Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhegavAna mahAvIranA daza upAsaka _[ ' uvAsadasAo' ] anuvAdaka ayA5ka becaradAsa dezI kAva Ika MULLE Best gUjarAta vidyApITha amadAvAda For Pavate & Personal Use Only www.janelibrary.org
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI pUjAbhAI jaina graMthamAlA -4 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake [ ' uvAsagadasAe ' anuvAdaka adhyApaka becaradAsa dozI huM Aryo ! dharamAM vasatA A zramaNeApAsA peAtAnA vratanA pAlanamAM jaiva-manuSya.pazu vageree karelAM vighne samabhAve sahana kare che, ane calAyamAna thatA nathI; to tamAre zramaNana thAe te peAtAnA AcArane surakSita rAkhavA mATe barAbara taiyAra rahevuM joIe." [ 2/119] mAvidhA zIM rrr rAta vidyApITha gujarAta vidyApITha amadAvAda
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka : maganabhAI prabhudAsa desAI mahAmAtra, gUjarAta vidyApITha, amadAvAda mudraka : jIvaNajI DAhyAbhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda AvRtti pahelI sana 1931 AvRtti bIjI, prata 1,700 deha rUpiye Disembara, 1948 prAptisthAna : navajIvana kAryAlaya amadAvAda ane muMbaI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya nivedana zrI pUMjAbhAI jaina graMthamAlA'mAM jaina aMgagraMthane gujarAtI saraLa bhAvAnuvAda prasiddha karavAnuM TharAvavAmAM AvyA pachI, e janA mujaba "jJAtAdharmakathAsUtrane anuvAda "bhagavAna mahAvIranI dharmakathAo" e nAme prasiddha thayo. tyArabAda "upAsakadasA' sUtrane te ja anuvAda "bhagavAna mahAvIranA daza upAsake" e nAme taiyAra thatAM, tenuM chApakAma hAtha upara levAyuM. paraMtu te prasiddha thaI zake tyAra pahelAM gUjarAta vidyApITha upara te vakhatanI AjhAdInI laDatanA ghamasANamAM sulatAnanA oLA UtaryA, ane chApakhAnAmAM paDelA pustakanA pharamA sameTI temane prasiddha karavAnuM kAma gUjaragraMtharatna kAryAlayane soMpI devAmAM AvyuM. e pustaka e pramANe eka rIte moTA bhAganA vAcakavarganA lakSanI bahAra ja rahI gayuM. joke, e pahelI AvRttinI badhI nakalo te cheDA ja vakhatamAM UpaDI gaI hatI. lagabhaga sattara-aDhAra varSe have badhuM thALe paDyA bAda, e pustakanI bIjI AvRtti prasiddha karIne tene navesara gujarAtanA bahoLA vAcakavarganI sanmukha lAvavAno vicAra tAjo thayo. paraMtu A vakhate tene pharIthI chapAvatA pahelAM, tenI anekavidha upayogitA lakSamAM rAkhIne, tathA A mALAmAM tyArabAda bahAra paDelA bIjA anuvAdonI apekSAe tene pharIvAra najara taLe kADhI javuM yogya mAnyuM. e pramANe paMDita becaradAsajIvALA pramANabhUta anuvAdane pAyAmAM rAkhI, mULa sUtramAMthI je kAMI vadhu umeraNa anuvAdamAM umerI levuM ThIka mAnyuM, te chUTathI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ AmAM sAmela karI lIdhuM che. anuvAdamAMnA keTalAka zabdo mATenA mULa prAkRta zabdo gujarAtI abhyAsane sarakhAmaNuM mATe upayogI mAnI, pAna heThaLanI TIpamAM chUTathI ApavAmAM AvyA che; tathA mULa sUtramAM jyAM, "bhegI thayelI moTI pariSadane bhagavAne dharmakathA kahI" eTaluM ja kahIne patAvyuM che, tathA je dharmasthA sAMbhaLIne ja gRhastha vagere zrotAo bhagavAna mahAvIra pAsethI ja mArga pramANe te svIkAravA taiyAra thayA kahevAya, tyAM te dharmakathAvALo bhAga bIjA jana sUtromAMthI utArI lIdhA che. ema karavAthI te te AsthAnanI kathA saMpUrNa, vadhu rasika tathA lAbhadAyaka banI che, ema mAnyuM che. "jJAtAdharmakathAsUtra'nA. anuvAda vakhate paMDitajIe e paddhati akhatyAra karI ja hatI. A badhA vistRta umerA thavAthI pahelI AvRttivALo anuvAdabhAga te oLakhI na zakAya teTale DhaMkAI gayo che. chatAM e badhA navA umerAone sAbUta pAyo to paMDitajIno e mULa anuvAda ja che. pahelI AvRtti vakhate paMDitajIe amuka zabdo ane vigate viSe abhyAsapUrNa mAhitIvALAM TippaNo lakhyAM hatAM. A AvRttimAM temane mATe bhAga dareka pAna nIce TIpa tarIke sAthe ja mUkI ApyuM che, jethI pustakane aMte sAmaTI ApelI e badhI mAhitI, sAmAnya rIte bane che tema, vAcakanA lakSa bahAra rahI na jAya. topaNa, pAna nIce TIpa tarIke na mUkI zakAya tevI keTalIka AnuvaMgika mAhitI pustakane aMte ja TippaNa tarIke rAkhavI paDI che. AjIvika saMpradAyanA AcArya saMkhalipura gozAla saMbaMdhe A sUtramAM beeka kathAmAM ThIka ThIka ullekha Avyo kahevAya. bhagavAna mahAvIra ane buddhino samakAlIna e AcArya e baMne sAthe ThIkaThIka athaDAmaNamAM AvyA lAge che; ane bhagavAna mahAvIra sAthe to tene chevaTe jIvaleNa takarAra ja thaI hatI. A badhI bAbata dhyAnamAM laI gazAlaka viSenI mAhitI maLe tyAMthI ekaThI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ karIne A pustakane aMte pariziSTa tarIke ApI che. vAcakane e mAhitI AjIvika saMpradAya ane tenA AcArya viSe kaMIka jANakArI meLavavAmAM upayogI thaze evI AzA che. jaina dharmanA anuyAyIonI ThIka ThIka saMkhyA Aje paNa gujarAtamAM mojuda che. tathA gujarAtanuM sAmAjika ane dhArmika jIvana ghaDavAmAM bhUtakALathI te vargo ThIka ThIka bhAga lIdho che. te dharmanA gRhastha upAsakonAM jIvanacaritranI A prAcIna kathAo aneka rIte sau gujarAtI vAcakone upayogI tathA rasika nIvaDe tevI che. ane te rIte A pustakanuM mahattva savizeSa che. paMDita becaradAsajIe potAnA nivedanamAM tathA kAkAsAheba kAlelakare A pustakanI kathAo viSe lakhelA vistRta upaghAta ("sapuSadharma")mAM e badhI bAbate aMge ThIka ThIka nirUpaNa karyuM che. vAcakane e badhuM jotA javA bhalAmaNa che. gepAladAsa jIvAbhAI paTela
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja (ka anukramaNikA saMpAdakIya nivedana anuvAdakanuM nivedana [paMDita becaradAsajI] sapuruSadharma" [ kAkAsAheba kAlelakara ] prAstAvika 1. AnaMda 2. kAmadeva 3. cUlaNapitA 4. surAdeva 5. culazataka 6. kuMDalika 7. sadAlapura 8, mahAzataka 9. nandinIpiyA 10. sAvihIpiyA 6 85 102 107 108 110 122 TippaNa pariziSTa sUci 14
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuvAdakanuM nivedana [ pahelI AvRtti vakhatanuM ] AryasaMskRtinA sAhityamAM saMyamadharma tarapha vaLatAM ane tene varelAM evAM manuSyonAM caritronI rUparekhA jALavI rAkhavAnI prathA sanAtana jevI che. upaniSado, mahAbhArata ane purANagraMthamAM AvAM aneka caritro ApaNane vAMcavA maLe che. "bauddhasaMghane paricaya" mAM buddhabhagavAnanA anuyAyI mahAzrAvake (bhikSuo), mahAzrAvikAo (bhikSuNIo) ane upAsake (gRha) tathA upAsikAonAM caritro mULagraMthamAMthI laIne varNavelAM che. jenadharmanA mULabhUta sAhityamAMnA A sAtamA aMgamAM bhagavAna mahAvIranA daza upAsakenA gRhasthAzramanI AchI rUparekhA batAvavAmAM AvI che. temAM mukhyatve teonuM saMyama taraphanuM valaNa batAvavAne ja sUtrakArano uddeza che. AcArya hemacaMdra lakhe che ke bhagavAna mahAvIrane zrAvakaparivAra eka lAkha ogaNasATha hajAra zrAvakeno hato ane zrAvikAparivAra traNa lAkha aDhAra hajAra zrAvikAono hato. e badhAmAMthI ApaNuM sAme mAtra daza upAsakene ja vRttAMta rajU karavAmAM Avyo che. ethI ema kalpI zakAya ke eka lAkha karatAM vadhAre zrAvakAmAM kevaLa namUnA tarIke ja A daza zrAvake sUtramAM lIdhA hoya. bauddhadharmanA piTaka sAhityamAM upAsikAonAM caritre paNa jaLavAyAM che. tyAre jana aMgasUtromAM caritra batAvavAnI dRSTie upAsako ja varNavyA che ane te paNa ATalA ja.
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ . tamAma varNa ke jAtinAM strI ane puruSane samAnabhAve jonAra ane samAna sthitinAM adhikArI gaNanAra bhagavAna mahAvIranA mukhamAM mukAyelA A sUtramAM sAlaputra kuMbhAranI hakIkata Ave emAM navAI nathI. paNa eka paNa upAsikAnuM svataMtra vana nathI e zuM Azcarya upajAve evuM nathI? A sUtramAM kayI kayI hakIkatA Ave che enI ThIkaThIka neAMdha cothA aMga samavAyasUtramAM ane zruta (zAstra) graMthanA paricaya ApanArA nadIsUtramAM paNa maLe che. (jue A pustakane a Mte Ti. 1.) te uparathI paNa upAsikAe viSe kazA ja nirdeza A sUtramAM nathI ema spaSTa jaNAya che, paNa TIkAkArA lakhe che ke A sUtramAM 11 lAkha ane para hajAra pado che. 10 padAnA eka anuSTupa klAka gaNIe tA A sUtramAM badhA maLIne lAkha kSeAka tA thAya ja; paNa atyAre te ApaNI sAme A sUtra mAtra 812 zloka pramANa ja che. saMbhava che ke strIjAti taraphanI upekSAnA samayanI asare ApaNane kadAca bhagavAna mahAvIranI upAsikAenA vanathI vaMcata rAkhyA hoya. AcArya siddhasena divAkara ('sanmati-prakaraNa'mAM) kahe che ke dravya kSetra, kALa, bhAva, paryAya, deza, saMcAga ane bheda e badhuM. lakSamAM rAkhIne tattvanI vicAraNA, prarUpaNA ke AcAranI ceAjanA karavI. A rIte A sUtrane samajavAnI dRSTi ApaNA Adhunika keLavaNInA 1. ahIM drazya eTale jijJAsu, kSetra eTale tenI bhagAlika paristhiti, kALa eTale vakhata, bhAva eTale jijJAsunI zakti, paryAya eTale e zaktinAM prakArAmAM AvelAM kAryAM, deza eTale tenuM vartamAna nivAsasthAna, sa'yoga eTale tenI AjImAjInI paristhiti, ane bheda eTale jijJAsunA aneka prakAre. ATalI vastue upara dhyAna ApIne upadezaka ke jijJAsu AcAra ke tattvane samAvavA ke samajavAne prayatna kare, te te vanaspI thaI jIvanane lAbha paheAMcADanAra thaI zake
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ AcAryazrInI prastAvanAmAMthI vAcake sulabha rIte meLavI zakaze tathA paradharmano paricaya sarakho na karavAnA badhA dharmonA sAMkaDA Adezane kharo artha paNa samajI zakaze. jeo samabhAvane cAhanArA ane piSanArA che, teone A anuvAdanAM TispaNamAMthI vaidika jaina ane bauddha saMskRtinI ekavAkyatA jaLyA vinA rahevAnI nathI. vaidika gRhyasUtro juo, vinayapiTaka juo ke A uvAsadasAo juo, te te traNemAM gRhastha upAsakonI ahiMsA ane saMyamane chAje tevI raheNIkaraNI batAvelI che. chatAM, jyAM sudhI te te smRtio ke sUtrane anusaranArA evuM jIvana jIvavA prayatna na kare, tyAM sudhI teo e sUtrenI paNa phajetI ja kare che ema kahevAmAM zuM khoTuM che? vaidika dharmamAM batAvelI jIvanacaryA mAtra zuSka kriyAkAMDamAM pheravAI gaI tyAre tene punaruddhAra karavA jainasUtroe ane bauddha piTakoe prayatna karyo. have jyAre jaina ane piTakone anusaranArAoe te te potAnAM mAnelAM zAstrane dAda na dIdhI, tyAre A rASTrIya yuganA sUtradhAre mAnavanI nabaLAI kADhavA mathI rahyA che. ema ahiMsAmUlaka badhAM zAstro, sUtrakAro ke yugapravartake mamyurAnamaghamagha tarAmAnaM sugamya A gItAnA nyAye AvyA ja kare che. A uparathI sahajamAM samajAze ke vaidika, jaina ke bauddha saMskRti eka bIjInI keTalI badhI poSaka che tathA teo paraspara bhAgIdArImAM cAlI AvatI peDhIonI jema kevuM atiupayogI kAma pachInI peDhIo mATe karatI AvI che. sarvadharmasamabhAvanA tattva jevuM bIjuM koI tattva cittazuddhinuM piSaka nathI. A graMthamALAnA maNakA e tattvanI vRddhine mATe prajAne upayogamAM Ave e ISTatama che.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ anuvAdanI zailI "bhagavAna mahAvIranI dharmakathAo" jevI rAkhelI che. upayogI TippaNo ane zabdakoza paNa pAchaLa umeravAmAM AvyAM che. anuvAdamAM keTalAka zabda arthanI zuddha samajaNane mATe mULa jevA ja rAkhavA paDyA che. paNa temano keTaleka khulAso vAcake kezamAMthI meLavI leze. A graMthamALAnA maNakAo taiyAra karavAmAM zrI. gepAladAsabhAIne sahakAra mAre mATe khAsa smaraNIya che. zrImAna kAkAsAhebanI lakhelI prastAvanAne samajavA tarapha pharIvAra vAcakenuM khAsa dhyAna kheMcuM chuM. becaradAsa dozI
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ arpaNa bhagavAna mahAvIranA sadgata zrImAna kavizrI ananya upAsaka rAyacaMdabhAI ne sevaka becaradAsa
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ " satpuruSadharma " 1 A graMthamAM bhagavAna mahAvIranA dasa upAsakeAnI avasthA viSe kevaLa TUMkI noMdho che. A dasesa upAsakeA saMpattizALI ane vyavahArakuzaLa gRhapati che. emaNe peAtAnI saMpattine pramANasara vibhAga karyAM che, kANu prasaMge kAma Ave eTalA mATe amuka sa`patti sthAyI nidhi tarIke alaga rAkhI che, amuka bIjA vepArIene athavA garajI leAkAne mUDI tarIke dhIrelI che, ane amuka peAtAnA vepAra mATe tema ja nityakharca mATe rAkhelI che. gAmaDAMnuM mukhya dhana je gAye! te emanI pAse hajArAnI saMkhyAmAM che. eka jaNa pAse te pAMcaseA peThe (bajArA) che. A upAsA aneka vepArIone ane vaNajArAne uttama salAha Ape che. kuTuMbI jatA emanI salAha laI emane pUchIne peAtAnAM kAryo kare che. vividha pravRttie kema vadhAravI e barAbara jANutA-karatA hovAthI AkhA samAja jANe emanA upara AdhAra rAkhIne cAlatA heAya evI rIte samAjamAM emane pratiSThita sthAna che. sAmAnya rIte emane gRhasthAzrama paN sukhethI cAle che. pravRttithI thAkI jAya eTale peAtAnA hAtha taLe taiyAra thayelA peAtAnA dIkarAene badhe vahevAra soMpI nivRtta thavAnI emanI taiyArI hoya che. A dasa jaNamAMthI nava jaNane eka eka patnI che. eka ja evA che ke jene revatI Adi tera strIo che. ApaNe jene sukhI samAja kahIe chIe evA samAjanuM A citra che. A badhA vaizye! samAjasevA karIne ja pratiSThita thayelA che. emane Atmika kalyANanI tarasa lAgavAthI teo tattvajJAna kheALe. 13
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ane koI paNa eka jIvanasiddhAMta gaLe Utare ke e pramANe jIvana gALavAno emane Agraha paNa dekhAI Ave che. zaktizALI, daDhanizcayI, utAvaLA ema aneka prakAranA upAsake bhagavAnanA aMtevAsI thaI dIkSA grahaNa kare che. A vyavahArakuzaLa upAsakane potAnI zakti azaktine pUrate khyAla che. vilAsI jIvana ekadama zI rIte chUTe? eTale dharmanI samaja thayA chatAM, teo parama Adarza dhyAnamAM rAkhI pitAnI zakti pramANe saumya vrata laI dhIme dhIme AgaLa vadhe che. jeo utAvaLe gRhatyAga kare che temane bhAge pastAvAnuM, ciDAvAnuM, pAchA paDavAnuM ke vikRta jIvana gALavAnuM Ave che. evAonA dAkhalA "dharmakathAo'mAM ApaNe joyA che. A kuzaLa vaye evI bhUla karatA nathI. samajaNamAM saheja bhUla thAya, kekanA upara jarAka krodha thaI jAya to teo tarata enuM prAyazcitta karI sApha thaI jAya che ane AgaLa vadhe che. emanI A yathAkrama pragati joI bhagavAna mahAvIra paNa saMtuSTa thAya che ane pitAnA saMnyAsI nigraMthene A vaizyanA jIvana uparathI bodha levAnuM sUcave che. ane e zramaNanigraMtha paNa A upAsakonI pragati joI namrapaNe vinayathI bhagavAnanI zikhAmaNa svIkAre che. lIdhelI dIkSA yogya rIte pALavAnI zakti have zarIramAM rahI nathI evo anubhava thAya, eTale "saMyama dharma pALavo zakya hoya tyAM sudhI ja zarIra TakAvAya" e bedha sAco karavA, teo zarIrane lobha na rAkhatAM AhAra taddana baMdha karIne svecchAe mRtyune bheTe che; ane A rIte maraNAMta sudhI smRtiyukta ane samAdhiparAyaNa rahe che. maraNa AvIne jhaDapI jAya evI dayAmaNI sthitimAM teo rahevA nathI mAgatA. mANasanI pratiSThA emAM ja rahelI che ke samaya samajI e potAnI meLe pitAnuM maraNa nakakI kare ane tene amalamAM mUke. purANonA devonI peThe jaina zAstranA deva paNa tapasyAnA bIkaNu hoya che. koI ugra tapasyA kare che ane emAMthI caLAvI nIce
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 mAtAnAmAM sALA gAmIta zAkhanAne svIkArI pADavAno prayatna na kare to e deva zAnA? ApaNuM A upAsakene caLAvavA mATe paNa deva AvyA. mANasa nirvANanI IcchA rAkhe, mekSano pipAsu hoya, to devone mana e adhamAdhama lakSaNavALA che. pitAnI mAyA vaDe devo enI AgaLa enA putranA kakaDA karI batAve ane e kakaDA rAMdhIne enA zarIra para lohI mAMsanA chAMTA uDADe ! upAsako game teTalA nirbhaya hoya toya Akhare mANasa kharA. dIkarAnA kakaDA joIne paNa je calAyamAna na thayo te pitAnI mAtAnA vadhanI bIka batAvatAMveMta sAme thavA taiyAra thayo. bIjo eka zarIramAM soLa roga utpanna karavAnI bIka batAvatAM asvastha thayo. trIjo dhanane kAraNe, cotho strIne kAraNe. vaLI eka jaNe aMtima ghaDIe krodha karIne potAnI strIne zApa Apyo ane DuMka tapa khAyuM. paNa jyAre bhagavAne kahyuM ke aMtima saMlekhanAne svIkArIne rahetA zramaNopAsake koIne sAcuM hoya to paNa aniSTa ane apriya vacanethI kAMI kahevuM na ghaTe, tyAre eNe tarata prAyazcitta karyuM. sAdhAraNa rIte ziSyo gurunI kahI vAta kevaLa zraddhAthI ja grahaNa kare che. gurunuM kahyuM sAcuM hovuM ja joIe e jAtanI Astika buddhi hovAthI e vAta svIkAratAM emane muzkelI nathI naDatI. pariNAme emane AvI vastu dAkhalA dalIlathI siddha karatAM nathI AvaDatI. pachI sAmA pakSanI dalIla teDavAnI to vAta ja zI. tethI jyAre gRhapati kuMDakAlika gozAla pakSanA eka devane niruttara karI zakyo, tyAre bhagavAne enAM khAsa vakhANa karyA. bhagavAna buddha tathA mahAvIranA kALamAM bAsaTha ke tresaTha svataMtra dharmopadezake pharatA hovAno ullekha che. jema vepArIo dhana meLavavAne prayatna kare, rAjAo rAjya meLavavAno prayatna kare athavA gayeluM rAjya pAchuM meLavavA mathe, tema te vakhate dharmopadezake ane dharmasaMsthApake ziSyo meLavavA, sAcavavA ane gayelAone pAchA jItavA iMtejAra rahetA. saddAlaputranI vArtAmAM saddAlaputrane prathama maMkhaliputra
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 gozAlane ziSya batAvyo che. tyAM eka deva (A deva sAre lAge che) ene bhagavAna mahAvIrane zaraNe javAnuM sUcave che. bhagavAne enI sAthe carcA karatAM je cAturyabharI dalIla karI che, te mahAvIranI vAdakuzalatA batAve che. niyativAda tamAma puruSArthane kema haNe che, javAbadArIne nAza kema kare che, e emaNe tyAM TUMkAmAM batAvyuM che. A vANiyA vepArIo mahAvIra pAsethI uddhArano rasto meLavyA pachI kRtajJatAthI mahAvIrane je vizeSaNo lagAve che te paNa virya jIvanane anurUpa ja che. mahAvIra mahAgopa che, kemake saMsAra aTavImAM bhamatA chanuM te rakSaNa karanAra che. te mahAsArthavAha paNa che, kemake te jIvonuM dharmarUpa paMtha vaDe rakSaNa karI temane nivaNarU5 mahAnagaramAM pahoMcADanAra che. te mahAdharmakathI paNa che, kemake sanmArgathI bhraSTa thayelA ane asatyathI parAjita thayelA jIvane ghaNuM samajUtI ane bodha ApIne saMsArakAMtArathI pAra utAranAra che. te mahAnirdhAmaka che, kemake te saMsArarUpa mahAsamudramAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA, DUbatA ane gaLakAM khAtA ane dharmarUpa nAva dvArA pAra utArIne nirvANane kAMThe pahoMcADanAra che. A badhAM vizeSaNo vaizya jIvana sAthe saMbaMdha dharAve che. mahAvIranA dharmopadezanI siddhi A vizeSaNe mAraphate vizeSa rIte vyakta thAya che. AvA zraddhAvAna gRhapatio pitAnI strIone paNa eTalI ja chUTa Ape che. bhagavAna mahAvIrano upadeza gaLe Utare ke tarata potAnI patnIone e ja upadeza svataMtra rIte sAMbhaLavA makalI de che jethI teo je kAMI dIkSA levI hoya te svecchAe le ane jyAM pitAnI maryAdA jaDe tyAM thobhI jAya.. AvA suMdara vAtAvaraNamAM gRhastha upAsakoe kevAM kevAM to levAM joIe, kaI rIte jIvana gALavuM joIe, echAmAM ochA dharmane keTale bhAga emaNe pALA ja joIe, ane kaI Dhabe
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ AgaLa vadhavAthI saMpUrNa dharmanuM pAlana thaI zake, te badhuM A noMdhasaMgrahamAM batAvavAmAM AvyuM che. jaina dharma jevo utkaTa dharma-mokSadharma -ekAeka AcaraNamAM na ja mukAya, eTale enI saumya AvRttio taiyAra karyA vinA cAle ja nahi. tethI ziSyane caDAvavAmAM atyaMta kuzaLa evA mAnasazAstrI mahAvIre temane caDavAnA mArga ane krama suMdara rIte goThavI ApyA che. jJAnamAtra sApekSa che, mANasano anubhava ekAMgI hoya che, ema kahenAra jaina dharma koI paNa saMpradAyane AtyaMtika virodha te na ja karI zake. tattvajJAnanuM ratna aneka pAsAovALuM che. leke akeka pAsAno Agraha rAkhI bIjA pAsAonI nidA kare che. kharuM jotAM dareka pAsAne judI judI bAjuethI joIe tyAre ja samagra ratnane kaMIka khyAla AvI zakaze. jaina dharmane jema ApaNe anekAntavAda kahIe chIe tema ene samanvayavAda paNa kahI zakIe. daSTisamanvaya ane sAtvika bhedanI ekavAkyatA e ja jaina tattvajJAnano pradhAna sUra che. A graMthamAM jyAre parapAkhaMDanI prasaMzA karavAno niSedha karyo che, tyAre eno artha eTalo ja thAya che ke, eka vAra tAvIne tapAsIne eka mArga grahaNa karyo, eTale roja roja navA navAnA lobhamAM navA navA mArge svIkAra karavA besavuM nahi. anya saMpradAyamAM rahIne paNa mANasa mekSa meLavI zake che evI jaina vRtti nIcalA zAstravAkyamAM suMdara rIte AvI gayelI che. seyaMbaro ya AsaMbaro ya buddho vA taha ya anno vaa| samabhAvabhAviappA lahai mukvaM na . saMdeho // zvetAMbara hoya, digaMbara hoya, baddha hoya ke anya koI hoya paNa jeno AtmA samabhAvathI vAsita che te mokSa meLave che emAM saMdeha nathI.' 1. jue pAna 23.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ itihAsasaMzodhakane A prAcIna vArtAomAMthI jUnA kALanI sAmAjika sthiti viSe keTalIka mAhitI avazya maLI zake che. gRhapati mahAzatakanI patnI revatI "amAghAta"1 ne ghoSa thayA pachI paNa roja be be gAyanA vAcharaDA mArIne khAvA mAge che; gRhapatio mAtA ke strInA vadhanA pramANamAM pitAnA putranA vadha viSe ochI asvasthatA rAkhe che; patnI potAnI zakyane viSaprayoga karavAnI paNa taiyArI rAkhe che. AvI AvI keTalIye bInAo sAmAjika ItihAsanI dRSTie bhegI karI zakAya. pahelI ja vArtAmAM gRhapati AnaMda raheNIkaraNImAM je saMyamanA niyama le che, te uparathI paNa samRddha ane samartha gRhasthAzramIo zuM khAtA zuM pItA ityAdi keTalIye mAhitI AvI jAya che. e gRhapatie potAnI IcchAone maryAdita karavAmAM paNa pitAnuM rasiyApaNuM cheDayuM che ema lAgatuM nathI sArAmAM sArI eka vastu rAkhIne bAkInI vastu eNe choDI dIdhI che. potapotAnA saMpradAyamAM ziSyone kheMcavAnI abaLakhA jyAre sAdhuomAM Ave che, tyAre enI sAme bacAva tarIke bhinna dhamaenuM sAMbhaLIza nahi, emano satkAra karIza nahi, emane Azraya ke madada ApIza nahi, evA vacanora levAM paDe che temAM Azcarya zuM! konavana, tabalIgha, vaTalAmaNa vagerene Azraya laI potAnA saMpradAyanI saMkhyA vadhAravAnA A divasamAM uparanAM vacano pharI jAgRta thAya te baMdhAI nathI. IslAmane svIkAra karyA pachI je koI pAcho jAya te ene saMgasAra karavo - patharAne varasAda varasAvI mArI nAkhavo evo niyama keTalAka musalamAnoe karyo hato ja ne ! rAjAnA dabANathI, nyAta jevA samUhanA dabANathI, devatAo batAvelI bIkanI jabarajastIthI, gurunA AgrahathI athavA AjIvikA meLavavAnI muzkelIrUpa jaMgalamAM sapaDAyA hoIe tyAre dharmAntara 1. koI haze ne evo DhaDhere. 2. juo pAna 30-1,
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ karavAnI musIbata AvI paDe che; kAMI nahi te anya dharmonuM sAruMsAruM te bolavuM ja paDe che, tathA anyadhamaene namavuM ja paDe che. evA prasaMgo saMpradAyanikAnA apavAdarUpa gaNIne zAstrakAroe svadharmIonI AdhyAtmika zakti vadhArI nathI, temanA AtmAne caDAvyA nathI ane potAnA saMghane majabUta paNa karyo nathI. emAM kevaLa nabaLA lekene rakSaNa ApyuM che. upAsake jyAre jIvanavyavahAramAMthI nivRtta thAya che, tyAre loko sAtheno emane saMbaMdha ocho thaI jAya che. Atmonnati mATenuM meTAmAM moTuM vAtAvaraNa teo beI bese che. bhikSA denAra ane upadeza sAMbhaLavA AvanAra loke uparAMta anya samAja sAtheno emane saMbaMdha tUTI jAya che. piMDapAta jeTalI ja sAmAnya sevA levI, ane Ave tene zAstra pramANe upadeza saMbhaLAvavo, ATaluM saMkucita jIvana thavAthI samAjasevAnuM vizALa kSetra emane mATe baMdha thaI jAya che. haMmezAM jemanI sAthe rahevuM paDe che evA bIjA bAvAo sAthe zAstracarcA ane raheNukaraNInA karmakAMDAnI carcA eTalA ja rasanA viSayo emane mATe bAkI rahe che. tethI sAdhuonuM jIvana jeTaluM vyApaka ane bhavya thavuM joIe teTaluM nathI dekhAtuM. tapa karIne kAyA zuSka, kRza ane hADapiMjara jevI karI nAkhavI e ja moTuM bhUSaNa manAya che. enAM ja jyAM tyAM vakhANa Ave che. je upAsakee ane zrAvakee dhAmika itihAsa lakhyo hota te A varNanemAM kAMIka navuM ja tattva Avata. AjanI sthiti e che ke mULa dharmasaMsthApaka ane enA nikaTavartI ziSyo, e badhAnA gayA pachI baso traNaso varSo bAda jUnI vAte saMbhArI saMbhArIne sAdhuoe A badhuM lakheluM che. eTaluM paNa emaNe karyuM e manuSyasamAja upara emane mahAna upakAra che. 1. juo pAna 30.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAsakenI avasthAmAM gRhasthAzramI zrAvakee kaI jAtane dharma pALavo joIe, emanI pAse ochAmAM ochA kevA AcAranI apekSA rakhAya che eno aMgulinirdeza karavAne A aMgane uddeza dekhAya che. bhagavAna mahAvIranA samayamAM je upAsakee evA dharmanuM pAlana karyuM, temanA dAkhalAo A aMgamAM ekatra karelA che. upAsaka AnaMdanuM dharmajIvana prathama dAkhalA tarIke ApIne eNe je jAtano saMyama karyo ane jeTalo karyo te jAtano ane teTalo ja upAsakoe karavo joIe ema kahevAno hetu na hoI zake. upAsaka AnaMda ThIkaThIka svAdiye dekhAya che. eTale icchAvidhipariNAma nakakI karavAmAM teNe sArAmAM sArI vastuo ja upabhogaparibhoga mATe rAkhelI jaNAya che. paNa eNe saMyamadharmanI zarUAta karI eTaluM ene mATe bahu hatuM. cauda paMdara varSa A rIte gALyA pachI ene vAnaprastha levAnuM sUjhayuM ane aMte eNe mAraNAMtika saMlekhanA karI che. chatAM bhagavAne prathamathI ja ene viSe kahI rAkhyuM che ke eno saMyama prajita thavA jeTalI kaTie pahoMcavAne nathI. upAsaka aNuvrata ke zikSAvratanuM pAlana kare toye aMte te skUla vrata ja che. ethI sAmAjika sadAcAra jaLavAya; e mekSa sudhI laI na jAya. vaidika dharmanI cAturvaNyanI kalpanAmAM paNa mANasa potAnI gyatA pramANe AcAradharma pALatuM rahe eTalo ja bhAva che. jIvananI pragati mATe to Azramadharma kalpela che. jainadharma pramANe sAmAjika dharma ane mokSadharma e be judA che. nirvANu e bannene uddeza che kharo; paNa samAjamAMthI mukta thayA vagara mANasa sUkSma dharmanuM pAlana na ja karI zake evI sthiti hovAthI, je sAdhuveSadhArI thAya che e ja mukta thaI zake, evI kalpanA pAchaLathI UbhI thaI che.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhArmika unnati to mAnasika sthiti ane hRdayanI taiyArI upara AdhAra rAkhe che; chatAM jyAM ajJAna che ane saMdha calAvavA che tyAM bAhya niyama karavA paDe che. bAhya niyame mATe Agraha rAkhavo sahelo hoya che eTale enuM mahattva vadhatuM jAya che; ane samAja paNa e ja vastu pasaMda kare che. AMtarika taiyArInuM mApa bahArathI zI rIte kaDhAya? paraMtu mokSa mATe kevala bAhya pAlanathI AvatI alaMbuddhi athavA saMteSa pragatine aTakAvanAra nIvaDe che. tethI sthULa pAlanane sAmAjika dharma tarIke ja oLakhavuM joIe. Arya saMskRtinI badhI ja zAkhAomAM ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha e pAMca jAtanA saMyamo ochAvattA pramANamAM ane sUmabheda sAthe mahattvanA gaNAya che. samAjamAM rahevuM te droha vagara rahevuM joIe; jyAM droha TALI na zakAya tyAM ochAmAM ochA drohathI jIvana calAvavAnI utkaTa itajArI hovI ja joIe. manusmRtimAM brAhmaNadharma viSe bolatAM gRhastha dharmanuM e ja lakSaNa ApeluM che - moau mUtAnAma alpadroheNa vA punH| yA vRttiH tAM samAsthAya vivo nIveTu banAvo gRhasthajIvana eTale ke sAmAnya manuSyajIvana hiMsA ane droha vagara cAlatuM ja nathI. paNa droha ane hiMsAmaya jIvanamAM kRtArthatA nathI. mANase joyuM ane zodhI kADhyuM ke hiMsA jeTalI ochI karAya teTaluM jIvana pavitra ane kRtArtha thAya che. jIvanano pravAha vikRta karyA vagara hiMsAnI mAtrA jIvanamAMthI dahADe dahADe kema ghaTADAya enI zodha akhaMDa cAlavI joIe. kudaratamAM to hiMsA akhaMDa lI rahI che. navo viya gavanam e nyAya tyAM anAdi kALathI
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 cAlatA AvyeA che. para`tu mANase emAMthI ahiMsAnA siddhAMta tAravI kADhayo ane prakRtidhama mAMthI UgarI jaI meAkSanA Ada sudhI pahoMcADavAnA rastA nakkI karyAM. mANase joyuM ke jeTalA veA janmyA che te badhAne jIvavAnuM eTale ke upabhAga-paribhAga karavAnuM hAya ja che. eka mANasa peAtAnI jarUriyAta karatAM upabhAga-paribhAga mATe vadhAre vastu vApare teA teTalA pramANamAM khIjA jIvA mATe bhUkhamarA pedA thavAnA ja. sarva bhUtAnuM hita jonAre peAtAnA meAjazeAkha teA cheADavA ja joIe, paraMtu peAtAnI hAjatA paNa echAmAM echI karavI joI e. AtmavikAsanI STie A sayamadha sarakhA ja upakAraka hAvAthI ene ja vanamAM pradhAnapada ApavuM joI e. Adhunika samAjavAda rAjadvArI sAmarthya vaDe je paristhiti bahArathI utpanna karavA mAge che, te ja paristhiti dhamanI madadathI jUnA leAkA keLavaNI dvArA A AMtiraka vana mATe sAdhavA mathatA hatA. rAjadvArI mAtra bAhya niyamananA hAI aMte chANanA eTale ke hiMsAneA che. dharmane rastA keLavaNI dvArA AMtarika niyamanane hAI ahiMsAne che. aMte e ja cAlavAne che. e ja jIvananuM parama zAstra che. e zAstra samAjamAM cAlatuM karavA mATe kathA, vArtA dAkhalA, dalIla, itihAsa, udAharaNa je hAthamAM Ave te dhoMkArA vAparatA AvyA che, ane AMtarika niyamana kaI rIte karAya ene rastA batAvatA AvyA che. AjanI duniyAne khAdya sAmaththA meAha UtarI gayA pachI, kAyadAkAnUna ane rAjadvArI sattAnI badhI yuktie ajamAvI joI emanI apUrNatA joyA pachI, te pharI dharma'ne eTale ke keLavaNIne raste ja AvavAnI che. tyAM sudhImAM dhame peAtAnI jUnI kAMcaLI utArI nAkhI, sattA ane bAhya dainayama sAtheneA mele! sahakAra cheDI devA paDaze, tathA zuddha keLavaNIne mAge` peAtAnuM saMkaraNa karI levuM paDaze.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 zAstrIya paribhASA ane sUkSma matabhedanI jhINavaTa bAjue rAkhatAM sadAcArI gRhasthadhI upAsake pALavAnA niyame nIce pramANe jaNAya che. A niyame pAchaLa sAMpradAyika Agraha bahu nathI. dhanA Agraha na hoya evA suvyavasthita samAja paNa prajAnA kalyANane arthe AvA ja niyame ghaDe. (1) satyAcaraNa AnA upara samAjanA veA AdhAra rahelA che. je satyane cAre che te badhuM cAre che. spena trAyate pRthvI / mATe mANasa asatya na mele. paNa pAmara mANasa keka vakhate satya olavAnI hiMmata na kare eTale ochAmAM ochA nIcalA niyame tA pALe ja :-- kAInA upara vagara vicArye ALa na mUke, kaiAInI gupta vAta prakAzita na kare, strIrahasyanI vAtA na mele, khATI salAha na Ape, ane kheATA lekha paNa na kare. ta kanyAnI leNadeNumAM, DhAra DhAMkharanI leNadeNumAM, vADIvajIphAnI ledeNamAM khATI vAta kahevAnI lAlaca khUba hoya che; te AgrahapUrvaka TALavI. kAInI thApaNa na eLavavI. khoTI sAkSI na ApavI. (2) asteya -- kAI e na ApeluM levuM e te cArI ja che paNa pAmara mAsa lAbhane khALI nathI zakatA eTalA mATe bIjI paNa keTalIka khAsa cetavaNI ene ApI che : ceArI na karavI, cerIne mAla na rAkhavA, cArI karavA kAI te preraNA na karavI, khATAM tAla mApa na rAkhavAM ke na vAparavAM, seLabheLa karIne ke banAvaTI vastune mULanI jagyAye batAvI vahevAra na karavA, ane rAjye prajAhita khAtara amuka vastu rAjya bahAra na jAya athavA rAjyamAM na Ave evA pratibaMdha karyo hoya te te teDavA nahi.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ (3) ahiMsA - ahiMsA e ja jIvananI sArthakatA che chatAM mANasane dehadhAraNa mATe paNa thoDI ghaNuM hiMsA karyA vagara chUTake nathI. A hiMsA jeTalI TALI zakAya teTalI TALavI rahI. hadayamAM ahiMsAvRtti jAge eTale hiMsA TALavAnA jeTalA upAya jaDe teTalA mANasa zodhato rahevAno. mANasa ATaluM to koI kALe na ja kare - keIno vadha na kare, koIne bAMdhe nahi, gAtracheda na kare, gajA uparAMta bhAra na mUke kAma na karAve, temaja keInuM khAnapAna baMdha na kare. (4) brahmacarya-- vikAramAtramAMthI mukta rahevA mANase mathavuM joIe. gRhasthAzramIe paNa brahmacarya tarapha javAno prayatna rAkhavo ja joIe. prAkRta samAjanA leke ATaluM sAcave to paNa bahu thayuM - pitAnI strIthI ja saMtoSa mAne, kumArI ke vidhavAne saMsarga na kare, vezyAgamana na kare, bIjI strIo sAthe paNa zaMgAraceSTA na kare, potAnI strI sivAya koIno paNa vikArI sparza na kare, ke temanA tarapha vikArI AMkhe na jue. mumukSu mANase manane sAcavavA mATe bIjAnA vivAha karavAnI jaMjALamAMthI paNa mukta ja rahevuM ane pitAnA vaivAhika jIvanamAM paNa kAmabhogamAM tIvra abhilASa nahi karo. dararoja na bane to mahinAmAM cAra divasa (8,14,15,30) A vakhata upavAsa kare, snAna, vilepana, gaMdha, mAlya, ane alaMkAra choDI devA, dAbha ke kAnI pathArIe rahIne athavA vIrAsana vagere Asano para rahIne dharmanuM ciMtana karavuM tathA sarva siMgha pravRttiono tyAga karavo. - (5) aparigraha - gRhasthAzramInAM mukhya AkarSaNa beH kanaka ane kAntA. banneno saMpUrNa tyAga ISTa hoya toye sAmAnya mANasanI hiMmata na cAle. tethI mANase ochAmAM ochuM ATaluM to karavuM ja joIe -
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnA khAnapAna upara aMkuza rAkhavo, oDhavA pAtharavA tathA kapaDAMlatAMnI bAbatamAM AkarI maryAdA bAMdhI devI, dharmAdharmano vicAra karIne ja dhaMdhe pasaMda karavo, saMpatti AdinA saMgraha mATe paNuM parimANa nakkI karavuM, jeTalI sAdAI jIvanamAM dAkhala karAya teTalI karavI, bhogasevana, dhaMdhe, musApharI, ityAdi pravRttio ochI karavA tarapha valaNa rAkhI kyAMka enI maryAdA spaSTapaNe bAMdhI rAkhavI. eka aMgreja lekhaka kahe che tema Nothing relieves and ventilates the mind like resolution. 2467 resolution eTale vrata samajavuM. ApaNuM mana haMmeza sthira ane vivekI nathI hotuM; tethI dareka pralobhana vakhate vicAra karavA besavA karatAM zAMta samaye samagra vicAra karI keTalAMka vrato laI rAkhyAM hoya, to manane svAbhAvika majabUtI maLe che ane zAnti rahe che. mAnasika zaktino saMgraha karavAne A uttama upAya che. vrata lIdhA bAda paNa temanuM smaraNa tAjuM rAkhavuM joIe; ane e badhuM AtmAno anAtmA upara vijaya sAdhavA mATe che e dhyAnamAM rahe eTalA khAtara, mANase reja ardho poNo kalAka zAnta besIne samabhAva keLavavo joIe; ke jethI vikAro zamI jAya ane badhA jIvo pratye mitrIbhAva baMdhAya. A maitrIbhAva athavA samabhAva kevaLa manamAM rahe che tenI kimata keTalI? mANasane potAnI ochAmAM ochI jarUriyAta karatAM vadhAre rAkhavAne haka ja nathI; evI sthitimAM mANasa parigraha rAkhe ja, to eNe evI vastuno upabhogaparibhoga, iSTamine sAthe rAkhIne ane je ISTImatra nathI evA atithiono paNa bhAga rAkhIne pachI ja karo; jethI saMpatti zAparUpa na nIvaDe ane prajAmAM asUyA na phelAya. mANasa pAse zakti che eTalA khAtara mANasa game teTale upabhoga kare e jema khoTuM che, tema sAdhana sagavaDa che eTalA khAtara
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ lebha karIne mANasa khetI, vepAra, vANijya,vyAjavaTuM ityAdi dhaMdhAo paNa hada bahAra vadhAre, e beThuM che. nahi to bIjAo je AvI pravRttinA sarakhA ja hakadAra che, paNa alpa sAdhanAne lIdhe harIphAI karavA asamartha che, temane anyAya thAya, temanI hiMsA thAya. sevA letA ke svArthanI daSTie sevA karatA mANase dizAnuM parimANa bAMdhavuM joIe ane AgaLa jatAM te ochuM paNa karavuM joIe. AmAM saMkucitapaNe keLavAze evI bIka keTalAka rAkhe paNa te mithyA che. svArtha, lobha, droha, adhikAra ane sattAnA vistAra karyo koIne lAbha nathI. emano saMkeca thavo ja joIe. nirapekSa sevA, prema, ahiMsA, hatyane vikAsa ane kalyANaciMtanane koI maryAdA sUcavatuM nathI. keTalAMka karmo evAM che ke je aniSTa ke sadoSa hoya toya kya vagara chUTako nathI. evAM karmo pote pitA pUratAM ja karyA hoya te enA para svAbhAvika aMkuza rahe che; paNa eno ekavAra dhaMdho banAvI dIdhuM ke pachI saMyama rAkhavo azakya thaI jAya che, hiMsA ghaTavAne badale vadhatI ja jAya che. evAM karmo dhaMdhA tarIke na karavAM emAM ja samAjahita ane Atmika kalyANa rahelAM che. jemAM moTA pAyA para agniprayoga karavo paDe, jaMgale bALavAM paDe, ramavAnI ke zebhAnI vastuo taiyAra karavA mATe prANIono vadha karavo paDe, ke evA vadhane uttejana ApavuM paDe, hiMsa prANuo, viSa, madha, zastra jevI ghAtaka vastuone vepAra, mANasAIne na chAje evo dAsadAsIone vepAra, vagere badhuM prathamathI ja tyAjya gaNavuM joIe. AvA niyamamAM eka ja vastu dhyAnamAM rAkhavAnI che ane te e ke ApaNuM jJAna vadhe tema niyamomAM pheraphAra thavo joIe. nahi te kaMda to na khavAya paNa asaMkhya jIne ukALI taiyAra karelAM rezamanAM vastro maMdiramAM vaparAya e hAsyAspada prakAra thaI javAno.
