAte, anaMtIvAra vaselo che. 83 dudRDhakammapalayAnilaperio, bhIsaNaMmi bhavaraNNe / hiMDato naraesu vi, aNaMtaso jIva pattosi // 4 // sattasu nasyamahIsu vajAna udAhasIyaviyaNAsu / vasiyo aighutto, vivaMto IhiM 85 . artha -re jIva! duSTa aSTa karmarUpI pralayanA pavanathI prerAIne bhISaNa bhavATavImAM bhaTakatAM nArakImAM paNa tuM jaI cUkyo chuM. 84 jyAM vAnA agni je dAha che ane atizaya ThaMDI che te sAta naraka pRthvI viSe karUNa zabdothI vilApa karate tuM anaMtIvAra vaseluM che. 85, Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 piyamAyasayaNarahio, duraMtavAhIhi pIDio bahuso / maNuabhave nissAre, vilAvio kiM na taM sarasi // 86 // artha -nisAra mAnavabhavamAM, pitA, mAtA ane svajana viheNe tathA duraMta vyAdhithI anekavAra pIDAte tuM vilApa karatA hatA te tuM kema yAda karatA nathI? 86 pavaNuca gayaNamagge, alakkhio bhamai bhavavaNe jIvo / ThANahANami samujhiUNa dhaNasayaNasaMghAe // 87 // artha-sthAne sthAne dhana ane svajananA samUhane mUkIne bhavabhavanamAM jIva, gaganamArgamAMnA pavananI jema adezya rahIne, bhame che. 87 viddhijaMtA asaMya, jammajarAmaraNatikkhakuMtehiM / duhamaNuhavaMti ghoraM, saMsAre saMsaraMta jiA // 88 // tavi ravi vAyAvi du, zanALayujiyA lIlA | saMsAracAragAo, na ya ubijjati mUDhamaNA // 89 // artha -saMsAramAM bhaTakatA ja janma, jarA ane mRtyurUpa tIkSaNa bhAlAothI anekavAra vIMdhAtA ghera duHkha anubhave che. 88 te paNa ajJAnasarSathI DasAyelA mUDhamanavALA jIve saMsArakArAgRhathI, khareja, kadipaNu kSaNamAtra udvega anubhavatAM nathI. 89 kIlasi kiyaMtavelaM, sarIrayavAvIi jattha paisamayaM / kAlarahaghaDi hiM sosijjai jIvibhohaM // 10 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 a:-je daMhIvAvaDI pratikALamaya kALarUpI raeNTanA vaDe jIvitarUpI jaLasamUha zASAI jAya che tyAM tuM keTalA samaya krIDA karIza? 90 re jIva mujjha mA buhajha mA pamAyaM karesi re pAva / kiM paraloe gurudukkhabhAyaNaM hohisi ayANa // 91 // athaH-re Atman ! bedha pAma. mAha na kara. 2 pApa ! pramAda na kara. re ajANu! paraleAkamAM bhAre duHkhanuM bhAjana zA mATe thAya che? 91 bujjha re jIva tumaM, mA mujjhasu jiNamayammi nAUNaM / lajjA muLavisA, sAmaggI tujIdA nI / / 12 / a:-re jIva! khAdha pAma, jinamatane jANIne meAhu na pAma. kAraNa ke, he jIva, A sAmagrI pharIne maLavI durlabha che. 92 dullaho puNa jiNadhammo, tumaM pamAyAyaro suhesI ya / dussahaM ca narayadukkhaM, kaha hohisi taM na yANAmo // 93 // atha :-jinadharmanI punaH prApti durlabha che; tuM pramAdI ane sukhanA abhilASI che; naraduHkha duHsahu che. tArU zuM thaze te ame nathI jANatA. 93 athireNa thiro samaleNa, nimmalo paravaseNa sAhINo / deheNa jai viDhappa, dhammo tA kiM na pajjattaM // 94 // artha :-asthira, malina ane parAdhIna dehathI jo sthira, nimA~La ane vAdhIna thameM upArjana thaI zake che teA tane zuM prApta nathI thayuM? 