Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
ગતિ સ્તુવા અને શમની રાના આ અર્થમાં અતિક્રમાર્થિક ક્ષતિ અવ્યયને તુવી નામની સાથે અને પૂજાર્થક ગતિ અવ્યયને રાનનું નામની સાથે આ સૂત્રથી તપુરુષ સમાસાદિ કાર્ય થવાથી ગતિસ્તુત્ય (જુઓ સૂ.નં. ૩-૧-૪૨) અને
તિરીના આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- કમનું ઉલ્લંઘન કરીને સ્તુતિ કરીને. સારો રાજા. //૪પા
અન્ય બદ્વીતિ વગેરે સમાસની પ્રાપ્તિ ન હોય તો અત્યાર્થક મા અવ્યયને નામની સાથે નિત્ય તપુરુષ સમાસ થાય છે. {ષતુ ડીર: આ અર્થમાં અલ્પાર્થક કાલ્ (ગા) અવ્યયને ડાર નામની સાથે આ સૂત્રથી તપુરુષ સમાસાદિ કાર્ય થવાથી માછડાર: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - અલ્પ કડાર (વર્ણ વિશેષ). ૪૬ની
ત્યિવ - ર - નિરોયો ત - Dા - ૮ - ન
નાથ કથમાત્ત રૂnl૪ll .
અન્ય બહદ્વીતિ વગેરે સમાસની પ્રાપ્તિ ન હોય તોગત (ગયેલો) આદિ અર્થના વાચક વગેરે નામને પ્રથમાના નામની સાથે, શાન્ત (ઉલ્લંઘન કરેલો) આદિ અર્થના વાચક ગતિ વગેરે નામને દ્વિતીયાન્ત નામની સાથે, કૃષ્ટ (બોલેલું) આદિ અર્થના વાચક વવ વગેરે નામને તૃતીયાન્ત નામની સાથે જ્ઞાન (ઉત્સાહ-હીન) વગેરે અર્થના વાચક રિ વગેરે નામને ચતુર્થત નામની સાથે અને જાન્ત વગેરે અર્થના વાચકનિ આદિનામને પચ્ચમ્યન્ત નામની સાથે નિત્ય તપુરુષ સમાસ થાય છે. પ્રાતિ -પ્રતિ ગાવાઈ: અને સંતોષ આ અર્થમાં અને સમ્ નામને આ સૂત્રથી પ્રથમાન્ત લાવાર્થ અને કર્થનામની સાથે તપુરુષ
-
૩૭