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 dAkhalA tarIke gADAM vagere calAvavAne karelA niSedha ane bheAMya phADavI paDe tevA che! na karavAnI sUcanA svIkArAya tevAM nathI. kemake anAja khAIe chIe eTale khetI kaye ja chUTakA. peAte karIe athavA khIjA pAsethI karAvIe e sarakhuM ja che. gADAM na cAle te baLadanuM kharca kheDUtane nAsAya. ghANI kAlAM vagere calAvavAnA dhaMdhAnuM paNa tema ja. jaLAzayeAmAM macchara thAya athavA pANI naraka jevuM gaMdhAvA lAge tyAre AreAgya khAtara te pUravAM ja paDe. ane e kAma dhaMdhAdAra lAkA pAsethI paNa karAvavuM paDe. tratA e kAMI pInala kADanA niyame! nathI ke vakIlanI peThe temane a karavAmAM ja badhI muddhi vAparIe. yAvaccha, mULa vratAnuM pAlana karavAnI dRSTie A badhAM vratAnI vigata utpanna thaI che. eTale mULa vatAnA uddeza sadhAya evI rIte vigateAmAM dharmAMgAe pheraphAra karavA ja joI e. niha te| ApaNI jaDatA dharmamAM pesI javAnI. tratA lIdhA pachI emane bAdhaka evuM vAtAvaraNa na ja rAkhavuM joI e. kAmeAttejaka vAte karavI, bhAMDanI peThe zarIranA cALA karavA, bakabakATa karavA, mana vacana kAyAneA duSTa prayAga karavA, smRti kAyama na rAkhavI, karavAnAM dharmAM kAme avyavasthita rIte athavA zraddAvirahita thaI te karavAM, vratAnA zabdArtha pALIne temanA uddeza naSTa jAya ema karavuM, --- e badhuM TALavuM joI e. dAna karatI vakhate, dAnane DhoMga na karavA, dAna na devAnI dAnatathI peAtAnI vastu pArakAnI che ema na batAvavuM, harIphAInI dAnata rAkhIne dAna na ApavuM, - evI sUcanAe te dhyAnamAM rAkhavI ja joI e. je vastu ApaNe na karIe te bIjA pAsethI, teAkara cAkara mAraphate paNa na karAvIe e niyama te saheje AvI jAya che.
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 saMpradAya paratve e trA khAsa che, peAtAnA saMpradAyanA sAdhusaMtAne AdarapUrvaka sahAya karavI e te yathAyeAgya che ja. paraMtu bhinnadhamI onI sevA karavAmAM kazo vAMdho na hovA joI e. UlaTu' ahiMsAdhanI pratiSThA emAM rahelI che ke bhinnadhamI e para peAtAnA dharmAnI udAratA, ane sahiSNutAnI chApa paDavI joIe; ane potAnA dharmonuM zreSTatva vAda dvArA nahi paNa ApaNI AvRtti dvArA siddha thavuM joI e. paNa kevaLa zaMkA, kAMkSA ke vicikitsAne lIdhe manane mANasa DAmADALa sthitimAM rAkhe, peAtAnI mAnyatAomAM asthira rahe ane peAtAnA dharmAcaraNanA phaLa viSe avizvAsa keLave ane e rIte navA navA saMpradAyanA sAdhuene melAvI rAja asvastha thAya, e jAtanA parapAkhaMDastava niMdya ja kahevAya. paraMtu paradhIe sAthe vAte paNa na karavI, temane khAvApIvAnuMya na ApavuM, e badhuM te! janavRttithI viruddha che. surALa, kAThALI, talavAra Adi prahAranAM sAdhanethI saMyukta na rahevuM e anadaMDatyAganuM eka lakSaNa Aje ApaNuM dhyAna vadhAre kheMce evuM che. yuropa amerikAmAM disarmament-zastrasanyAsanI hilacAla cAle che tenuM ja tattva enI pAchaLa raheluM che. hAthamAM zastra Ave eTale hiMsA karavAnuM mana thavAnuM ja. jaina dharmamAM pratikramaNa ane AlecananI prathA che te paNa dareka manuSye svIkAravA jevI che. peAtAnAM pApe ekavAra yAda karavAM ane temane mATe prAyazcitta karavuM e ja eka unnatinA mArga che, AvuM mAnasika snAna karyA pachI ja samabhAva keLavavAnuM sAmAAMyaka vrata pAra pADI zakAya. dattAtreya malakRSNa kAlelakara
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake ['uvAsagadAsAo"]
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAstAvika aMga dezanI rAjadhAnI caMpara nagarImAM keNika nAme rAjA rAjya karato hato. te samaye, zramaNa-bhagavAna mahAvIranA ziSya Arya sudharmA nAme vRddha sAdhu, jabu vagere pAMcase ziSya sAthe, gAmegAma anukame pagapALA pharatA pharatA ane tapa tathA saMyamathI AtmAne vikasita 1. jUnA magadha pAse Avela pradeza. AjanA bhAgalapura jillAne prAcIna aMgadeza kahI zakAya. juo A mALAnuM "dharmakathAo' pustaka pA. 15. 2. caMpAnuM vartamAna nAma caMpAnAlA che, ane te bhAgalapurathI traNa mAIla dUra AveluM che. juo A mALAnuM "dharma kathAo' pustaka 5 15-6. 3. bauddha graMthamAM ajAtazatru nAme prasiddha thayelo rAjA. te buddha tathA mahAvIrane samakAlIna hate. te prasenajitane pautra ane zreNikane putra thAya. tenI mAtA cellaNuM videha vaMzanI hatI. juo A mALAnuM "dharmakathAo' pustaka pA. 176-7. 4. AcArya sudharmA mahAvIra bhagavAnanA 11 paTTaziSyomAMnA eka hatA. bhagavAnanA sAdhu gaNanA nAyaka hovAthI te "gaNadhara" paNa kahevAya che. temane janma Azare I. sa. pU. 607mAM nAlaMdA najIka thaye hato. [ juo A mALAnuM pustaka "saMyamadharma,' (bIjI AvRtti) pA. 2-4.] temanuM nirvANa mahAvIra pachI 20 varSe thayuM hatuM. * 5. temane janma rAjagRhamAM thaye hato. sudharma svAmI pachI te AcArya banyA hatA. [ juo A mALAnuM "saMyamadhama" pustaka, (bIjI AvRtti) pA 2-4] temanuM nirvANa mahAvIra pachI 64 varSe thayuM hatuM. (I. sa. pU. 463).
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake karatA, caMpAnagarInI bahAra IzAna khUNAmAM AvelA pUrNabhadra caityamAM AvIne UtaryA. [1-2] sudharmAsvAmIne AvyA jANIne rAjA keNika tathA caMpAnI samasta prajA temanI pAse dharma sAMbhaLavA AvI. [2] dharma sAMbhaLIne badhAMnA cAlyA gayA bAda Arya sudharmAnA mukhya ziSya A jaMbue zraddhA, saMzaya ane kutUhalathI vinayapUrvaka be hAtha joDIne temane kahyuM - - "nirvANane pAmelA zramaNa-bhagavAna mahAvIre chaThThA aMga "jJAtAdharmakathAsUtra"ne je artha kahyo che, te ame ApanI pAsethI sAMbhaLe. have sAtamA aMga "upAsakadazAH [daza upAsaka)ne artha amane saMbhaLAvo." [2] Arya sudharmAe javAbamAM kahyuM - "he jaMbu, nirvANane pAmelA te zramaNa-bhagavAna mahAvIre A "upAsakadazAH" nAmanA sAtamA aMganAM daza prakaraNe kahyAM che. temanAM nAma A pramANe che - (1) 1. cetya eTale citA uparanuM smAraka, juo "dharmakathAo'pA1789. 2. jaina dharmanA prAcIna mukhya 12 graMtha "aMga graMtho" kahevAya che. ( juo A mALAnuM "saMcamadharma" pustaka pA. 1 i.) "jJAtAdharma kathA'ne anuvAda A mALAmAM "bhagavAna mahAvIranI dharmakathAo' nAme prasiddha thayela che. 3. juo pustakane aMte TippaNu naM. 1. 4. "anagAra" (gRhatyAgI) banyA vinA mahAvIre upadezelA dharmane anuyAyI banyA hoya te gRhasya-zrAvaka te "upAsaka' kahevAya. je anagAra'- bhikSu bane, te bamaNu" kahevAya. zramaNa ane upAsakanAM vrata, AcAro vageremAM taphAvata hoya che. 5. mULa: "adhyayana'. sAmAnya rIte "adhyAca" kahIe chIe te.
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda AnaMda (2) kAmadeva (3) gRhapati cUlaNapitA (4) surAdeva (5) culazataka (6) gRhapati kuMDalika (7) sadAlaputra (8) mahAzataka (9) naMdinIpitA (10) sAlihIpitA." [2] AnaMda jaMbue pUchyuM, "e daza adhyayane mAMnA pahelA adhyayanane zuM artha che?" Arya sudharmA bolyA - "vANijyagrAma nAme nagaramAM jitazatru nAme rAjA hatuM. temAM AnaMda nAme jANIto gRhastha rahete hate. te gRhastha dhana-dhAnya, senuM-rUpuM, baheLAM-pahoLAM ghara, zayana, Asana, vAhana, gheDA vagerethI samRddha hato; vepAradhaMdho, tathA vyAjavaTAvamAM tene ghaNuM Avaka hatI, tenA gharamAM annapAnanI relachela rahetI; ane dAsa-dAsI, 1. mULa: jAva' jAgIradAra- tAlukadAra evo teno artha thAya (grAmamittA). sAmAnya rIte zrAvaka - gRhastha evo artha karAca. 2. licchavIonI rAjadhAnI vaizAlInuM bIjuM nAma. mULe vaizAlI zaheramAM khAsa vaizAlI uparAMta vANijyagrAma ane kuMDagrAmano paNa samAveza thato hato. Aje paNa te be sthaLe "bAniyA" ane "basukuMDa" nAmanAM gAmaDAMrUpe avazeSa rahelAM che. e bheguM zahera saMjogo anusAra te traNamAMthI game te eka nAme paNa saMbedhAtuM. vaizAlI ane vANijyagrAma vacce gaMDakI nadI AvelI hatI ema Avazyaka sUtra uparathI jaNAya che. 3. hita () 4. sonaghora
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake Dhora-DhAMkha paNa tene khUba hatAM. A badhAne kAraNe tene parAbhava jhaTa keIthI thaI zake tema nahotuM. [3] "tenI pAse cAra karoDa (pAlI jeTaluM sonuM nidhi tarIke saMgharAmAM hatuM, cAra karoDa vyAje, ane cAra karoDa gharanA vAparamAM hatuM. uparAMta dazahajAra gAyane eka vaja (gokuLa) evA cAra vra hatA. [4] te AnaMda gRhasthane keTalAya rAjA-mahArAjA zeThasaMghavI vagere pitAnAM jarUrI kAryo, vivAhAdi prajane, ciMtavavA yogya bAbate khAnagI rAkhavA yogya kauTuMbika bAbate, rahasya, nirNa, ane vyavahAramAM pUchavA ane salAha levA yogya mAnatA. pitAnA kuTuMbane paNa te pUchavAga, AdhArabhUta, AMkharUpa ane sarva kAryone AgaLa dhapAvanAra hate. [5] - AnaMda gRhapatine zivanaMdA nAme bhAryA hatI. te zivanaMdA paripUrNa pace iMdriyukta zarIravALI hatI; sukumAra hAthapagavALI hatI; sarva zubha lakSaNo - cihno ane strI guNethI yukta hatI; pramANasara-sughaDa-paripUrNa tathA suMdara aMgavALI hatI; surUpa hatI; caMdra jevA saumya 1. vivAra "palI" eTale AgaLa adhya0 7mAM (sa. 232) jaNAveluM "kAMsya-kAMsAnuM pavAluM. AgaLa sU. 235mAM jaNAvyA pramANe eka kAMsyamAM be droNa vajana hema, arthAt Ahazera. 2 varjiA 3. viThTharA 4. mULamAMH "rAjAo, yuvarAje, talavare, mAruMbika, kauTuMbiko, ha, zeThiyAo, senApatio, ane sArthavAha." 5. maMtra 6 mULamAM: - mevo( khaLAnI vacceno khIle, jene AdhAre jAnavara phira che), pramANarUpa, AdhArarUpa, AlaMbanarUpa, cakSurUpa.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda tathA priya dekhAvavALI hatI, suMdara-manohara veSa - bhUSaNavALI hatI; tenI cAla, hAsya, belachA, ceSTA, ane vilAse susaMgata hatAM; lalita ane madhura saMlApamAM te nipuNa hatI; sarvagya lokavyavahAromAM te kuzaLa hatI; tathA jenAra dITha navA navA vadhu suMdara rUpe dekhAtI hatI. AnaMda gRhapatine te ISTa, priya, ane managamatI hatI; saunI paNa te mAnItI tathA vahAlI hatI, ghareNAMnA ke ratnanA dAbaDAnI jema, mATInA keDiyAnI jema tathA vonI majUsanI jema te svIkAravA, saMrakSavA tathA saMbhALavA gya hatI: rakhe tene TADha-taDake lAgI jAya, rakhe tene mAMkha-macchara karaDI jAya, rakhe tene siMha vAgha ke cAra-DAku Ija kare, rakhe tene vAta-pitta vagere rogo sparza kare! evI te zivanaMdA AnaMda gRhapati sAthe pAMca iMdriyane lagatA mAnuSI kAmo bhagavatI viharatI hatI. [6] vANijyagrAmanI pAse IzAna khUNAmAM kallAka nAme paruM hatuM. 1, mULa: vijApAravAve - zRMgAranA dhAmarUpa suMdara veSabhUSaNa che jenAM 2. yuvAparavAravA | 3. samatA manumatA ! 4. teaA pUrva suviyA - saurASTra dezamAM jANItuM evuM je mATInuM miDiyuM, te jema ravaDI-bhAgI na jAya tema kALajIpUrvaka saMbhALathI rakhAya che tema. 5. peDhA dava .. 6. niveza ! A parAmAM jJAtRvaMzI kSatrine maholle hato. AgaLa 16mA phakarAmAM kallAka saMnivezamAM AvelA te mahollAno (nAyaehi)
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsako te paruM moTAM makAnene lIdhe meTuM, bhayarahita hevAthI sthira, ane dhanadhAnyanI vibhUti vaDe samRddha hatuM. AnaMdanA sAdhanarUpa aneka vastuonI chatane lIdhe, tyAM rahenArA ane bahArathI AvelA ema tamAma loke AnaMdamAM rahetA. tenA mArganI sImAo seMkaDo ane hajAro haLe vaDe dUra dUra sudhI kheDAyelI, phaLapa tathA bIja vAvavA gya hatI. tyAM suMdara AkAravALAM cetyo, ane suMdarIonAM krIDA sthAne AjubAju patharAyelAM hatAM. tyAM lAMca khAnArA, khIsAkAtaru, guMDAo, core, ane phAMsiyAonuM nAma nahotuM. tyAM bhikSukane sArI rIte bhikSA maLatI. tyAM ArAma, udyAna, kUvA, taLAva, vAva ane kayAraDA puSkaLa hatA. vaLI te aneka jAtavAna gheDAe, matta hAthIo, rathanA samUhe, zibikAo ane sukhapAlathI bhareluM hatuM, tyAMnA mArgo AvanAra-janArathI gAjatA rahetA. arthAta te UMcI AMkha karIne jevA gya, manane prasannatA denAruM, ane jenAra dITha navuM navuM hatuM. [7] ullekha che. mahAvIra bhagavAnano janma A parAmAM ja jJAtRvaMzI kSatriya siddhArthane tyAM thayo hato. kalpasUtramAM (22) A bInAne vasiya-kurume-naye kahIne varNavI che. tene artha paNa "kuMDagrAma nagarano kSatriya vibhAga" thAya. AcArAMga sUtramAM (2,15) utaratA suMdapura-saMniverA pada vAparyuM che. tene artha paNa "kuDapuranuM uttare AveluM paruM" karavo joIe. ahIM upAsakadazA sUtramAM to vaizAline kuDapura nAmathI saMbodhavAne badale vANijyagrAma nAmathI saMbeluM che, ane tenA IzAna khUNAmAM AvelA kollAka nAmanA parAmAM jJAtRvaMzI kSatriye (AnaMda upAsakanAM mitra-jJAti-nijaka-svajana-saMbaMdhI --parijana) rahetA hatA, ema jaNAvyuM che. 1. maDha (vArasAnapravRtta:) !
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda temAM AnaMdanA mitro, jJAtIlAo, ane sagAMsaMbaMdhIone rahetAM hatAM. te badhAM paNa samRddha ane saMpanna hatAM. [8] te vakhate pharatA pharatA zramaNa bhagavAna mahAvIra vANijyagrAmanI bahAranA dUIpalAsa, caityamAM AvI UtaryA. te bhagavAna Adikara, tIrthakara, guru vinA ja svayaM tatvanAM jJAtA, puruSottama, puruSasiMha, kettama, lekanAtha, lekapradIpa, abhaya denAra, netra denAra, mArga denAra, dharmacakravartI, zaThatArahita, rAgadveSane jItanAra, sakala tattvanA jANakAra, buddha, bedhaka, mukta, mecaka, sarvajJa, sarvadazI hatA; tathA kalyANarUpa - sarvabAdhArahita - acala - rogarahita - anaMtapadArthaviSayaka jJAnasvarUpa- akSaya-vyAbAdharahita tathA punarAvRttirahita evI siddhigati (mukti)ne pAmavAnI icchAvALA hatA. [9] temanI sAthe bIjA paNa jati-kula-bala-rUpa-vinayajJAna-darzana-cAritra-lajajA-ojasa-teja-varcasvabaLa ane yazavALAM aneka sAdhuo ane sAdhvIo hatAM. [9] temane AvelA jANI rAjA jitazatru ane prajAjane temane vaMdavA-pUjavA, satkAravA-sanmAnavA, darzana karavA, * 1. mitra-jJAti-nijaka-svajana-saMbaMdhI-pArijana. arthAta AnaMda paNa jJAtRvaMzI hato. tethI ja te pachIthI potAnI sAdhanA mATe jJAtRvaMzI kSatriyonI pauSadhazALAmAM jAya che. 2. (taparUpI) zrama kare te pramANe. arthAta gRhatyAgI tapasvI. * 3. AnaMda zrAvakanA AkhyAnamAM AcArya hemacaMdra "pUtilAza" nAma Ape che. 4. mULamAM cauda hajAra sAdhuo ane chatrIsa hajAra sAdhvIe.
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake kutUhalakhAtara, artha pUchavA, nahIM sAMbhaLeluM sAMbhaLavA ane sAMbhaLeluM zaMkArahita karavA, prazno pUchavA, gharabAra tajI sAdhu thavA, ke zrAvaka (gRhasthonAM vrata levA, bhaktinA rAgathI, ke AcAra mAnI-ema judAM judAM aneka prayojanathI tyAM AvyAM. [. bhagavAna AvyAnI vAta AnaMde paNa jANI. tene vicAra Ave ke, AvA arahaMta bhagavatenuM nAma-gotra sAMbhaLavAthI paNa mahAphaLa thAya che, ema kahevAya che, te pachI temanI pAse jaI temane vaMdana-namaskAra karIe, temanI upAsanA karIe, temanuM Aya ane dharmayukta eka paNa vacana sAMbhaLIe, tathA temanI pAsethI vipula artha grahaNa karIe, te te keTaluM badhuM kalyANa thAya ? mATe lAva, huM te zramaNa bhagavAnanAM vaMdana-namaskAra karavA jAuM, ane temanI bhalI pere upAsanA karuM. [10]. A vicAra karI, te snAnAdi paravArI, nirmaLa vastro tathA DAM paNa bahumUla AbharaNe paherI, gherathI mANasonA vRMda vaDe vIMTaLAIne pagapALe tyAM javA nIkaLyo. tyAM AvI teNe bhagavAna pAse jaI, temanI traNa vAra pradakSiNA karI, tathA namaskAra vagere karyA. [10] 1. mULamAM temane mATe " kalyANarUpa, maMgaLarUpa, devarUpa, ane caityarUpa eTalo vizeSaNa vadhu che. 2. te vakhate tenA mAthA upara keraMTavRkSanAM phUlanI mALAovALuM chatra dharavAmAM AvyuM hatuM, evuM mULamAM vadhu che. 3. mAyAha vAha !
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda bhagavAne tyAM bhegI thayelI moTI pariSadane dharmakathA kahI. [11] "saMsAramAM jIvane A cAra vastuo maLavI muzkela cheH manuSyapaNuM, dharmanuM zravaNa, zraddhA, ane saMyamamAM puruSArtha sAmAnya rIte ja vividha kAmanAothI mUDha banI, tathA aneka karmo karI, pariNAme saMsAramAM anekavidha yoniomAM janma-maraNa pAmyA kare che. teo kaI vAra devalokamAM, kaI vAra narakalAkamAM, te kaI vAra asuralokamAM paNa jAya che. paraMtu rAjAo jema kAminI-kAMcanathI kaMTALatA nathI, tema adhama karmone vaLIvaLIne AcaratAM te prANIo vAraMvAra badalAtI niomAM janmatAM kaMTALatAM nathI. kAmanAo vaDe mUDha banelAM tathA vividha karmovALAM te prANIo Ama atyaMta duHkha ane vedanA anubhavatAM, manuSya sivAyanI ceniomAM ja (sAmAnya rIte) bhaTakyA kare che. tema karatAM karatAM, ghaNe lAMbe kALe, keme karIne, kaI vAra zuddhi pAmelA virala cha karmone nAza thaI zake tevuM manuSyapaNuM prApta kare che. "paraMtu e pramANe durlabha evuM manuSyapaNuM pAmavA chatAMya tapa, kSamA, ane ahiMsAmAM pravRtti karAvanAra sadudharmanuM zravaNa thavuM durlabha che. kadAca koIne sadbhAgyavazAt dharmanuM zravaNa prApta thAya, to paNa temAM zraddhA utpanna thavI ati durlabha che. ghaNaya lo ke dharma jANavA chatAM tenAthI dUra rahe che. 1. mamAriyAi
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA dRza upAsakA " ane kadAca koI ne dhamamAM zraddhA paNa utpanna thAya, paraMtu te pramANe puruSArtha karavA e tethI paNa durghaTa che. kAraNa ke, ghaNA mANaseAne sArI sArI vastuomAM zraddhA hAvA chatAM, te pramANe teo AcaraNa nathI karatA. 1 'vita niraMtara mRtyu tarapha doDI rahyuM che; ane vRddhAvasthA mANasanuM rUpa ane maLa harI rahI che. mATe mahAAraMbhavALAM karmomAM ja gUMthAI rahevAnuM cheADI, dIkSA laI, A Ara saMsAramAMthI bahAra nIkaLI Ave, ane sacamadhama nA svIkAra kare! ra << 11 " kALa cAlyeA jAya che; kAmabhAgeAmAM eka pachI eka rAtrI pUrI thAya che; paraMtu mANasanA bhegA nitya nathI. phaLa vinAnA jhADane pakSIe cheDI de che, tema vakhata AvatAM bhAgA puruSane cheDI de che. Ama chatAM atyAre tame bhegA cheDavAne azakta hA, te! gRhasthAzramamAM rahIne ja mAra prakAranA gRhastha-dharma AcarA, dharmamAM sthita raheA, ane sarva prANIo pratye anukapA rAkheA. eTalAthI paNa tame sadgati pAmaze..3 " jee manuSyapaNuM pAmI, sadbamanuM zravaNa karI, temAM zraddhAyukta anI, te pramANe AcaraNa kare che, tevA saraLa ane zuddha mANusA pANIthI si McAyelA agninI peThe paramanirvANa prApta kare che."4 1. uttarAdhyayanasUtra a. 3, 1-10. 2. sadaraH a0 13, 15-26. 3. sadara : a13, 31-3, 4. sadaraH ma0 3, 11-3
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ Anada 13 bhagavAnanuM pravacana sAMbhaLI, AnaMda huSTa, tuSTa, ane prasanna thayA. pachI badhI pariSada ane rAjA vagere vidAya thayA mADha, te bhagavAna pAse jaIne khelyuM : 2 " huM bhagavAna ! tamArA pravacanamAM mane zraddhA thaI che, pratIti thaI che, tathA ruci thaI che. tame je kaheA che te yathArtha che, satya che. paraMtu bIjA aneka mumukSu ApanuM pravacana sAMbhaLI, gharabAra tajI, ApanI pAse bhikSu ane che, tevuM karavAnuM mArAmAM sAmarthya nathI; eTale huM khAra prakAranA gRhastha-dhama ApanI pAsethI svIkAravA icchuM chuM.' [12] bhagavAne kahyuM :-- " he devAnupriya ! tane sukha thAya tema kara.3 " [12] tyAra bAda AnaMdagRhapatie zramaNa-bhagavAna mahAvIra pAsethI [pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvratavALA`] khAra prakAranA gRhasthadhama svIkAryo. pAMca aNuvrata teNe A prakAre lIdhAM : 1. mULaH nirNaya pAcaLa - nitra 'thAnuM upadezajJAna. 2. mULamAM pA. 6, noMdha 4mAM jaNAvelA rAjA, yuvarAja, zeTha, senApati vagere badhA gaNAvyA che. 3. 8 mAvavidha ' / 4. aNuvrata eTale mahAvratathI UlaTuM evuM nAnuM vrata. sAdhu te hiMsAasatya-cauya -abrahmacaya -parigraha e pAMca mahApAyanA sarvathA tyAgarUpa mahAvrata le che, paNa gRhastha te mahApApAne sarvathA nahIM, paNa amuka maryAdAmAM tyAga karavArUpI aNuvrata le che. 5. AtmAne " zikSA " -- keLavaNI mATenuM vrata te zikSAnata. sarakhAveza gRhasthI mATenA A jAtanA ja vrata mATenuM bauddha nAma 'zikSApada'
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake (1) sthUla-hiMsA-tyAga - "huM jIvIza tyAM sudhI mana-vANI-kAyAthI ema traNe prakAre "skUla" (eTale ke moTI moTI) hiMsA jAte nahIM karuM ke bIjA pAse nahIM karAvuM. [13] (2) skUlaasatya-tyAga - "huM jIvIza tyAM sudhI mana-vANI-kAyAthI ema traNe prakAre, skUla (eTale ke meTuM meTuM) asatya jAte nahIM beluM, ke bIjA pAse nahIM belAvuM." [14] (3) pUla-caurya-tyAga - 1. sthUla hiMsA eTale ke, sthAvara ane trasa e be prakAranAM prANIomAMthI trasa prANuonI hiMsA. (trAsa pAmavA chatAM je dehAdeDa na karI zake tevA pRthvI-pANI-agni-vAyu-vanaspati e pAMca prakAranA prANa sthAvara che; ane duHkha pAmatAM trAsIne nAsI jaI zake tevA jaMgama prANe trasa" che ) sAdhu to sthAvara ane trasa e baMne prakAranA tamAma prANonI, mana-vANI-kAyAthI ema traNa prakAre, tema ja jAte karavI, bIjA pAse karAvavI, athavA kaI karatuM hoya tene anumati ApavI ema traNe rIte (arthAta gRhasthanI peThe jAte karavI ke bIjA pAse karAvavI ema mAtra be rIte ja nahIM) hiMsA na karavAnI pratijJArUpI mahAvrata le che. 2. gRhasthanI bAbatamAM, "karanArane anumati nahIM ApuM" e trIjI rIta nathI lIdhI; kAraNake gRhasthane haiyAMchokarAM, nokaracAkara hoya ane teo je kAMI hiMsA jUDa vagere kare, temAM tenI anumati kahevAya ja.- anu. 3. moTuM moTuM jUTha eTale ke, vivAha, pazu, jamIna, thApaNuM, ane sAkSI e pAMca meTI bAbatone lagatuM. te uparAMta bIjI najIvI bAbatane mATe paNa jo huM belavA mAM Ave che. sAdhu te najIvuM ke moTuM badhA prakAranuM asatya tyAge che; tyAre gRhastha to vyavahAranI A moTI moTI bAbatane lagatuM jaTha tyAgavAya aNu eTale ke nAnuM vrata le che. 4. mULa : madrattAvAra . "adatta" eTale na ApeluM, "AdAna' eTale levuM te.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. Ana "huM jIvIza tyAM sudhI mana-vANa-kAyAthI ema traNe prakAre, sthala (eTale ke meTI maTI)1 corI jAte nahIM karuM ke bIjA pAse nahIM karAvuM." [15] (4) svadAra-saMteSa - "huM mArI potAnI strIthI ja saMtoSa mAnIza; mArI bhArthI zivanaMdAne cheDI, bIjI kaI paNa (deva-manuSya-pazu) strI sAthe huM mithuna sevIza nahIM." [16] (5) IcchAonI maryAdA: - [hiraNyasuvarNanI bAbatamAM -] "cAra karoDa (pAlI) sanuM nidhi tarIke saMgharavAmAM, cAra karoDa vyAje, ane cAra koDa gharanA vAparamAM,-e sivAya vadhu suvarNa rAkhavAne huM tyAga karuM chuM." [17] [Dhora-DhAMkhanI bAbatamAM -] "daza hajAra gAyane eka evA cAra vraja (gekuLa) sivAya vadhu pazu rAkhavAne huM tyAga karuM chuM." [18] 1. moTI moTI corI eTale ke, corInI vastu levI, cArane madada karavI, khATA lekha-patra lakhavA, paraghara praveza kare, rAjAe manAI karela dANacorI vagere kAma karavAM, khATAM tola-mApa rAkhavAM, sArI vastu batAvI kharAba ApavI, khAtara pADavuM, khIsuM kAtaravuM, tALAM teDavAM, vATapADunuM kAma karavuM, vagere. tyAre sopArI, chIMkaNI vagere thoDI kiMmatanI vastunI tathA mAlika bhramamAM paNa paDe nahIM tevI cerI te nAnI corI. sAdhu nAnImoTI tamAma cerI tyAge; gRhastha moTI maTIne tyAga kare. 2. rUcha.vividimAgama ! 3. catura !
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 bhagavAna mahAvIranA daza upAsako | [ jamInajAgIranI bAbatamAM -] "(cAlIsa hajAra corasa hAtha jamIna eTale eka "nivartana. evAM se nivartana eka haLa kheDe; tevAM-) pAMcase haLathI kheDAya teTalI jamIna sivAya vadhu jamIna rAkhavAne huM tyAga karuM chuM." [19] [gADI-gADAMnI bAbatamAM -] "gAmatarUM karanArAM pAMcase, ane khetaramAMthI mAlanI le-mUka karanArAM pAMca gADAMthI vadhu gADAM rAkhavAne huM tyAga karuM chuM." [20] [vahANenI bAbatamAM -] "musApharI karavA mATe cAra, ane sAmAnanI le-mUka karavA mATenAM cAra vahANethI vadhu vahANe rAkhavAne huM tyAga karuM chuM. [21] sAta zikSAvrata teNe A pramANe lIdhAM - [ (1) diggata arthAt dazedizAmAM amuka hada sudhI ja haravA-pharavAnI maryAdA nakkI karI.] (2) upabhega-paribhoganI vastuonI maryAdA - [zarIra levAnA vastra ('ulaNiyA)nI bAbatamAM- "sugadhI rAte aMgUche [ "dhakASAyI" nAmathI oLakhAtA 1. vAtu . 2. rApara 3. vi-yatima (cAra) | 4. saMvALiya (savAnA) | 5. vALa ! 6. mULa sUtramAM A sAtamAMthI mAtra upabhega-paribhaga-parimANa ane anarthadaMDatyAga ema bIjA ane trIjA zikSAvratane ja nAmathI ullekha che; bAkInAM vrato tarata ja pachI te vratonA batAvelA aticAre uparathI samajI levAnAM che. 7. ghara, vastra vagere vAraMvAra bhegAvI zakAya tevI vastuo te upabhega; ane AhAra, vilepana vagere eka ja vAra bhogavI zakAya tevI vastuo te paribhega".
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. Anada aMgUchA] sivAya bIjA keAI vastrathI zarIra leAhavAnA huM tyAga karuM chuM. " [22] 1 " [dAtaNanI bAbatamAMH-- ] " lIlI jeThImadha sivAya bIjA kazAthI dAtaNa karavAnA huM tyAga karuM chuM." [23] [nAhavAmAM vAparavAnA phaLanI bAbatamAM:-] " ThaLiye adhAyA vinAnA kAcA AmaLA sivAya snAnamAM bIjuM koI phaLa vAparavAnA huM tyAga karuM chuM. " [24] [zarIre cALavAnA telanI khAkhatamAM:-] " zatapAka ane sahasrapAka tela sivAya bIjuM kAI tela zarIre cALavAnA huM tyAga karuM chuM, " [25] C/>>& 6 mila kADhavA zarIre cALavAnI pIDInIpa bAbatamAMH-- " ghauMnA sugaMdhI ATA sivAya bIjI keAI pIkI zarIre ceALavAnA huM tyAga karuM chuM. " [26] [nAhavAnA pANInI khamatamAM:-- ] "UMTa upara pANI lAvavA vaparAtA ATha ghaDAo bharIne pANI karatAM vadhu pANI nAhavAmAM vAparavAnA huM tyAga karuM chuM. " [27] [ paheravAnAM kapaDAMnI khAkhatamAM: ] " eka joDa sutarAu vastra sivAya vadhu vastra paheravAnA hu tyAga karuM chuM." [28] - 1. mardo ( mAtre) Tomadu ! 3. ammA!-ayaMgana ! 4, se| ane hambara cIjonu gALeluM ? ke seA ane hajAra jeTalI kiMmatanu ? 5. savaTTAdvaitaeNna 6. suda caudharlR / upaleTa vagere sugadhI dravyAnu cUrNa ( ArTa! ), ke ghauMnA sugaMdhI ATo ema artha thaI zake. mar 2. ' kSIrAmanA ' / '
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 bhagavAna mahAvIranA daza upAsaka [zarIre karavAnA vilepananI bAbatamAM -] "agaru, kuMkuma ane caMdana vagere sivAya bIjA kazAnuM vilepana karavAne huM tyAga karuM chuM. [29] [puSpanI bAbatamAM - "eka zuddha paddha athavA mAlatInI mALA sivAya bIjA phUla vAparavAno huM tyAga karuM chuM." [30] | [AbharaNanI bAbatamAM - "sAdAM kuMDaLa ane nAmavALI vIMTI e sivAya bIjA AbharaNene huM tyAga karuM chuM." [31] [ dhUpanI bAbatamAM -] "agaru, turkaka vagere sivAya bIjA kazAne dhUpa karavAne huM tyAga karuM chuM." | [have molananI maryAdAomAM - prathama pINAnI bAbatamAM -] "(maganuM ke bhUjelA cokhAnuM) kaphaeNpayA nAmanuM pINuM choDI, bIjuM pINuM pIvAne huM tyAga karuM chuM." [33] [mIThAInI bAbatamAM -] "ghebara, ane khAMDakhAjA sivAya bIjI mIThAI khAvAne huM tyAga karuM chuM." [34] [cekhAnI bAbatamAM - "kalamI cokhA sivAya bIjA cekhA khAvAne huM tyAga karuM chuM." [35] * Ama "vagere" zabda mUkavAthI parimANa-maryAdAne kazo khyAla Avato nathI; bIjI bAbatamAM te nakkI nAma ke parimANuM banAveluM che. TIkAkAre paNa A viSe kazuM lakhyuM nathI. 1. nAmamudrA. 2. mULa: maravA 3. ghagina 4, vaMTavajJA 5 mULa: jamazAstrI A jAta pUrva dezamAM prasiddha che, ema TIkAkAra jaNuM che.