94 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106. jaha ciMtAmaNirayaNaM, sulahaM na hu hoi tucchavihavANaM / guNavizvavajjiyANaM jiyANa taha dhammarayapi // 95|| artha : tuccha vibhAvavALAone jema ciMtAmaNi ratna sulabha nathI hotuM tema guNurUpI vibhavathI rahita jIvAne dharatna paNa sulabha nathI hAtu. 95 jaha diTThIsaMjogo, na hoi jaccadhayANa jIvANaM / taha jiNamaya saMjogo, na hoi micMdhajIvANaM // 96 // artha :- janmAMdha jIvAne jema cakSunA yAga na hAya tema mithyAtvathI adhajIvAne jinadhanA cAga na hoya. 86. / paccakkhamaNaMtaguNe, jiNidadhamme na dosaleso vi / tahavi hu annANaMdhA, na ramaMti kayAvi tammi jiyA ||97|| artha :-jinendradhama mAM pratyakSa anaMtaguNeA che ane doSa lezamAtra nathI te paNa ajJAnathI aMdhajIvA, khare ja temAM ramaNa karatAM nathI. 97.. micche anaMta dosA, payaDA dIsaMti na vi ya guNale so tahavi ya taM caiva jiyA, hI mohaMdhA nisevaMti // 98 // artha :mithyAtvamAM ana taddoSo pragaTa dekhAya che ane temAM guNu lavaleza paNa nathI. chatAM mAhAMdhajIvA tene 4 seve che. hA ceha ! 88. viddhi tANa narANaM, vinnANe taha kalAsu kusalattaM / suhasaccadhammarayaNe suparikva je na jANaMti // 99 // Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 artha - jeo sukhada satyadharmarUpa ratnanI sArI rIte parIkSA nathI karI zaktA te puruSonI vijJAnanI ane kaLAnI kuzaLatAne dhikkAra he! dhikkAra ho ! " jiNadhammo'yaM jIvANaM, apuro kappapAyavo / saggApavaggasukkhANaM, phalANaM dAyago imo // 10 // atha:- A jinadharmajIvone mATe apUrvakalpataru che, svarga ane muktinA sukharUpa phalane te ApanAra che. 100 dhammo baMdhu sumitto ya, dhammo ya paramo guru / mukkhamaggapayaTTANaM, dhammo paramasaMdaNo // 101 // artha- dharmabaMdhu ane sumitra che ane paramaguru che. mekSamArgamAM pravRtta thayelAone dharma parama ratha samAna che. 101 caugaiNaMtaduhAnalapalittabhavakANaNe mahAbhIme / sevasu re jIva tuma, jiNavayaNaM amiyakuMDasamaM // 102 // ' artha - caturgati rUpa anaMta dukhAgnithI jaLatA mahAbhayaMkara bhavanamAM amRtakuMDa samAna jinavANIne, re jIva tuM seva. 102. visame bhavamarudese, aNaMtaduhagimhatAvasaMtatte / jiNadhammakapparukkhaM, sarasu tuma jIva sivasuhadaM // 103 // artha -re jIva, anaMtaduHkharUpa grISmaRtunA tApathI saMtapta ane viSama evA saMsArarUpa marUdezamAM zivasukhane ApanAra jinadharmarUpI kalpavRkSane Azraya kara. 103. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 kiM bahuNA jiNadhamme, jaiyanvaM jaha bhavodahiM ghoraM / ruduM sayimaLatamudde hraddahano sAyaM dALa 1aa artha :-ki bahunA ! ghAra bhavAdhine sahelAithI tarIne anaMtasukhanuM zAzvata sthAna je rIte jIva prAsa kare te rIte jinadhama mAM yatna karavA joie. 104. -: sUcanAH 6 * saMkhAdhasattari ' prakaraNanA cheDe kartAnA nAma sUcaka e leAkA saMskRtamAM chapAyelA ghaNA pustAmAM jovA maLe che; te ahIM mUkIe