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda [dALanI bAbatamAM -] "kalAya, maga ke aDada sivAyanI bIjI dALa khAvAne huM tyAga karuM chuM." [36] [ghInI bAbatamAM -] "zarada RtunA gAyanA dANAdAra ghI sivAya bIjuM ghI khAvAne huM tyAga karuM chuM." [37] [zAkanI bAbatamAM -] "batha, agathiyo ke DeDI, sivAya bIjuM zAka khAvAne huM tyAga karuM chuM." [38] [rasa("mAhura")nI bAbatamAM -] "pAliMgAmAdhura sivAya bIjo rasa pIvAne huM tyAga karuM chuM." [39] khATA -tIkhAnI bAbatamAM -] "khATiyuM ke vATI dALanuM khATuM vaDuM e sivAya bIjI vAnIne huM tyAga karuM chuM." [40] [pANInI bAbatamAM - "AkAzamAMthI paDelA (TAMkAnA) pANI sivAya bIjuM pANI pIvAne huM tyAga karuM chuM." [41] Fall velela 1. mULaH sUtra (sU) I 2. vadhu musviya-maMDukiyA 3. zalakI (zAla) nAmanA jhADanA guMdaramAMthI banAveluM madhura pINuM AcArAMga sUtra 2-1-8mAM tene saMlakI-palaMba kahyo che. pAliMga e zallakInuM drAviDayana bhASAnuM (sara0 telugu ane tAmila "pArlagI') nAma lAge che. 4. mULaH "jemaNa" -- jamatAM meM svAdavALuM karavA je khATuM-tIkhuM levAya che te - vyaMjana. * 5 "sedhAmsa', ane "dAlikAmsa'. sedhAmsa eTale dahIMvaDuM artha paNa levAya che. 6. "aMtarikSedaka".
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake mukhavAsanI bAbatamAM -] "elacI, lavaMga, kapUra, kakola ane jAyaphaLa - e pAMca sugaMdhI dravALA tAMbUla sivAya bIjA mukhavAsane huM tyAga karuM chuM." [42] (3) pitAnA zarIra vagere kazAnA prayajana vinAnI - vyartha hovA chatAM pApabaMdhana UbhuM karanArI cAra prakAranI anarthadaMDa" kahevAtI pravRttione tyAga. te cAra prakAro jemake - 1. ISTa vastu maLe, aniSTa vastu dUra thAya evI kalpanAo - ciMtana karavAM tathA hiMsA, asatya, corI ane viSayasaMrakSaNa rUpI pApapravRttionA ghATa ghaDavA -e vagere apadhyAna', 2. kutUhalane kAraNe gIta-nRtya-nATaka jovAM, kAmazAstranuM parizIlana karavuM, ghata-madya-kIDA-vera, strIkhAnapAna-deza-rAjakAraNa saMbaMdhI nakAmI vAtacIta, roga ane zrama sivAya lAMbo kALa sUI rahevuM vagere "pramAda"; 3. jIvahiMsAmAM kAraNabhUta thAya tevAM ghaMTI-khAMDaNiye-keza-kedALI-zastra vagere sAdhananI vyAvahArika Apale rUpI hiMsapradAna', 4. pazuone paloTavAM, khetara kheDavAM, pazune khasI karavAM vagere pApakarmonI salAha ApavA rUpI "pApakarmopadeza." [43] [(4) sAmAyika vrata. arthAt khoTAM ciMtana ane saMkalapane tyAga karI, kAyika tathA vAcika pApakarmone 1. ahIM sudhInAM traNa zikSAtratAne "guNavata" paNa kahe che. gRhasthanAM mULa pAMca aNuvratone te guNakAraka - upayogI che 2. pA. 12, ne. 6mAM jaNAvyA pramANe AvA [ ] keMsamAM have pachI melAM bAkInAM cAra zikSAvratone paNa mULamAM nAmathI ullekha nathI; paraMtu pachI temanA varNavelA aticAro uparathI temane ahIM samajI levAnAM che.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. naTTu 21 tyAga karI, amuka vakhata sudhI samatA dhAraNa karIne besavAnuM vrata. (gRhastha teTalA samaya pUratA cita jevA thAya che. AmAM doSayukta vyApAranA ja niSedha che; bAkI, svAdhyAya, pATha Adi nirdoSa vyApAra karavAnI chUTa che. joke yatinI peThe temAM devapUjAne te tyAga ja karavAmAM Ave che. jina maMdiramAM, sAdhunI samIpamAM, pASadhazALAmAM, ke peAtAne ghera A vrata AchAmAM ochuM eka muhUrta (48 miniTa) karavAmAM Ave che.)] [(5) dezAvakAzika ta. arthAt khristRta rUpI prathama zikSAtratamAM daza dizAemAM pravRttinI je maryAdA bAMdhI hAya, tene paNa gheADA vakhata pUratI ghaTADI ('deza'), avasthAna karavuM (' avakAza ') te. (digdatanA parimANane ghaTADavAnI peThe khIjA aNuvrata vagerenI chUTane paNa te pramANe gheADe! vakhata ghaTADavAmAM Ave che. .)] [(6) pauSadheApavAsatrata. arthAt AThama, caudaza, pUnama ane amAvAsyAne rAja cAra TaMkanA upavAsa karI kupravRttinA tyAga karavA, brahmacaya dhAraNa karavuM, ane snAnAdi zarIrasaMskArAne tyAga karavA te. (tenA mULamAM 'upavasatha' uparathI upavAsa ane upAsanAnA bhAva mukhyatve che. pUrA pauSadhavratamAM sAthe sAmAyika vrata karavAnuM heAya che. ) ] [(7) yathAsavibhAgavata. arthAt bhikSA mATe bhAjanakALe AvelA sAdhu vagere atithine nyAyathI peDhA 1 upAsanA, dhyAna vagere mATenuM alaga makAna, ra. jIe pustakane aMte viSNu na. 2.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsakA karela tathA nirdoSa evAM anna-pAna, pAtra-AcchAna ane raheThANu vagerenuM dAna karavuM te. ] 22 [Anada gRhapatie bhagavAna mahAvIra pAsethI Ama pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvrata' maLIne thate khAra prakArane zrAvakadhama svIkAryAM, ane ema te zramaNa-bhagavAna mahAvIranA gRhasthavarganA ziSya arthAt zramaNeApAsakazrAvaka banyA. have je jAtanI pravRttithI teNe svIkArelAM e tratAnA dekhItA bhaMga thayeA kahevAya nahIM, tema chatAM je jAtanAM skhalanAthI e svIkArelA guNu malina thAya ane dhIredhIre hrAsa pAmI cAlye| jAya, evAM dareka vratanAM 'aticAra'2 nAmanAM skhalana pratye zramaNeApAsaka AnaMdanuM dhyAna kheMcatAM] zramaNa-bhagavAna mahAvIre pachI AnaMdane kahyuM : "huM Anada jineAnA samya-sArA dharmamAga upara zraddhA karavA rUpI samyaktvaka te' svIkAryuM, ane e rIte tuM zramaNeApAsaka banyA, tathA jinamAga pramANe jIva-ajIva tattvAnuM svarUpa samajyA; have [kaI kriyAothI ke sAdhaneAthI 1. jIe pustakane aMte TippaNa naM. 3 2. e pustakane RRte TippaNuM naM. 4. 3, tene ja samyak-darzana kahe che. cheADI devA yAgya ane svIkAravA cogya tattvone yathArtha viveka-samaja prApta karavAnI ruci thaIne, tenAthI utpanna thatI dharmatattvamAM niA te samyaktva kahevAya. khATA tattvamA uparaneA pakSapAta - kadAgraha zAMta thayeA, sAMsArika baMdhanene! bhaya thave!, viSayAmAM Asakti ochI thavI, du:khI upara anukaMpA thavI, ane AtmA Adi padArthomAM AstiktA thavI, e tenAM lakSaNA che.
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 1. Anada karmabaMdhana thAya che, kevI rIte tene rokI zakAya che, ane kevI rIte tene khaMkherI nAkhI mokSa pAmI zakAya che, e paNa te samaye che; have tane bIjA kazAnI madadanI jarUra na rahe, tathA deva-nAga-yakSa vagere) keIpaNa tane tArI maryAdAmAMthI ke zraddhAmAMthI caLAvI na zake. paNa tArI te zraddhA-samyatva-mAM tAre avicalita rahevuM hoya, te mukhyatve nIcenI pAMca bAbate ke je samyakatvane bagADanAra-aticArarUpa che, temane tuM jANuM le, ane kadI AcarIza nahI te jemakeH 1. (mananI DAmADoLa sthiti), 2. kAMkSA (ghaDIkamAM eka mAnyatA dhAraNa karavI, ane ghaDIkamAM bIjI mAnyatA dhAraNa karavI te); 3. vicikitsA (vrata-niyama vagerenuM phaLa maLaze ke nahIM evI zaMkA karyA karavI te, athavA jJAnI puruSenI ghaNA karavI te), 4. parapAkhaMDaprazaMsA (bIjAnA matanI prazaMsA); ane 5. parapAkhaMDasaMstava (bIjA matavALAone saMsarga). [44] te ja pramANe - 1. yAtrA =pradhAna arthAt A pAMca te upalakSaNaudAharaNarUpa ja che; bIjA te jAtanA samajI levA. pachInA bAre vrata ane chevaTanA saMlekhana vatana aticAronI bAbatamAM A zabda mUkele che 2 zaMkA ane vicikitsA vacce evA bheda batAvAya che ke, zaMkA te tAnA svarUpane lagatI hoya che, tyAre vicikitsA kriyAnI bAbatamAM 3. joke Ane artha e nathI samajavAne ke pitA sivAya bIjAnA saMpradAya ke dharmanI niMdA karavI.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake [1sthUla hiMsAnA tyAganI pratijJA lenAra zrAvake aticArarUpa nIcenI pravRttio na karavI - keIne bAMdha (vaMdha); keIne nirdayapaNe mAro (vadha); keInAM aMgapratyaMga kApavAM (chavi che); gajA uparAMta bhAra bhare ke kAma karAvavuM (timA); koInuM khAnapAna baMdha karAvavuM (mAnavu che). [A tathA AnA jevI pravRtiothI bhale vratano bhaMga karyo zabdathI na kahevAya, paNa A badhuM karanAranuM hiMsAtyAganuM vrata malina thaI thaDe vakhate jarUra hAsa pAme ja.] [45] [2] sthala asatya (mRSAvA)nA tyAganI pratijJA lenAra zrAvake aticArarUpa nIcenI pravRttio na karavI - keI upara vagara vicAre ALa mUkavuM; keInI gupta vAta prakAzita karavI; pitAnI strInI gupta vAte prakAzita karavI,1 TI salAha ApavI; ane beTA lekha karavA. [46] [3] skUla cauryanA tyAganI pratijJA lenAra zrAvake nIcenI pravRttio na karavI - cArIne mAla rAkha corI 1. TIkAkAra kahe che tema, strInI e gusa vAta bhale sAcI hoya, to paNa pragaTa karavAthI te phajetIne kAraNe AtmahatyA kare, ke dUbhAya ityAdi. gazAstra" 3, 90mAM hemacaMdrAcArya Ane badale "vizvastamaMtrabheda" evo aticAra mUke che; arthAta pitAnA upara vizvAsa rAkhanArAM strI, mitra vagere keInI vAta khullI karI devI che. AmAM ne upara AvelA koInI gupta vAta prakAzita karavA rUpI aticAramAM taphAvata e che ke, pelAmAM to keInI khAnagI vAta teNe kahI na hoya ane jANI heya che, tyAre AmAM te pelAe vizvAsa rAkhI ApaNane tenI gupta vAta kahI hoya che. 2. juo pustakane aMte TippaNa na. 5. uona
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. Anada karavA preraNuM karavI; be virodhI rAjaye niSiddha karelI sImAnuM (dANacerI khAtara) ullaMghana karavuM; khoTAM tolamApa rAkhavAM seLabheLa karIne ke banAvaTI vastu mULane badale batAvIne vahevAra karo. [47] [4] svadArateSa vratanI pratijJA lenAra zrAvake aticArarUpa nIcenI pravRttio na karavI:- vezyAgamana karavuM, kumArI, vidhavA ke patirahitAne saMsarga kare; bIjI strIo sAthe zRMgAraceSTA karavI; bIjAnA vivAha karavA; ane kAmagamAM tIvra abhilASA rAkhavI." [48] [5] IcchAvidhinuM parimANa karavAnI pratijJA lenAra zrAvake aticArarUpa nIcenI pravRttio na karavI - jamIna jAgIra, hiraNya suvarNa, DhoraDhAMkha ane dAsadAsI, dhanadhAnya, 1. rUvaparipRthvItA vezyA e keAInI niyata strI nathI ane paisA vagerethI thoDA vakhata pUratI piotAnI banAvI zakAya che. tenI sAthenA saMbaMdhane kaI kadAca "svadArasaMtoSa vrata'no bhaMga na mAne. - 2, mariyItA je vezyA nathI, tema chatAM kuMvArI, vidhavA, ke (pati paradeza gaye hovAthI ke gAMDo thaye hevAthI vastutAe) pati vinAnI heI, bIjA keI patinI strI atyAre nathI, tene paNa saMbaMdha pUratI sva-strI gaNI kadAca kaI va; ane vrata bhaMga thato na mAne 3. arthAta saMbhoga sivAyanI kAmaceSTAo karavAmAM koI kadAca vratabhaMga thato na mAne. 4. pitAne ke potAnAM chokarAM sivAyanA. emAM paNa preraka hetu bIjAone kAmamAM joDI vikRta sva-saMtoSa sAdhavAne heI zake. 5. sva-strI sAthe paNa tIvra kAmAbhilASa chevaTe vratasaMga tarapha ja laI jAya.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake tathA gharavakharI-e badhAnuM je pramANa nakakI karyuM hoya tene (bIjI rIte oLaMgI javuM. [49] "[6] divrata dhAraNa karanAra zrAvake aticArarUpa nIcenI pravRttio na karavI - udeva dizAmAM, adha dizAmAM, ane tirya dizAmAM javA-AvavA mATe nakakI karelA pramANanuM ullaMghana karavuM (e traNa), vepAra ke kaI vyavahAru kAma mATe dhArelA kSetranA mApamAM vRddhi karavI (arthAta ekanuM bAkI raheluM mAya bIjAmAM vadhAravuM), tathA pravAsane aMge (maryAdAnI) cokkasa smRti na rAkhavI. [50] * [7] upabhega-paribhega--parimANa vrata dhAraNa karanAra zrAvake upabhega-paribhegane bhejana" (bhega) ane (te bheganAM sAdhana meLavavA mATe karAtAM) "karma" (AjIvikA) ema be prakAre samajavo. have "bhejana"nI maryAdA surakSita rAkhavA aMge aticArarUpa nIcenI pAMca pravRttio na karavI:- sajIva vastu khAvI, sajIva vastu sAthe saMbaMdhavALI vastu 1. arthAta khetara ke ghara navuM lIdhuM -karyuM hovA chatAM, jUnA khetara ke gharanI pAse ja laI- karIne meLavI devuM. ane saMkhyAnuM ullaMghana thayeluM na mAnavuM; dhAtunAM vAsaNanI saMkhyA kAyama rAkhe, paNa temanA vajana-kaddamAM pheraphAra kare; Dhera vageremAM navA prasavathI thatI vRddhine saMkhyAnI maryAdAmAM na gaNe; vaparAzathI amuka saMkhyA ochI thAya tyAre umerI levA kAmamAM Ave te mATe pahelethI bIjAne tyAM mUkI rAkhe, vagere rIte. .? 2. cekasa maryAdAnI smRti na rAkhavI, ane eka maryAdAne ochI karI bIjane vadhAravI e be (athati pAMcamA ane cothA sivAya bAkInA aticAra te cA vratabhaMga ja kahevAya. eTale pAMcanI saMkhyA pUrI karavA ja dizAnA pahelA traNa prakAre umeryA che, ema kahevuM joIe. juo pustakane aMte TippaNuM naM. 6.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda khAvI; kAcI vanaspati khAvI, barAbara nahIM raMdhAyelI vanaspati khAvI; ane tuccha vanaspati khAvI. "karma (-AjIvikA) viSayaka maryAdA surakSita rAkhavA aMge aticArarUpa nIcenI pAMca pravRttio na karavI. bhAre pApakamanAM "AdAna" eTale ke kAraNa hovAthI te pravRttio karmAdAna kahevAya che. te jemake - (1) jemAM keyalAne ke bIjA baLataNano satata DhagalAbaMdha upayoga kare paDe te, ke keyalA pADavAne vepAra na kare; (2) jemAM vanene nAza kara paDe tevI pravRttio na karavI; (3) saMkhyAbaMdha mA vagere vAhane banAvavA ane vecavAne vepAra na kare, (4) gADAM vagere vAhano mATe pheravavAne baMdha na kare; (5) bhaya HIkavI paDe te baMdha na kare; (6) hAthI, zaMkha, kacakaDA vagerene vepAra na kare; (7) zrAva vagerene vepAra na kare; (8) surA vagere rasene vepAra na kara; (9) somala vagere viSane vepAra na kare; (10) rerAne vepAra na kara, (11) ghANI, kelAM vagere calAvavAneke dhaMdhe na karavo; (12) khasI vagere karavAno dhaMdhe na kare; (13) khetara, jaMgala vagere sApha karavA mATe -agni mUkavAna dha na kare; (14) sarovara, taLAve, dharAe 1 mULaH "pa' zAkabhAjI. 2. jemAM nAkhI devAnuM ghaNuM ane khAvAnuM thoDuM heca evI. 3. juo pustakane aMte TippaNa 7. 4. nantapIsTaTI 5. nirvAina !
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 bhagavAna mahAvIranA dvarA upAsakA vagere pUravAnA dhaMdhA na karaveza; (15) dAsI ke gulAmA dvArA AjIvikA na calAvavI, temaja hisaprANIonA vepAra ke pANu na karavuM. [51] 2 [8] "anatha krUDanA tyAganI pratijJAvALA zrAvake te vratanA aticArarUpa nIcenI pravRttio mukhyatve na karavI. te jemakeH--kAmeAttejaka vAtA karavI; bhAMDanI peThe zarIranA cALA karavA; bakabakATa karavA; muzaLa, kAdAnI talavAra vagere sAdhaneAthI saMyukta rahevuM; ane AvazyaktA uparAMtanAM bhe|gaparabhAganAM sAdhanA rAkhavAM, [52] 3 "[9] sAmAyika vrata karanAra zramaNeApAsake te vratanA aticArarUpa nIcenI pravRttie mukhyatve na karavI. te jemakeH-- mana vAcA ane kAyA e traNanA dRSTa prayAga karavA; amuka niyata vakhate sAmAyika karavuM ja evI sAmAyikane aMgenI smRti tAjI na rAkhavI; ane sAmAyikane avyavasthita rIte karavuM. [53] ** [10] "dezAvakAzikanI maryAdA dhAraNa karanAra zrAvake te vratanA aticArarUpa nIcenI pravRttio mukhyatve na karavI. te jemake --peAtAnI maryAdAnA bhaMga thAya evI rIte sa MdezA vagere dvArA kAMI maMgAvavuM; te mATe khAsa kAIne meAkalavA; te mATe kAI prakAranA avAja karavA; AMkha -- 1. zASA | 2. nicAranI Avaka mATe strI (mI) pASavI, tema ja pApaTa-phUkaDAM-mAra vagere pALavAM vecavAM----evA artha paNa karAya che. 3. kAraNake, khInna te sAdhana mAgI Aya, ane te vaDe thayelI hiMsAnA bhAgI ApaNe banavuM paDe. 4. putravidhAna
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda 29 vagerethI IzAro karavA ane te mATe kAMI pheMkavuM karavuM. [54] [11] "paSadhepavAsa karanAra zramaNopAsake aticArarUpa nIcenI pravRttio mukhyatve na karavI. te jemake -tapAsyA vinAnAM ke barAbara nahIM tapAselAM evAM Asana ke pathArI vagereno upayoga kare; sApha karyA vinAnAM ke barAbara sApha nahI karelAM evAM Asana ke pathArI vagerene upayoga kare; tapAsyA vinAnAM ke barAbara nahI tapAselAM zAca ke laghuzaMkAnAM sthAne upaga kare; sApha karyA vinAnAM ke barAbara sApha nahI karelAM evAM zauca ke laghuzaMkAnAM sthAne upayoga kare ane pauSadhopavAsa avyavasthitapaNe kare. [55] [12] "yathAsaMvibhAgavata dhAraNa karanAra zramaNapAsake te vratanA aticArarUpa nIcenI pravRttio mukhyatve na karavI. te jemake - na ApavAnI vRttithI bhejanasAmagrIne sacitta vastumAM mUkavI; ke sacitta vastuthI DhAMkavI; agya samaye dAna devAno DhoMga karavo; na ApavAnI buddhithI pitAnuM hoya tema chatAM bIjAnuM kahevuM ane bIjAnI harIphAI karIne ApavuM. [56] | [A pramANe lIdhelAM vratane barAbara tathA aticAre vinA pALatAM pALatAM kALanA doSathI, zarIranI durbaLatAnA deSathI ke koI vighonA doSathI jyAre saMyamadharma pALa azakya thaI jato samajAya, ke mRtyukALa najIka AvI pahoMcele jaNAya, tyAre zrAvaka dhIre dhIre ke sadaMtara
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsako AhArane tyAga karIne maratA sudhI doSone ghaTADatA jaI mRti-samAdhiparAyaNa rahevAnuM ] "apazcima bhAraNAMtika saMlekhanA vatana le, tyAre te vrata paNa] nIcenA pAMca aticAro vinAnuM ja pALe. te jemakeH A lokanI Asakti rAkhavI, palakanI Asakti rAkhavI; jIvitanI Asakti rAkhavI; maraNanI Asakti rAkhavI ane kAmagonI Asakti rAkhavI." [57] bhagavAna mahAvIra belI rahyA tyAra pachI AnaMda temane vaMdana-namaskAra karI, nIce pramANe Agraha (mi) svIkAryo - "he bhagavAna! rAjAnI AjJA, gaNunI AjJA, pitAnAthI vadhu baLavAnanI, devanI AjJA, mAtApitAnI AjJA ke gurujanane upadrava (thato hoya temAMthI temane bacAvavA khAtara karavuM paDe tyAre), ane AjIvikAne abhAva-eTalAM cha kAraNe bAda karIne bAkIne badhe ja prasaMge AjathI huM bIjA saMpradAyanA mANasane, bIjA saMpradAyane devatAone, ane bIjA saMpradAye 1. "apazcima' eTale chevaTanuM - maraNa vakhatanuM; mAraNAMtika eTale maratA sudhInuM lekhana - arthAt zarIra ane dezane ghasI nAkhavA mATe AhAratyAga - nuM vrata. 2. saMganA 3. mafmA 4. je samudAya pote ja Akhe ekaThA maLI pitAnuM rAjya saMbhALe che, ane rAja je saramukhatyAra ke kulamukhatyAra rAkhato nathI, te "gaNa" kahevAya che. te kALamAM AvAM gaNasattAka rAjyo ghaNAM hatAM. 5. gunigraha . 6. kRtizatA !
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda svIkArelAone vaMdana ke namaskAra nahIM karuM, pahelAM temaNe belA hoya te sivAya teonI sAthe vAtacIta paNa nahIM karuM, tema ja teone khAna, pAna, vagere nahIM ApuM. AjathI huM (ApaNA saMpradAyanA) tapasvI sAdhuo [zramaNanigraMtha)ne nijIva ane tapAseluM khAna, pAna vagere tathA vastra, kaMbala, pAtra, hAthapaga pUchavAnuM royaNuM, sUvAnuM pATiyuM, eThiMgaNu rAkhavAnuM pATiyuM, zayA, utAro10 ane esaDasaDa Apate rahIza." pachI keTalAka prazno zramaNa-bhagavAnane pUchIne, tathA temane barAbara samajIne te pitAne ghera pAcho pharyo. ghera AvI teNe potAnI strIne kahyuM - he devAnupriye!11 zramaNabhagavAna mahAvIra pAse 1. arhate ke caitya (maMdira) vagerene. 2. mULamAM:- mAna, dAna, tAmi (mukhavAsa), svAmi mevo vagere svAdu vastuo). 3. te saMpradAya upara zraddhA-bhakti rAkhIne kazuM na ApavAnI vAta che; dAna-sevA khAtara ahIM ApavAno niSedha nathI. 4. graMthi - gAMTha (rAgadveSa vagerenI) jemanI chUTI gaI che te nirca tha. jaina sAdhu mATe te zabda rUDha thayela che. 5. sura, meghaLIyA 6. prativra 7. gha ranA 8. vaDA 9. pI . 10. saMtarava - pathArI tema ja rahevAnuM sthAna. 11. devone priya. bauddha rAja azoka potAne mATe sevAnA zabda vApare che. kadAca te kAraNe ja pachI brAhmaNa sAhityamAM te zabda "mUrkha " gAMDe" e artha mAM rUDha thayo che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ kara bhagavAna mahAvIranA dRza upAsakA jaIne temanuM pravacana meM sAMbhaLyuM. te mane kharAkhara gamyuM che ane temAM mArI abhiruci thaI che. te tuM paNa temanI pAse jA ane temanI upAsanA karI, temanI pAsethI pAMca aNuvratA ane sAta zikSAvratAvALA gRhasthadhama sAMbhaLI, tene svIkAra kara ! " [ 58 ] "7 AnanuM kahevuM sAMbhaLI, zivanaDhA khuzI thaI, ane utAvaLe nAkA pAse nAnA kAnavALA, dheALA ane sArI rIte zaNagArelA vegavaMta baLado joDelA ratha taiyAra karAvI, temAM besI bhagavAnane utAre pahAMcI. [ 59 ]. tyAM bhagavAnanA upadeza sAMbhaLI, teNe paNa AnaMdanI peThe khAra prakAranAM vratAvALe gRhasthayama bhagavAna pAsethI svIkAryAM. tyAra bAda, bhagavAnane namaskArAdi karI, rathamAM besI, te peAtAne ghera pAchI pharI. [60-1 ] Ama AnaMda ane zivanaDhA dharma svIkArIne pAchAM pharyA bAda, bhagavAnanA paTTaziSya gautame zramaNa-bhagavAna mahAvIrane vaMdana-namaskAra karI, namratAthI pUchyuM :-- 1. upadeza, pachI teA tattvasiddhAMta, siddhAMtamA, zAstra, evA artha mAM paNa te zabda rUDha thayA che. 2. te paNa bhagavAnanA agiyAra gaNadharomAMnA eka hatA. te I. pU. 607mAM rAjagRha najIka janmyA hatA, ane bhagavAnanA nirvANa pachI khAra va bAda nirvANa pAmyA hatA ( I. sa. pU 515 ). buddhanA paTTa ziSya AnaMdanI jema jaina paraMparAmAM bhagavAna mahAvIra sAthe gautamanuM nAma joDAyeluM che. vizeSa mATe jIe A mALAnuM saMyamadharma " pustaka, yA. 204 (bIjI AvRtti ).
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. Anada "he bhagavan! A AnaMda zramaNopAsaka (zraddhAdimAM AgaLa vadhate vadhato (bhaviSyamAM gharabAra tajI) ApanI pAse muMDa thaI sAdhu banaze?" bhagavAne kahyuM, "nA, e vAta nahi bane." paNa he. gautama ! AnaMda zramaNopAsaka ghaNuM varSo sudhI zramaNapAsakane dharma pALIne saudharmakalpamAM aruNAbha nAmanA vimAnamAM dIrghajIvI deva thaze." [62] tyArabAda bhagavAna mahAvIra vakhata thaye (vANijyagrAmathI nIkaLI) bahAranA pradezamAM cAlyA gayA. [63] zrama pAsaka AnaMda tathA tenI strI zivanaMdA paNa zrAvakadharma pALatAM tathA jaina sAdhuone bhikSAdi ApatAM rahevA lAgyAM. [64-65] ema karatAM karatAM ane aNuvratama guNavrata pALatAM, deSa vageremAMthI viramatAM, judA judA tyAganA niyama anusaratAM, ane pauSadhavratanA upavAsothI AtmAne barAbara keLavatAM keLavatAM AnaMda zramaNopAsakanAM 14 varSa cAlyAM 1. Ro tibaddha rAdhe 2. kalpa eTale svarga. bAra kapamAM saudharmakalpa prathama che. vimAna eTale devabhuvana - devanuM nivAsthAna. vizeSa mATe juo A mALAnuM "tattvArthasUtra" pustaka, pR. 176 i. 3. mULa: "cAra popama varSa AyuSyavALo." gaNatarI bahAranI A poma" saMkhyAno hisAba samajavA mATe juo A mALAnuM "AcAradharma" pustaka, pA 158 (bIjI AvRtti). 4. ganapatra | 5. mULa: zIlavata. 6. e pA. 20 nedha 1. 7. kayArathAna ! 8. mULamAM "bhAvita (vAsita) karatAM" ema che. ma- 2
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 bhagavAna mahAvIranA daza upAsako gayAM. paMdaramA varSane vacagALe ekavAra madhyarAtre jAgaraNa karI te dharmaciMtanamAM beThA hatA, tevAmAM tene A pramANe vicAra Avyo - huM A vANijyagrAmamAM ghaNA lokone pUchavAnuM sthAna chuM, salAhakAra chuM, ane mArA kuTuMbane paNa AdhAra chuM. A vikSepane lIdhe huM bhagavAna mahAvIra pAse svIkArelI dharmasAdhanA pramANe barAbara vatI zakatuM nathI. tethI, AvatI kAle sUrya UgatAM, mArAM kuTuMbIone bhajananuM nimaMtraNa ApIne bhegAM karI, temanI samakSa mArA meTA putrane A badhe bhAra soMpuM; ane pachI putranI tathA te saunI rajA laI, kallAka parAmAM tyAM jAuM, ane (amArA) jJAtRvaMzIonA mahelAmAM AvelI (amArI) pauSadhazALAne joI-tapAsI, temAM rahuM; ane bhagavAna mahAvIre prarUpelA dharmamArgane anusaruM. e ja mAre mATe hitakara kahevAya." Avo vicAra karI, AnaMde bIje divase vahANuM vAye, bhajananuM nimaMtraNa ApI pitAnAM sagAMsaMbaMdhIne teDAvyAM; ane puSkaLa bhejanasAmagrI taiyAra karAvIne, temanI sAthe bhojana karyuM. tyAra bAda teNe te sau sagAM-svajananuM phUlahAra 1. putrarattAvarattakAlasamayaMsi / 2. asthira che. 3. mULa: dharmakazakti 4. jJAtRvuM ! 5. pauSadhavata dhAraNa karIne rahevA mATenuM alaga makAna. 6. mahAvIra bhagavAnanI pAse jANelI dharma prajJami, tene svIkArIne ) rahuM 3ipa
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. mAnat vagerethI saMmAna karI, temanI samakSa potAnA jyeSTha putrane belAvyo, ane kahyuM - "he putra! huM A vANijyagrAmamAM ghaNA lokone pUchavAnuM sthAna chuM, salAhakAra chuM, ane kuTuMbane paNa AdhAra che. A vikSepane lIdhe huM bhagavAna mahAvIra pAsethI jANelA dharmamAgane barAbara anusarI zakato nathI. tethI meM e vicAra karyo che ke, mArAM A badhAM kuTuMbIo samakSa tane badhe bhAra soMpI, saunI rajA laI kallAka parAmAM jaI, tyAM jJAtRvaMzI kSatrinA mahollAmAM AvelI pauSadhazALAmAM rahuM, ane bhagavAna mahAvIra pAsethI jANelA dharmamArgane anusaruM." [66] putre AnaMdagRhapatinI A vAta vinayapUrvaka kabUla rAkhI. [6] eTale pachI AnaMda zramaNopAsake sau sagAMsaMbaMdhIne kahyuM, "he devAnupriye ! huM mArA putrane kuTuMbane badho bhAra soMpu chuM. mATe havethI ke mane kazI bAbatamAM pUchaze nahi, ke mArI salAha mAgaze nahi; tema ja ( kauTuMbika prasaMgee mane AvanAra gaNI) mAre mATe khAnapAna vagere kAMI taiyAra karAvaze nahIM." [68] - tyAra pachI AnaMda zramaNopAsaka jyeSTha putra tathA mitra, jJAti, svajana-saMbaMdhI vagerenI rajA laI pitAne gherathI nIkaLI, vANijyagrAmamAMthI bahAra AvyuM tathA kellAka parAmAM jaI, tyAM jJAtRvaMzI kSatriyanA mahellAmAM AvelI pauSadhazALAmAM AvyuM. pachI te makAnane vALI jhADI, luchI-pUchI, maLa-mUtranAM sthAne barAbara
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake tapAsI, dAbhane sAthare besI, pauSadhopavAsa karato, zramaNabhagavAna mahAvIre prarUpelA dharmamArgane anusarate tyAM rahevA lAge. [69] [dharmasAdhanAmAM upAsaka tathA sAdhune vrata-tapanA viziSTa niyamarUpI "pratimAo svIkAravAnI hoya che. upAsakanI pratimAo sAdhunI pratimAo karatAM judI hoya che tathA sAdhupaNAnI pUrvataiyArIrUpa ja hoya che. tevI agiyAra pratimAo hoya che. te nIce pramANe - 1. "darzana pratima": arthAt sAcA dharmamArga upara zraddhA karavArUpI samyatvane, AgaLa (pAna 23 upara) jaNAvelA pAMca aticAromAMthI eka paNa lAgavA dIdhA sivAya eka mAsa sudhI barAbara pALavuM te. 2. "vrata pratimA : arthAt pite svIkArelAM pAMce aNuvratone AgaLa (pAna 24 I. upara) jaNAvelA aticArAmAMthI eka paNa lAgavA dIdhA sivAya be mAsa sudhI barAbara pALavAM te. 3. "sAmAyika pratimA": arthAt AgaLa (pAna 20 upara) jaNAvela sAmAyika nAmanA vratane (pA. 28 upara jaNAvelA) pAMca aticAramAMthI eke aticAra lAgavA dIdhA sivAya traNa mAsa sudhI barAbara pALavuM te. 1. vaghAra-pAlava ( 3ghara-grastrA ) arthAta maLamUtra tyAgavAM te potAne upagamAM levAnA ke I sthaLane pahelethI joI tapAsI levAno hetu jIvajatunI hiMsA na thAya te che. 2. mAro che !
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda 4. "paSadha pratimA : arthAt AgaLa (pA. 21 upara) jaNAvela pauSadhepavAsa vratane (pA. 29 upara jaNAvelA) pAMca aticAramAMthI eke aticAra lAgavA dIdhA sivAya cAra mAsa sudhI barAbara pALavuM te. 5. "kAyotsarga pratimA " arthAt (daramahine be AThama, be caudaza ane pUnama tathA amAsanA divase AkhI rAta) kAyA - zarIranI paravA tyAgIne (utsarga), nizcaLatApUrvaka UbhA rahI, maunapaNe jinanuM dhyAna karavuM, snAna na karavuM, rAtre bhejana na karavuM, divase sarvathA brahmacarya pALavuM, rAtre maryAdita brahmacarya pALavuM, pitAnA dezanuM nirIkSaNa karavuM, ane kAchaDI na khesavI,-e pramANenuM vrata pAMca mahinA sudhI barAbara pALavuM te. 6. "abrahmavarjana pratimA : arthAt zRMgArane tyAga kare, strIsaMbaMdhane tyAga kare, ane strI sAthe ati prasaMga na kare, e pramANenuM vrata cha mAsa sudhI barAbara pALavuM te. 7. "sacitta-AhAra-vajana pratimA': arthAt sajIva vastu na khAvAne niyama sAta mahinA barAbara pALave te. 8. "svayaM-AraMbha-varjana pratimA " arthAt kazI sapApa pravRtti jAte na karavAne niyama ATha mahinA barAbara pALave te. 9 "bhUtaka-pregya-AraMbhavarjana pratimA ": arthAt nokara-cAkara dvArA paNa pitAne nimitte koI paNa sapApa 1. arthAta mahine je che rAta AkhI dhyAnamAM kADhavAnI che te bAda karatAM bAkInI rAtoe.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsaka pravRtti na karAvavAne niyama nava mahinA barAbara pALave te. 10. "udiSTa-bhakta-vajana pratimA': arthAta pitAne udezIne karelA khAnapAna vagere padArthone upayoga na karavAne ane muMDa rahevAne ke mAtra eTalI rAkhavAne niyama daza mahinA barAbara pALa te. 11. "zramaNabhUta pratimA': arthAt zramaNa-sAdhune ja AcAra agiyAra mahinA barAbara pALa te.1 AgaLanI dareka pratimA vakhate pAchalI dareka pratimA cAlu rahelI ja gaNavAnI hoya che.] AnaMde upAsaka mATenI e agiyAra pratimAone eka pachI eka svIkAra karyo, ane te darekane zAstra (sUtro anusAra, AcAra (ka95) anusAra, mAga anusAra, tathA jevI hoya tevI barAbara pALI, zeAbhAvI, pAra karI, (pUrI thayelI) jAhera karI, ane samApta karI. [70-1] 1. A badhI pratimAo pUrI karatAM barAbara sADA pAMca varSa thAya. upara 16mA phakarAmAM jaNAvyA pramANe upAsaka tarIke AnaMde sADAcoda varSa gALyA pachI A pratimAo svIkArI hatI ane 20 varSa thatAM te gujarI gayo ha; arthAt A sADA pAMca varSa pratimAnAM pUrAM thatAM ja te mRtyu pAmyuM hatuM. pratimAo daramyAna kula 1713 upavAsa thAya, ane 268 pAraNuM thAya. pratimAo pUrI thatAM kaI ghera pAcho phare, kaI sAdhupaNAnI dIkSA ja laI le, athavA keI annapAnane tyAga karI mRtyu svIkAre. 2. virA 3. mArA !
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1AnaMda . paraMtu AvA uttama, vipula, yatnamaya ane gADha tapakarmathI AnaMda zramaNe pAsaka zuSka, kRza ane hADapiMjara jevo thaI gayo. [72]. AvI dazAmAM eka vakhata rAte ciMtana karatAM tene e vicAra AvyuM ke, A bhAre tapakarmathI huM hADapiMjara jevuM thaI gayuM chuM. te paNa haju mArAmAM UThavAnI zakti (utsAha), karma karavAnI zakti, baLa, vIrya, sAhasa, parAkrama, zraddhA, dhRti ane saMvega che; te, jyAM sudhI te badhAM mArAmAM kAcama che, tathA jyAM sudhI mArA dharmAcArya dharmopadezaka zramaNabhagavAna mahAvIra paNa hayAta che, tyAM sudhImAM huM aMtima tathA maratA sudhInuM (annapAna cheDI samAdhistha rahevAnuM) saMlekhanA vrata kAle savAre sUryodaya thatAM svIkAruM; ane khAvuM-pIvuM tajI daI metanI paravA cheDI, mAruM chelluM jIvana pUruM karuM. A vicAra karI, teNe bIje divase sUryodaya thatAM apazcima-maraNAMtika-saMlekhanA vrata svIkAryuM, ane khAnapAna tajI dIdhuM. [73] e sthitimAM rahetAM rahetAM, tenA A zubha adhyavasAyathI, tenuM zubha pariNAma thatAM, tathA tenI cittavRttio 1. dhamAtA - nasonAM gUMcaLAMthI chavAI gayelo. 2. puruSAra . 3. apazcima-maraNAMti saMvanA ! 4. vADha maLavaLamALa . jIvana-maraNa sarakhAM gaNI raheto. pa. mULa: jerA saphaTikanI najIka raMgIna vastu AvatAM jema tenAmAM tevA raMgane pheraphAra thAya che, tema pote bAMdhelAM vividha zubhAzubha karmonA sAnnidhyathI AtmAmAM thayelA pheraphAranuM nAma lezyA.
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 40 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake zuddha thatAM, tene "avadhi" nAmanuM jJAna utpanna thayuM. tethI te pUrva, pazcima ane dakSiNa dizAmAM pAMcase lejanA sudhInA lavaNasamudranA kSetrane ahI rahyo rahyo ja joI tathA jANI zakavA lAgyA ane uttaramAM cullahimavata varSadhara parvata sudhI, upara saudharma ka5 sudhI, tathA nIce ratnaprabhA pRthvImAMnA leluccaya naraka sudhInA pradezane jovA tathA jANavA lAgyA. [74] 1 idriya ane mananI madadathI thatAM matijJAna (pratyakSa) ane zrutajJAna (zAstravAkyathI thatuM jJAna) e be uparAMta jainazAstra idriya tathA mananI madada sivAya phakta AtmAnI yogyatAnA baLathI utpanna thatAM bIjAM traNa jJAna paNa mAne che. avadhijJAna temAnuM eka che. tenAthI dUra rahelAM mUrta dravyonuM jJAna thaI zake che. joke te jJAna kevaLajJAnanI peThe te padArthonAM samagra pariNAmo na ja jANI zake. vigata mATe juo A mALAnuM "tatvArtha sUtra" a0 1, 220 23 40. 2. jemAM ApaNo deza Ave che te jaMbudvIpa thALI jevo che. tenI cAre tarapha baMgaDIne AkAre vaLa samudra Avela che. jabudvIpamAM sAta kSetre - "varSa" che. cheka dakSiNe bharatakSetra che; tene tenI uparanA haimavata kSetrathI himavaMta parvata juduM paDe che. e himavatane ahIM sula himavaMta kahyo che. judAM judAM kSetra athavA varSane judA pADato parvata varSadhara kahevAya che. devAnA cAra samUha ke jAti che. temAMne cothA varga vaimAnikano che. te vaimAnikomAM paNa prathama bAra vage bAra judAM judAM svarga mAM (15) rahe che. saudharma temAMnuM prathama che. alokamAM sAta naraka bhUmio AvelI che. ratnaprabhA temanI prathama che. A badhI kaviSayaka janamAnyatA mATe juo A mALAnuM "tatvArtha sUtra" pustaka, a0 3 vagere.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda e vakhate pharatA pharatA zramaNabhagavAna mahAvIra vANijyagrAmamAM tyAM AvI pahoMcyA, ane tyAMnA dUIpalAsaya cityamAM UtaryA. temanI sAthe temanA moTA ziSya IMdrabhUti paNa hatA. te sAta hAtha UMcA, vistAra ane UMcAImAM barAbara pramANasara zarIrAkRtivALA, hADakAMnA ati majabUta sAMdhAvALA, senAnA kaTakAnI rekhA tathA padmakesara samAna gaura, ugra tapavALA, jhaLahaLatA tapavALA, bALI nAkhe tevA tapa vALA, ghera tapavALA, mahA tapavALA, ghora brahmacaryamAM rahevAnA svabhAvavALA, ane zarIranA saMskArone tajanArA hatA. zarIramAM samAyelI hovAthI nAnI banelI paraMtu aneka jana sudhInA padArthone bALI nAkhe tevI vipula teje jvAlArUpI divya zakti tapa vaDe temaNe prApta karI hatI. te niraMtara (cha TaMkanA) babbe upavAsa ryA karatA hatA. Ama tapa ane saMyama vaDe te AtmAne keLavyA karatA hatA. [75-6] 1. "mavatustra-"--vALA. paryakAsane bese tyAre baMne DhIMcaNa vaccenuM aMtara, AsananuM ane lalATanA uparanA bhAganuM aMtara, jamaNe khabho ane DAbA DhIMcaNanuM aMtara, tathA DAbA khabhA ane jamaNa DhIMcaNanuM aMtara-e cAra "astri' sarakhAM thAya, te te zarIra samacaturastrI kahevAya --ema paNa artha thAya che, 2. vajha-kRSama-rAjya-saMlhananA saMhanana eTale hADakAMnI racanA - sAMdho. dareka sAthe prathama markaTabaMdhanI jema AMkaDA bhIDAvyA hoya (nArAca), pachI tenA upara cAmaDIno majabUta pATe heca (trakAma che ane pachI tenA para hADakAMnI khIlI (vaja) hoya. 3. jana-juvA-navASa | 4, 3rArIre ! 5. " te zyA '. 6. upavAsanA samayanI AgaLa eka ane pAchaLa eka TaMka paNa tajavAnI hoya che.
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake pitAnA cha TaMkanA upavAsanA pAraNAne divase te gautama pahelA paheramAM svAdhyAya karatA, bIjA paheramAM dhyAna karatA, trIje pahere tvarA-capaLatA ane saMbhrAMti vinA sthiratAthI muhapattI, pAtra, ane vastra (jaMtu na rahe tema) bArIkAIthI joI letA, ane pachI bhagavAnanI anumati laI potAnA upavAsanA pAraNa mATe vANijyagrAmamAM UMcanIca-madhyama kuLomAM gheragherathI DI DI bhikSA bhegI karavA arthe jatA. [77] eka vakhata e pramANe bhagavAnanI AjJA laI, KIpalAsaya caityamAMthI nIkaLI, iMdrabhUti gautama haLanI laMbAI jeTalA mArgane AgaLa joIjoIne jIvajaMtunI hiMsA na thAya tema cAlatA*, acapaLa bhAve bhikSA mATe vANijyagrAmamAM pharavA lAgyA. [78] 1. mULa : vauSI = divasa athavA rAtano cotho bhAga. bhikSune badhAM kAryo pIrubI pramANe karavAnAM hoya che. sUryanA taDakAmAM UbhA rahI chAyAnI laMbAI uparathI te samaya mApavAno hovAthI tene "pauruSI' kahe che. vigata mATe juo A mALAnuM "aMtima upadeza" pustaka a0 21nuM TippaNu 1. 2. gharamudrAna - eka gherathI badhI bhikSA na levI, paNa ghaNuM gharamAMthI DI DI meLavavI te. 3. mULa: kuttarapaTiyA ! bauddhomAM paNa gunAmarUM pati ("suranipAta," pravrajyA sUtra) tema ja vaidika paraMparAmAM paNa saMnyAsIne mATe suoNdavA evo prayoga che. 4. A vidhine jenaparibhASAmAM "Isamiti" kahe che. dherImArge sAvadhAnatApUrvaka koI ja tune kaleza na thAya tema cAlavuM te "Isamiti" kahevAya. samiti eTale vivejyukta samyak pravRtti ahIM paNa mULamAM pharthi hemALe evo zabda che.
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. Ana pachI jevI maLI tevI tathA grahaNa karavA ceAgya evI nirdoSa, jIvajaM turahita bhikSA laI ne pAchA pharatAM, kallAka saniveza pAsethI te jatA hatA, tyAre temaNe bahu leAkeAne mATe ema sAMbhaLyuM ke, 'bhagavAna mahAvIranA zramaNeApAsaka AnaMde pauSadhazALAmAM ( maratA lagI annapAna tajavArUpI) apazcima-mAraNAMtika-salekhanA vrata svIkAryuM che. [79] gautamane te sAMbhaLI, Ana Mdane maLavAnA vicAra thayA. eTale te pauSadhazALAmAM AnaMda pAse AvyA. [80] gautamane AvatA joI, haSa ane ullAsabharyo thaI AnaMde temane vaMdana ane namaskAra karyA; tathA kahyuM, " huM bhagavan ! huM A ugra tapane lIdhe ApanI pAse AvI, traNavAra mastaka namAvI, ApanA caraNane namana karavAne azakta chuM. paraMtu he bhagavana! Apa jo irAdApUrvaka ahIM mArI pAse Ave, te huM Apane mAthAthI vaMdana ane namana karI zakuM. " [81] gautama AnaMdanI pAse gayA, eTale AnaMde temanA caraNamAM mAthu' mUkI traNa vAra vaMdana-namaskAra karyo. pachI teNe vAtavAtamAM pUchyuM, ' huM bhagavana ! gharamAM rahetA gRhasthane avadhijJAna thAya kharuM? ' 1 mahAvakhata mumma - yayAvayAM muz / arthAt bhikSAmAM nirdoSa ane nirjIva je maLe te levAnuM heAya; svAdu-asvAdu vagerenI pasaMdagI karavAnI na hoya. mULamAM e bhikSA meLavavAnI paddhati vagere '- patnattImAM vaLyuM che te pramANe samajI levAnuM kahyuM che. arthAt 'vivAha pannattI ' eTale ke 'bhagavatIsUtra' nAmanA pAMcamA aMgamAM jaNAvyA pramANe. (pA. 368, 371 ) 2. ithaMkAreNa abhiyogena ( ityakAreNa abhiogeNaM )
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsako gautame kahyuM, "hA, thAya." AnaMde kahyuM: "huM gRhastha hoI, gharamAM rahetA hovA chatAM, mane paNa avadhijJAna thayuM che, ane ahIM rahyo rahyo pUrva, pazcima ane dakSiNamAM pAMcase jana sudhInA lavaNasamudranA kSetrane, uttaramAM cullahimavaMta varSadhara parvata sudhI, upara saudharma ka5 sudhI, ane nIce ratnaprabhAmAMnA luccaya naraka sudhInA kSetrane joI tathA jANe zakuM - gautama belyA, "gRhasthane avadhijJAna to thAya che, paNa ATaluM moTuM thaI zakatuM nathI. mATe he AnaMda! tuM tArI bhUla svIkAra ane tenuM prAyazcitta kara!" [4] AnaMde kahyuM -"he bhagavana ! je vastu sAcI hoya, tathyarUpa hoya, ane sadbhuta hoya, te badala paNa jina siddhAMtamAM prAyazcitta karavuM paDe? je na karavuM paDe, te pachI tamAre ja A bAbatamAM (AvuM mane kahevA badala) kharI rIte prAyazcitta karavuM paDe tema che. mATe tame ja prAyazcitta kare." [85] A sAMbhaLI gautama zaMkti thaIne bhagavAna pAse AvyA. tyAM AvI, (prathama te, AcAra pramANe) bhagavAnathI bahu dUra nahIM, ane bahu pAse nahIM ema UbhA rahIne, potAne mArgamAM jatAM AvatAM thayelA doSa yAda karI gayA, 1. mULaH navarane arthAta jinapravacana - jine upadezele zAstra siddhAMta. 2. mULamAM "zaMkA, kAMkSA ane vicikatsA karatA" - ema che. jue pAne 23. WWW
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. AnaMda ane bhikSAmAM thayelA dezanuM prAyazcitta karyuM. pachI pote ANeluM khAnapAna bhagavAnane batAvyuM. e badhe vidhi pUrA thaI rahyA bAda bhagavAnane vaMdana-namaskAra karI, temaNe pUchyuM, gRhasthane ATaluM moTuM avadhijJAna thAya ke nahIM e bAbatamAM mAre ane AnaMdane matabheda thayo che. te be TuM kahete heI, prAyazcitta levAne pAtra che, ema huM mAnuM chuM. paraMtu te potAne sAcuM kahete jaNAvI, mAre cheTuM kahevA badala prAyazcitta levuM joIe ema kahe che. te AnaMda prAyazcitta levuM joIe ke mAre ?" bhagavAne kahyuM: "he gautama! AnaMdanuM kahevuM sAcuM che; mATe tAre ja prAyazcitta levuM joIe. mATe tuM A bAbatamAM AnaMda zramaNopAsakanI kSamA mAgI Ava." [6] iMdrabhUti gautama turata AnaMdanI pauSadhazALAmAM gayA, ane pote kahelI beTI vAta badala mAphI mAgI. [7] * tyArabAda zramaNabhagavAna mahAvIra vakhata thaye vANijya-grAmamAMthI nIkaLI, bahAranA pradezamAM viharavA lAgyA. zramaNopAsaka AnaMdara A pramANe ghaNAM zIlavrata vagere dvArA potAnA AtmAne zuddha karI, vIsa varSa sudhI zramaNopAsakapaNuM pALI, te daramyAna agiyAre upAsaka 1, Ama, thayelA doSe yAda karI javA, ane temanI kabUlAta karIne prAyazcitta svIkAravuM, -e be kriyAo pratikramaNa ane AlocanA kahevAya che. te kriyAo raja niyamita karavAnI hoya che; tema ja AvI bahAra javAAvavA vagerenI kriyA pUrI thaye divasa daramyAna paNa karavAnI hoya che. 2. juo pustakane aMte Tipaga naM. 8. WWW
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ che bhagavAna mahAvIranA daza upAsake pratimAo rUDI pare zarIra vaDe AcarI, tyAra bAda eka mahinA sudhInI mAraNAMtika lekhanAnA sATha TaMka upavAsa vaDe potAnI jAtane tAvI, dezanI kabUlAta tathA prAyazcitta paravArI, samAdhipUrvaka e mahinAne aMte maraNa pAme; ane saudharmaka95mAM IzAna khUNe AvelA aruNa vimAnamAM deva thayA. tyAM tenuM AyuSya cAra palyopama varSanuM che. tyAMthI te mahAvidehavAsa pAmI, siddha buddha ane mukta thaze. [88-90) kAmadeva Arya sudharmA kahe che - caMpA nAme nagarImAM jitazatru nAme rAjA rAjya karato hato. tyAM kAmadeva nAme gRhastha tenI bhadrA nAme bhAya sAthe raheto hato. tenI pAse cha karoDa (pAlI jeTaluM) sonuM nidhi tarIke saMgharAmAM hatuM; cha karoDa vyAje, ane 1 jhUmittA-pitam kSoNaM kRtvA / 2. zAstramANe-arthAta kALa- mRtyuno = saMlekhanano mAsa. 3. palyopama varSa nA artha mATe juo pustakane aMte TippaNa naM. 9. 4. A kALamAM A kSetrathI koI sIdhA mukta thaI zaktA nathI. mAtra mahAvideha kSetramAMthI mukti pAmI zakAya che. mATe prathama tyAM janma levo paDe che. e jene mAnyatA mATe juo puratakane aMte TippaNa naM. 10, 5. juo pA. 6, noMdha 1.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. kAmadeva cha karoDa gharanA vAparamAM hatuM. uparAMta dasa hajAra gAyane eka evA cha vra hatA. [2] eka vakhata zramaNa bhagavAna mahAvIra pharatA pharatA te nagarImAM AvyA ane tyAMnA pUrNabhadra caityamAM UtaryA. temane AvelA jANI, rAjA jitazatru tema ja prajAjane temane vaMdavA-pUjavA, darzana karavA, artha pUchavA, prazna pUchavA, dIkSA levA, zrAvakanAM vrata levA, bhaktinA rAgathI ke AcAra mAnI, temanI pAse AvyAM. kAmadeva paNa temane vaMdana-namaskAra karavA gayo. [2] bhagavAne tyAM bhegI thayelI mATI pariSadane dharmakathA kahI - eka vAra tUTayA pachI jIvanaderI pharI sAMdhI zakAtI nathI. mATe jyAM sudhI AyuSya che, tyAM sudhI pramAdane tyAga karI, kalyANanA mArgane anusaro. pramAda, hiMsA ane asaMyamamAM juvAnI vitADayA pachI, ghaDapaNa AvIne UbhuM raheze. te vakhate kaze upAya thaI zakaze nahIM; paNa pote ja pADelA bAkAmAM sapaDAyelA ceranI peThe karelAM karmonuM phaLa bhegavavuM ja paDaze. kAraNa ke, karelAM karmo A loka tema ja paralokamAM bhegavyA vinA koIne chUTake nathI. "AyuSya daramyAna manuSya, dhanane sukhane hetu mAnI, aneka pApo karI, tathA aneka vaira bAMdhIne paNa tene bheguM karyA kare che. paraMtu juo ! mRtyu bAda tene pAchaLa mUkIne teone potAnAM karmaphaLa bhegavavA narakamAM javuM paDe che! dhana A lekamAM ja karmaphaLamAMthI bacAvI zakatuM nathI, te paralekanI to vAta ja zI ?
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsakA " sasArI manuSya peAtAnAM mAnelAM strI-putrAddhi arthe ( peAtAne arthe,) tema ja anene arthe pApakarmo kare che, paraMtu te badhAM sagAMsaMbaMdhI pApakarmanuM phaLa bhAgavatI vakhate apaNuM dAkhavavA AvatAM nathI. Ama heAvA chatAM anaMta mAhathI mUDha banelAM manuSyA, dIvA elavAI gayeA hAya ane mArga dekhI na zakAya tema, nyAyayukta mArga dekhavA chatAM dekhI zakatAM nathI, e kevuM Azcaya che! evAM gADha mAhinidrAmAM paDelAM manuSyeAnI vacce tarata-buddhivALA vivekI puruSe jAgrata rahevuM, tathA kazAnA vizvAsa na karavA. kAraNa ke, kALa niya che ane zarIra akhaLa che. soMsAramAM je kAMi che tene pAzarUpa samajI, mumukSue sAvacetIthI pagalAM mAMDavAM. 66 C 'ALasu zAzvatavAdI kalpanA karyA kare che ke, pahelAM na sadhAyuM te pachI sadhAze, ' paNa ema karatAM kAmabheAgeAmAM ja jIvana pUruM thaI javA Ave che ane AyuSya kSINa thatAM zarIra tUTavA mAMDe che. te vakhate kazuM karI zakAya tema rahetuM nathI, ane e mUDha manuSyane pastAvAvArA Ave che. viveka jaladI prApta karI zakAtA nathI; ane vAravAra leAbhAvatA bhegA bhAgavanAramAM maDhatA ANI vadhAre prabaLa banatA jAya che. mATe yatnapUrvaka kAmabheAgAmAMthI manane rokI, temane tyAga karI, loko pratye samadazI anI, apramattapaNe AtmAnuM rakSaNa karatA vicaravuM. keLavAyele ane akhtaravALA gheADA jema svecchAcAranA tyAga karI, peAtAnA savAranI marajI mujaba cAlavAthI raNasaMgrAmamAMthI
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. kAmadeva sahIsalAmata pAchA AvI zake che, tema prathama avasthAmAM svachaMdIpaNe vartavAnuM tajI, tathA gurunI AjJAmAM rahI, apramattapaNe kAmagamAMthI potAnuM rakSaNa karanAre manuSya sahIsalAmatIthI mokSa prApta karI zake che. alabatta, mohaguNa sAme satata jhajhI vAraMvAra vijaya meLavanAra zramaNane aneka pratikULa sparzI veThavA paDe che, paNa tethI khinna thayA vinA, te pitAnA prayatnamAM acala rahe. saMskArahIna, turacha tathA rAga ane dveSathI paravaza evA bIjA vAdIonAM adhamAcaraNathI DAmADoLa thaI javAne badale, temanI viparItatA samajatA mumukSue kAma, krodha, lobha, mAyA ane ahaMkArane tyAga karI, (jJAnAdi) guNenI IcchA karatA vicaravuM, ema huM bhagavAnanuM pravacana sAMbhaLI kAmadeve paNa AnaMda upAsakanI peThe huSTa, tRpta, ane prasanna thaI bhagavAna pAsethI bAra prakArane gRhastha dharma svIkAryo. tyAra bAda bhagavAna mahAvIra vakhata thaye caMpAmAMthI nIkaLI, bahAranA pradezamAM cAlyA gayA. ane zramaNopAsaka kAmadeva zrAvakadharma pALate tathA jaina sAdhune bhikSAdi ApatA rahevA lAgyo. 1, uttarAdhyayana sUtra, adhya0 4. 2. A badhuM mULamAM AnaMda upAsakanI jema ja samajI levAnuM kahyuM che. eTale kAM devanI sAthe tenI bhAryA bhadrAdevIe paNa zrAvakadharma svIkAryo haze, ema samajI levuM joIe.
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake ema karatAM karatAM ane aNuvrata guNavrata pALatAM, ane judA judA tyAganA niyamo anusaratAM, kAmadeva zrAvakanAM 14 varSa cAlyAM gayAM. pachI paMdaramA varSane vacagALe teNe paNa mahAvIra bhagavAna pAsethI jANelA dharmamArgane jhaMjhaTa vinA barAbara anusarI zakAya te mATe potAnA moTA putrane badhAM jJAti-svajananI rUbarUmAM badhe vyavahArabhAra seMpI dIdhe; ane pachI pASadhazALAmAM pASadhopavAsa karate, zramaNabhagavAna mahAvIre prarUpelA dharmamAgane anusaratA rahevA lAge. [2] tyAM eka vakhata madhyarAtrIe kAmadeva zramaNopAsakanI pAse eka mAyAvI ane khoTI dhAraNAvALe deva, kAmadevane tenA dhyAnamAMthI calita karavA mATe pizAcanuM rUpa laI, 1 mithyAdA: 2 tene vAra-%= vigatavAra varNana A pramANe mULamAM che :-- tenuM mAthuM Dhorane khANa mUkavAnA TopalA jevuM hatuM (-uvAcaka7 ); tenA vALa DAMgaranA aDyiA jevA (aa-) tathA bhUkharA raMganA hatA (pa)te lalATa (niyA) moTA ghaDA nA lADA jevuM hatuM 3rA vAma che), te bhamaro (kumAra) kha kelI muj ) phugAla pUchanA vALa je rI vikRta tathA bIhAmaNI dekhI hatI; tenA DoLA bahAra nIkaLelA hatA; kAna sUpaDA jevA hatA gudAra ; tenI nAsikA gheTAnI nAsikA jevI ane tenAM be nasakorAM elA-cUlA jevAM (1 ) paDoLa hatAM, tenI dADhI gheDAnA pUchaDA jevI hatI. ATha UMTa jevA labaratA hatA; dAMta haLapANI jevA (4) hatA; jIbha sUpaDA jevI pahelI hatI; te haDapacI ( hRgar) haLanA hAthA jevI (mAI jevI - dRDha rAsa) hatI; kaDhAI jevA tenA gAla (vArji) khADAvALA beThelA (puTTa), phIkA, karkaza, ane moTA hatA; mRdaMga jevA tenA khabhA hatA; moTA puranagaranA kamADa jevuM tenuM vakSasthaLa hatuM, tenA be bAhu UbhI kAThIo jevA hatA; tenA paMjA (mahatyA) nizAtarA jevA (ninAvAhALa)
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. kAmadeva astrAnI dhAravALI ughADI talavAra sAthe Avyo. [3] te vakhate tene DhIMcaNa gADA pAchaLa labaDatA DImAnI peThe eka bIjA sAthe TIcAtA hatA; tenI bhamaro krodhamAM kheMcAI vAMkI vaLelI hatI; tenI jIbha phATelA meMmAMthI bahAra nIkaLelI hatI; kustImAM paDakAra karatI veLA pachADe che tema te hAtha upara hAtha pachADate hate, garjanAo karatuM hatuM ane bhayaMkara utkaTa hAsya karato hato. teNe gussAthI tapI jaI, roSa, krodha ane rIsathI dhamadhamI jaI hatA; nI AMgaLIo uparavaTaNA jevI hatI; tenA nakha chIpalIe jevaDA hatA; tenI chAtI uparanI DIMTaDIo hajAmanI kothaLIo (navaya-vAya) jevI hatI; tenuM peTa leDhAnI keDI jevuM goLa hatuM; pANInA kUDA jevI (vALa ) tenI dUkI hatI; sIMkA jevI labaDatI tenI gulvedriya hatI; kivanAM phaLa bharelA thelA jevA ( pu3) be vRSaNa hatAM, tenA be sAthaLa be keDIo jevA hatA; ane vRkSanA gucachA (gu) jevA tathA beDoLa (kujhakyuriTAjuM) tenA DhIMcaNa hatA; tenI jAMgho sukI (ro) tatha, vALathI chavAyelI hatI; tenA be paganAM piAMcA dALa vATavAnA paththaranI zilA jevA hatA (mahI); ane paganI AMgaLIe te zilAnA uparavaTanuM jevI hatI (jharI ToDha); ane te AMgaLIonA nakha chIpalInA puTa jevA hatA. teNe kAciMDAnI mALA mAthe bAMdhI hatI; uMdaranI mALA AbhUSaNa tarIke ( be) paherI hatI; nALiyAnAM kuMDala paheryA hatAM; sApanI janera(ve ) karI hatI, tenA vALa e varNa nA hatA. [4] 1. te talavAra nIlakamaLa, pADAnuM zIMgaDuM, ke aLasInA phUla jevA bhUrA raMganI hatI. 2. sahamadahuM - gADuM UlaLI na jAya te mATe pAchaLa rakhAtuM DImacuM. gADuM cAlavAnuM thAya tyAre tene doraDA vaDe bAMdhI pAchaLa labaDatu-TacAtuM rAkhavAmAM Ave che. 3. milImIyamALa |
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsa 1 : kAmadevane kahyuM :~ mAtane hAthe karIne icchanArA, adhamAdhamara lakSaNavALA, huM caudaziyA zrAvakaDA ! he lajajA, lakSmI, dhRti, ane prIti vagaranA ! tuM dharma-puNyasvarga-meAkSane tarasyA che; eTale tuM tArAM A zIla, vrata, niyaMtraNa, tyAga tathA pauSadhopavAsamAMthI cilata ke kSubdha thAya nahIM, tema ja temanA bhaMga kaiM parityAga kare nahIM; paraMtu tuM Aje A tArAM badhAM zIla vrata vagerene jo DI nahI hai, ke temanA bhaga nahI kare, te| A taravArathI tArA TukaDeTukaDA karI nAkhIza, ane ema nivArI na zakAya evA du:khathI paravazapaNe pIDita thaI pa tuM kALe ja marI jaI za ! " [5] 22 para te pizAcarUpadhArI deve Ama kahevA chatAM, kAmadeva bhInyA nahIM, vAsyeA nahI, udvega pAmyA nahIM, calita thayA nahIM, ke AkuLavyAkuLa thai gayeA nahIM; paraMtu mauna dhAraNa karI, peAtAnA dharmadhyAnamAM ja sthira rahyo. [6] e pizAce ema betraNa vAra kahevA chatAM kAmadeve jyAre kAMI ja gaNukAyuM" nahIM, tyAre bhavAM caDAvI, krodhanA mAryA te dhruva kAmadeva zramaNApAsakanA taravArathI TukaDeTukaDA karI nAkhavA pravRtta thaye. [979] 1. kAprAcita - keI jene nathI icchatuM tevuM karI tene vaheranArA 3. hoLa-puchaLa-vAliyA = puNya-pavitra evA te divasane abhaDAvanArA sUtaka lagADanArA ! 4. mULaH kAmanA, kAMkSA, piyAsAvALe che. 5. gaTTaTuTanalaTTa / 6. tiyiM miai nihAa sahaTTu : kapALamAM traNa karacalI paDe tema bhavAM caDAvI. meta; tenA prArthI = hAthe 2. sutaprAMta / caidazane divase janmI,
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. kAmadeva para paraMtu kAmadeve te maLatA aMgArAnA jevI asahya vedanA jarA paNa kSeAbha pAmyA vinA sahana karI lIdhI. [10] jyAre kAmadeva zramaNe pAsakane nigraMtha siddhAMtamAMthI calita ke kSubdha na karI zakAyA, tema ja tenuM ullaMghana na karAvI zakAyuM, tyAre te deva thAkIne pauSadhazALAmAMthI bahAra cAlyA gayA; ane pachI teNe peluM picAzarUpa tajI, eka meATA divya hAthInuM rUpa lIdhuM. [101 3 te hAthInAM sAta aMga pUrepUrAM hatAM; te sarakhA mAMsala hatA; samAna AkAranA hatA; pUre divase janmyA hoya tevA hatA; AgaLathI UMcA ane pAchaLanI bAjuthI nIcA hatA; tenI kUkha akarI jevI sAMkaDI hatI, paNa kAMdIlI na hatI; tenuM uttara, nIcalA hATha, ane sUMDha lAMmAM hatAM;4 tenA jaMtuzaLa khIlatI mallikAnI kaLI jevA vimaLa ane dhavaLa hatA; temanA upara seAnAnI kheALIe besADelI hatI; tenI saDhanI Taca vALelA dhanuSya jevA AkAranI hatI; kAcabA jevuM pUruM gALa tenuM pagaluM hatuM; tene vIsa nakha hatA, ane tenuM pUcha uN pramANuvaMta ane kharAbara lAgeluM hatuM. [101] 1 nitra thenuM pravacana ' - jainasiddhAMta. 2. cAra paga, sUMTha, pUchaDI, ane upastha. mULa = masA fi / TIkAkAra mUau jJAni tti artha kare che. paraMtu pAtapeAtAnI bhUmimAM ~~~ sthAne kharAkhara rahelAM sAte a'gavALe -eve paNa karAya. 6 3. maii / 4 11-sammorara-adharara / laMdara=gaNapatinI jema ? 5. mahA--mArjIna
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsakA 1 madamAM AvelA, meghanI peThe garajatA, ane mana tathA pavanane paNa TapI jatA vegavALA te divya hAthIe paNa kAmadevane zIlavatamAMthI calita karavA, sUDha vaDe pakaDyo, AkAzamAM UMce uchALye, peAtAnA tIkSNa -tUzaLe vaDe jhIlye, ane pachI jamIna upara nAkhI traNa vAra paga vaDe roLI nAkhyuM; paraMtu kAmadeva peAtAnA dhyAnamAMthI DagyA nahIM. [102-6] 4 tyAre thAkIne te deve pASadhazALAmAMthI bahAra jaI, hAthInuM rUpa tajI, eka meTA apUrva jherI sApanuM rUpa lIdhuM." [107] luhAranI dhamaNunI peThe phUMphADA mAratA, tathA atizaya tIvra caMDa rASavALA teNe paNu, kAmadevane calita karavA tenA zarIra upara saDasaDATa caDI jaI, peAtAnA pUMchaDI taraphanA bhAga vaDe tenA gaLA upara traNa vAra bharaDA dIdhA, ane pachI viSapUrNa tIkSNa dADhathI tenA haiyA upara DaMkha mAryAM. paraMtu kAmadeva peAtAnA dhyAnamAM sthira rahyo. [108-111] tyAre thAkIne te deva pauSadhazALAmAMthI bahAra nIkaLI gaye, ane tyAM teNe sApanuM rUpa tajI daI, peAtAnuM divya 1. gujaguNemAM / - 2. mULaH diya = alauki. 3, ugra ~~ caDa dhAra vizvavALA sApanuM, 4, tenuM meTuM zarIra meza tathA UMdara jevuM kALuM hatuM; tenI che jherIlI tathA dedhabharI hatI; mesanA DhagalA jeNe tenA prakAza hatA; tenI AMkha mahI jevI lAla hatI; tenA be bheA capaLatAthI Ama tema labakArA letI hatI; pRthvIdevInI veNI jevA tene AkAra hatA; tathA mATI-pahALI-vAMkIjaTila-kA-vikaTa evI phaNA mAMDavAmAM te hai!ziyAra hatA. [107]
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. kAmadeva deva rUpa dhAraNa karyuM. tenuM vakSasthaLa hAre vaDe zobhatuM hatuM, tathA daze dizAe tenA prakAzathI jhaLahaLI UThI hatI. te rUpa prAsAdika, darzanIya, manahara ane suMdara hatuM. teNe pAMca varNanAM ane kinAre ghUgharIovALAM vastra paheryA hatAM. [112). pachI te deve kAmadevanI pauSadhazALAmAM AvI, aMtarikSamAM UbhA rahI kAmadevane kahyuM: "he zramaNe pAsaka kAmadeva! tane dhanya che ! he devAnupriya ! meLavavAnuM badhuM tane maLI cUkayuM che, te kRtArtha che, tArAM badhAM zubhalakSaNe phaLIbhUta thayAM che, tathA manuSyajanma ane jIvananuM badhuM phaLa te barAbara prApta karyuM che, kAraNa ke, te jaina siddhAMtamAM A prakArane Adara-vizvAsa prApta karyo che. eka vAra deveMdra devarAja corAsI hajAra sAmAnika tathA bIjA paNa aneka deva-devIthI vIMTaLAIne IMdrAsana upara beThelo hato. te vakhate te ema che ke, jaMbudvIpamAM bhAratavarSamAM AvelI 1. " saMpUrNa 2. "kRtalakSaNa' 3. jana prakriyAmAM devonA iTa vagere 10 vage pADelA che. iMdra e vAmI che; trAyazcida deva maMtrI athavA purohitanuM kAma kare che; pariSa devo mitranuM kAma kare che; A narakSaka deva rakSake che; lokapale sarahadI rakSA kare che; anIka deve sainika - enAdhipatinuM kAma kare che; abhiyogya devo dAsanuM kAma kare che; diviSika deva aMtyaja jevA che; nagaravAsI ke dezavAsI jevA devo prakIrNa ka kahevAya che; ane AyuSa vageremAM jeo atranI samAna che (arthAt amAtya, pitA, guru AdinI mAphaka pUjya che, paraMtu jemanAmAM phakta idrava nathI ke te sAmAnika kahevAya che. juo A mALAnuM "tavArthasUtra' pustaka, pA. 164 (4-6).
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsakA caMpAnagarImAM kAmadeva zramaNeApAsaka pauSadhazALAmAM pauSadhavrata pALatA, brahmacarya dhAraNa karI, DhAlane sAthare rahele che; tene kAI deva, dAnava, ke gadha vagere jaina siddhAMtamAMthI caLAvI zake tema nathI. iMdranuM e vacana sahana na karatA, tenA melane aphaLa karavA tathA tane kSeAbha pamADavA huM ahIM' AnyA hatA. paratu iMdre kahyA mujabanI ja Rddhi tane kharAkhara prApta thayelI che. he devAnupriya ! huM mArA aparAdhanI vAraMvAra kSamA mAguM chuM. huM khIjI vAra Ave! aparAdha nahIM karuM." Ama kahI, page lAgI, te deva vAravAra kSamAM mAgatA, je dizAmAMthI AvyA hatA te dizAmAM cAlye gayA. [113] v 1 kAmadevazrAvake tyAra bAda peAtAne mAdhArahita thayelA jANI, peAtAnuM vrata zAstra anusAra, AcAra anusAra, mA anusAra tathA jevuM hAya tevuM barAbara pALyuM, zAbhALyuM ane cAlu rAkhyuM. [114] tevAmAM pharatA pharatA zramaNabhagavAna mahAvIra caMpAmAM AvIne pUrNabhadra caityamAM UtaryAM. temanA AvyAnA samAcAra sAMbhaLI, kAmadeve vicAyuM ke, bhagavAna mahAvIrane vaMdana-- namaskAra karI AvIne, tyAMthI pAchA pharyA bAda A pauSadha vrata pUruM karuM. Ama vicArI teNe bahAra javA ceAgya zuddha 1. 'nivasugam'kRti Tu ! have AvAM vizna e deva vagere taraphathI AvavAnAM nathI ema jANI. athavA * niviMdmapaNe '. ' 2. mULa: pratimA; jue AgaLa pAna 36 I. 3. vAvetArUM -- trAvayAni 1
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. kAmadeva vastro paheryA, tathA moTA manuSyasamUha sAthe te pitAne gherathI nIkaLI pUrNabhadra catya tarapha gaye. [115-6] - bhagavAne tyAM bhegI thayelI pariSadane ane kAmadeva zramaNe pAsakane dharmakathA kahI - lekane kAmarAgathI pIDita samajIne tathA pitAnA pUrva saMbaMdhane tyAga karIne, upazamayukta ane brahmacaryamAM sthita thayelA tyAgI ke gRhastha jJAnI pAsethI dharmane yathArtha jANIne te pramANe vartavuM. dharma svIkArIne zarUAtathI ja sAvadhAna rahevuM, ane kyAMya Asakta na thavuM. badhI rIte saMgane vaTAvIne, virata munie saMyamamAM yatna karatA viharavuM. "dharma ja meTo che, bIjuM kAMI meTuM nathI" e jAtanuM jinAjJA pramANenuM AcaraNa manuSyamAM utkRSTavAda kahevAya che. e saMyamIne zarIra paDatAM sudhI raNasaMgrAmamAM mokhare rahenArA vIra puruSanI upamA apAya che. e ja muni pAragAmI thaI zake che. keI paNa prakAranA kaSTathI na Dagate, ane vaherAvA chatAM pATiyAnI jema sthira rahetuM te saMyamI, zarIra paDatA sudhI kALanI vATa joyA kare, paNa duHkhathI gabharAI pAcho na haThe. ghaNA lAMbA kALa sudhI saMcamadharmanuM pAlana karIne vicaratA ane iMdriyanigrahI evA pUrvanA mahApuruSoe je je sahana kareluM che te tarapha lakSa zakhavuM. sAdhune AvI paDatAM duHkho be prakAranAM hoya che. anukULa ane pratikULa. tevA prasaMgoe thatI sarva kuzaMkAo
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake tyAgIne saMyamI puruSa zAMta dRSTivALo rahe. virapuruSoe te duHkho sArI peThe sahana karavo joIe ema huM kahuM chuM." [117] " ATaluM kahyA pachI, "kAmadeva!" ema kahIne zramaNabhagavAna mahAvIre kAmadeva zramaNe pAsakane, pizAcarUpa dhAraNa karIne AvelA devanI, teNe ApelI vividha yAtanAnI, ane kAmadeve batAvelI thiratAnI vAta kahI saMbhaLAvIne, tene pUchyuM: "A vAta kharI che?" [118] hA! bhagavana ! kharI che!" [118] pachI, "Aryo !" ema kahIne nigraMthanigra"thIone saMbaMdhI, zramaNabhagavAna mahAvIre kahyuM: "gharamAM vasatA A zramaNopAsake je, potAnA vratanA pAlanane mATe divya, mAnaSika ane pazue karelA upasargo -vidgone sArI rIte samabhAve sahana kare che, temanAthI calAyamAna thatA nathI, ane pitAnA vratamAM tatpara rahe che, to he Aryo ! tamAre zramaNanie ke je bAra aMgavALA gaNipiTakanuM adhyayana karanArAM che, temaNe te svIkArelA AcArane barAbara surakSita rAkhavA mATe barAbara taiyAra rahevuM joIe, ane jarApaNa calita na thavuM joIe, tathA mArgamAM je je yAtanAo Ave te sahana karavI joIe. [11] zramaNabhagavAna mahAvIranI A vAtane te saue vinaya pUrvaka svIkArI, ane mAthe caDAvI. [120] 1. "AcArAMga " 181-5, 195-6. 2. zAstragraMthavALI AcArya nI peTI; arthAta zAstrasamudAya. bAra aMganA artha mATe juo pA. 4, nedha 2.