chIe. - zrI mannAgapurIyAhvA - tapogaNa nabhoruNAH / jJAnapIyUSapUrNAMgAH sUrIndrA jayazekharAH // teSAM padakajamadhupAH, sUrayo ratnazekharAH / sAraM sUtrAt samuddhRtya cakruH saMbodhasaptatim // ' AVERA Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 zrI yatizikSA upadeza adhikAramAMthI uddhRta te tIrNA bhavavAridhi munivarAstebhyo namaskurmahe, yeSAM no viSayeSu gRdhyati mano no vA kaSAyaiH plutam / rAga-dveSavimuk prazAntakaluSaM sAmyAptazarmAdvayaM, nityaM khelati cAtmasaMyamaguNAkrIDe bhajadbhAvanAH // 1 // je mahAtmAonuM mana iMdriyAnA viSayAmAM Asakta thatuM nathI, kaSAyeAthI vyApta banatuM nathI, ne rAgadveSathI mukta rahe che, jeoe pApakArTIne citamAMthI zAMta karyAM che, jeenuM citta samatAvaDe advaita sukhamaya banyuM che, ane jeenuM citta bhAvanA bhAvatu-bhAvatuM sa yamaguNeArUpI udyAnamAM hu'mezA krIDA kare che. AvA prakAranuM jemanu mana thayeluM che, te mahAmunIzvarA A sa'sArasamudrane tarI gayA che, teone ame namaskAra karIe chIe. (1) svAdhyAyamAdhitsasi no pramAdaiH zuddhA na guptIH samitIzca dhatse, tapo dvidhA nArjasi dehamohAdalpe'pi hetau dadhase kaSAyAn // 2 // pariSahAno sahase na copasargAna zIlAGgadharo'pi cAsi / tanmokSyamANo'pi bhavAbdhipAraM mune ! vartha yAyasivamAtrAt / / / / (yugmam) he muni ! tu vikathAdi pramAdAne karIne svAdhyAya (sajAya dhyAna) karavA IcchatA nathI, viSayAdi pramAdathI samitie ane guptiene dhAraNa karatA nathI, zarIra para mamatvathI Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 bane prakAranAM tapane karate nathI, najIvA kAraNathI kaSAne kare che ne tuM parISaha tathA upasargone sahana karato nathI, aDhAra hajAra zIlAMgane dhAraNa karatA nathI, te chatAM tuM mekSane meLavavA Icche che, paNa he muni ! vezamAtrathI tuM saMsAra samudrane pAra kevI rIte pAmIza? (2-3) AjIvikArthamiha yadyativeSameSa, dhatse caritramamalaM na tu kaSTabhIrUH / tadvetsi kiM na bibheti jagajjighRkSumatyuH kuto'pi narakazca na veSamAtrAt // 4 // tuM AjIvikAne mATe A saMsAramAM yatine-munine veza dhAraNa kare che, paNa kaSTathI DarI jaIne tuM zuddha cAritrane pALatuM nathI, paNa tane khabara nathI ke, samagra traNa lekane grahaNa karavAnI icchAvALuM mRtyu temaja naraka kAMI kaI paNa prANInA veSa uparathI DarI jatAM nathI. (4) veSeNa mAdyasi yatezvaraNaM vinAtman ! pUjAM ca vAMchasi janAdahudhopadhiM ca / mugdhapratAraNabhave narake'si gantA, nyAyaM bibharSi tadajAgalakartarIyam / / 5 / / he Atmana ! tuM cAritra vagara sAdhunA veSathI ja ahaMkAra kare che, vaLI lekenI pUjAnI temaja teonI pAsethI bahu prakAre upadhinI apekSA rAkhe che, paNa bheLA vizvAsa rAkhanArA lokone chetaravAnA pApathI tuM parakamAM Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 narakamAM javAnA che, kharekhara tuM ajAgalakata rInyAya dhAraNa kare che. (5) jAne'sti saMyamatapobhiramIbhirAtma nasya, pratigrahabharasya na niSkrayo'pi / kiM durgatau nipatataH zaraNaM tavAste ? saukhyazca dAsyati paratra kimityavehi // 6 // huM jANuM chuM ke he Atman ! tArA AvA prakAranA saMyama ane tapathI teA gRhastha pAsethI teM lIdhelA pAtra, bhAjana, vaMdana vagerenuM bhADu paNa pUrUM thatuM nathI. ethI cAritranI ArAdhanAmAM pramAda karavAthI, durgatimAM paDatAM kANu tane zaraNa thaze? ane tane paralokamAM sukha kANu Apaze ? tenA tu vicAra kara. (6) ki lokasatkRtinamaskaraNArcanAdyai, re mugdha ! tuSyasi vinApi vizuddhayogAn / kRntan bhavAndhupatane tava yatpramAdo, bodhidrumAzrayamimAni karoti parzan ||7|| tArA mana, vacana tathA kAyAnA yAgAne tuM cAritranI ArAdhanAmAM joDatA nathI, jethI tArA trikaraNuyAga vizuddha nathI, chatAM paNa lAke tArA Adara-satkAra kare, tane namaskAra kare, athavA tArI pUjA-sevA kare, tyAre huM mUDha! tuM zA mATe saMtASa mAne che ? sa`sAra kUvAmAM paDatAM tane AdhAra krUkta dhirUpa vRkSanA ja che; te tArA dhivRkSane kApI Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 nAkhavAmAM A pUjA sakArAdimAMthI tane thatA AnaMdarUpa pramAda kharekhara kuhADArUpa bane che. (7) guNAMstavAzritya namantyamI janA, dadatyupadhyAlayamaikSyaziSyakAn / vinA guNAn veSamRSe vibharSi cet , tataSThakAnAM tava bhAvinI gatiH // 8 // he muni ! A leke tArA guNane AzrayIne tane name che ane vastra, pAtra Adi upadhi, upAzraya, AhAra, ane zive Adi bhaktibhAvathI tane Ape che. paNa tuM ratnatrayInI ArAdhanAnA guNa vagara RSi (yati) ne veza dhAraNa karI rahela che, te kharekhara ThagonA jevI tArI bhavAMtaramAM gati thaze. (8) kra samApta tha Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kalyANakArI Atmahitopadeza bhagavAnanA zAsanamAM sAdhupaNuM pAmIne je suMdara ArAdhanA na thAya, AjJAne jIvanamAM sArI rIte na samAvAya te A jIvana niSphaLa jaze, maraNa bagaDI jaze ane mukti dUra thaze. bhagavAnanA sAdhupaNA vinA A saMsAramAM sArAmAM sArI rIte jIvavAne bIje kaI mArga nathI. manuSya paNa pAmIne sArAmAM sArU ane UMcAmAM UMcI keTInuM sarvathA pApa 2hita jIvana jIvavuM hoya, maraNa samAdhimaya banAvavuM hoya, saddagati sulabha banAvavI hoya ane mukti najIka lAvavI hoya te tene aMgenI saghaLI sAmagrI A sAdhupaNAmAM che. AvI sAmagrI maLavA chatAM je sAdhupaNAmAM tenI darakAra na rAkhe, gurvAjJA pramANe jIvana jIvavAne utsAha na keLave ane potAnI marajI mujabanuM svata tra jIvana jIve tenA mATe te A sAdhu pAgu paNa bhAre ardhagatinuM sAdhana banI javAnuM che. durgatiomAM bhaTakI-bhaTakIne ghaNA-ghaNAM duHkhe bhagavyAM vinA chUTakAro thavAne nathI je AtmAe bhagavAnanI AjJAne ArAdhIne jAya che. tenA mATe vizALa sAgara je A saMsAra nAnA khAbocIyA je banI jAya che. tevA AtmAo mATe durgatinA dvAra baMdha thaI jAya che, saddagati sunizcita thAya che ane mukti temanI rAha jue che. pa. pU. A. bhagavaMta zrImadvijaya rAmacandrasUrIzvarajI ma. sA.