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2. kAmadeva 59 pachI kAmadeva zramaNApAsaka bhagavAnane keTalAka prazno pUchIne, tathA temanA javAba barAbara samajIne peAtAne AvAse gayA. [121] bhagavAna mahAvIra paNa vakhata thaye caMpAmAMthI nIkaLIne bahAranA pradeze|mAM viharavA lAgyA. [12] tyArakhAda kAmadeva zramaNe pAsaka pahelI upAsakapratimA svIkArIne rahevA lAgyA. [123] teNe vIza varSa sudhI zramaNeApAsakanI maryAdA kharAkhara sAcavI. te pramANe upAsakanI agiyAre pratimAone pAra karIne, tyAra bAda eka mahinA sudhInI mAraNAMtika sa'lekhanAnA sATha Taka jeTalA upavAsa vaDe peAtAnI jAtane sArI rIte tAvIne, tathA doSAnI kabUlAta ane prAyazcittane vidhi pUrA karI, kAmadeva samAdhipUrvaka e mahinAne aMte maraNa pAmyA; ane saudhama kalpamAM IzAnakhUNe AvelA aruNAbha-vimAnamAM deva thayeA. tyAM tenuM AyuSya cAra paDyeApama varSa jeTaluM che. tyAMthI te peAtAnuM AyuSya, bhava ane sthiti pUrAM karI, mahAvidehavAsa pAmI, siddha buddha ane mukta thaze.2 [124-5] 1. jIe pA. 36. dharma zraddhA-samyakRtva kharAkhara pALavArUpI vrata. 2. A phakarAnI pAribhASika bAbato mATe jue prathama adhyayana pA. 46 uparanI nedha vagere.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ cUlaNIpitA Arya sudharma kahe che - vArANasI nagarImAM jitazatru rAjAnuM rAjya hatuM. tyAM cUlapitA nAme gRhastha tenI zyAmA nAmanI bhAya sAthe rahetuM hatuM. tenI pAse ATha kareDa (pAlI jeTaluM) senuM nidhi tarIke saMgharAmAM hatuM, ATha karoDa vyAje, ane ATha karoDa gharanA vAparamAM hatuM. uparAMta daza hajAra gAyane eka evA ATha vraja hatA. [127) eka vakhata zramaNabhagavAna mahAvIra pharatA pharatA te nagarImAM AvyA, ane tyAMnA koSTaka nAmanA cityamAM UtaryA. sau temanuM darzana-pUjana karavA gayAM. cUla/pitA paNa te badhA sAthe gaye. [127] bhagavAne tyAM bhegI thayelI moTI pariSadane dharmakathA kahI - leke atithi Ave te prasaMge ujANa sAru pitAnA AMgaNamAM gheTo pALe che, tathA tene cokhA ane javasa khavarAvI khavarAvIne puSTa kare che. te ghaTe tRtipUrvaka badhuM khAI khAI, meTA peTavALe tathA vipula dehavALo bane che. paraMtu te jANatA nathI ke, pite atithi Ave tyAre kapAvA mATe taiyAra thaI rahyo che.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. cUlaNI pitA tevI rIte ajJAnI manuSya paNa strIpradhAna kAmabhege bhegavata, mahA AraMbhe ane parigraha karyo karate, tathA lUMTaphATa, corI, jUTha, kUratA, tathA zaThatAthI potAnA kAmago prApta karate vihare che. bakarAnuM kharuM thayeluM mAMsa khAI, surA pI, te rAtemA, dudavALA tathA lehI bharelo thayAM jAya che. paraMtu te mUDha manuSya jANatuM nathI ke pote naraka mATe taiyAra thaI rahyo che. pachI, Asana, zayana, vAhana, dhana, ane bIjA kAmaga bheLavIne, duprApa dhanane pAchaLa mUkIne, tathA ghaNuM pApa bheguM karIne, A dRzyamAna jagatamAM ja mAnanAro tathA karmothI bhAre thayelo te prANI, atithi Avye zeka karatA gheTAnI peThe mRtyu samaye zoka kare che. tyAra bAda AyuSyane kSaya thaye dehathI cuta thayele te, paravaza banI, aMdhArI, AsurI dizAmAM jAya che, tathA Apatti ane vadha jemAM mukhya che evI narakanI ane pazupaMkhI ItyAdinI adhama cenio pAme che. eka vAra e dugatimAM gayA pachI temAMthI bahAra AvavuM ghaNuM lAMbA kALa sudhI azakya hoya che. traNa vANiyA viSe eka evI lokakathA che ke, mUDI laIne teo vepAra karavA nIkaLyA. temane eka ghaNo lAbha meLavI pAcho Avyo; bIje mULa mUDI sAthe ja pAche AvyA ane trIje te mUDI paNa khAIne Avyo. tenI peThe ja dharmajIvanamAM paNa manuSyo traNa prakAre vate che. keTalAka vipula sadAcAra, zIla ane vizeSatAvALA puruSAthI
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake leke pitAnAM satkarmone lIdhe, pahelA vANiyAnI peThe, mULa mUDI (manuSyapaNA) uparAMta (devapaNAne) lAbha pAme che. bIjA sAmAnya gRha sadAcAra ane sutra AcarI, bIjA vANiyAnI peThe mULa mUDI sAthe ja (pharI manuSyapaNuM kamAI) pAchA Ave che. tyAre ajJAnI ane durAcArI lake, trIjA vANiyAnI peThe manuSyapaNuM paNa hArI bese che, ane naraka ke tiryacapaNane pAme che. "mATe hAnilAbhane vicAra karI, medhAvI puruSa potAnA aihika jIvanane sadupayoga kare.* bhagavAnanuM pravacana sAMbhaLI, cUlaNapitAe paNa AnaMda upAsakanI peThe huSTa, tuSTa ane prasanna thaI bhagavAna pAsethI bAra prakArane gRhastha dharma svIkAryo. tyAra bAda zramaNopAsaka cUlaNapatA zrAvakadharma yathAgya pALatA ane jana sAdhune bhikSAdi Apate rahevA lAge. ema karatAM karatAM aNuvrata, guNavrata vagere pALatAM pALatAM tenAM 14 varSa cAlyAM gayAM, tyAre paMdaramA varSane vacagALe teNe paNa mahAvIra bhagavAna pAsethI jANelA dharmamArgane jhaMjhaTa vinA barAbara pALI zakAya te mATe pitAnA moTA putrane badhAM jJAti-svajananI rUbarUmAM badhe vyavahAra- bhAra zeMpI daI, pauSadhazALAmAM brahmacarya sahita pauSadhavrata pALIne, zramaNabhagavAna mahAvIre batAvela dharmamArga anusAra rahevA mAMDyuM. [17] * uttarAdhyayana a0 7.
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. cUlaNIpitA 3 tyAM eka vakhata calaNIpitAne tenA dhyAnamAMthI calita karavA mATe pizAcanuM rUpa laI, ughADI talavAra sAthe eka deva AvyA ane khelyA : he adhama lakSaNavALA zrAvakaDA, tAruM mAta mAthe bhame che! huM lajajA-lakSmI-dhati-prIti vagaranA! tuM dharma-puNya-svarga-ane meAnI kAmanAvALA thaI, A badhAM zIlavrata vagere dhAraNa karIne beThA che. paNa jo tuM tArAM e badhAM vrata-niyama cheDI daI, temanA laga nahIM kare, te huM Aje ja hamaNAM tArA meTA dIkarAne tAre gherathI pakaDI lAvIza, ane tArA dekhatAM ja tenA vadha karI, tenA mAMsanA traNa seALA karI, (telanA ) ApaNu bharelI kaDhAImAM taLIza; ane pachI tArA zarIrane tenA mAMsa-lehIthI chAMTIza, jethI karIne tuM nivArI na zakAya evA du:khathI paravazapaNe pIDita thaI akALe ja marI jaIza! [1289] te deve e pramANe e traNa vAra kahyA chatAM cUlaNIpitA nirbhayatA sAthe peAtAnA dhyAnamAM tatpara rahyo. eTale krodhathI bhavAM caDAvI, te deve tenI sAme tenA mATA dIkarAnA TukaDA karI, tenA mAMsane taLavA kaDhAImAM nAkhyuM, ane tenuM leAhI vagere calaNIpitAnA zarIra upara chAMTayuM. {130-2] cUlaNIpitAe e tIvra vedanA khUba zAMtithI sahana karI. [133] tene na DagelA jANIne te deve tenA vacalA tema ja sauthI nAnA putrane paNa eka pachI eka tenI sAme mArIne 1. AvALa yaMnidha
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake kaDhAImAM taLI nAkhyA, paNa cUlaNapitA Dage nahIM. [13] chevaTe tene DagAvavA te deve cUlaNapitAnI devaguru samAna mAtA bhadrA sArthavAhInA kaTakA karI taLI nAkhavAnI dhamakI ApI. [135] pahelI vAra te te dhamakI cUlaNapitAe na gaNakArI; paraMtu jyAre pelA deve bIjI ane trIjI vAra paNa e ja dhamakI ApI, tyAre cUlapitAne e vicAra AvyoH "ahe! A kaI anArya, anAryabuddhivALo puruSa AvAM anArya pApakarmo mArI sAme kare che. teNe mArA putrone te mArI nAkhyA, have te mAre mATe AkarAM duHkha sahana karanArI mArI devaguru samAna jananIne mArI sAme mArIne taLavA taiyAra thayela che. mATe mAre A mANasane pakaDI levo joIe." [136-8] A vicAra karI, te UDyo, ane tene pakaDavA gaye; eTale pele deva ekadama AkAzamAM UDI gaye, ane cUlaNapitAnA hAthamAM mAtra thAMbhalo AvyA. eTale teNe meTA avAja sAthe ke lAhala karI mUkyo. [138] tene kolAhala sAMbhaLI, tenI mAtA jAgIne tenI pAse AvI, ane kahevA lAgIH "he putra! te A kelAhala zAne karyo?" [139) cUlaNapitAe pote joyelI vAta tene kahI saMbhaLAvI. [14] 1. zeThANI; saMdhavaNa.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3. cUlaNapitA eTale tenI mAtAe tene kahyuM: "he putra! ahIM koI mANasa Avyo nathI; keIe tArA eke putrane mAryo nathI, ane tene kanaDavA paNa keI ahIM AvyuM nathI. te keI bihAmaNuM dazya jevuM lAge che, ane tene kAraNe tuM tArAM vrata-niyama-pASadhamAMthI calita thayA che. mATe e deSanuM tuM prAyazcitta kara, ane pharI vrata svIkArIne jema rahetuM hatuM tema rahe." [141) mAtAnI vAta cUlaNapitAe vinayathI svIkArI; ane pite toDelA niyamanuM prAyazcitta karI, tene pharI svIkAra karyo. [14] pachI teNe AnaMdanI peThe upAsakanI agiyAra pratimAone sArI rIte pAra karI. chevaTe mAraNAMtika saMkhanAne svIkAra karI, samAdhipUrvaka te maraNa pAme; ane saudharmaka9panA bhUSaNarUpa mahAvimAnanA IzAna khUNAmAM AvelA aruNaprabha vimAnamAM devapaNe utpanna thayo. tyAM tenuM AyuSya cAra popama varSa jeTaluM che. tyAMthI te mahAvidehavAsa pAmI, siddha buddha ane mukta thaze. [143-144]
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ surAdeva vArANasI nagarImAM jitazatru rAjA rAjya karate hate. tyAM surAdeva nAmane gRhastha tenI dhanyA nAmanI bhAryA sAthe raheto hato. tenI pAse cha kareDa (pAlI jeTaluM) sonuM nidhi tarIke saMgharAmAM hatuM, cha karoDa vyAje, ane cha karoDa gharanA vAparamAM hatuM. uparAMta daza hajAra gAyane eka evA che vajo hatA. eka vakhata zramaNabhagavAna mahAvIra pharatA pharatA te nagarImAM AvyA ane tyAMnA keSTaka cetyamAM UtaryA. temane AvelA jANI, rAjA temaja prajAjane TeLe vaLI temanAM darzana-pUjana karavA UmaTayAM. surAdeva paNa te saunI sAthe gayo. tyAM bhegI thayelI pariSadane bhagavAne dharmakathA kahI - vividha padArthomAM sneha athavA Asakti e sarva prakAranAM baMdhananuM mULa che. mATe manuSya sarva prakAranA saMbaMdhono tyAga karI, pharI kyAMya neha na kare. neha karAvanArA padArthomAM paNa sneha vinAne rahenAra manuSya sarva duHkhamAMthI mukta thAya che. rAga ane dveSane kAraNe manuSyanA aMtaramAM aneka gAMThe baMdhAI gaI che. te badhIne bhale prakAre chedI nAkhI,
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. surAdeva 17 mumukSue game teTalA kAmabhAge| AvI maLe tApaNa temAM na lepAvuM. eka vAra manuSya e leAbhAvanArA .viSayAmAM khecAI gayA, teA pachI te peAtAnuM hita ane kalyANu samajavAnI buddhi ja gumAvI bese che. pachI mAkhI jema aLakhAmAM ceTI jaI nAza pAme che, tema tema ane mUDha manuSya nAza pAme che. " vividha padArthothI bhareluM. AkhuM vizva koI eka manuSyane ja ApI devAmAM Ave, tepaNa tene tRpti thAya tema nathI. manuSyanI tRSNAe evI dupUra che. kAraNa ke, jema jema lAla thatA jAya che, tema tema lAbha paNa vadhatA jAya che. 66 A janmamAM jeo kAmabhAgeAnA rasamAM Asakta anI, peAtAnA jIvananuM niyamana nathI karatA, te samAdhicegamAMthI bhraSTa khanI, A janma paNa gumAve che, ane mRtyu Ada paNa AsurI ceAti prApta kare che. tyAMthI chUTIneya tee sasAramAM zAMti pAmyA vinA satata bhaTakayA ja kare che. kAraNa ke, aneka karmInA lepathI lI'pAyelA teone edha prApta thave ghaNA muzkela hAya che. "mATe manuSyanuM sarvasva nAza karanArA strIbhAgeAmAM kadI na phasAze. te bhAgeAnI maneAharatA upara uparanI ja che. citta Aje 'A' tA kAle 'bIjuM" ema hu MmezAM mAgyA kare che. ane jene meLavavA hamaNAM ja pAte ati prayatna karyAM hAya che, te ja gheADA vakhata bAda akAruM thaI paDe che. mATe te bhegeAnI kadI kAmanA na karavI. mumukSue te
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake lokakalyANakArI dharma jANIne, temAM ja potAnI jAtane lIna karI devI. te badhA kAmabhego evA che ke, eka vakhata temane paricaya karyA bAda mahAkaSTa paNa te tajI zakAtA nathI. temAM paNa sAmAnya saMsArI jIvo mATe te te tajavA azakya ja che. mahAvrata jevAM suMdara vrate azuddha pALanArA keI virala sAdhu puruSe ja te dustara bhegone, vepArI vANiyA jema dustara samudrane pAra karI jAya che, tema tarI jAya che." bhagavAnanuM pravacana sAMbhaLI, suradeve paNa AnaMda upAsakanI peThe huSTa, tuSTa, ane prasanna thaI, bhagavAna pAsethI bAra prakArane gRhastha dharma svIkAryo. tyAra bAda zramaNopAsaka surAdeva zrAvakadharmane yathAyogya pALate ane jaina sAdhune bhikSAdi Apato rahevA lAgyA. ema karatAM karatAM, aNuvrata guNavrata vagere pALatAM pALatAM tenAM 14 varSa cAlyAM gayAM. pachI paMdaramA varSane vacagALe teNe paNa mahAvIrabhagavAna pAsethI jANelA dharmamArgane jhaMjhaTa vinA barAbara anusarI zakAya te mATe pitAnA moTA putrane badhAM jJAti-svajananI rUbarUmAM badhe vyavahArabhAra seMpI, pauSadhazALAmAM rahevA mAMDyuM. [14] eka vakhata, madhyarAtrIe, eka deve surAdevane tenA vratamAMthI caLAvavA mATe, ughADI taravAra sAthe AvI, tenA traNe putrane gherathI pakaDI lAvI, tenA dekhatAM ja temane vadha * uttarAdhyayana a0 8.
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4. surAdeva karyAM; pachI temanA mAMsanA pAMca pAMca seALA karI, kaDhAimAM tanyA, ane temanuM lAhImAMsa surAdevanA zarIre kharaDayuM. [14 6-7] surAdeve e tIvra vedanA khUba zAMtithI sahana karI. tyAre pelA jevuM chevaTe eka sAthe sALa rAgeA tenA zarIramAM mUkavAnI dhamakI ApI. [148] eTale, " A keAI anAya buddhivALA puruSa AvAM anAya pApakarmoM mArI sAme kare che; te have mArA zarIramAM sALa rAgo dAkhala karavA taiyAra thayA che, to mAre tene pakaDI levA joI e," ema vicArI surAdeva UbhuM thaye, ane pelA devane pakaDavA gayA. eTale te deva ekadama AkAzamAM UDI gayA, ane surAdevanA hAthamAM mAtra thAMbhale AnyA. tethI teNe meTA avAja sAthe kAlAhala karI mUkyo. [149-151 tene kolAhala sAMbhaLIne tenI dhanyA bhAryAM jAgIne tenI pAse AvI, ane Ama keAlAhala karavAnuM kAraNa tene pUchavA lAgI. [1pa2] surAdeve tene pAte joyelI vAta kahI sa`bhaLAvI. te sAMbhaLI dhanyA bhAryAe tene kahyuM ke, ' ahIM kAI mANasa AyeA nathI, ke keAI e tamArA eke putrane mAryA nathI. tame koI bihAmaNuM dRzya joyuM hAya ema lAge che; tathA 1. AcArAMgasUtra a. 6mAM nIce pramANe 16 roga gaNAvyA che: ka'ThamALa, koDha, kSaya, apasmAra, netraroga, jaDatA, ThApaNuM, khUMdhiyApaNuM, udararoga, mUtraroga, sUNI javuM, bhasmaka, kapa, pIThasIpaNuM, hAthIpagApaNuM, ane madhumeha,
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ A bhagavAna mahAvIranA daza upAsakA tene kAraNe tame vrata-niyama-pauSadhathI calita thayA che. mATe tame e doSanuM prAyazcitta karI, pharI vAra vrata svIkArI jema rahetA hatA tema raheA. [153] surAdeve dhanyA bhAryAnI vAta vinayathI svIkArI. teNe cUlaNIpitAnI peThe prAyazcitta karI, vrata-niyama-pauSadhanA pharI vAra svIkAra karyAM. AnaMdanI peThe teNe paNa pachI zramaNeApAsakanI agiyAre pratimAo sArI rIte pAra karI. chevaTe kAmadeva zramaNApAsakanI peThe mAraNAMtika sa'lekhanA svIkArIne, samAdhipUrNAMka maraNa pAmI, te saudha kalpanA aruNukAMta vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. tyAM tenuM AyuSya cAra palsepama vanuM che. tyAMthI te mahAvidehavAsa pAmI, siddha buddha ane mukta thaze. [154] 1 cullItaka AlalikA nagarImAM jitazatru nAme rAjA rAjya karatA hatA. tyAM cullazataka nAme gRhapati tenI bahulA nAme bhAryAM sAthe rahetA hatA. tenI pAse cha karoDa (pAlI) sAnuM nidhi tarIke saMdharAmAM hatuM; cha karADa vyAje, ane cha karADa gharanA vAparamAM hatuM. uparAMta daza hajAra gAyAnA eka evA cha vrajo hatA. [15] 1. kaneja pAse AveluM eka prAcIna zahera. jIe pustakane aMte TippaNa naM. 11.
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. culazataka eka vakhata zramaNabhagavAna mahAvIra pharatA pharatA te nagarImAM AvyA, ane tyAMnA zaMkhavana udyAnamAM UtaryA. temane AvelA jANa rAjA tema ja prajAjane temane vaMdananamaskAra karavA UmaTayAM. cullazataka paNa te saunI sAthe gaye. 155 tyAM bhegI thayelI moTI pariSadane bhagavAne dharmakathA kahI - je kAmaguNe che, te ja saMsAranAM mULa sthAne che. kAraNake, te kAmaguNemAM Asakta mANasa pramAdathI mAtapitA, bhAIbahena, patnIputra, vahudIkarI, mitrasvajana vageremAM tema ja bIjI bhegasAmagrI tathA annavastra vageremAM mamatApUrvaka tapyA kare che. te badhA viSayonA saMgane arthI tathA temAM ja lIna thayelA cittavALo te mANasa rAtadivasa paritApa pAmate, kALaakALane vicAra karyA vinA sakhata parizrama uThAvato, vagara vicAryuM aneka prakAranAM kALAM karmo kare che; tathA aneka jInA vadha, cheda, bheda, tathA corI, lUMTa, trAsa vagere pApakarmo karavA tatpara thAya che, eTaluM to zuM, keIe na kareluM evuM karavAne paNa IrAdo rAkhe che. "strI ane dhananA kAmI tathA duHkhathI DaratA evA te ajJAnI cha pitAnA sukha mATe zarIrabaLa, jJAtibaLa, devabaLa, rAjabaLa, zramaNabaLa evAM aneka baLa meLavavA game tevAM kAryo kare che, ane tema karatAM thatI anya jIvonI hiMsAnI jarAya paravA karatA nathI. kAminI ane kAMcanamAM mUDha evA te lokone jIvitamAM atyaMta rAga hoya che. maNi, kuMDaLa ane hiraNya
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsako vageremAM prItivALA tathA strIomAM atyaMta AsaktivALA te lokone ema ja dekhAya che ke, ahIM keI tapa nathI, dama nathI, ke niyama nathI. jIvana ane tenA bhegenI kAmanAvALe te mahAmUDha manuSya game tema bole che, tathA hitAhitajJAnazUnya banI jAya che. te leke strIothI hArI gayelA hoya che. teo ema ja mAne che ke e ja sukhanI khANa che. kharI rIte te te duHkha, meha, mRtyu, naraka ane halakI pazugatinuM kAraNa che. "kAmabheganA ja vicAramAM mana, vacana ane kAyAthI magna rahenArA te manuSya potAnI pAse je kAMI dhana hoya che, temAM atyaMta Asakta rahe che; tathA bepaga, cArapagAM ke game te prANuonA vadha ke nigrahathI paNa tenI vRddhi karavA Icche che. "paraMtu mANasanuM jIvita alapa che. jyAre AyuSya mRtyuthI gherAvA mAMDe che, tyAre zrotra, cakSu vagere iMdriAnA baLanI hAni thavA lAgatAM mANasa mUDha banI jAya che. te vakhate pitAnAM mAnelAM sagAMsaMbaMdhI, ke jeonI sAthe te lAMbA kALathI rahetuM hoya che, teo paNa tene tiraskAra karavA lAge che. vRddhAvasthAmAM hAsya, kIDA, rati ke zRMgAra rahetAM nathI. vaya ane yauvana pANIne vege cAlyA jAya che. te vakhate priya mAnelAM sagAMsaMbaMdhI manuSyanuM mRtyumAMthI rakSaNa karI zakatAM nathI ke tenuM zaraNa banI zakatAM nathI. je mAtapitAe nAnapaNamAM tenuM piSaNa karyuM hatuM tathA
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. culazataka mATe thayA pachI pote jemanuM rakSaNa karatA hatA, te paNa tene bacAvI zakatAM nathI. athavA asaMyamathI keTalIka vAra tene rogo thAya che. athavA jeonI sAthe te lAMbA kALathI raheto hato, te pitAnAM mAnelAM mANaso pahelAM ja tene choDIne cAlyAM jAya che. Ama teo tenA sukhanuM kAraNa thaI zakatAM nathI, ke tene duHkhamAMthI bacAvI zakatAM nathI; tema te pote paNa teone duHkhamAMthI bacAvI zakyuM nathI. darekane potapotAnuM sukha ke duHkha jAte ja bhegavavuM paDe che, te ja pramANe, je upabhegasAmagrI teNe sagAMsaMbaMdhIo sAthe bhogavavA mATe mahAprayatna tathA game tevAM kukarmo karIne ekaThI karI hoya che, te bhegavavAne avasara AvatAM kAM te pite regathI gherAI jAya che, ke te sagAMsaMbaMdhI ja tene choDIne cAlyAM jAya che, ke te pote teone choDIne cAlyA jAya che. athavA koI vAra te bhegI thayelI saMpatti dAyA vahecI le che, cAra carI jAya che, rAjA lUMTI le che, athavA te pite ja nAza pAme che ke agnithI baLI jAya che. Ama sukhanI AzAthI bhegI karelI bhegasAmagrI duHkhanuM ja kAraNa thaI paDe che. paraMtu mehathI mUDha banelAM manuSya te jANatAM nathI. . "Ama kaI keInuM rakSaNa karI zakatuM nathI, ke kaI keIne bacAvI zakatuM nathI. darekane potAnAM sukhaduHkha jAte ja bhegavavAM paDe che. mATe jyAMsudhI pitAnI uMmara haju mRtyuthI gherAI nathI, tathA zrotrAdi iMdriyenuM baLa
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 bhagavAna mahAvIranA daza upAsako vagere kAyama che, tyAM sudhI avasara oLakhI zANA puruSe pitAnuM kalyANa barAbara sAdhI levuM joIe! "1 bhagavAnanuM pravacana sAMbhaLI, culazatake paNa kAmadeva upAsakanI peThe hui, tuSTa, ane prasanna thaI, bhagavAna pAsethI bAra prakArano gRhastha dharma svIkAryo. tyArabAda zramaNopAsaka cullazataka zrAvakadharma yathAyogya pALa ane jaina sAdhune bhikSAdi ApatA rahevA lAgyo. ema aNuvrata guNavrata vagere pALatAM pALatAM cullazatakanAM 14 varSa cAlyAM gayAM. paMdaramA varSane vacagALe teNe paNa, mahAvIra bhagavAna pAsethI jANele dharma mArga jhaMjhaTa vinA barAbara anusarI zakAya te mATe potAnA moTA putrane badhAM jJAti-svajananI rUbarUmAM badhe vyavahArabhAra soMpI, pauSadhazALAmAM zramaNabhagavAna mahAvIre batAvelA dharmamArga anusAra rahevA mAMDyuM. [155. eka vakhata, madhyarAtrIe eka deve cullazatakane tenA vratamAMthI caLAvavA mATe, ughADI talavAra sAthe AvI, tenA traNe putrone cUlaNapitA gRhapatinA putronI jema mArI nAkhyA. chatAM te Dagyo nahIM. chevaTe teNe tenA badhA paisA gharamAMthI kADhIne bahAra rAjamArga upara laI jaI vaheMcI devAnI dhamakI ApI. [156-8) 11 AcArAMga adhya 24 lokavijaya. 2. jevA ke "siMghATa' vagere: zagaDAne AkAre traNa rastA jyAM bhegA thAya, tyAM vagere.
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5. culazataka eTale, "A keI anAyabuddhivALe puruSa AvAM anArya pApakarmo mArI sAme kare che; te have jarUra mArA paisA rAjamArga upara laI jaI vaheMcI deze, mATe mAre tene pakaDI levuM joIe," ema vicArI cUlaNapitAnI jema cullazataka UDIne Ubhe thaye, ane pelA devane pakaDavA gaye. eTale te deva ekadama AkAzamAM UDI gaye, ane cullazatakanA hAthamAM mAtra thAMbhale Avye. tethI teNe moTA avAja sAthe kolAhala karI mUkyo. [11] tene kolAhala sAMbhaLI, tenI bahulA bhAyaM jAgIne tenI pAse AvI, ane Ama kelAhala karavAnuM kAraNa tene pUchavA lAgI. [161] cullazatake tene pote joyelI badhI vAta kahI saMbhaLAvI. te sAMbhaLI bahulAe tene kahyuM ke, ahIM keI mANama AvyA nathI, ke keIe tamArA eka putrane mAryo nathI. tame keI bihAmaNuM dazya joyuM hoya ema lAge che, tathA tene kAraNe tame vrata-niyama-paSadhathI calita thayA che. mATe tame e deSanuM prAyazcitta karI, pharI vAra vrata svIkArI, jema rahetA hatA tema rahe. [161] cullazatake bahalA bhAryAnI vAta vinayathI svIkArI. teNe calaNIpitAnI peThe prAyazcitta karI, vrata-niyama-pauSadhane pharI svIkAra karyo. [162] AnaMdanI peThe teNe paNa pachI zramaNe pAsakanI agiyAre pratimAo sArI rIte pAra karI. chevaTe kAmadeva zramaNepAsakanI peThe mAraNAMtika saMkhanA svIkArIne, samAdhi
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake pUrvaka maraNa pAmI, te saudharmakalpanA aruNasiddha vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. tyAM tenuM AyuSya cAra paLepama varSanuM che. tyAMthI te mahAvidehavAsa pAmI, siddha buddha, ane mukta thaze. [16] kuMDakolika kapilapura nagaramAM jitazatru nAme rAjA rAjya karato hatuM. tyAM kuMDakalika nAme gRhastha tenI puSA nAmanI bhAryA sAthe rahetuM hatuM. tenI pAse cha kareDa (pAlI) nuM nidhi tarIke saMgharAmAM hatuM, cha karoDa vyAje, ane cha karoDa gharanA vAparamAM hatuM. uparAMta daza hajAra gAyone eka evA cha vra hatA. [163] eka vakhata zramaNabhagavAna mahAvIra pharatA pharatA te nagarImAM AvyA, ane tyAMnA sahastrApravaNa udyAnamAM UtaryA. temane AvelA jANI rAjA tema ja prajAjano temane vaMdana-namaskAra karavA UmaTayAM. kuMDakelika paNa te saunI sAthe gayA. [163 1. Ane "kAMpalya" ke "kapila" paNa kahe che. teramAM tIrthakara vimalanAthano janma, rAjyabhiSeka, dIsA vagere prasaMgo tyAM banyA hatA. pAMcAla dezamAM gaMgA kinAre AveluM A zahera ayodhyAthI pazcime AveluM kahevAya che. pharakAbAda jillAmAM AvelA kAyamagaMjathI uttara pazcimamAM che mAIla upara kaMpilA AvyuM hoya tema lAge che. mahAbhAratamAM gaMgAne kAMThe AvelI mAkaMdInI pAse kupadanuM A nagara hevAnuM jaNAvyuM che.
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. ku kAlika G tyAM bhegI thayelI meATI pariSadane bhagavAne dhama kathA kahI :-- 66 jarA vicAra te kare! jagatamAM badhAMne ja sukha pasaMda che, ane badhAM sukhanI ja pAchaLa doDatAM hAya che. chatAM jaMgatamAM sarvAMtra adhapaNu, baherApaNuM, mUMgApaNuM, kANApaNu, kubjapaNuM, khUdhiyApaNuM, kALApaNuM, kADhiyApaNuM vagere duHkhA jovAmAM Ave ja che. e badhAM duHkhA viSayasukhanI pAchaLa paDelA manuSyAne peAtAnI AsaktirUpI pramAdane kAraNe ja prApta thayAM hAya che. e vicArI, buddhimAna manuSya sAvadhAna thAya. ajJAnI manuSya ja viSayasukhanI pAchaLa paDI, aneka prakAranA yAeimAM janmamaraNanA pherA pharate haNAyA kare che. " me' amuka karyuM' che, ane hajI amuka karIza," evA gheADA doDAvyA karatA te mAyApUrNa manuSya peAtAnAM kabyAmAM mUDha thaI, pharI pharI leAbha vadhAryAM kare che, ane e rIte pAte peAtAnA verI bane che. sukhAthI, game tema khAlatA, ane duHkhathI mUDha banatA jatA te manuSyanI buddhine adhuM avaLuM ja sUjhe che. e rIte peAtAnA pramAdathI te peAtAnA nAza kare che. "kAme pUrNa thavA azakaya che, ane jIvita vadhArI zakAtuM nathI. kAmakAmI manuSya zeka karyAM ja kare che, tathA jharyA kare che. maryAdAonA leApa karatA jatA te kAmI, potAnI kAmAsakti ane rAgane kAraNe pIDAya che ane paritApa pAme che. jenAM duHkha kadI zamatAM nathI evA te maMdra manuSya, duHkhAnA pherAmAM ja karyA kare che.
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake gothI kadI tRSNA zamI zakatI nathI. vaLI te mahAbhayarUpa tathA duHkhanA kAraNarUpa che, mATe temanI kAmanA choDI de tathA temane mATe keIne pIDA na kare. pitAne amara je mAnato je mANasa bhegomAM mahA zraddhA rAkhe che, te duHkhI thAya che. mATe tRSNAne tyAga kare. kAmonuM svarUpa ane temanAM vikaTa pariNAme na samajate kAmakAmI aMte raDe che, ane pastAya che. viSayakaSAyAdimAM ati mUDha rahe te mANasa sAcI zAMtinA mULarUpa dharmane oLakhI ja zakatuM nathI. mATe, e mahAmehamAM bilakula pramAda na kara. he dhIra puruSa! tuM AzA ane svacchedane tyAga kara. te benuM zULa svIkArIne ja tuM rakhaDyA kare che. sAcA zAMtinA svarUpane ane maraNane vicAra karIne, tathA zarIrane nAzavaMta jANIne kuzaLa puruSa kema karIne pramAda kare? je manuSya dhruva vastu Icche che, teo kSaNika tathA duHkharUpa bhegajIvanane na I che. janma ane maraNane vicAra karIne buddhizALI manuSya daDha evA saMyamamAM ja sthira thavuM, tathA eka vAra saMyama mATe utsuka thayA bAda, avasara oLakhI eka muhUrta paNa pramAda na kare. jeo kAmaguNone oLaMgI jAya che, teo kharekhara mukta che. akAma vaDe kAmane dUra karatA teo, prApta thayelA kAmaguNamAM paNa khUMcI jatA nathI." 1 bhagavAnanuM pravacana sAMbhaLI, kuMDalike paNa kAmadeva upAsakanI peThe huSTa, tuSTa, ane prasanna thaI bhagavAna pAsethI 1. AcArAMga: adhya0 2, lokavijaya.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ se - kuMDalika bAra prakArane gRhastha dharma svIkAryo. tyArabAda zramaNe pAsaka kuMDalika zrAvakadharma yathAyogya pALo ane jaina sAdhune bhikSAdi Apate rahevA lAgyo. [163 eka vAra madhyAhna samaye zramaNopAsaka kuMDakAlika azekavanikAmAM gayo. tyAM teNe pitAnI nAmamudrA ane uttarIya vastrane cabUtarA upara mUkyAM. tyAra bAda bhagavAna mahAvIra pAsethI svIkArelI dharmasAdhanA anusAra te sAdhanA karavA lAgyA. [164) te vakhate eka deva tyAM pragaTa thayo. [15] teNe pelA cabUtarA uparathI nAmamudrA ane uttarIya vastra upADI lIdhI ane pachI aMtarikSamAM rahI, pitAnAM vastranI kinAra uparanI ghUgharIo raNakAvato te beH he kuMDalika zramaNopAsaka, saMkhaliputra gozAle batAvelo dharmamAga suMdara che; kAraNa ke, temAM evuM nirUpaNa che ke, udyama, kiyA, baLa, vIrya, puruSakAra-parAkrama jevI kaI vastu (zakya ke jarUrI) nathI; tema ja badhuM pahelethI haMmezane mATe nakakI thaI gayeluM che; (puruSArthathI temAM 1. nAma katarelI mudrA - mahora. 2. mULa puDhavikipaTTA ! kudaratI zilAno nahIM, paNa caNune banAveluM. 3. mahAvIrano samakAlIna, eka vakhata mahAvIrano ziSya, ane pachI jinapaNamAM mahAvIrano pratispadhI gozAla, AjIvika saMpradAyane tIrthakara hato. tenI tathA tenI sAthenA mahAvIranA saMbaMdhanI, tema ja tenA siddhAMta aMgenI vigato mATe juo A pustakane aMte pariziSTa, 4. "utthAna" UThavuM -- prayatnazIla thavuM te. 5. vIrma. 6. niyatA sarvemAvAH.
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake kaze pheraphAra thaI zake tema nathI.) paraMtu zramaNabhagavAna mahAvIre batAvela dharmamArga suMdara nathI, kAraNake, temAM evuM nirUpaNa che ke, udyama, kiyA, baLa, vIrya, puruSakAraparAkrama jevI vastu che; tema ja badhuM pahelethI haMmezane mATe nakakI thaI gayeluM nathI. (puruSArthathI temAM jarUrI pheraphAra thaI zake che, ane dareka jaNe karavAne che.) [166] - kuMDalike tene javAba Apyo - udyama vageremAM na mAnanAro, ane badhuM pahelethI ja haMmeza mATe niyata thaI gayeluM che ema prarUpanAre gozAlakane dharmamArga suMdara hoya; ane udyama vageremAM mAnanAro, ane badhuM pahelethI ja haMmeza mATe niyata thayeluM na mAnanAre mahAvIrane dharmamAga kharAba hoya, te teM A tArI divya zrI, vRti, ane prabhAva kevI rIte prApta karyA? udyamathI - puruSArthathI? ke anughamathI? [167]. deve javAba ApyoH "he devAnupriya! meM A badhuM anudyamathI meLavyuM che." [168] kuMDakelike kahyuM ke je teM A tArI divya zrI, ghati vagere anughamathI ja meLavyuM hoya, te je cha udyama, bela, virya ane puruSakAra-prayatna vinAnA che, teo kema temanA anudyamathI tArA jevI divya zrI, ti vagere meLavI deva banI jatA nathI? tethI, tuM je kahe che ke, makhaliputra gazAle batAvela dharmamArga suMdara che, ane zramaNabhagavAna mahAvIre batAvele asuMdara che, te vAta mithyA che ! [16] 1. mahuchI !
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. kuDakelika kuMDakelika zramaNe pAsake Ama kahyuM eTale pele deva pote ja zakita thaI gayo ane tenuM citta DahoLAI gayuM. tethI te ene kaMI javAba ApI zakyo nahIM. pachI pite upADI lIdhelAM kuMDalikanAM nAmamudrA ane utarIya vastrane cabUtarA upara pAchAM mUkI, te jyAMthI Avyo hato tyAM pAche cAlyo gayo. [170] e arasAmAM zramaNabhagavAna mahAvIra pharatA pharatA pAchA kapilapura AvI pahoMcyA. temane AvelA jANI kuMDakelika harSa pApe, ane bIjA sau sAthe bhagavAnane vaMdana-namaskAra karavA gayA. bhagavAne saune dharmakathA kahIH "jagatamAM keTalAya vAdIo vikSanA heturUpa saddharmane jANatA nathI; teo vividha bhAgomAM Asakta rahI, game tevI pravRttio AcaratA hoya che, ane vairabaMdhana UbhuM karyA karatA hoya che. teone potAnA eAchA thatA jatA AyuSyanI paNa paravA hotI nathI; mamatAnA mAryA game tevAM sAhasa AcaratA te maMdabuddhi leke pote ajarAmara hoya tema rAtadivasa bheganI kAmanAthI tapyA kare che. ane chatAM teone pUcho to jhaTa mokSamArga upadezavA maMDI jAya che, ane "amAre mate AtmA niSkriya che ke "kiyA ja phaladAyaka che, jJAnanI jarUra nathI, athavA "jJAna ja upayogI che, kriyAnI kaMI jarUra nathI." evA vAde kahyA kare che.1 1 sUtrakRtAMga azca0 10,16-8.
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake paraMtu jagatane satya vicAra karanAra zrama ane brAhmaNe ema ja kahe che ke, duHkha potAnuM ja kareluM thAya che, bIjanuM kareluM nahIM. tema ja mekSa paNa jJAna ane te pramANenI kiyAthI prApta thAya che. "prajAne je leke A hitakara upadeza Ape che, teo ja A jagatanA cakSurUpa nAyake che. temaNe A saMsArane paNa zAzvata kahyo che. temAM rAkSase, de, gAMdharvothI mAMDI badhA jIvone pitapotAnAM karma anusAra sukhaduHkha bhegavatA janmamaraNa pAmyA karavuM paDe che. te cakramAMthI mahAkaTe chUTI zakAya che. viSaye tathA kAmamAM Asakta evAM ajJAna prANIo temAM vAraMvAra sapaDAyA ja kare che. jene te cakamAMthI chUTavuM hoya, teNe jagatanA tirUpa tathA dharmane sAkSAtkAra karI tene pragaTa karanArA mahAtmAonI samIpa haMmezAM rahevuM. kAraNe teo ja pitAnI jAtane tema ja jagatane, jIvanI gati-agatine, janma-maraNane, zAzvata-azAzvatane tathA manuSyanA parajanmane jANe che. karma AtmAmAM kevI rIte dAkhala thAya che, ane tene kevI rIte rokI zakAya che, te teo jANe che. tathA karmanA phaLane tema ja karmanA nAzane paNa teo jANe che. jagatanuM atIta, vartamAna ane anAgata svarUpa yathArtha jANatA hoI teo ja A jagatanA netA che. temano netA koI nathI. buddha thayelA te leke A saMsAracakane aMta lAvI zake che.
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ che. kuDakelika teo nAnA ke moTA badhA prANene ane sarva jagatane pitAnA jevuM gaNe che. teo jAte keInI hiMsA karatA nathI ke bIjA pAse karAvatA nathI. sarva kALa jiteMdriya ane mokSamArgamAM tatpara rahI, teo vIrapada pAmyA hoya che. A mahA gahana saMsAramAM teo ja mAtra jAgatA hoya che. temane zabda-sparza vagere viSayomAM Asakti ke dveSa nathI. tema ja jIvana-maraNanI paNa kAmanA hatI nathI. saMyamathI surakSita evA te puruSa, pitAnI meLe ke bIjA pAsethI satya jANuM, A saMsAramAMthI mukta thayA hoya che. teo ja kiyAvAdane upadeza ApavAne tema ja bIjAne saMsArasamudramAMthI bacAvavAne zaktimAna thAya che, ema huM kahuM chuM."1 dharmakathA pUrI thayA bAda, kuMDakelikane saMbodhIne temaNe kahyuM: "he kuMDalika ! kAle baporane samaye azekavanikAmAM eka deve AvIne tane Ama Ama kahyuM, ane te tene Ama Ama javAba Apyo, e vAta kharI ?" kuMDakelike kahyuM, hA bhagavad ! kharI che ! pachI "A" ema kahIne zramani tathA nigraMthIene saMbodhIne temaNe kahyuMjyAre gharamAM rahenArA AvA gRhastha artha, hetu, prazno, kAraNa ane khulAsA vaDe anya saMpradAyanA mANasane niruttara karI zake che, te he Aryo! bAra aMgavALuM gaNipiTaka bhaNanArA tame zramaNanigraMtha 2. anyatIthiMkAne. 1. sUtratAMga adhya. 12, 11 22. 3. AcAryanI peTIH arthAt zAstrasamUha.
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsaka ane nigraMthIo te anyatIthine artha, hetu, prazna, kAraNa ane khulAsA vaDe jarUra niruttara karI zake ja! [174 bhagavAnanI A vAta te zramaNa nirca ane nircathIe vinayathI svIkArI. [15] kuMDakalika tyAra bAda bhagavAnane keTalAka prazno pUchIne tathA temanA javAbe barAbara samajIne pitAne ghera cAlyA ga. [176] bhagavAna mahAvIra paNa tyAMthI nIkaLI bahAranA pradezamAM viharavA lAgyA. [177] pite lIdhelAM zIlavrata ane guNavrata vagere pALatAM pALatAM kuMDakAlika zramaNe pAsakanAM 14 varSo vItI gayAM. pachI paMdaramA varSanA vacagALAmAM te, kAmadeva zramaNapAsakanI peThe, potAnA moTA putrane potAne badhe kArabhAra saMpIne, tenI anumatithI pauSadhazALAmAM rahyo, ane bhagavAne batAvela dharmamAgane anusaravA lAgyuM. teNe tyAM zramaNapAsakanI agiyAre pratimAo eka pachI eka sArI rIte pAra karI. chevaTe mAraNAMtika saMlekhanA svIkArIne samAdhipUrvaka maraNa pAmI, te saudharmakalpamAM arudhvaja vimAnamAM deva thayo. tyAM cAra popama varSanuM AyuSya pUruM karIne, mahAvidehavAsa pAmI, te siddha buddha ane mukta thaze.
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ saddAlaputta 2 pelAsapuramAM jitazatru rAjA rAjya karatA hatA. tyAM saddAlaputta nAme AjIvikAne upAsaka1 eka kuMbhAra peAtAnI agnimitrA bhAryAM sAthe rahetA hatA. Avaka siddhAnta kharAkhara sAMbhaLIne, samajIne, pUchIne, te khabatamAM teNe nizcaya ane nirNaya karI lIdhA hatA. tene te siddhAMtamAM hADakAM ane majjA vacce hAya che tevA premAnurAga hatA.3 te ema mAnatA ke, AjIvikanA siddhAnta e ja paramA che, ane bIjA badhA anatha che. e rIte AjIvika siddhAnta vaDe peAtAnA AtmAne keLavatA te tyAM rahetA hatA. [180-1] tenI pAse eka kareDa (pAlI) seAnuM nidhi tarIke sagharAmAM, eka karoDa vyAje, ane eka karoDa gharavAparamAM hatuM. uparAMta dazahajAra gAyAnA eka vraja hateA. [182] peAlAsapura nagaranI bahAra tenAM pAMcase hATa4 hatAM. temAM teNe aneka mAsAne pagAra, khAvAnuM ane rAjIpa ApIne zakelAM hatAM. teo tyAM rAja asa`khya nAnA 1. arthAt ma`khalaputta ge!zAlane gRhasthaanuyAyI. jIe A pustakane R te pariziSTa, 2. 1:-vRddIta:-pRSTha:-vinizcita:-mamataH / 3. addhiminavemALurAtte / 4, mA rAvaLa | 5. smRti-matta-vatana / 95 6. vAchAhi /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake ghaDA (karA), gADavA (vA), kaDAyAM-beDAM (hi), kaLaza, aliMjara, caMbu (lavUjha) ane UMTa upara pANI lAvavAnAM maTakAM (kriyA) banAve che, tathA bIjA aneka pagAradAra puruSe temane rAjamArgomAM vece che. [18] eka vakhata AjIvikapAsaka sadAlaputta, azekavanikAmAM jaI maMkhaliputta gozAla pAsethI jANelA dharmamArga anusAra sAdhanA karatA hatA. tevAmAM tyAM tenI pAse ghUgharIovALAM vastra paherelo eka deva pragaTa thayo. te AkAzamAM adhara rahIne kahevA lAgeH "he devAnupriya! kAle ahIM eka mahAbrAhmaNa AvanAra che. te paripUrNa rIte pragaTelA jJAnadarzana dhAraNa karanAra che, atIta-vartamAnabhaviSyanA jANakAra che, arihaMta-jina-kevalI-sarvajJasarvadazI che, lodhe bhAvapUrvaka nihALelA-mAnelA-pUjelA, che; deva-manuSya-asura sahita AkhA lake acavA lAyaka, vaMdavA lAyaka, satkAravA lAyaka, saMmAnavA lAyaka, tathA kalyANa-maMgaLa-devata-caityanI jema upAsavA lAyaka che, ane tathya karmothI yukta che. te te temanuM vaMdana-pUjana karaje, ane nirdoSanijIva evAM khAna-pAna-me mukhavAsa tathA 1. mATInuM moTuM vAsaNa. 2. visiM jemAnA viratti . 3. AvaraNa karanAra karmone kSaya thavAthI barAbara-paripUrNa rIte pragaTelAM. 4. rAgadveSAdi ari-zatrune haNanAra. athavA (marda) pUjAne gya (adaiva) 5 rAgadveSAdine jItanAra. 6. AtmA uparathI karmanAM AvaraNa dUra thatAM pragaTatuM sarva padArthonA sarve bhAva batAvanAruM kevaLajJAna jeNe prApta karyuM che tevA
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. sadAlapura sUvAnuM ane aDIMgavAnuM pATiyuM, zayyA tathA bichAnA dvArA temane nimaMtraNa karaje." Ama be-traNa vAra kahIne te deva pitAne sthAne cAlyA gaye. [185-7] AjIvike pAsaka sadAlaputtane A sAMbhaLIne evo khyAla baMdhAze ke, jarUra AvatI kAle mArA dharmAcArya dharmopadezaka maMkhaliputta zAla ja AvavAnA haze. kAraNa ke, te ja mahAbrAhmaNa, jina, kevalI, sarvajJa vagere che. te jarUra huM temane vaMdana-namaskAra karIza, tathA khAnapAna, vagerethI nimaMtraNa ApIza! [189] bIje divase sUryodaya thatAM ja zramaNabhagavAna mahAvIra tyAM sahassAmra udyAnamAM AvIne UtaryA. pilAsapuranA leke temanuM dharmapravacana sAMbhaLavA gayA. [18] saddAlaputra paNa temanA AvyAnI vAta jANI, nAhIdhaI, zuddha vastro ane alaMkAro paherI, manuSya saMgha sAthe temanAM darzane gaye. [19] bhagavAne te saune dharmakathA kahI - "manuSyajanmarUpI A avasara anupama che. manuSyajanmathI myuta thanArane pachI samyaga jJAna thavuM durlabha che, tema ja dharmanuM rahasya pAmI zake tevI cittavRtti paNa durlabha che. bIjA keTalAka vAdIe bhale mAnatA hoya che, deva loko (ja) mekSa pAmI zake che, paraMtu lokettara jaina siddhAMtane te nirNaya che ke, A manuSyalakamAM ja ApaNe dharmanI ArAdhanA karIne kAM te kRtakRtya thaI zakIe chIe, athavA uttama gatine pAmI zakIe chIe. mATe manuSyadeha
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsakA re prApta karI, karmonA nAza thAya tevuM parAkrama pragaTAvI, iMdriyAnA pravAhAne rokI, vikArarahita thavA prayatna kare. kAraNa ke, tyAM sudhI dhamamAga mAM AcaraNa asaMbhavita che. " strI vagere kAmabheAgA Dukkarane phAMsAmAM sapaDAvanAra nIvAra jevA che. je strIne sevatA nathI, tee A sasAramAM mukta che. viSayecchAneA aMta lAvanAra puruSa manuSyeAnA cakSurUpa che. mATe e aMta pAmavAne ja prayatnazIla thAo. juAne astrAnA paNu 'aMta' (dhAra) ja kAma Ave che, ane paiDuM paNa aMta (nemi) upara ja kre che. buddhimAna manuSyeA vastuenA aMta sevIne saMsArane paNa 'ta lAve che. , "Ama jeNe pUrve khAMdheluM kama kha'kherI nAkhyuM che, ane navuM thavA dIdhuM nathI, te mahAvIra pachI janmatA nathI ke * maratA nathI. vAyu jema jvALAne ALagI jAya che, tema te jagatanA maneArama kAmaleAgeAne eLagI jAya che. tene have kaze| sakalpa rahyo nathI; tema ja jIvita ke maraNanI paNa kAmanA rahI nathI. te huve jagatanA cakSurUpa banyA che. peAtAnAM pUrvakarmone lIdhe te have meAkSamAga upadeze che. te upadeza bhinna bhinna prANIo pramANe bhinna bhinna hAya che. anuttama jJAna prApta karelA tene mana-vANI-kAyAthI kAI nA virodha hAtA nathI. kAraNa ke te sAcI AMkhavALe hAya che. tene jagatananA pUjana-satkAranI darakAra hAtI nathI. je manuSya zuddha, paripUrNa ane sarvottama dhanA upadeza ApatA hAya, ane pete paNa te dharmanA sthAnarUpa banyA
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. sAlapura heya, te prajJAvAna tathAgatane have bIjA janmanI vAta kevI?"1 [11] dharmakathA pUrI thayA bAda bhagavAne sAlapurane sabaMdhIne kahyuM, "he sAlaputta! kAle tuM azakavanikAmAM bapore beThA hatuM, tyAre tArI AgaLa eka deva pragaTa thaye hatuM, ane teNe tane eka mahAmAhaNa, jina, kevalI AvavAnA che evI vAta kahI hatI, e sAcuM che?" hA, sAcuM che !" "he sAlapura, te deve maMgalapura gozAlakane khyAlamAM rAkhIne e kahyuM nahotuM!" [12] zramaNabhagavAna mahAvIranuM A kahevuM sAMbhaLI saddAlapurane vicAra AvyuM ke, "A zramaNabhagavAna mahAvIra mahAbrAhmaNa, jina, kevalI, tathA tathya karmothI yukta che. mATe Amane vaMdana ane nimaMtraNa karavAmAM mAruM bhaluM raheluM che. Ama vicArI teNe bhagavAnane vaMdana karIne kahyuM : "he bhagavanpilAsapuranI bahAra mAruM hATa che. Apane je kAMI sUvAnuM aThIMgavAnuM pATiyuM vagere joIe, te te tyAM sukhe meLavI zake che !" [13] . bhagavAna mahAvIra tenI vAta svIkArIne pitAne joItAM pATiyAM vagere meLavI, tyAM sukhe rahevA lAgyA. [14] * eka vAra AjIvikapAsaka sAlaputta pavanathI sukAyelAM kAcAM vAsaNane makAnamAMthI bahAra kADhIne taDakAmAM sUkavate hato. [ 15] 1. sUtrakRtAMgaH adhya0 15.
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake te vakhate zramaNabhagavAna mahAvIre AjIvikApAsaka saddAlaputtane kahyuM - he saddAlaputtaA mATInuM vAsaNa kevI rIte banyuM che?" [16] sadAlaputte javAba Apyo :-"he bhagavAna! pahelAM e mATIrUpe hatuM. te mATIne pANIthI palALavAmAM AvI, tathA temAM rAkha ane lAda meLavavAmAM AvyAM. pachI tene cAka upara caDAvavAmAM AvI, tyAre A vAsaNa banyuM che." te sAMbhaLIne bhagavAna mahAvIre kahyuM he sAlaputta! A vAsaNa bane che, te udyama, baLa, vagerethI bane che ke e vinA ja bane che? [18] sAlaputa javAba ApyoH bhagavad ! udyama, baLa, vagere vinA bane che. kAraNa ke badhA bhAvo pahelethI haMmezane mATe niyata thayelA che. (no pheraphAra kazAthI thaI zakate nathI.) [19] bhagavAne pharI saddAlapattane pUchyuM ke mANasa tArAM A kAcAM ke pAkAM vAsaNe upADI jAya, pheMkI de, ke pheDI nAkhe, athavA tArI A agnimAtrA bhAryA sAthe bhege bhegave, to te tene zikSA kare ke nahIM? saddAlaputta bolyoH bhagavAna ! jarUra huM te puruSane dhamakAvuM, mAruM, bAMdhuM, gaLuM, tarachoDuM, tADuM, daMDuM, nirbhanA karuM, tema ja akALe vitarahita karuM. [20] 1. kArena ca risena !
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. saddAlapura bhagavAna belyA: he sadAlapura ! je udyama, baLa, virya, parAkrama jevI vastu ja na hoya, ane badhA bhAve haMmezane mATe niyata thayelA ja heya, te pachI koIe cAmuM, pheDyuM, ke tArI strI sAthe vyabhicAra karyo ema kahI zakAya nahIM; (kAraNa ke, udyama vagerethI navuM kazuM kaI vaDe karI zakAtuM nathI, ane badhA bhAva jema banavAnA hoya che tema banyA kare che.) eTale pachI tuM zA mATe te mANasane mAre ke bAMdhe? te mANase kaMI navuM karyuM ja nathI; badhuM pahelethI nakkI hatuM tema ja thayuM che. chatAM je tuM keI mANasane ceravA-pheDavA badala ke tArI strI sAthe vyabhicAra karavA badala mAre ke haNe, to pachI "udyama, baLa vagere vastuo nathI, ane badhA bhAve niyata ja che," ema tAruM kahevuM khoTuM che! [200] bhagavAne kahelI A dalIla sAMbhaLIne sadAlaputtane samajaNa AvI. [21] teNe bhagavAnane vaMdana-namaskAra karIne kahyuM: "he bhagavad ! ApanI pAsethI dharma sAMbhaLavA IcchuM chuM." [22] pachI bhagavAne te AjIvikapAsakane pitAne siddhAMta samajAvyuM. [23] zramaNabhagavAna mahAvIra pAsethI dharma sAMbhaLIne sadAlapura zramaNopAsake hRSTa, tuSTa, ane prasanna thaI AnaMdanI peThe bhagavAna pAsethI bAra prakArane gRhastha dharma svIkAryo, tathA pitAnI pAse hatI teTalI dhanasaMpattinI
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ hara bhagavAna mahAvIranA daza upAsake ane bhogatRSNa vagerenI maryAdA bAMdhI lIdhI. pachI bhagavAnane vaMdana-namaskAra karIne te pilAsapura nagaramAM pAcho pharyo, ane potAne ghera AvI potAnI strIne kahyuM: he devAnupriyA ! tuM ahIM AvelA bhagavAna mahAvIra pAse jA, ane temane vaMdana-namaskAra karI, temanI pAsethI dharma sAMbhaLIne pAMca aNuvrata ane sAta zikSAtratavALe gRhastha dharma svIkArI Ava." [20] agnimitrAe zramaNopAsaka banelA sAlapuranI e vAta vinayapUrvaka svIkArI. eTale sadAlapure potAnA kauTuMbika karene belAvane hukama Ape ke, "he devAnupriye ! jAo ane jaladIthI kuzaLa hAMkanArAoe joDele ratha jeDAvI lAve. te rathane uttama, juvAna, zaNagArelA baLada jetara tathA sArI rIte zaNagAra; ane taiyAra thAya eTale mane khabara Apaje!"3 [26] 1. yu -yuvata-yonitam "zIghra che vega jehane, ehavo ratha tame jetara"--evo artha paNa Ta kare che. 2. dhArSi cAmara | dhArmika-zubha-sArA prasaMgoe vAparavAnuM zreSTha vAhana. mojazokha mATe game te vAhana vApare; amuka viziSTa prasaMgoe te gaMbhIra prakAranuM - % nuM cAlatuM AveluM - vAhana hoya. 3. mama ghavamAnaniya prajavaviga9 - "mArI e AjJA mane pAchI Apajo." e ratha tathA baLadanAM mULamAM nIcenAM vizeSaNe vadhu cheH te baLade - ke jemanI kharIo tathA pUchaDuM samAna--sarakhAM-maLatAM AvatAM hoya; jemanAM zIMgaDAM aNIdAra tathA gAMThA rahita barAbara samAna (mati ) heya; senAnA tAravALAM phUmatAMvALAM jotarAMthI zobhatA, rUperI ghaMTaDIo (gaLe bAMdhelA sutarAu rAza tathA senAnA tAravALI nAthathI kabaje rakhAtA;
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. sAlapura kauTuMbika puruSoe ratha taiyAra karIne khabara ApI. ri07] eTale agnimitrA nAhI-dhoI zuddha thaI zuddha tathA samAraMbhane cagya vastro paherI, thoDI saMkhyAmAM paNa moTI kiMmatanAM AbharaNathI vibhUSita thaI, dAsIothI vIMTaLAIne te rathamAM beThI, ane sahastrApravaNa udyAnamAM gaI. pachI rathamAMthI UtarI, dAsIo sAthe jyAM bhagavAna hatA tyAM gaI, ane traNavAra temanI pradakSiNa tathA vaMdana-namaskAra karI, bahu dUra nahIM tema bahu pAse nahIM evI rIte hAtha joDI UbhI rahI ane temanI upAsanA karavA lAgI. [28]. zramaNabhagavAna mahAvIre tene tathA tyAM AvelAM saune dharmakathA kahI - jagatanA lokonI kAmanAone pAra nathI. teo. cALaNImAM pANI bharavAne prayatna kare che. te kAmanAo pUrI karavA jatAM bIjAM prANIone vadha kara paDe, temane paritApa Apa paDe, temane tAbe karavAM paDe, ke AkhA janapadene tema karavuM paDe, te paNa teo pAchuM jetA nathI. kAmasUDha ane rAgadveSamAM phaselAM te manuSya A jIvananAM mAna-satkAra-pUjanamAM Asakta rahe che, ane vAsanA bhegI kare che. vAsanAo vaDe siMcAyelAM te manuSya pharI pharI garbhamAM Ave che. viSayamAM mUDha banelAM te mANase dharmane jANI zakatAM na hovAthI jarA-mRtyune vaza rahe che. nIlakamaLanI mALAo (meDhA)vALA zreSTha juvAna baLade; te ratha vividha maNi tathA senAnI ghaMTaDIonI jALa cAre bAju bharela, sArA lAkaDAnuM banAveluM sIdhuM, uttama, ane sArI rIte ghaDeluM evuM ghaNuM barAbara besADelo.
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ haja bhagavAna mahAvIranA daza upAsake "eTale parAkramI vIra manuSya viSayasaMgathI prApta thatA baMdhananA svarUpane ane pariNAme prApta thatA janmamaraNarUpI zekane jANIne saMyamI thavuM, tathA meTAM ane nAnAM - badhI jAtanAM rUpamAM vairAgya dhAraNa kara. janma ane maraNamAM rahelAM duHkhane tathA temanA heturUpa sakAma pravRtti ane hiMsAne samajIne, saMyama sivAya bIjI tarapha na jAo! hiMsA na kare ke na karAvo! tRSNAmAM nirveda pAma! kAmomAM virakta thaI uccadazI thAo! saMsAranA AMTApherA samajIne rAga ane dveSathI aspRSTha raheto mANasa A saMsAramAM kazAthI chedA nathI, bherAto nathI, baLAto nathI ke haNAto nathI. "mAyA vagere kaSAvALA tathA viSayAsaktirUpI pramAdathI yukta manuSya pharI pharIne garbhamAM Ave che. paraMtu zabda ane rUpamAM taTastha rahe, samajadAra, ane mRtyuthI Darato manuSya janmamaraNamAMthI mukta thaI zake che. jagatanAM kiMkartavyamUDha, ane duHkhasAgaramAM DUbelAM prANIone joIne apramatta manuSya sarva tajI, saMyama dharma svIkAra ane tenA pAlanamAM prayatnazIla thavuM. jemane saMsAranA sarva padArtho prApta hatA tevAoe paNa temane tyAga karI, saMyamadharma svIkAryo che. mATe jJAnI puruSe e badhuM nisAra samajI, saMyama sivAya bIjAnuM sevana na karavuM. "he manuSya ! tuM ja tAro mitra che. bahAranA mitranI zadha cheDI, tuM tArA ja AtmAne nigrahamAM rAkha. te rIte tuM duHkhamAMthI mukta thaI zakIza.
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. saddAlapura pramAdI manuSyane ja badhe prakAre bhaya hoya che, apramAdIne kaIrIte bhaya hetuM nathI. lekanuM duHkha samajIne ane lekanA saMyogone cheDIne, vIra puruSe mahAmArge vaLe che. uttarottara UMce ne UMce caDatA teo asaMyamI jIvana IcchatA ja nathI. pitAnuM zreya sAdhavAmAM prayatnazIla thayela saMyamI duHkhothI gherAvA chatAM gabharAya nahIM, ane vicAre ke A jagatamAM saMyamI puruSe ja lokAlekanA prapaMcamAMthI mukta thaI zake che. satyamAM vRti kare !" bhagavAna mahAvIra pAsethI dharma sAMbhaLIne huNa, tuSTa ane prasanna thaI agnimitrAe mahAvIra bhagavAnane vaMdananamaskAra karyo ane kahyuM: "he bhagavan! ApanA jaina siddhAMtamAM mane zraddhA thAya che, tame kahe che te kharuM che. paraMtu tamArI pAse jema bIjA loko gRhatyAga karI, muMDa thaI pravajyA laIne rahe che, tema huM karI zakuM tema nathI. paraMtu tamArA kahelA pAMca aNuvrata ane sAta zikSAtratavALA gRhastha dharmane huM svIkAravA IcchuM chuM." [10] bhagavAne tene kahyuM? kazA pratibaMdha vinA tane jema phAve tema kara ! eTale agnimitrAe zramaNabhagavAna mahAvIra pAse bAra prakArane zrAvakadharma svIkAryo. tyAra pachI bhagavAnane AcArAMga adhya0 3.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake vaMdana-namaskAra karI, te pitAnA rathamAM besIne ghera pAchI pharI. [11] mahAvIra paNa tyAra bAda tyAMthI nIkaLI bahAranA pradezamAM viharavA lAgyA. [21] zramaNe pAsaka banele saddAlaputta jIvAjIvanuM jJAna prApta karI, gRhastha mane pALato sukhe rahevA lAgyuM. [213] have, maMkhaliputta gozAlane khabara paDI ke, sadAlapukhta AjIvika siddhAMtanuM vamana karI, ninI daSTi svIkArI che. tethI teNe vicAra karyo ke, "huM tyAM jaI, teNe svIkArelI nizrimaNanI dRSTi cheDAvIne pharI AjIvikanI daSTi tenI pAse grahaNa karAvuM." evo vicAra karI, te pitAnA AjIvika saMgha sAthe polAsapura nagaramAM AvyuM, ane tyAMnA AjIvikenA maThamAM Utaryo. tyAM pitAne vastrapAtra vagere saraMjAma mUkIne, keTalAka AjIvike sAthe te saddAlapura zramaNe pAsakane tyAM gayo. [21] sAlapura zramaNopAsake makhaliputta gozAlane Avate je, paNa teNe tene Adara na karyo, tathA pote oLakhate na hoya ema cUpa rahyo. [215 A pramANe pitAne satkAra na thayo, tyAre maMkhali putta gozAla sUvA-aThIMgavAnAM pATiyAM tathA pathArI-bichAnAM 1. arthAta jIva, ajIva, baMdha, puNya, pApa, AsTava, saMvara, nirja rA ane mokSarUpI jana siddhAMtanAM nava tathya eTale ke to. juo uttarAdhyayana sUtra, ke "tattvArtha sUtra"mAM te badhAMnI vyAkhyA. 2. mULa: samaya ane dRSTi. 3. mULa: "sabhA'. 4. nI mAphI
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. saMdhAlapura meLavavA mATe zramaNabhagavAnanAM guNakIrtana karata saddAlapura pratye be -- he devAnupriya! ahIM mahAbrAhmaNa padhAryA che." sadAlapura gozAlane pUchyuM : mahAbrAhmaNa keNa che? [17] gazAlake kahyuM - zramaNabhagavAna mahAvIra mahAbrAhmaNa che. saddAlaputte pUchyuM: zAthI te mahAbrAhmaNa che? gazAlake kahyuM -he sAlaputta! zramaNabhagavAna mahAvIra paripUrNa rIte pragaTelAM jJAna ane darzana dhAraNa karanAra che, lokaye bhAvapUrvaka nihALelA-mAnelA-pUjelA che, tathA tasya karmothI yukta che, tethI te mahAbrAhmaNa che. tyAra bAda gozAle pharIthI kahyuM : he devAnupriya! ahIM mahApa padhAryA che. saddAlaputte pUchayuM: mahApa koNa che? gozAlake kahyuM H zramaNabhagavAna mahAvIra mahApa che. sadAlaputte pUchayuM: zAthI te mahApa che? gozAlake kahyuM: he devAnupriya! A saMsArarUpI aTavImAM nAza pAmatA, vinAza pAmatA, khavAI jatA, chedAI jatA, bheTAI jatA, lepAI jatA tathA vilopAI jatA jInuM dharmarUpI daMDathI saMrakSaNa temaja saMgApana karI, temane nirvANarUpI meTA vADAmAM svahaste pahoMcADe che, mATe te mahApa che. 1. vagere badhuM AgaLa pA. 86 mujaba.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA daza upAsake tyAra bAda gozAle pharI kahyuM : he devAnupriya! ahIM mahAsArthavAha padhAryA che. sadAlaputte pUchayuM? mahAsArthavAha koNa che? gazAlake kahyuM: zramaNabhagavAna mahAvIra mahAsArtha sAlapurU pUchyuM: zAthI te mahAsArthavAha che? gazAlake kahyuMH A saMsArarUpI aTavImAM nAza pAmatA ne dharmarUpI paMtha vaDe nivaNarUpI moTA nagaramAM svahaste pahoMcADe che, mATe te mahAsArthavAha che. tyAra bAda zAle pharIthI kahyuM. he devAnupriya! ahIM mahAdharmakathI padhAryA che. saddAlapune pUchyuM: mahAdharmakathI koNa che? zAlake kahyuM: zamaNubhagavAna mahAvIra mahAdharmakathI che. sadAlaputte pUchyuM : zAthI te mahAdharmakathI che? ' zAlake kahyuMH A agAdha saMsAramAM nAza pAmatA, unmArge caDelA, sanmArgathI bhraSTa thayelA, mithyAtvanA baLathI parAjita thayelA, ane ATha prakAranAM karmorUpI aMdhArAnA paDaLathI AvRtta evA jIne samajUtI ane 1. vastunA yathArtha zraddhAnane abhAva, ane vastunuM athArtha zraddhAna. 2. jJAna AvaranArAM "jJAnAvaraNa, darzane AvanArAM darzanAvaraNa, sukha ke duHkha anubhavAvanArAM "vedanIya', meha pAmaDanArAM "mohanIya', bhavadhAraNa karAvanArAM " AyuSa', viziSTa gati-jAti-prApta karAvanArAM "nAma", uccapaNuM-nIcapaNuM pamADanArAM "getra', ane devA-levAmAM vidhra UbhAM karAvanArAM "aMtarAya."
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. sadAlapura baMdha ApIne saMsAra-kAMtAramAMthI pAra utAranAra che, mATe te mahAdharmakathI che. - tyAra bAda gozAlake pharIthI kahyuM : he devAnupriya! ahIM mahAnirdhAmaka padhAryA che. sadAlapure pUchayuM: mahAnirdhAmaka keNa che? gozAlake kahyuM: zramaNabhagavAna mahAvIra mahAnirdhAmaka che. sadAlaputte pUchyuM: zAthI te mahAnirdhAmaka che? gozAlake kahyuM : he devAnupriya! A saMsArarUpI mahAsamudramAM nAza pAmatA, DUbatA ane gaLakAM khAtA jIne dharmarUpI nAva vaDe pAra utArIne nirvANane kAMThe pahoMcADanArA che, tethI te mahAnirdhAmaka che. [218) gazAla pAse A vAta sAMbhaLIne saddAlaputte kahyuM ke, he devAnupriya! tame A prakAranA catura che, dakSa che, vaktA che, zikSaNa pAmelA che, tArkika che, vijJAnI che, te tame mArA dharmopadezaka dharmAcArya mahAvIra sAthe vivAda karI zakaze? gazAle kahyuM? nA! sadAlaputte pUchayuM: zAthI? gozAlake kahyuM : he saddAlaputta! jema keI eka taruNa, pUrA kadana, kuzaLa ane catura puruSa jyAre eka moTA bakarI, gheTAne, kUkaDAne, tetarane, baTerAne, lAvarIne, kabUtarane, kapiMjalane, kAgaDAne ke bAjane hAtha, paga, kharI, pUchaDI, pIMchAM, zIMgaDAM ke ruMvADAMmAMthI game te aMgamAMthI 1. kuvaM !
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake pakaDe, tyAre te jarApaNa hAlI cAlI zakatuM nathI; te ja pramANe zramaNabhagavAna mahAvIra mane artho, hetuo, ane vyAkaraNa dvArA jyAM jyAM pakaDe tyAM tyAM huM niruttara thaI jAuM; tethI huM tArA dharmAcArya sAthe vivAda karI zakuM tema nathI. [19] pachI sadAlapure kahyuM : he devAnupriya! tame mArA dhamAcArya mahAvIranuM sAcA tathyabhAvathI guNakIrtana kare che, mATe huM tamane pATiyAM, saMthAre, zayyA vagere mATe nimaMtraNa ApuM chuM. joke, temAM huM dharma ke tapa samajato nathI. mATe tame jAo ane mArI dukAnamAMthI je kAMI joIe te laIne sukhe sukhe raho. [20] gozAlaka tenI dukAnamAMthI joItI vastuo laIne rahevA lAgyuM. paraMtu jyAre te vividha kathane, pratipAdano, vijJApane, ke nivedanathI paNa sAlapattane jaina siddhAMtamAMthI calita na karI zakyo, tyAre te thAkIne palAsapuramAMthI nIkaLI, bahAranA pradezamAM cAlyA gaye. [2] have zramaNopAsaka saddAlaputtane pote svIkArelAM zIlavrata ane guNavratane pALatAM 14 varSa vItI gayAM. paMdaramAM varSanI adhavaca, te zramaNabhagavAna mahAvIra pAsethI jANelA dharmamArga anusAra pauSadhazALAmAM raheto hato, tevAmAM eka deva madhyarAtrIe ughADI talavAra sAthe AvIne tene kahevA lAgyoH "jo tuM A zIlavrata ane guNavatane nahIM cheDe, to huM tArA traNa putrone vArApharatI "tArI sAme kApIne kakaDA karI, kaDhAImAM taLIza; ane temanuM lehI tArA zarIra upara chAMTIza." [223-5 .
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7. saddAlapura 101 te deve tema karyA chatAM jyAre sadAlapura pitAnA vratamAM nizcaLa rahyA, tyAre te deve dhamakI ApI ke, haju je tuM nahIM mAne, te huM tArA dharmanI sahAyaka, dhamanI jANakAra, dharmamAM prIti rAkhanArI, ane tArA sukhaduHkhamAM samabhAgI evI tArI A agnimitrA bhAryAne gharamAMthI tArI sAme lAvI, kApIne nava kakaDA karIza; pachI telanI kaDhAImAM tene taLIza, ane tenA lohImAMsa tArA zarIra upara kharaDIza; jethI te duHkhI thaIne akALe marI jaIza. [27] te deve Ama be traNa vAra kahyuM, eTale saddAlapurane vicAra AvyuM ke, A anArya karma karanArA mANase mArA putrone te mArI nAkhyA have te mArI patnIne paNa tema ja mArI nAkhavA Irache che, te mAre jarUra tene pakaDa-rokavo joIe. Ama vicArI je te UThayo ke tarata pele deva AkAzamAM cAlyo gayo ane tenA hAthamAM kAMI na AvyuM. eTale saddAlaputte moTe kelAhala karI mUkyo. te kelAhala sAMbhaLI agnimitrA tyAM AvI ane tenI pAsethI badhI vAta sAMbhaLIne kahevA lAgI ke, ApaNe badhA putra tema ja huM sahIsalAmata chIe. tamane kaI bhrama thaya lAge che. mATe tame prAyazcitta karIne pharI vAra vratamAM sthira thAo. pachI te sadAlapura cUlaNApitAnI peThe prAyazcitta karIne pharIthI pitAnA vratamAM sthira thayo. aMte mAraNAMtika salekhana svIkArI, samAdhipUrvaka maraNa pAmI, te saudharmaka95nA aruNabhUta vimAnamAM devapaNe utpanna thayA. tyAMthI vIne mahAvidehavAsa pAmI, te siddha buddha ane mukta thaze. [30]
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahArAtaka rAjagRhamA mahAzataka nAme gRhapati revatI vagere 13 strIo sAthe rahetuM hatuM. tenI pAse ATha kareDa pAlI sonuM nidhi tarIke saMgharAmAM, ATha vyAje ane ATha gharavAparamAM hatI. uparAMta dasahajAra gAyone eka evA ATha vra hatA. [231-3) mahAzatakanI strI vatIne tenA piyerathI ATha karoDa (pAlI) sonuM ane ATha vraja maLyAM hatAM. bAkInI bAra strIone eka eka karoDa (pAlI) sonuM ane eka eka vraja kanyAdAnamAM maLyAM hatAM. [23] eka vAra pharatA pharatA zramaNabhagavAna mahAvIra tyAMnA guNazila cityamAM AvIne UtaryA. mahAzatake temanuM pravacana sAMbhaLIne AnaMdanI peThe temanI pAse zrAvakadhamane svIkAra karyo tathA bhegatRSNAnI maryAdA mATe ATha karoDa (pAlI) senuM vagere ane 13 strIothI vadhArene svIkAra na karavAnuM vrata lIdhuM. uparAMta teNe e niyama karyo ke 1. A adhyayanamAM ja pahelI vAra karoDa vagere saMkhyA sikkAne ke koI mApane lAgu paDe che ene ullekha Ave che, A ullekha parathI jaNAya che ke, pAlI bharIne senuM mApIe to tevI ATha karoDa pAlIo bharIne senuM - evo artha thAya, 2 ghoghaDiyA ! 102
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9. mahAzataka 103 havethI mAre e droNu mApanI hiraNya bharelI eka pAlI ( kAMsyapAtrI )thI ja vyavahAra karavA khape. [235] e rIte vyavahAra karatA, ane jIvAjIvanuM svarUpa jANatA te mahAzataka zramaNeApAsaka sukhe sukhe rahevA lAgyA. zramaNubhagavAna paNa tyAMthI nIkaLI bahAranA pradezamAM viharavA lAgyA. [236-7] mahAzatakanI bhAryAM revatIne kauTuMbika ciMtAmAM jAgatAM jAgatAM eka vAra madhyarAtrIe evA vicAra AvyA ke mAre kharabAra zAktyanI ADa hAvAthI huM sArI rIte mahAzataka sAthe uttama evA mAnuSI kAmabhAge ne bhAgavI zakatI nathI. mATe ThIka tA e che ke e khare zAkacone agni, zastra ke viSaprayAgathI huM mArI nAkhuM ane temanuM ekaeka karoDa (pAlI ) seAnuM tathA gAyAnA traja meLavIne mahAzataka sAthe sukhe sukhe rahuM. [238] A vicArathI te tema karavAnA lAgazeAdhavA lAgI; ane lAga maLatAM ja teNe chane zastrathI ane chane viSathI mArI nAkhI. tyArakhAda temanAM dhana tathA vraja laIne mahAzataka sAthe te sukhe sukhe rahevA lAgI. [238-9] te revatI mAMsaleAlupa hatI ane aneka prakAranA sALA tathA taLelAM ane bhUjelAM mAMsA, tema ja surA, madhu, meraya, madya, sIdhu ane prasannA jevA dArUAne AsvAda karatI rahetI hatI. [240] 1. mULa: AMtare, chidra ane viraha (ekalApaNuM ).
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 194 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake eka vAra rAjagRhamAM koI prANane vadha na karavAnA amAghAtanI ghoSa thayA. te vakhate paNa mAMsalupa revatIe pitAnAM piyeranAM mANasone bolAvIne kahyuM keH - "tamAre havethI mAre mATe piyeranA tramAMthI be be gAyanA vAcharaDA mArIne roja lAvavA." te puruSe tenA kahyA pramANe mArelA be vAcharaDA roja lAvatA ane revatI te mAMsa khAtI tathA yatheSTa dArU pItI. [241-4] lIdhelAM zikSAvrata ane guNavratane pALatA mahAzataka zrama pAsakanAM 14 varSo cAlyAM gayAM. pachI pitAnA moTA putrane kArabhAra seMpI, mahAvIra bhagavAne batAvelA dharmamAgane anusarate te brahmacarya sAthe pauSadhazALAmAM rahevA lAgyA. [245 tyAM eka vakhate matta, lathaDiyAM khAtI, vIkharAyelA kezavALI tenI strI revatI ughADe mAthe tenI pAse AvI ane mehonmAdajanaka zaMgAravALA strIsulabha bhAve dekhADatI mahAzatakane A pramANe kahevA lAgI - he mahAzataka zramaNopAsaka! tuM dharma, puNya, svarga ane mokSanI kAmanAvALe che. paNa jo tuM mArI sAthe udAra evA mAnaSika kAmane bhagavata rahe te pachI tAre dharma, puNya, svarga ane mekSanI zI jarUra che?" [246] " revatInA A pramANe be traNavAra kahelA vacanane mahAzatake Adara paNa na karyo temaja aNajANa hoya tema 1. "amAri ghoSa" "koI haNazo mA" - evo DhaDhero. 2. karinnaya vivaDhaLI !
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8. mahAzataka 15 svIkAra paNa na karyA; para'tu mauna rahIne te peAtAnA dhamadhyAnamAM sthira rahyo. anAdara pAmelI revatI peAtAne ThekANe pAchI AvI, ` [247-9] upAsakanI agiyAre pratimAone AcaratA te mahAzataka ugra tapathI atyaMta kuza ane nasAnAM gUMcaLAMthI chavAyelA duba La thaI gayA. chevaTe te AnaMdanI peThe atima mAraNAMtika sa'lekhanA svIkArIne khAnapAna tajI, vita ane maraNamAM samabhAva rAkhatA rahevA lAgyA. [250-2 ema rahetAM rahetAM tenA cittanI vRtti vadhAre zubha, vizada ane zuddha thai; tathA jJAnAvaraNIya karmonA kSaye pazama thaye tene adhijJAna prApta thayuM. tethI te pazu AnaMdanI peThe pUrva, pazcima ane dakSiNamAM hajAra yeAjana sudhInA lavaNusamudrane bhAga jANavA tathA jovA lAgyA; ane uttaramAM culla himavata vadhara paryaMta sudhI tathA nIce ratnaprabhA pRthvImAMnA leyacuca naraka1 sudhInA kSetrane jANavA ane jovA lAgyA. [253] AvI rIte rahetA tenI pAse pharI eka vAra revatI AvI ane pahelAMnI mAphaka kAmayAcanA karavA lAgI. teNe be traNavAra kahyA pachI gusse thayelA mahAzatake peAtAnA avadhijJAnanA prayAga karIne tene kahyuM ke -- " huM revatI AjathI tu sAta rAtamAM alasarogathI pIDAtI, durdhyAna 1, 'temAM janAranuM AyuSya 84 hunnara varasanuM hoya che ' -- eTaluM mULamAM vadhu che. 2. A eka udararoga che. temAM zarIra nabaLu paDI jAya, kSudhAgni marda paDI jAca, kapha vadhI jAya, AMtaraDAMnI kriyAmAM bha`ga paDe. ( - caraka, )
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake cukta thaI, asamAdhivALI banIne, maraNa pAmIza; tathA ratnaprabhA pRthvIne luccaya narakamAM 84000 varSa sudhI narakagatinuM duHkha bhogavIza." [254-5] mahAzatakanuM kathana sAMbhaLIne revatIne lAgyuM ke, e zramaNopAsaka mArI upara gusse thaye che, tene huM gamatI nathI; mAre te tirasakAra kare che; khabara nahi mAre kevI kharAba rIte te ghAta karaze. ema vicAra karIne bhaya tathA trAsathI udvega pAmI, kheda karatI karatI te dhIre dhIre pitAne ghera pAchI AvI gaI ane ciMtAtura thaI, hAtha upara mAthuM aThIMgI, AMkhe jamIna upara TheravI, bhAre phikaramAM paDI gaI. pachI mahAzatakanA kahyA pramANe alasa regathI pIDAtI, sAta rAtamAM maraNa pAmIne, te narakagatie gaI. [256-7) te vakhate bhagavAna mahAvIra rAjagRhanA guNazila cityamAM AvIne UtaryA. bhagavAna mahAvIre "gautama !" ema kahIne pitAnA paTTaziSya gautamane belA ane revatI tathA potAnA ziSya zramaNopAsaka mahAzataka vacce thayele vikhavAda tene kahI saMbhaLAvyo ane kahyuM - "aMtima saMlekhanAne svIkArIne rahetA zramaNopAsake keIne sAcuM hoya to paNa aniSTa ane apriya vacanathI kAMI kahevuM na ghaTe, tathA kAdha kara na ghaTe. te he devAnupriya ! tuM tenI pAse ja ane mArI A vAta tene kahe tathA tene pitAnA aparAdhanI kabUlAta karAvI prAyazcitta vaDe zuddha kara." [258-9] 2. avasthAta ! auona!
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9. najinapiyA 107 gautamane AvatA jANIne mahAzatake temane vaMdananamaskAra karyA. pachI temanI pAsethI bhagavAna mahAvIrane saMdeze sAMbhaLI, te mujaba prAyazcitta svIkArIne te zuddha thayo. tyArabAda bhagavAna mahAvIra rAjagRhathI nIkaLI bahAranA pradezamAM vicAravA lAgyA. [260-5] pite svIkArelAM guNavrata ane zIlavatane tathA zramaNapAsakanI 11 pratimAone mahAzataka zramaNe pAsake sArI rIte 20 varSa sudhI pAnyAM ane AcaryA. chevaTe mAraNatika saMlekhanAmAM 60 TaMka khAnapAna cheDI, samAdhipUrvaka te maraNa pAmyA ane saudharmakalpamAM aruNAvataMsaka vimAnamAM utpanna thayo. tyAMthI mahAvidehavAsa pAmIne te siddha buddha, ane mukta thaze. [26] nadinIpiyA zrAvastI nagarImAM jitazatru rAjA hatA. tyAM nadinIpiyA nAme gRhapati azvinI bhAryA sAthe rahete hate. tenI pAse cAra karoDa (pAlI) nuM nidhi tarIke saMgharAmAM, cAra karoDa vyAje ane cAra karoDa gharavAparamAM hatuM. uparAMta dazahajAra gAyane eka evA cAra je hatA. [ 28] teNe tyAMnA koSTaka catyamAM AvelA bhagavAna mahAvIra pAse AnaMdanI peThe gRhidharma svIkArI tenuM 14 varSa sudhI 1. Aje adhyAthI uttare balarAmapura sTezanathI 12 mAIla upara AvelA akonA gAmathI pAMca mAIla dUra sahetamahetano killo che, tene vartamAnamAM zrAvastI gaNavAmAM Ave che
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake barAbara pAlana karyuM. pachI moTA putrane badhe kArabhAra seMpI, mahAvIra bhagavAna pAsethI jANelA dharmamArga anusAra brahmacarya sAthe te pASadhazALAmAM rahevA lAgyo. [26-270) zramaNopAsakanI sthitimAM te kula 20 varSa sudhI rahyo ane chevaTe mAraNAMtika saMkhanAne svIkArIne, samAdhipUrvaka maraNa pAmI, aruNagava vimAnamAM deva thayA. tyAMthI cavIne mahAvidehavAsa pAmI, te siddha buddha ane mukta thaze. [71] 10 sAlihIpiyA zrAvastI nagarImAM jitazatru rAjA hatA. tyAM sAlihIpiyA nAme gRhapati phAgunI bhAryo sAthe raheto hatuM. tenI pAse cAra karoDa (pAlI) nuM nidhi tarIke saMgharAmAM, cAra vyAje ane cAra gharavAparamAM hatuM. uparAMta dasa hajAra gAyone eka evA cAra vraje hatA. ra7ra-3 teNe kASTaka cetyamAM AvelA bhagavAna mahAvIra pAse AnaMdanI peThe gRhidharma svIkAryo ane kAmadevanI peThe pitAnA jyeSTha putrane kArabhAra soMpI, bhagavAna mahAvIra pAsethI jANelA dharmamAga anusAra te pASadhazALAmAM rahevA lAgyuM. teNe zramaNopAsakanI agiyAre pratimAone kaMI paNa bahAranA vikSepa vinA barAbara pAra karI. te pramANe zramaNopAsakanI sthitimAM te 20 varSa rahyo ane chevaTe mAraNAMtika saMlekhana svIkArIne samAdhipUrvaka maraNa pAmI,
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ upasa hAra aruNakIla vimAnamAM deva thayA. tyAMthI cavIne mahAvidehavAsa pAmI, te siddha buddha ane mukta thaze. [274] upasa'hAra A daze upAsakeAe paMdaramA varSomAM gharanA bhAra tajyA; ane daze upAsake| vIza varSa zramaNApAsaka tarIke vA~. [27] daze jaNe zrAvakanI agiyAra pratimA pALI; daze jaNA chevaTe sATha TakanA ( eka mAsanA ) upavAsathI maraNu pAmyA; ane daze jaNa saudhama devaleAkamAM cAra paDyeApama va jeTaluM AyuSya gALI, mahAvidehavAsa pAmIne siddhi meLavaze. [77] 109 [rAjanA eka lekhe A daza adhyAye daza divase vaMcAI rahe paNa be divasamAM A aMga vAMcavAnuM pUru karavAnI paNa paravAnagI che.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa Ti naM. 1 upAsakadazaH samavAyAMgamAM "upAsakadazAne paricaya A pramANe Apyo cheH "upAsakadazAmAM upAsakanAM zIlavatA, viramaNa, guNavatA, pratyAkhyAna (tyAga), pASadhopavAso, zrutaparigraha (zAstrAbhyAsa), pratimAo tathA temanI A lokanI ane paralokanI Rddhio vagere varNavelAM che. uparAMta teonI dharmamAM sthiratA tathA dharmamAM AvatAM vinAnI sAme thavAnI temanI asAdhAraNa zakti paNa varNavelI che." tenuM parimANa jaNAvatAM temAM kahyuM che ke - e sAtamuM aMga che. temAM eka zrutaskaMdha che, daza adhyayana che, tathA saMkheya lAkha pada ane saMkheya akSare che." - naMdIsUtramAM upAsakadazAnuM upara jaNAvyA pramANenuM ja varNana Ave che. paNa upAsakadazAmAM upAsakonI pratrajyAno adhikAra Ave che ema paNa temAM lakheluM che. paraMtu atyAre upalabdha pAThavALA sUtramAM koI upAsake pravajyA lIdhI hoya tevo adhikAra Avato nathI. - upAsakadazAnA padanA parimANu viSe jaNAvatAM temAM lakhyuM che ke "temAM saMpeya hajAra pade che ane saMkheya akSare che." digaMbarAmAM A sUtranuM nAma upAsakAdhyayana che ane temAM zrAvakadharmanuM svarU5 varNaveluM che ema teo kahe che. uparAMta gemsasAranI TIkAmAM lakheluM che ke, "upAsakAdhyayanamAM zrAvakenI agiyAra pratimAonA saMbaMdhamAM tathA vrata, zIla, AcAra, kriyA ane maMtro 1. padanA svarUpa viSe jue "bhagavAna mahAvIranI dharmakathAo' pAna 181 uparanuM TippaNa, samavAyAMga ane naMdIsUtra - baMnenA TIkAkAre A sUtranAM agiyAra lAkha, bAvana hajAra pade jaNAvelAM che. 110
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 TippaNa : 2 vigere viSe varNana che." digaMbaro upAsakAdhyayanamAM agiyAra lAkha sittera hajAra pade kahe che. upAsakadazA zabdano artha "upAsakonI avasthA" paNa thAya; temaja dazA zabdane saMkhyAvAcaka gaNIe te "daza upAsako" ema paNa thAya. A sUtramAM daza upAsakenuM varNana Ave che mATe A pustakamAM "dazA" zabdane saMkhyA sUcaka artha svIkArelo che tathA tenuM nAma "bhagavAna mahAvIranA daza upAsake" rAkheluM che. prAkRta "dasA" zabda e saMskRta dazanuM ArSarUpa che, mATe "dasA' mAMthI jarA paNa kheMcyA sivAya daza e artha nIkaLI zake che. Ti naM2 paSaSavAsa: pauSadha zabdanuM mULa rUpa upavasatha che. Ano prayoga zatapathabrAhmaNamAM je divase yajamAna agni pAse rahe che (35+1) te divasanA arthamAM karela che. te zabdanuM pAlIrUpa bauddha sAhityamAM upAsatha" Ave che ane tene eka vrata tarIke batAveluM che. upasathanuM ArSa prAkRta "pasaha" thaI gayuM che. tene ahIM eka zramaNopAsakanA vrata tarIke batAvavAmAM AvyuM che. TIkAkAroe piosaha uparathI pAdharuM pauSadha upajAvI lIdhuM che ane tenI pAchaLa upavAsane artha batAvavA upavAsa zabda joDavyo che. paNa kharI rIte zabdanI mULa prakRtine vicAra karatAM upavAsano artha temAM samAyele ja che. tattvArthanA bhASyamAM A pauSadhanuM svarUpa batAvatAM lakhyuM che -"tene karanAra zrAvake upavAsa karavo; snAna, vilepana, gaMdha, mAlya ane alaMkAra choDI devAM; dAbha ke kASTanI pathArIe rahIne athavA vIrAsana vagere Asano upara rahIne dharmanuM ciMtana karavuM; tathA sarva niMdya pravRttiono tyAga karavo." AThama caudaza, pUnama ane amAvAsyAne divase tene AcaravAnI vAta sUtrAmAM maLe che. vaidika ane bauddha saMpradAyanAM zAstromAM paNa A divasoe upavasatha ane upasatha karavAnI prathA maLe che. '
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake Ti na. 3: sAta zikSAvate - AnaMdane bhagavAna mahAvIranA pravacana upara ruci thayA pachI teNe pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvatavALo bAra prakArano gRhidharma svIkAravAne vicAra bhagavAna mahAvIrane kahI batAvyo. A ja pramANe teNe tenI strI zivanaMdAne gRhidharma svIkAravAnI bhalAmaNa karI. A rIte gRhidharma bAra prakAra che e ullekha A sUtramAM aneka sthaLe Ave che. tenA bAra prakAra kramavAra A sUtramAM gaNuMvelA jaNAtA nathI, paNa pAMca aNuvrata ane sAta zikSAtrata ema bAra vatanI maghama saMkhyA batAvavAmAM AvI che. paraMtu uvavAya sUtramAM pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAvata, ema bAra vratanI saMkhyA batAvavAmAM AvI che. A sUtramAM pAMca aNuvratane ullekha te temanA svarUpa sAthe spaSTa upalabdha che. paNa te pachInAM sAta zikSAvato viSe spaSTa mAhitI ApelI nathI. sUtramAM aNuvrato vagerenI je mAhitI ApelI che, te mULa zabdomAM A pramANe che - [1] skUlaprANAtipAta pratyAkhyAna [2] skUlamRSAvAdapratyAkhyAna [3] sthUla adattAdAnapratyAkhyAna [4] svadArasaMtoSaparimANa [5] IcchAvidhiparimANuM. [ IcchAvidhiparimANanA paTAmAM (1) hiraNyasuvarNavidhiparimANa (2) catuSpadavidhiparimANa (3) kSetravAstuvidhiparimANa (4) zakaTavidhiparimANa ane (5) vahANuvidhiparimANane samAveza karele che.] | [] upabhogaparibhogavidhiparimANa. [] bhojanavidhipari mANa [8] anarthadaMDa pratyAkhyAna. ( [ upabhogaparibhegavidhinA parimANamAM (1) ullaNiyAvidhiparimANa (2) datavaNuvidhiparimANa (3) lavidhiparimANa (4) abhaMganavidhiparimANu (5) udavartanavidhiparimANa (6) majajana
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa: 3 vidhiparimANu (cha) vastravidhiparimANu (8) vilepanavidhiparimANu (9) puSpavidhiparimANa (10) AbharaNavidhiparimANa ane (11) dhUpanidhiparimANu e agiyAra parimANune samAveza karelA che.] [bhAjanavidhinA parimANamAM (1) pevividhaparamANu (2) bhakSyavidhiparimANu (3) edanidhiparamANu (4)vividhaparamANu (5) dhRtividhaparamANu (6) zAvividhaparamANu (7) mAdhurakavidhiparimANu (8) jemavidhiparimANu (9) pAnIvidhiparimANu (10) mukhavAsavidhiparimANu - e daza piramANutA samAveza karelA che.] ekadare vicAratAM mULa sUtramAM (1) prAtipAta (2) mRSAvAda (3) adattAdAnapratyAkhyAna (4) svadArasa MtoSaparimANu (5) icchAvidhiparimANu (6) upabhAgaparibhAgaparimANu ane (7) ana daMDatyAga eTalAM vratane ullekha che. emAMnAM pahelAM pAMca aNuvrata, tarIke prasiddha che ane bAkInAM e zikSAvratA hAvAM joi e. paratu zikSAtratAnI sAta saMkhyA pUrI karavA mATe bIjA pAMca bAkI hAvAM joI e. te pAMcanI kalpanA sUtramAMthI ja bIjI rIte nIkaLI zake che. sUtramAM khAra tratAne ullekha mAdhama rIte karyAM che. paraMtu aticAra| tA bAreyanA ApavAmAM AvyA che. te aticArA uparathI sAta zikSAvratA kharAbara kulita karI zakAya tema che. . 11 (1) dizAnA parimANanuM ullaMdhana nahi karavA viSenA aticAra uparathI diggata phalita thAya che. e ja pramANe (2) upabheAgaparibhAgaparimANu (3) anadaDatyAga (4) sAmAyika (5) dezAvakAzika (6) pauSadheApavAsa ane (7) yathAsa'vibhAga paNa samajI levAM. tattvA sUtramAM te sAtene krama A pramANe ApelA che :~ (1) digdata (2) dezata (3) ana-daMDaviratitrata (4) sAmAyikavrata (5) pauSadheApavAsa (6) upabhAgaparabhAgaparimANu (7) atithrisa'vibhAga. uvavAyasUtramAM e sAta tene krama A pramANe cheH
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake. (1) anarthadaMDaviramaNa (2) divrata (3) upabhogaparibhogaparimANa (4) sAmAyika (5) dezAvakAzika (6) pauSadhopavAsa (7) atithi saMvibhAga. - bauddha upAsake prANAtipAtaviramaNa vagerenI je pratijJA le che te pratijJAne "sa " kahevAmAM Ave che. A sUtramAM vaparAyela sivAyaca" ane e "vivA" baMne zabdo artha ane zabdanI dRSTie sarakhA ja che e bhUlavuM na joIe. AnaMda atyAra sudhI mAtra gRhapati hato paraMtu A pratijJA lIdhA pachI te zramaNopAsaka ke zrAvaka thayo. bAddha graMthomAM A ja arthamAM "upAsaka' zabdano prayoga che. aMguttaranikAyanA upAsakavangamAM buddha bhagavAnane anuyAyI gRhapati jyAre upAsaka thAya che tyAre tene mATe nIcenI pAMca pratijJAo jaNAvelI che - (1) prANAtipAtathI viramaNa (2) adattAdAnathI viramaNa (3) kAmamAM mithyAcArathI viramaNa (4) mRSAvAdathI viramaNa (5) surA, meya, madya vagere pramAdasthAnothI viramaNa. vaidika paraMparAmAM je dija gRhastha hoya che tene mATe A pAMca yamene hamezAM sevavAnuM vidhAna kareluM che. (1) ahiMsA (2) satyavacana (3) brahmacarya (4) prAmANikatA (5) asteya. A pAMcane vrata paNa kahelAM che. mahAbhAratamAM lakheluM che ke gRhasthanI nirvAha mATe cAra prakAranI vRtti jaNAvelI che (1) kasUladhAnya (2) kuMbhardhAnya (3) azvastana (4)kApotI. koThAmAM mAya teTaluM dhAnya bharI rAkhavuM ane tethI vadhAre na rAkhavuM eTale ke eka varSa cAle teTaluM dhAnya athavA teTalA paisA upArjita karI rAkhavA te kusUladhAnyavRtti. eka ghaDe bharAya teTaluM ja dhAnya bharI rAkhavuM athavA kamAvuM te kuMbhadhAnya vRtti. AvatI kAlane vicAra ja na karavo te azvastanavRtti. ane kapotanI peThe khetara vageremAM paDelA dANA viNa khAI nirvAha kare e kApatIvRtti. A viSe vadhAre mahAbhAratanA zAMtiparvane 24mA adhyAyamAM joI levuM.
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa: 4 115 manusmRtimAM paNa A prakAre cAra vRttio jaNAvelI che. paraMtu temAM trIjI vRtti "tri-Ahika" (eTale ke traNa divasa cAle teTaluM upArjana karI rAkhavuM te) che ane cothI azvastanika che. vaLI temAM lakhyuM che ke, gRhastha pitAnA kuTuMbana nirvAha thAya te mATe dhana upArjana karavuM paraMtu bhoga mATe na karavuM. ane te paNa aniMdita upAyothI, prANIone droha karyA vinA athavA te bahu ja thoDo karIne karavuM. gRhastha potAnA jIvanavyavahAra RtathI, amRtathI, mRtathI, pramRtathI ke satyAnRtathI calAvavo paraMtu koI divasa zravRttithI na calAve. Rta eTale ke khetaramAMthI pAka ghera lAvatAM je dANA tyAM verAyelA paDI rahe, tathA jemanI temanA mAlikane apekSA nathI temanA vaDe nirvAha calAvavo te. amRta eTale mAgyA vinA maLe tenAthI vyavahAra calAvavo te mRta eTale mAgIne vyavahAra calAvavo te. amRta eTale khetI. satyAgruta eTale vepAravANijya ane zvavRtti eTale nokarIcAkarI. Ti. na. 4H aticAre? je jAtanAM khUlanothI koI paNa svIkArela guNa malina thAya ane dhIre dhIre hAsa pAmI cAlyo jAya tevAM khUlane aticAra kahevAya che. je mANasa skUla hiMsAno tyAga kare, te, saMbhava che ke "keAInI pAse gajA uparAMta kAma karAvavuM", "keIne mAra mAravo", ke "lekamAM bhUkhamare vadhe evI ADakatarI rIte pravRtti karavI", e badhI pravRttine sthUlahiMsA na paNa samaje. kAraNa ke e ema mAnate heya ke emAM koInuM meta kyAM thAya che? e ja pramANe skUlamRSAvAdanA tyAganI pratijJAvALA kheTA dastAvejo lakhe ane ema kahe ke "emAM huM khoTuM kyAM boluM chuM? mAre te bolavAnI bAdhA che, lakhavAnI nathI." A jAtanAM vivekazanya mANasone skUlahiMsAnA tyAga vagerenI pratijJAmAM bIje paNa keTalo tyAga keLava
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake paDe che e samajAvavA mATe ane vratanuM gAMbhIrya khyAlamAM ANavA mATe vratonA aticAre batAvavAmAM AvyA che. vrata pALavAnI buddhivALA mANasa te A aticArene vratanA ghAtaka ja samaje. aticArano artha paNa AcAranuM ullaMghana ja thAya che. hi. na. paH kheTA lekha na karavA mULamAM mRSAvAdatyAganA vratane lagatA je pAMca aticAro jaNAvyA che temanA karatAM judA paNa bIjA pAMca aticAra A sUtranI bIjI vAcanAmAM maLe che ema TIkAkAra lakhe che. te A pramANe che:- (1) kanyAlIka -- kanyAnI leNadeNanA prasaMgamAM ke koI paNa manuSyanI leNadeNanA prasaMgamAM tene viSe khoTI vAta kahevI. (2) gavAlIka - pazumAtranA leNadeNanA prasaMgamAM tene viSe khoTI vAta kahevI. (3) bhUmpalIka - jamInanI leNadeNanA prasaMgamAM tene viSe beTI vAta kahevI. (4) nyAsApahAra - koInI thApaNueALavavI. (5) kUTasAkSI - khoTI sAkSI pUravI. vaLI TIkAkAra lakhe che ke "Avazyaka" vageremAM A pAMcane dhULa mRSAvAdanA bhedo gaNAvelA che. AcArya haribhadra pitAnA paMcAzakanA mULanI 11mI gAthAmAM A pAcene mRSAvAdanA bhedo tarIke batAvela che. Ti naM. 1 cakkasa smRti rAkhavI diggatanA je pAMca aticAre batAvavAmAM AvyA che temAMnA chellA bene koI pratimAM eka ja aticAra gaNavAmAM Avyo che ane tenI pahelAM "cAra dizAnA pramANano atikrama" evo cotho aticAra vadhAravAmAM AvyuM che. A jAtanuM pAThAMtara hornelanI upAsakanI AvRttimAM mUkeluM che. paNa TIkAkAre te viSe kAMI lakheluM nathI. Ti naM. 7H karmAdAne je pravRtti karavAmAM saMyamane avakAza ja na rahe tenuM nAma karmAdAna che. je pramANe karmAdAnanI pravRtti karavAno niSedha sUtramAM
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa: 8 117 bartAvelo che te rIte manusmRtimAM paNa brAhmaNane tevI keTalIka pravRttino niSedha batAvyo che. temAM lakhyuM che ke "brAhmaNe rasane, rAMdhelA annane, talana, paththareno, mIThAne, pazune, manuSyano, badhI jAtanAM raMgelAM kapaDAMne, phaLane, mULA, auSadhine, pANIno, zastrane, viSane, mAMsane, somanA, gaMdhane, dUdhano, madhanA, mINano, dahIM, ghIno, telano, goLano, dAbhano, jaMgalI pazuone, badhAM daDhavALAM jAnavareno, pakSIono, dArU, eka kharIvALAM pazuono, gaLIne ane lAkhano vepAra nahi kare." aMguttaranikAmAM lakhyuM che ke buddhanA upAsake zastro, prANIene, mAMsane, mane ane viSane vepAra nahi karo." hi. naM. 8: zramaNe pAsaka AnaMdaH AvazyakanI TIkAmAM lakhyuM che ke zramaNabhagavAna mahAvIra chadmastha avasthAmAM hatA tyAre pharatA pharatA vaizAlithI vANijyagrAmamAM AvyA. te vakhate tyAM AnaMda nAmane zrAvaka chaTha chaThanA tApUrvaka raheto hato. tene avadhijJAna thayeluM hatuM. teNe bhagavAna mahAvIra bhaviSyanA tIrthakara che ema samajIne temane vaMdana karyuM ane kahyuM ke tamane ATalA vakhata pachI kevaLajJAna thaze. A uparathI mAlUma paDe che ke eka AnaMdazrAvaka bhagavAna mahAvIra kevaLI thayA tyAra pahelAM paNa temane maLela hato. Ti. na. 9 : sodhamaka9pamAM AnaMdanuM AyuSyaH mULamAM te svargamAM AnaMda cAra palyopama varSo raheze ema jaNAvyuM che. saMkhyAthI nahIM paNa upamAthI ja samajI zakAya evI varSonI eka gaNatarIne "palyopama' kahevAmAM Ave che. jemake, amuka kadanA khADAne jhINAmAM jhINA vALanA TukaDAothI ThAMsIne bhare, ane temAMthI dara so varSe eka eka TukaDo kADhe. e rIte te khADe khAlI thatAM je vakhata lAge che te popama varSa kahevAya.
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake hi. na. 10H mahAvidehavAsaH evI jana mAnyatA che ke, mahAvIranA nirvANa pachI tarata ja je 21000 varSano duHSamA kALa beThe che, temAM mahAvIra pachInA trIjA AcArya jaMbusvAmI nirvANa pAmyA pachIthI A avasarpiNIcakra pUratuM A kSetramAMthI kevaLajJAna lupta thaI gayuM che. arthAt have kALanuM A cakra pUruM thaI utsapiNucakra zarU thAya tyAM sudhI koI ja kevaLajJAnI, tIrthakara ke mukta thaI zake nahIM. mAtra eka manuSyajanma bAkI rahe tevI nirmaLa sthiti ja ahIM prApta thaI zake. paraMtu te bAkIne janma paNa bharatakSetrane badale mahAvidehakSetramAM thAya, ke jyAM duHSamasuSamA nAmane kALa sthAyIbhAve pravarte che. tethI tyAM tIrthakara, kevaLajJAna, mokSa vagere saMbhavI zake che. videha kSetra ja buddIpanI madhyamAM AveluM che. (bharata cheka dakSiNe che; ane tevAM kula sAta kSetro che.) te kSetra sAthI moTuM hoI mahAvideha kahevAya che. je buddIpanI nAbhirU5 meru paNa videhanI madhyamAM ja Avelo che. videhamAM paNa uttarakura ane devakura nAmanAM be kSetramAM niraMtara suSamasuSamA (satyayuga jevo) kALa cAlyA kare che. paNa bAkInAM kSetre karmabhUmi hovAthI temAM duHkhamasuSamAM kALa pravarte che. te kSetro "vijaya' kahevAya che. Ti. naM. 11: AlabikA bhagavAna mahAvIranA vihAravarNanamAM AlalikA nagarInuM nAma be vAra Ave che. bhagavAnanuM sAtamuM comAsuM A AlabhikAmAM thayAnuM lakheluM che. magadhamAM vihAra karyA pachI bhagavAna AbhikAmAM Ave che e hakIkata AvazyakamAM noMdhelI che. ethI AlamikA magadhanA sImADAnI pAse hovAnuM mAlUma paDe che. tyAM comAsuM pUruM karIne bhagavAne tenI pAsenA kuMDAga nAmanA saMnivezamAM eka devaLamAM (guru) dhyAna dhareluM. e devaLane "vAsudevanuM ghara" tarIke
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa: 11 119 oLakhAvavAmAM AvyuM che. tyAMthI bhagavAna vihAra karIne maddaNa gAme gayAnI hakIkta Ave che. bIjo ullekha saMgamadevanA upasarga thayA pachI bhagavAna AlabhikAmAM Ave che e che. tyAMthI bhagavAna svetAmbImAM (kekya dezanI rAjadhAnImAM) ane pachI sAvathImAM (kulArNa dezanI rAjadhAnImAM) jAya che. A bIjA ullekha uparathI mAlama paDe che ke AlabhikA nagarI tAmbI pAse hovI joIe. AlAbhakA mATe A sivAya vadhAre AdhAra mahAvIra svAmInA vihAravarNanamAM maLato nathI. paraMtu bauddha graMthomAM e viSe vadhAre spaSTa khulAse maLe che. bhagavAna buddhano vihAra AlaviyAmAM thayAne ullekha suttapiTakamAM maLe che. suttanipAtanA uragasuttamAM Alavi nAmanA eka jaMgalanA nirdeza che ane dhammapadanI TIkAmAM Avi nAmanI nagarIno ullekha che. te jaMgala ke te nagarI baMne eka ja che temAM saMdeha nathI. ane e tathA jainasAhityanI A AlamikA e baMne eka ja che. AlaviyA kyAM AvI e praznanA nirNaya mATe nIcenA purAvA basa thaze. phAhyAna potAnI musApharInA varNanamAM lakhe che ke kanojathI alavI 21 mAIla cheTuM che ane tyAMthI sAketano sImADA (ayodhyA) 70 mAIla dUra che. uparAMta te alavIne gaMgAne pUrva kinAre hevAnuM jaNAve che. alavI pahoMcyA pachI teNe tyAMnA lekane upadeza karyAnuM tenA pravAsanA varNanamAM lakhela che. vadhArAmAM ema paNa lakhela che ke alavaka nAmane eka yakSa tyAM raheto hato. te tyAM keTalAka stUpo hovAnuM paNa jaNAve che. phAlyAne potAnA varNanamAM to alavIne eka araNya tarIke ja jaNAveluM che. paraMtu tenI tyAM upadeza karyAnI hakIkata uparathI spaSTa jaNAya che ke te jaMgalamAM athavA tenI AsapAsa najIkamAM vasatI hovI joIe ke je alavI gAma tarIke
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120. bhagavAna mahAvIranA daza upAsake oLakhAtI hatI. stUpanA ullekha uparathI mAlUma paDe che ke tyAM temane bhagavAna buddhanA samAraka tarIke keIe karelA haze. uparanA purAvAo uparathI eTaluM te siddha thAya che ke alavI ke AlabhikA kanojanI pAse AveluM hovuM joIe. Avi nAmanA kAraNa viSe vicAratAM tenuM aTavI zabda sAthenuM sAmya, uragasuttamAM batAvelA Avi nAmanA jaMgalanA ullekhanA AdhAre baMdhabesatuM Ave evuM che. uccAranI dRSTie paNa aTavIne aTavi, ava, mAstravi, uccAra taddana zakya che. Alavina gAma uccAra paNa baMdhabesato ja che. eTale jaina zAstramAM AvelI AlalikA tathA A Alavi e baMne A dRSTie paNa eka ja che. mahAvIra svAmIe tyAM eka deulamAM dhyAna karyAnI hakIkata upara jaNAvI che. saMbhava che ke te jagA pAchaLathI deula nAmanA gAmathI paNa oLakhAtI thaI gaI hoya. jene phAhyAna alavI kahe che tene ja zuesiMga navadevakula nAmathI oLakhAve che. phAsthAne aMtara, sthAna vagerenuM je nirUpaNa kareluM che te barAbara hyuesiMganA navadevakula sAthe maLatuM Ave che. bhagavAna mahAvIre jyAM dhyAna kareluM te deula paNa navadevakula zabda sAthe sAmya dharAve che. atyAre AnuM prasiddha nAma kaniMgahAmanA kahevA pramANe nevala che. Ti. naM. 12H saMkhalipura zAla: saMnyAsInAM nAme gaNAvatAM amarakozamAM marina nAma ApeluM che. tenI vyutpatti-maznara eTale jJAna-te vALo; maznara eTale vAMsaDA -daMDa- te dhAraNa karanAra; mA ja vastunuM zamasya-karma-pravRtti nahi karavAnA svabhAvavALo; jenuM mu-arIsA jevuM zuddha citta che tevo -ema judIjudI rIte batAvelI che. marinanuM pAlIrUpa maravarI thAya che ane maraNatrInuM apabhraSTarUpa maMkhalI thayuM che.
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ TippaNa: 12 maMkhaliputta gozAla mATe bauddha ane jana saMpradAyanA graMthamAM aneka vicitra daMtakathAo maLe che. e kathAo moTebhAge sAMpradAyika daSTithI ja lakhAyelI hoI temAM tene utArI pADavAne ja prayatna karavAmAM Avyo che. gozAlakanA mata viSe saMpUrNa mAhitI maLatI nathI. paNa je kaMI thoDI ghaNI maLI che te purAtattva pu. 2. pAna 243 upara jevI. e lekhamAM gozAlakanA matanuM nAma "saMsArazuddhivAda" lakheluM che. jainagraMthamAM tenuM nAma "niyativAda Ave che. AjIvika saMpradAya viSene vigatavAra lekha jainasAhityasaMzodhakanA trIjA khaMDanA cethA aMkamAM 334 me pAne che te joI levo. [ A pachIne pAne pariziSTa tarIke gozAlaka ane tenA AjIvika saMpradAya viSe maLatI keTalIka mAhitI ApI che.]
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa 1. makhalipura gepAlaka jaina graMze sAmAnya rIte "maMliputta ge zAlaka" e nAmanI vyutpatti uparathI tene artha ApavAno prayatna karI, te mANasane paricaya ApavAnI rIta svIkAre che. teo kahe che ke, citrapaTa batAvIne AjIvikA calAvanAra "paMkha' nAmanI bhikSu jAtanA "maMkhali" nAmanA eka bhikSane putra hovAthI "maMkhaliputra'; ane zaravaNamAM AvelI gebahula nAmanA brAhmaNanI gauzALAmAM tenI bhakAmAne peTe janmyo hovAthI "ge zAlaka'. paraMtu "maMkhaliputa" zabda "nAyapura" ke "nirgoThapura" jevo hoI, teno artha "maMli athata maskarina jAtanA sAdhusaMpradAyano' evo hoI zake. pANini (I. sa. pU. 350) pitAnA vyAkaraNamAM (6-1-154) maskarina no artha batAvatAM jaNAve che ke, maskara" athavA daMDa dhAraNa karanAra sAdhu te maskarina kahevAya. tene ekadaMDI paNa kahe che. eTale gozAlaka ekadaMDI tApasonA vargane hato, eTaluM ja tenA nAma uparathI siddha thAya che. buhaSAcArya dIghanikAyanI TIkAmAM zAlakanA pUrvajIvana viSe evI kathA Ape che ke, te kaI zeThane tyAM nokarIe hatA, tevAmAM tenA hAthe eka ghI bhareluM vAsaNa phUTI gayuM. potAne zeTha have potAne khUba phaTakAraze e bIkathI te bIje gAma nAsI gayo. tyAMnA lokoe tene kapaDAM vagere ApavA mAMDyAM; paraMtu teNe te bhikSuka thavAmAM ja vadhAre sArI AjIvikA jeI, eTale te bhikSuka ja thayo. jaina graMtho tenI pUrvakathA evI Ape che ke, te paNa pitAnA bApanI peThe citra batAvIne AjIvikA karanAre "maMkha' hatuM. tevAmAM tene upara jaNAvyA pramANe nAlaMdAmAM AvelI vaNakara 122
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 pariziSTa-makhalipura gepAlaka zALAmAM mahAvIra sAthe bheTo thayo. mahAvIrane mAna-pAna sAthe maLatI bhikSA jeIne tene paNa potAno dhaMdho choDI, AjIvikA mATe mahAvIra pAse rahevAnuM ja vadhAre yaMgya lAgyuM. uparanI kathAothI bAddha tema ja jaina graMthakAre, gozAlake pachIthI pravartAvelA "AjIvika saMpradAyanuM "AjIvika" nAma paDavAnuM kAraNa ApavAno prayatna kare che. paraMtu eTaluM to saheje kabUla karI zakAya ke, keI paNa saMpradAya tenA harIpha ke virodhIomAM bhale tevA upanAmothI oLakhAya; paraMtu tene potAnA anuyAyIomAM paNa te nAme oLakhAya ema banavuM saMbhavita nathI. mahAna azoke pitAnI rAjya-kArakirdInA teramAM varSamAM gayA pAsenI TekarIonA khaDakamAM kotarI kADhela be guphAonI dIvAla upara kotarAvelA TUMkA zilAlekhamAM jaNAvyuM che ke, "rAjA priyadarzIe potAnA rAjyanA teramA varSamAM A guphA AjIvikAne ApI che. ane mahAvaMzaTIkAmAM jaNAvyA pramANe to azokanI mAtA dharmArANune kulaguru ja janasAna nAme AjIvika hate. biMdusAre tene azokanA janma pahelAM rANIne AvelA svapnano artha karavA bolAvyo hato. vaLI divyAvadAnamAM jaNAvyuM che ke, biMdusAre pitAnA putromAMthI kone gAdI ApavI e nakkI karavA piMgalavatsa nAmanA AjIvikane bolAvyo hato. azoka pachI gAdIe AvelA "dazaratha mahArAjAe" paNa "gAdIe AvyA pachI tarata ja "nAgAjunI TekarI upara traNa kotarelI guphAo' caMdra suraja tape tyAM sudhI AjIvikAne nivAsasthAna tarIke vAparavA ApatI vakhate temane "saMmAnya AjIvikA" tarIke ulekhyA che. Ama eka pachI eka biMdusAra - azoka - dazaratha e traNa eka ja vaMzaparaMparAnA rAjAonA amala 1. pitAnA rAjyakALanA 28mA varSa daramyAna kotarAvelA suprasiddha sAtamA staMbhalekhamAM paNa azake pitAnA dharmAdhikArIone boddho, brAhmaNa ane nigraMthanI peThe AjIvikAnI paNa saMbhALa rAkhavA jaNAvyuM che.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 bhagavAna mahAvIranA daza upAsakA sudhI ( arthAt I. sa. pUrve bIjI sadInA aMta sudhI ) ' rAjasaMpradAya " jevuM agatyanuM sthAna bhAgavatA te saMpradAya, peAtAnA virAdhIee ApelA upanAma vaDe ja pAtAnA bhakto dvArA paNu ullekhAya e banavA saMbhava nathI. eTale, dhaNAkharA arvAcAna vidvAne geAzAlakanA saMpradAyanuM Avika' nAma paDavAnuM kAraNa evuM batAve che ke, yuddhanA aSTAMgika mArgomAM samyak dRSTi, samyak saMkalpa, samyak vAcA, samyak karmAnta, ( kama ), samyak vyAyAma, samyak smRti, ane samyak samAdhinI sAthe je samyak 'AjIva' gaNAvavAmAM Avela che, te pramANe AjIvikAnI zuddhinI bAbatamAM kAMI viziSTa khyAlo dharAvanAra heAvAthI ja e saMpradAya AjIvika kahevAtA haze. vastutAe paNa majhimanikAyanA mahAsaAkasutamAM niga'putta eveA saccaka AvikAnA AcAra viSe kahetAM muddane jaNAve che: " teo nagna rahe che; zarIra'skArAdi AcArA anusaratA nathI; hAtha upara ja bhikSA lagraMne nirvAha kare che; kAI gRhastha bhikSA mATe kahe ke Ave, esA, jarA UbhA raheA ' te tenuM karyuM sAMbhaLatA nathI arthAt nima traNa daIne taiyAra kareluM ke ApeluM anna svIkAratA nathI, paraMtu vadhyuM ghaTayuM mAgI ANeluM anna ja svIkAre che; , " 1. cheka varAhamihiranA samayamAM ( I. sa. 550 nA arasAmAM ) prasiddha evA sAta nizcavargomAM zAkaca, nigraMtha, tApasa, bhikSu, vRdrAvaka, ane caraka sAthe AjIvika bhikSuone varga paNa sthAna pAme che. ane pachI tA dhImedhIme te rASTra diga Mbara jainA mATe ja rUDha thaI jAya che, ane aeka 13mA saikA sudhI cAlyA Ave che, e paNa ahIM dhyAnamAM rAkhavuM joI e. [jue zIlAMkadeva (I. sa. 876 )nI sUtrakRtAMga uparanI TIkA. te te verAzika, AjIvika ane ddigaMbara - e zabdone paryAya ja gaNe che. jIe halAyudhanI abhidhAnaratnamAlA ( I. sa. 950); tathA jIe dakSiNa hi'dustAnanA viri'cipura najIkanA perumala madiranA lekhA ( I. sa. 1238, 123, 1243, 1259). -
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa-khalipura zAlaka 125 mAkhyA vinA pitAnI pAse UMcakI ANeluM, ke pitAne ApavA mATe ja taiyAra kareluM anna paNa svIkAratA nathI; koI AmaMtraNa kare tyAM jatA nathI; rAMdhelA vAsaNamAM ANeluM anna svIkAratA nathI; UMbarAnI, lAkaDInI ke sAMbelAnI pelI tarapha UbhA rahIne ApeluM ana letA nathI; strI puruSa jamavA beThA hoya tyAre temAMthI eke UDIne ApelI bhikSA letA nathI; garbhiNI strI, chokarAne dhavarAvatI strI ane puruSanI sAthe ekAMta sevatI strInI pAsethI anna letA nathI; nevAM paDatAM hoya evI jagyAe UbhA rahIne, kUtarAnI pAse UbhA rahIne, ke jyAM ghaNuM mAkhIo hoya. tevI jagyAe UbhA rahIne bhikSA letA nathI (kAraNa ke ema kare te te, te te jIvane anna meLavavAmAM vina Ave); matsya-mAMsasurA vagere padArtho grahaNa karatA nathI; eka ja ghera bhikSA mAgIne eka ja kaLiya anna khAya che; be ghera bhikSA mAgIne be koLiyA ema sAta ghera bhikSA mAgI sAta kebiyA anna khAya che; eka dattithI, be dattathI . . . ema sAta dattithI nirvAha calAve che; eka divase eka vAra, e divase eka vAra ... ema sAta divase eka vAra ke paMdara divase eka vAra jame che." eTaluM yAda rAkhavAnuM ke uparanuM kathana buddha AgaLa eka jina (nirgaThaputta) paMDita kare che. paraMtu khuda jana graMthomAM ja AjIvikAnI AhAra bAbatamAM kaTheravA bAbata aneka ullekha paDyA che. ApapAtikasUtramAM temane "babe ghara choDIne, traNa traNa ghara choDIne . . . ema sAta sAta ghara choDIne bhikSA levAne niyama rAkhanArA, tathA bhikSAmAM mAtra kamaLadaMDa ja lenArA . . kahyA che; ThANAMgasUtra (4-2-310; pR. 233) to temane ATha TaMka vagerenA upavAsarUpI ugra tapa karanArA; pitAnI jAtanuM bhAna bhUlI ghora tapa karanArA; ghI tela Adi vikRtikAraka rasapadArthone tyAga karanArA; ane jIbhanI lolupatA choDI, game tevo
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake sAre vA narase, rasIle vA rasahIna kherAka maLyo hoya tene nirapakSapaNe khAI lenArA kahe che bhagavatIsUtra pote ja (8-5) AjIvika sAdhuo to zuM paNa AjIvika gRhasthane ja UMbare-vaDa-bora-satara pIpaLe vagerenAM phaLa na khAnArA, DuMgaLI-lasaNa vagere kaMdamUlanA vivarjaka ane trasa prANanI hiMsA na thAya tevA vyApAra vaDe AjIvikA karanArA jaNAve che. mahAvIra to temane dAkhale ApI pitAnA zramaNopAsakene e bAbatamAM dhaDo levAnuM sudhdhAM jaNAve che ! eTale AjIvikA mATe sAdhu thayelA hovAthI "AjIvika' evo artha karavAne badale e artha samajavo joIe ke, dharmajIvananI bIjI bAbato karatAM AjIvikAnA niyamo upara vadhAre paData bhAra mUktA hovAthI (samyak + AjIva) teo AjIvika kahevAtA haze. 2. gesalakane AjIvika siddhAMta gozAlakanA AjIvika siddhAMtanuM saLaMga nirUpaNa karato eka paNa graMtha Aje vidyamAna nathI. je kAMI ullekho atyAre maLe che, te tenA pratispardhIonA -arthAta jaina ane bauddhonA graMthomAM ja saMgharAyelA che. jana siddhAMta amuka jIne kAyamane mATe "abhavya" TharAve cheteone karmasaMgraha anAdi anaMta che, tethI teo kadI paNa mokSa pAmavAnA nathI [bhagavatI, zataka 6, udde 3]. tethI UlaTuM gozAlaka evA matane che ke, game tevA karmabaMdhanavALA hovA chatAM tamAma chavo game teTaluM rakhaDIne paNa chevaTe mukti pAmavAnA ja che. Ane aMge te potAnI sUtaranA daDAnI suprasiddha upamA Ape che. je pramANe sUtarane daDo pheMkatAM te UkalI rahe tyAM sudhI ja jAya, te pramANe 84 lAkha mahAkalpanA pherAmAM gayA pachI DAhyA ane mUrkha tamAmanA du:khano nAza thAya che ja.1 1. dIghanikAya, sAmakhkhaphalasutta.
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuM huM athAmAM saMta A pariziSTa - zAlakane AjIvika siddhAMta 127 paraMtu ATalI sAdI sIdhI vAta uparathI niyativAda upara kUdI jatAM vAra nathI lAgatI. je badhA jIvo aMte mukta thavAnA ja heya, to Aje mukta thavA prayatna kare ke na kare, badhuM sarakhuM ja che. bhalene corAsI lAkhanuM cakkara hoya, paraMtu chevaTe to te pUruM thavAnuM ja che; te atyAre je kAMI sukha-duHkha AvI maLe, te nirAMte bhogavyA ja karIe, to paNa zuM khoTuM? AvA svarUpamAM ja gozAlakane AjIvika siddhAMta jaina temaja bauddha graMthamAM saMgharAyo che. A upAsakadazAMgasUtramAM (adhya) 6) gozAlakanI dharmaprajJapti A zabdamAM saMgharI che: "maMkhaliputta gozAlanI dharmaprajJapti suMdara che; temAM utthAna, karma, bala vIrya ke puruSakAra - parAkrama nathI, temaja badhA bhAva niyata che. zramaNa bhagavAna mahAvIranI dharmaprajJapti suMdara nathI; kAraNa ke, temAM utthAna, karma, bala, virya, ane puruSakAra-parAkrama che, tema ja badhA bhAva aniyata che." bAddhagraMthomAM jaNAvyuM che: [makhali gozAlanuM evuM kahevuM hatuM ke, prANuonI apavitratAnuM kaMI paNa kAraNa nathI. kAraNa sivAya prANu apavitra thAya che. hetu sivAya, kAraNa sivAya ja prANI apavitra thAya che. prANIonI zuddhatAmAM kAMI paNa hetu nathI, kAMI paNa kAraNa nathI. hetu sivAya, kAraNa sivAya ja prANu zuddha thAya che. potAnA sAmarthyathI kAMI paNa thatuM nathI; puruSanA sAmarthathI kAMI thatuM nathI. bala nathI, virya nathI; puruSanA vIrya athavA parAkramamAM paNa kAMI nathI. sarva so, sarva prANu, sarva jIva avaza, durbala ane nivArya che. teo nasIba, jAti, vaiziSTatha ane svabhAvathI badalAya che; ane chamAMthI koI paNa jAtimAM rahI sarva duHkhane upabhoga le che. "A zIla, vrata, tapa athavA brahmacaryathI aparipakava thayelAM karmonAM phaLane bhogavI temane nahIM jevAM karI nAkhIza' evuM je kaMI kahe, te te thavAnuM nathI. A saMsAramAM sukhaduHkha parimita pAlIthI mApI zakAya e rIte TharAvelAM che; ane te kamIjAstI athavA vattAochAM karAvI zakAya ema nathI.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake uparanA phakarAmAM avataraNacihamAM ApelI dalIla jano sAme ja che, e ughADuM che. gozAlakane kaTAkSa pUrvakarmone niyata gaNa, tethI thatAM sukhaduHkhane paNa aparihArya gaNI, temAMthI chUTavAnA sarva prayatnane nirarthaka gaNI, navA puruSArtha tarapha dhyAna ApavA tarapha lakSa kheMcavA mATe hoya, ema banI zake. gozAlakanA cha abhijAti tathA ATha puruSabhUminA siddhAMtano bauddha graMthamAM je ullekha maLe che, te uparathI gozAlaka naryA niyativAdane badale amuka 1. sarakhA gItA mAtrAstu teya zotomulakalA ! AgamApAyino'nityAstAMritatikSasva bhArata // 2. jemake, gozAlaka manuSyamAtrane cha abhijAtiomAM vaheMcI nAkhe che - (1) kRSNabhijAti-ra kArya karanAra, khATakI, pAradhI, zikArI, ceraDAku ane khUnI vagere loko (2) nIlAbhijAti - bauddha bhikSuko. (3) hitAbhijAti-eka vastradhArI nigraMtha (mahAvIranA zikhyo.) (4) haridrAbhijAti - svaccha vastradhArI acelaka (AjIvika) zrAvako. (5) zukalAbhijAti-AjIvika sAdhuo. (6) paramazukalAbhijAti-naMdavaccha, kisasaMkicca tathA makakhali zAla e AjIvika AcAryo. ATha puruSabhUminuM varNana A pramANe che - (1) maMdabhUmikA- jamyA pachInA jevI mUDha sthiti, (2) krIDAbhUmikA - sArAsAra, hitAhitanA vicAra vinAnI sthiti. (3) padavIma sAbhUmikA-paga mAMDavAnI sthiti, (4) ujugatabhUmikA-pagathI svataMtra cAlavAnA sAmarthyavALI sthiti, (5) sekhabhUmi - zIkhavAnI, abhyAsanI sthiti. (6) samaNabhUmi - gharano tyAga karI saMnyAsa levAnI sthiti. (7) jinabhUmi - AcAryane sevI jJAna meLavavAne samaya. (8) panna (prA) bhUmi - prANa thayelo bhikSu (jina) jyAre kAMI paNa nathI bolato, tevI nirlobha zramaNanI sthiti.
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa - gozAlakanA AjIvika siddhAMta - 129 prakAranA AdhyAtmika vikAsakramamAM mAnatA hoya evuM spaSTa jaNAI Ave che. alabatta, muddanI peThe ja te paNa mAtra tapa upara bahu oche. bhAra mUkatA haze; mahAvIranI sAthenA sahavAsa daramyAna teNe mahAvIrane je urdUDa tapa sAdhanA bhaiyA, tenI AvazyakatA-anAvazyakatA viSe tenA manamAM jarUra gaDabhAMja utpanna thaI haze; ane yuddha jema mahAvIranI peThe upavAsAdri ghera tapa sAdhyA bAda dehada DanA mA mAMthI muktine mAga na maLatAM ' temAM Arya prajJA' nathI ema kahI temAMthI pAchA pharyAM, ane peAtAnI sAthe rahetA paMcabhikSuone vizvAsa tathA Adara gumAvI beThA, temaja geAzAlaka paNa mahAvIranA tIvra dehada DanA mA mAMthI pAche phrI, mahAvIrane Adara gumAvI beThA hoya, ema banavAmAM kazuM azakaya jevuM nathI. saMyukta nikAyamAM (2. 3-10) sahalI nAmane devaputra buddhane geAzAlaka sabaMdhI eka gAthA kahe che: - tapane pasaMda nahi karanAra nahi sevanAra : saMyamI; kalaharUpa vAcAne cheDanAra : samabhAvI; pApayukta nihanIya kAmathI dUra rahenAra satyavAdI ~(gAza!laka) kharekhara evuM pApa sevatA nathI.' : - mahAvIra sAthe geAzAlakane kaI kaI bAbateAmAM manabheda hatA te viSe sUtrakRtAMga (2-6 )mAM eka rasika saMvAda geAzAlaka ane mahAvIrabhakata Aka vacce noMdhAyele che. geAzAlaka mahAvIra upara traNa AkSepa kare che : 1. pahelAM te ekAMtamAM ekale vicaranAra zramaNa hatA; have te aneka bhikSuene ekaDA karI dharmopadeza ApavA nIkaLyo che. Ama te asthira mANase peAtAnI AvakA UbhI karI che. 2. ThaMDu pANI pIvAnI bAbatamAM, bIja vagere dhAnya khAvAnI khAmatamAM, peAtAne mATe taiyAra thayele AhAra khAvAnI bAbatamAM, tema ja strIonA sahavAsanI bAbatamAM teNe vadhAre paDatuM kaDaka valaNu
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake akhatyAra karyuM che. 3. dharmazALAomAM ke udyAnagRhomAM ghaNA catura tathA nAnAmoTA tArkika loke haze ema mAnI te zramaNa tyAM rahevA jato nathI. tene bIka lAge che ke, kadAca te badhA medhAvI, zikSita, buddhimAna tathA sUtra ane temanA arthano nirNaya jANanArA bhikSuo kAMI prazno pUche, te zo javAba daIe? A traNamAMthI bIjA AkSepamAM strIonA sahavAsano je prazna che, te bAbata cheDo vadhAre vicAra karavAno rahe che. zAlake hAlAhalA kuMbhAraNane tyAM lAMbo samaya rahIne potAnI sAdhanA pUrI karI hatI, e vAta AgaLa AvI gaI che. mahAvIranA siddhAMta pramANe eka ThekANe lAMbo samaya sthira rahevuM ane te paNa strInA sahavAsamAM - e vastu koI paNa rIte kSamya nathI. majhimanikAyamAM jaNAvyuM che ke, je strIonA putra marI jAya che, temanA putra jevA thaIne AjIvika raDe che. gazAlakanI vicArasaraNuM e bAbatamAM kAMIka vedAMtavAdI jevI hatI. mahAvIra karmabaddha ane karmamukta evI be ja avasthAo svIkAre che, tyAre gozAla baddha, "na baddha ane na mukta," tathA mukta evI traNa avasthAo svIkAre che. saMsArI jIvo te baddha, mahAvIra jevA gRhatyAga karanArA paNa haju muktithI dUra evA loke te "na-baddha ane na-mukta; ane pitAnA (gazAlakanA) jevA karmanA lepathI kAyamane mATe mukta thayelA te "mukta'. e mukata puruSa strIono sahavAsa kare to paNa tene kaze bhaya hoya nahIM. AvI dalIlanI ethe sevAvA lAgelA anAcArane virodha karIne ja mahAvIre pAMcamuM brahmacarya vrata, pArzvanAthanAM cAra vrata (cAturyAma)mAM dAkhala karyuM haze, tathA strIonA sahavAsane sadaMtara vakhoDI kADhayo haze. sUtrakRnAMgamAM (1-4) jaNAvyuM cheH "mAtApitA vagere kuTuMbIno tathA kAmabhogono tyAga karI, pitAnA kalyANa mATe tatpara banI, nirjana sthAnamAM ja rahevAno saMkalpa karanAra bhikSu, bhikSA
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa - gozAlakane AjIvika siddhAMta 131 tathA upadezAdi prasaMge sArI-narasI aneka strIonA prasaMgamAM AvavAnuM thAya che. te vakhate pramAdathI athavA to pitAmAM rahelI vAsanAne kAraNe, te prasaMgane vadhavA denAra bhikSanuM zIdhra adhaHpatana thAya che. agni pAse mUkele lAkhane ghaDe jema ogaLI jaI nAza pAme che, tema temanA sahavAsathI te vidvAna bhikSu potAnAM samAdhiyogathI bhraSTa thaI, nAza pAme che. mATe prathamathI ja bhikSue strIo sAthenA prasaMgane tyAga karavo. bhale ne putrI hoya, putravadhU heya, prauDhA hoya, ke nAnI kumArI hoya, to paNa teNe teno saMga na kare. tathA koI paNa kAraNe temanA nikaTa prasaMgamAM avAya tevI rIte, temanA oraDAomAM ke gharamAM ekalA na javuM. kAraNa, strI saMga karI cUkelA tathA strIcaritranA anubhavI buddhizALI puruSo paNa strIono saMsarga rAkhavAthI thoDA ja vakhatamAM bhraSTa thaI, durAcArIonI keTInA banI jAya che.' uttarAdhyayanasUtramAM (32-16) jaNAvyuM che ke, "bhale ne mana-vANI-ane kAyAnuM barAbara rakSaNa karatA hova, tathA svarUpavAna ane alaMkRta devIo paNa jemane lebha pamADavAne zaktimAna na hoya; paraMtu tevA munioe paNa, atyaMta hitakara jANI, strI vagerethI rahita evo ekAMtavAsa ja svIkAra." A pramANe niyativAdano bhalata artha, ane strI sahavAsanI jokhamakAraka chUTa e be vAtone kAraNe UbhA thayelA anAcArathI gozAlaka tathA tene AjIvika saMpradAya te jamAnAmAM mahAvIra-buddha jevA susta lokone hAthe tiraskAra pAmyo hoya, ema lAge che. aMguttaranikAyanA makakhalivargamAM buda kahe che: "he bhikSuo! A avani upara mithyAdaSTi jevo bIjo koI ahitakara pApI nathI. mithyAdaSTi e sarva pApIomAM ziromaNi che; kAraNa ke, te saddharmathI vimukha rAkhe che. he bhikSuo ! AvA miyAdaSTi jIvo ghaNuM che; paNa meghapuruSa gozAlaka jevuM anyanuM ahita karanAra huM
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake khIjA kAI te jotA nathI. samudramAMnI jALa jevI rIte aneka mAchalIe mATe du:khadAyI ahitakara ane ghAtaka nIvaDe che, tevI rIte A saMsArasAgaramAM meghapuruSa gezAlaka aneka vAne bhramamAM nAkhIne du:khadAyI ane ahitakara nIvaDe che. " huM bhikSue ! jevI rIte vastranI aMdara vALane kAmaLe! nikRSTatama che, kAraNa ke te garamImAM garama thaI jAya che, zaradImAM ThaMDA thaI jAya che, tene raMga paNa sArA lAgatA nathI, te sahelAIthI hAthamAM paNa rahetA nathI; tevI rIte mali gozAlakanA vAda paNa badhA zramaNavAdAmAM nikRSTatama che.'' maljhimanikAyamAM khuddA ziSya AnaMda eka parivrAjakane kahe che: ' bhagavAna buddhe cAra prakAranA AcAryone abrahmavAsa sevanArA, tathA bIjA cAra prakAranAne anAzvAsika (asa teASakAraka ) brahmacaya sevanArA kahyA che.' A ThekANe prathamanA cAramAM geAzAlakanuM nAma che, tathA bAkInA cAramAM mahAvIranuM sthAna che. 3. mahAvIra ane geAzAlanI mulAkAta mahAvIre 70 varSanI umare gRhatyAga karIne dIkSA lIdhI. e varSa bAda rAjagRha najIka nAdAmAM temanI geAzAlaka sAthe prathama mulAkAta thaI. te ja varSamAM pAchaLathI geAzAlaka mahAvIrane ziSya thayA ane e baMne bhikSue pachI (bhagavatIsUtramAM jaNAvyA pramANe) cha varSa paNiyabhUmimAM sAthe rahyA. tyAra pachI gheADe samaye te bhUte vacce kAMIka saMddhAMtika matabheda utpanna thayA, ane te siddhA grAma AgaLathI chUTA paDyA. tyAra bAda teo ghaNAM varSo pachInI temanI zrAvastInI chellI mulAkAta sudhI bhegA maLyA nathI. mahAvIrathI judA paDacA Ada geAzAlaka zrAvastI gayA; tyAM hAlAhalA kuMbhAraNane tyAM cha mahinA tIvra tapazcaryA sAdhIte teNe pote jina thayAnuM jAhera karyuM". e jinapaNAmAM teNe 16va pasAra karyAM. tyArabAda mahAvIra paNu zrAvastImAM AvyA ane te e vacce
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa - mahAvIra ane zAlakanI mulAkAta 133 temanI AkharI mulAkAta thaI, je sAta divasa bAda gozAlakanA mRtyunuM kAraNa thaImRtyu samaye gAza.laka pitAnA bhikSujIvananA 24mA varSamAM hate. arthAta paNibhUmimAM gALelAM cha varSa ane jinapaNanAM 16 varSanI vacce be varSa pasAra thatAM hovAM joIe. (6+2+16= 24.) gozAlakanA mRtyu pachI mahAvIra vadhu 16 varSa jIvyA. Ama mahAvIranA AyuSyanAM 72 varSa mATe nIcenA samaya nakkI karI zakIe :- mahAvIre ghara tyAguM 30 varSa mahAvIra gozAlane maLyA 2 varSa mahAvIra gozAla sAthe rahyA 6 varSa gazAla jinapaNuM meLavatA pahelAM ekalo rahyo 2 varSa gozAla jina tarIke jIvyo 16 varSa mahAvIra gozAla pachI jIvyA 16 varSa ura varSa A badhuM karapatramAM jaNAvelA samayane maLatuM Ave che - mahAvIra gRhathi tarIke jIvyA 30 varSa mahAvIra cha9 (jina thatAM pahelAM sAdhaka bhikSa) tarIke jIvyA 12 varSa mahAvIra kevaLI-jina tarIke jIvyA 30 varSa 72 varSa 72 varSanA AyuSyamAM mahAvIre 4ra varSe bhika jIvana gujAryuM; 12 varSa chadmastha tarIke ane 30 kevaLI tarIke. temaja gozAlake potAnA 24 varSanA bhikSujIvanamAM ATha varSa chadmastha tarIke gujAryo
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 bhagavAna mahAvIranA daza upAsako ane 16 varSa jina tarIke. chadmastha tarIkenAM ATha varSamAMthI cha varSa gazAlaka mahAvIranI sAthe rahyo, ane be varSa ekale rahyo. gazAlakathI chUTA paDyA bAda mahAvIra 4 varSa vadhu svastha tarIke rahyA. gozAlake mahAvIrathI chUTA paDyA bAda be varSamAM ja jinapaNuM dhAraNa karyuM. arthAta mahAvIrathI be varSa pahelAM teNe potAnuM jinapaNuM jAhera karyuM. chUTA paDyA bAda zrAvastImAM jyAre te baMne pahelIvAra ane chellIvAra bhegA thayA tyAre mahAvIrane jinapaNuM dhAraNa karyo 14 varSa thayAM hatAM, ane gozAlakane 16 varSa. ane A mulAkAta mahAvIranA pa6mA varSamAM (30+1+1=56) Ave. kalpasUtra cekhuM jaNAve che ke, mahAvIre zrAvastImAM eka ja cAturmAsa karyo che. arthAta gopAlaka zrAvastImAM ja pitAnuM mathaka banAvIne rahyo hoya te daramyAna mahAvIra te tarapha varSo sudhI gayA ja nathI. 4. mahAvIra-zAlakanI aMtima mulAkAta mahAvIra zrAvastImAM AvyA tyAre, gozAlakanI jina, kevalI ahaMta, sarvajJa Adi tarIkenI khyAti sAMbhaLI, temaNe jAhera karavA mAMDyuM ke, e to bhikSuka jAtine-tathA halakA kuLano che; mArI pAsethI telesthA prApta karavAnI vidhi zIkhIne teNe te jarUra prApta karI che; tathA cha dizAcara munio pAsethI aSTAMga mahAnimittanuM jJAna meLavyuM hovAthI, lAbha-alAbha, sukha-du:kha, ane kavita-maraNa e cha bAbatonA sAcA uttara paNa jarUra Ape che; paraMtu te pote jina te nathI ja thayo. eTale te potAne jina tarIke oLakhAve te khoTuM che. gazAlake gAmamAM bhikSA mAgavA AvelA mahAvIranA ziSya AnaMdamunine belAvIne jaNAvyuM, "he AnaMda! tArA dharmAcArya ne dharmopadezaka zramaNa jJAtaputre udAra avasthA prApta karI che, ane deva-manuSyAdimAM temanI kIrti ane prazaMsA thayelI che; paNa je te
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa - mahAvIra-gozAlakanI aMtima sulAkAta 135 mArA bagAI karyA karI mane chaMcheDaze, te mArA tapanA teja vaDe huM temane bALIne bhasma karIza. mATe jaIne tuM tArA dharmacAryane e pramANe kahe.' A sAMbhaLI bhaya pAmI AnaMda jhaTapaTa pitAne utAre pAchA gayA ane tyAM mahAvIrane e badhI vAta karItathA ge zAlaka temane bALI zake ke kema te pUchayuM. mahAvIre javAba Ape ke, "gozAka pitAnA tapanA teja vaDe game tene eka ghAe pASANamaya mAraNa mahAyaMtranA AghAtanI peThe jaladI bhasmarAzi karavAne samartha che; paraMtu mane bALI bhasma karavA samartha nathI; alabatta te mane paritApa ke dukha utpanna karavA samartha che. meMzAlakanuM jeTaluM tapasteja che, tenAthI anagAra bhagavaMtanuM (sAdhunuM) anaMtagaNuM viziSTa tapasveja che; kAra ke, agAra bhagavaMta kSamA (dhano nigraha) karavAmAM samartha che." to paNa mahAvIre AnaMda muni dvArA ja pitAnA sarva sAdhuone tAkIda ApI ke, gozAlaka sAthe koI paNa bAbatamAM vAdavivAdamAM na UtaravuM; tema ja tenA saMpradAyanI viruddhamAM kAMI kahevuM karavuM nahIM. paraMtu, have moDuM thaI gayuM hatuM; kAraNa ke, haju te AnaMda AvIne badhA sAdhuone A saMdeze kahe che, teTalAmAM to gelika ziSya parivAra sAthe vIMTaLAIne mahAvIra hatA tyAM AvI pahoMce, ane mahAvIrane kahevA lAgyo, "he Ayu mAna kAzyapagotrIya! maMkhaliputra gozAlaka mAre dharmasaMbaMdhI ziSya che" ema tame je kahe che, te ThIka che; paraMtu te vAtane te sAta-sAta bhava vItI gayA che. meM to have ati uttama rahasya prApta karyuM che, ane te rahasya anusAra je varte che, te avazya mekSa pAme che." A sAMbhaLI TapATapInA bhAvamAM AvI jaI bhagavAna mahAvIre kahyuM, "he gozAlaka, jema gAmanA lakathI bhALa ke cAra kaI khADo guphA ke ADa na maLavAthI eka moTA unanA tAMtaNAthI, kapAsanA
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 bhagavAna mahAvIranA dRza upAsI tAMtaNAthI ane taNanA agrabhAgathI pAnane DhAMkavA prayatna kare. ane pote naDI DhaMkAyeleA chatAM pAnAne DhaMkAyela mAne, tema tuM anya nahIM chatAM peAtAne anya dekhADe che. ema karavuM tane cegya nathI. paraMtu tArI e ja prakRti che, khIccha nathI.' A sAMbhaLI geAzAlaka vadhu gusse thayA te melyuM. 'tuM Aje naSTa, vinaSTa ane bhraSTa thayeA lAge che; tuM Aje hateA-nahatA thaI javAne che. tane mArAthI sukha thavAnuM nathI.' " A sAMbhaLI pUrva dezamAM utpanna thayelA bhagavAnanA ziSya sarvAnubhUti nAmanA sAdhu geAzAlakane vAravA lAgyA, he gozAlaka! kArya zramabrAhmaNa pAse ekapaNu A vacana sAMbhaLyuM Ioya, tA paNa tene vata ane namaskAra karavA ghaTe che; te bhagavAne te tane dIkSA ApI che, zikSita karyAM che, ane bahuzruta karyAM che; chatAM te bhagavAna pratye je anApaNuM te AyuM che, te cegya nathI. paraMtu tArI e ja prakRti che, bIjI nathI.' A sAMbhaLI geAzAlake gusse thaI peAtAnA tapanA tejathI temane eka ja prahAra vaDe bALIne bhasma karI nAkhyA. te ja pramANe tene samajAvavA AvelA bhagavAnanA bIjA ziSya ayeAdhyAvAsI sunakSatrane paNa teNe dajhADIne maraNazaraNa karyAM. tyAre bhagavAna mahAvIre paNa geAzAtrakane te ja pramANe kahyuM. eTale geAzalake atyaMta gusse thaI, sAta ATha DagalAM pAchA khasI, bhagavAnanA vadha mATe zarIramAMthI teolezyA kaDhI. paNa jema kAI vALiyA parvatabhIMta-ke stUpane kAMI karI zakatA nathI, tema te tenbelesyA bhagavAna viSe sama thatI nathI, paNa gamanAgamana kare che, pradakSiNA kare che; ane UMce AkAzamAM UchaLI, tyAMthI skhalita thaI. mAlaputra geAzAlakanA zarIrane khALatI bALatI tenA zarIramAM ja pesI jAya che. tyAre geAzAlake kahyuM, huM kAzyapa! mArI tamejanya tejolesyAthI parAbhavane prApta thaI, tuM cha mAsane aMte pittavaranA dAhanI "
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa - mahAvIra-zAlakanI aMtima mulAkAta 137 pIDAthI chadmastha avasthAmAM ja (eTale ke kevaLajJAna prApta karI jina banyA vinA ja) maraNa pAmIza." tyAre bhagavAne tene kahyuM, "he gozAlaka, huM tArI tajanya tejolesyAthI parAbhava pAmI cha mAsane aMte mRtyu pAmavAno nathI, paNa bIjAM 16 varSa sudhI jina tIrthaMkarapaNe vicarIza; paNa tuM pote ja tArA tejathI parAbhava pAmI, sAta rAtrIne aMte pittajvarathI pIDita zarIravALe thaIne chadmasthAvasthAmAM ja marIza." Ama jIvaleNa kajiyA-kaMkAsa karI beThelA A samartha puruSoe arasaparasa dIdhelA zApanI vAta have zrAvastI nagarImAM gheraghera vAtane viSaya banI jAya cheane badhA te te zApanA avadhinI utsuktAthI rAha jue che. jana kathA kahe che ke, gozAlaka te tyArabAda tarata ja "dizAo tarapha lAMbI dRSTithI joto, uSNa nisAsA nAkhata, dADhInA vALa kheMca, Dokane pAchaLathI khaMjavALa, DhagaDA upara hAtha vaDe phaDAkA bolAvate, hAtha halAvatA tathA baMne paga jamIna upara pachADa hA, hA, huM haNAyo !' ema vicArI kuMbhAraNanA hATamAM pAchA Avyo; ane upaDelA dAhanI zAMti mATe hAthamAM kerInI goTalo rAkhI, madyapAna karato, mATInA vAsaNamAMthI mATIvALA ThaMDA pANI vaDe zarIrane siMca viharavA lAgyo." bIjI bAju mahAvIre paNa potAnA sAdhuone chUTa ApI dIdhI ke, he Aryo! have tame khuzIthI gozAlakanI sAme tenA matathI pratikUlapaNe vismRta arthanuM tene smaraNa karAvo; ane dharma saMbaMdhI tene tiraskAra kare; tathA artha-hetu-prazna-uttara-ane kAraNa vaDe pUchelA praznano uttara na ApI zake tema tene niruttara kare. gazAlaka AthI vadhu gusse thayo tathA ciDAye; paraMtu have te naSTateja thayo hovAthI te sAdhuone kAMI IjA na karI zakyo. AthI keTalAya AjIvika sthaviro gozAlakano tyAga karI zramaNa bhagavAnane Azare AvyA.
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake. pachI bhagavAne pitAnA nirmane bolAvIne kahyuM ke, gozAlake mAre vadha karavA je telezyA kADhI hatI, te aMga-vaMgamagadha-malaya-mAlava-accha-vatsa-kautsa-pATa-lATa-vA-maulI-kAzI-kezalaabAdha ane saMbhuktara e seLa dezano ghAta karavA mATe, vadha karavA mATe, ane bhasma karavA mATe samartha hatI. vaLI he Aryo! gozAlaka atyAre nIcenI ATha cheka chellI -carama vastuono siddhAMta pratipAdita kare che ke, e ATha vastuo pharI duniyAmAM banavAnI nathI. pote kare che te chelluM - carama madyapAna; pite kare che te chelluM - caramagAna; pote kare che te chelluM -caramanAtha; pite (hAlAhalA kuMbhAraNane) kare che te chelluM - carama aMjalikarma; hAlamAM thayelI AMtavRSTi rUpa carama puSkalasaMvarta mahAmegha vaizAlInA yuddhamAM mAryA gayelA hadalavehalsanA hAthIrUpa carama secanaka gaMdhahastI; vaizAlInA yuddha daramyAna thayela carama mahAzilAkaMTaka mahAsaMgrAma; ane A avasarpiNInA covIsa tIrthaMkaramAM cheka chelle-carama tIrthakara (gozAlaka pote). . "vaLI te cAra pAnaka ane cAra apAnakano siddhAMta A pramANe pratipAdita kare che: cAra pAnaka-pINuM-te A pramANe gAyanA pRSThathI paDeluM (mUtara?); hAthathI masaLeluM (kuMbhAra ghaDe banAvatAM je pANImAM hAtha baLI ghaDAne lIse kare che te); sUryanA tApathI tapeluM; ane zilAthI paDeluM. cAra apAnaka eTale ke pIvA mATe nahIM paNa dAha zamAvavA sAru sparzAda mATe vAparavAnI zItala vastuo - te A pramANe : pANIthI bhInAM vAsaNa te sthApiANa; kerI, bora vagere mAM vaDe cAve paNa teno rasa na pIe te tvacA pANI; tevuM ja zIganuM pANI ane cothuM zuddha pANI - tenI vyAkhyA A pramANe che: cha mAsa sudhI zuddha khAdima (me vagere) AhAra ja khAya; temAM be mAsa sudhI bhUmizagyA kare; be mAsa sudhI lAkaDAnI pathArI kare; tathA be mAsa sudhI dAbhanI pathArI
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ pariziSTa - mahAvIrazAlakanI aMtima mulAkAta 139 kare. pachI cha mAsanI chelI rAtrIe mahA RddhivALA maNibhadra ane pUrNabhadra e be deva pragaTa thAya. teo zItala ane bhInA hAtha vaDe ApaNA zarIrane sparza kare. tenuM je anumodana karIe to te AzIviSarUpa nIvaDe; ane na karIe to potAnA zarIramAM agni utpanna thAya ane potAnA teja vaDe zarIrane bALI nAMkhe. pachI te manuSya buddha ane mukta thAya. paraMtu, he Aryo! gozAlakanI e badhI vAto khoTI che; ane mAtra potAnA doSa DhAMkavA teNe upajAvI kADhI che." * jaina kathA kahe che ke sAta rAta pUrI thatAM, gozAlaka pote mahAvIranA karelA droha badala, tathA pite jina na hovA chatAM pitAne bahAra jina tarIke oLakhAvyA badala pastA karato maraNa pAme. bIjI bAju, bhagavAna mahAvIra zrAvastIthI nIkaLI me drika grAmanI bahAra AvelA sANakoTaka nAme cityamAM AvIne UtaryA. tyAM mahAvIrane mahAna pIDAkArI pittavarano dAha upaDyo; ane temane lehInA jhADA thavA lAgyA. eTale lokone khAtarI thavA lAgI ke have gozAlakanA kahyA pramANe mahAvIra mRtyu pAmaze. te ja arasAmAM (temano jamAI) jamAla paNa potAnA moTI saMkhyAnA anuyAyIone laIne mahAvIrathI chUTo paDyo; ane cAre tarapha evI vAta ja phelAI gaI ke, mahAvIra muA ane temano saMgha veraNacheraNa thaI gayo. te samaye bhagavAnane ziSya siMha nAme sAdhu thoDe dUra hAtha UMce rAkhI, cha TaMkanA niraMtara upavAsarUpI tapa karato hato. leke mAM cAlatI A badhI vAto sAMbhaLI tene bahuM ochuM AvyuM, ane teNe rudana karavA mAMDyuM. bhagavAna mahAvIre e vastu dUrathI jANI laI, tene potAnI pAse bolAvI maMgAvyA, ane tene AzvAsana ApatAM jaNAvyuM ke, "huM hamaNAM kAMI maraNa pAmavAno nathI; haju te huM bIjA 16 varSa jIvavAno chuM. mATe tuM maeNTrika
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ 140 bhagavAna mahAvIranA daza upAsako nagaramAM revatI nAme gRhapatnI che tene tyAM jA. teNe mAre mATe rAMdhIne bhojana taiyAra kareluM che. tene kaheje ke, mAre te bhojananuM kAma nathI, paraMtu teNe potAne mATe je bhojana taiyAra kareluM che, te mAre mATe laI Ava." A sAMbhaLI siMha revatIne ghera gayo, ane mahAvIranA kahyA mujaba tenI pAse bhikSA mAgI. bhejana viSenI pote ja jANatI vAta Ama dUrathI jANa lenArA mahAvIra pratye revatIne bahu bhAva utpanna thayo; ane teNe khuzIthI mahAvIre maMgAvelI bhikSA ApI. pachI mahAvIra bhagavAne te bhakSAne AsaktirahitapaNe tathA sApa daramAM pise tema (mamAM svAda mATe mamaLAvyA vinA) zarIrarUpI keDAmAM nAkhI. pachI temano te pIDAkArI re tarata zAMta thayo, ane deva-manuSyAdi samagra vizva atyaMta saMtuSTa thayuM,
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUci agnimitrA 85, 90, 92, 95. 101 AjIvika daSTi 96; -saMgha 96; aNuvrata 13, 14 I7, 21, 32,33, --siddhAMta 85, 96, 126 50,62,68, 74,95, 112, 113 AjIvikA pAsaka 85 91 aticAra 22, 13, 115 AnaMda 5 40,33, 65, 68, 70, anarthadaMDatyAga vrata 20; -nA ati- 75, 91, 102, 105, 107, 108; cAra 28 -gRhidharmane svIkAra 1340; -ne anyatIthi ka 83 abhigraha 30; -zivana dAne vrata apadhyAna 20 levA mokale che 31;-pauSadhazALAmAM apazcima bhAraNAMtika saMlekhanA rahe che 34 40; -upAsaka pratimA (juo mAraNAMtika) svIkAre che 36 i; --mAraNAMtika abhigraha 30 saMlekhanA svIkAre che 39; ane amAghAta 104 gautama vacce matabheda 43 40; -nI arihaMta 86 gautama mAphI mAge che 5; bIje) aruNa (vimAna) 46; -kAMta (vimAna) 17 70; - kIla (vimAna) 109; -gava AlalikA 70, 118 (vimAna) 108; - dhvaja vimAna) IcchAvidhiparimANa vrata 15; -nA 84; -prabha (vimAna) 65; -bhUta aticAra 25 (vimAna)101;-siddha vimAna) 76 idra papa i. aruNAbha (vimAna) 33, 59 IMdrabhUti gautama (juo caitama) aruNAvataMsaka (vimAna) 107 idrAsana papa alasa roga 105 upabhogaparibhogaparimANa vrata 16, avadhijJAna 40, 43, 44, 105 a vanikA 79, 83, 86, 89 -ne aticAra 26 upasarga 58 azvinI 107 asatyatyAga vrata 14; -nA aticAra upAsaka 4 upAsakadazA" 4, 110 aMga (bAra) 4, 83; - deza 3 "ka" (upabhoga-paribhAga) 26 141
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14ra bhagavAna mahAvIranA daza upAsako karmAdAna (paMdara) 27, 116 dazi para kaMpilapura ha6, 8 cArya tyAga vrata 14; -nA aticAra 24 kAmadeva 46 40, 70, 74, 75, 78, jabu 3, 4 84, 108 jabudvIpa 55 kAsagaM pratimA 37 jitazatru 5, 9, 46, 60, 66, 70, kAMkSA 23 76, 85 107, 108 kuMDalika 6, 81 jina 86, 89 kevalI 86, 89 jIvAjIva 96, 103 keNika rAjA 3, 4 jJAtAdharmakathA sUtra 4. kalAka paruM 7, 34, 35 jJAtRvaMzI 7-8 (noMdha), 34, 35 koSTaka cetya 66, 107, 108 jJAnAvaraNaya karma 105 gaNipiTaka 58, 83 darzana (pratimA) 36 guNavrata 20, 33, pa0, 62, 68,74, divrata 16, 21; -nA aticAra 26 84, 100, 104, 108, 112 dUipalAsaya ceca 9, 41, 42 guNazIla caiva 102, 106 deva 50 I, 63 I, 68 60, 74 gRhapati 5 I0, 79 80, 86 40, gRhasvadharma (bAra prakArane) 12,13, dezavakAzika vrata 21;-nA aticAra 28 32, 49, 62, 18, 34, 7, 91, dhanyA 66, 69, 70 95, 96 (juo gRhidharma) dharmaprajJapti 34 gRhidharma (juo gRhastha dharma) 13, nadinIpiyA 107 32, 107, 108, 112 nAmamudrA 79, 86 gozAla 7, 80, 85 (ne dha), 86, niyata (vAda) 80 90, 9 96 I. ( juo maMkhalaputta nigraMthapravacana pa3, 93, 100 zAla) parapAkha DaprazaMsA 23 autama 32, (drabhUti) 41, 43, para pAkhaMDasaMstava 23 44, 45, 106 palya pama varSa 43, 4, 5, 70 caMpAnagarI 3, 4, 46, 49,56, 50 ka6, 84, 117 culazataka 70 I0 pApakarmopadeza 20 culla himavaMta parvata 40, 44, 105 pAlI 6, 102 cUlaNI pitA 60 60, 70, 74, 75, pizAca (3550, 63 101 puSA 76 caitya 4, 86 pUrNabhatya 4, 47, 57
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUci 143 pilAsapura 85, 87, 89,90,92,96 47, 55; -kAmadeva sAthe 58; pauSadha pratimA 37 -nirga nigraMthIone 58, pauSadhazALA 21, 34, 35, 43, 45, 83; - vArANasImAM 66; -Ala- pa0, 54,56, 62, 68, 74, 82, bikAmAM 71; -kaMpilapuramAM 76, 100, 104, 108 81; -kaMDakAlikane 83; -pe lAsapauSapavAsa vrata 22, 33, 36, puramAM 87; -sada lapura sAthe 90; pa0, 56, 62, 65, 70, 75, -viSe gozAlaka 97 40; -rAja1114 -nA aticAra 29 gRhamAM 102, 106; -zrAvastImAM pratimAo (upAsakanI) 36, 46, 107, 108; -ane gozAlaka 132 59, 65, 70, 75, 84, 105, mahAzataka 102 107, 108, 109 mahAsArthavAha 98 pratyAkhyAna 33 maMkhalipura gozAlaka ha9, 85 (noMdha), pramAda 20 86, 87, 89, 96, 10, 122 pravacana 13, 32, 100 mAraNatika salekhanA 29, 39,43, prAyazcitta 4-6, 5, 65, 70, 75, 46, 59, 65, 70, 75, 84, 101, 105, 106, 107 phAlsanI bharyA 108. yathAsaMvibhAga vrata 21; nA atibahulA 70, 75 cAra 29 ratnaprabhA pRthvI 40, 44, 105 bhadrA 46, 64 rAjagRha 102, 104, 107 bhAratavarSa papa revatI 102-6 bhojana" (upaga-paribhoga) 26 roga (La) 69 mahApa 97 lavaNasamudra 40, 44, 105 mahAdharma thI 98 lezyA 39, 41, 105 mahAnircAmaka 99 lAluyacuya naraka 40, 44, 105, 101 mahA brAhmaN 86, 89 (mAha), 97 mahAvidehavAsa 46, 59, 65, 70, varSabhanArAsaMhanana 4 76, 84, 101, 107, 108, vANijayagrAma 5, 7, 9, 73-5; 109, 118 41-2, 45 mahAvimAna 65 vArANasInagarI 60, 66 mahAvIra 3, 4 -vANijyagrAmamAM vicikitsA 23 2, 41; ane gItama (AnaMda zakA 23 viSe) 32, 45; -caMpAnagarImAM zaMkhanaudyAna 71 106, 1
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 bhagavAna mahAvIranA daza upAsake zikSA vrata 13, 16 I0, 21, 32, saMhanana 41 95, 104, 12, 113 sA5 (35) 54 zivanaMdA 6 I0, 32, 33 sAmAnika deva 45 zIla 52, 13; -vrata 84, 100, 108 sAmAyika - pratimA 36; - vrata 20; zyAmA 60 -nA aticAra 28 zramaNopAsakano dharma 22, 33, 5, sAvihIpiyA 108 108 109, 114 sudharmA 3, 4, 46, 60 bAvakadharma 22, 33, 49, 12, 18, surAdeva 66 74, 9, 95, 102 saMdharmakalpa 33, 40, 44, 46, 59, zrAvastI 107, 108 65, 70, 76, 84 107, 109, sAlapura 85 I. svadArasaMtoSa vrata 15: -nA aticAra samacaturastrasaMsthAna 41 - 25 samyaka va 22; -nA pAMca aticAra 23. sahastrApravaNa 76, 87, 93 hAthI (35) 53 salekhanA vrata 39 (juo apazcima hiMsAtyAga vrata 14; -nA aticAra mAraNAMtika). saMsthAna 41 hiMnnapradAna 20
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Educationcinemational For Private & Personal use only