Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03

Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Page 150

નથી તે નામોનો તે જ સમાસમાં વિકલ્પથી પૂર્વપ્રયોગ થાય છે ઘ ડ્યું આ વિગ્રહમાં “વાર્થે રૂ-૧-૧૧૭'થી ઘર્ષ નામનો
કઈ નામની સાથે વિહિત અન્ય સમાસમાં ધ્વારા. રૂ-૧-૧૬૦ ની સહાયથી અર્થ નામને તે નામ સ્વરાદિ અને અકારાન્ત હોવાથી પૂર્વપ્રયોગની પ્રાપ્તિ છે. ધર્મ નામને તેવી પ્રાપ્તિ નથી. તેથી આ સૂત્રની સહાયથી ઘી નામના પૂર્વ પ્રયોગ થવાથી ઘfથી આવી પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રની સહાયના અભાવમાં તવ્રતા ૩-૧-૧૬૦' થી લઈ નામનો પૂર્વપ્રયોગ થવાથી કઈક આવો પ્રયોગ થાય છે. સૂ.. રૂ--૧૬૦ ની સહાયથી; ઘી નામ અચ્ચે (પૂજય) વાચક હોવાથી ઘર્મ નામના જ પૂર્વ પ્રયોગની પ્રાપ્તિ છે. • એમ માનીએ તો કઈ નામનો પૂર્વપ્રયોગ, આ સૂત્રની સહાયથી થાય છે - એમ સમજવું. આવી જ રીતે શક્યાર્થઘ આ વિગ્રહમાં શબ્દ નામને કઈ નામની સાથે “વાર્થે કર૦ રૂ-9-99૭” થી વિહિત ઉદ સમાસમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ
નામને પૂર્વપ્રયોગની પ્રાપ્તિ હોવાથી આ સૂત્રની સહાયથી શબ્દ નામનો પૂર્વ પ્રયોગ થાય છે. જેથી શાથી આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રની સહાયના અભાવમાં સર્વશી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- ધર્મ અને અર્થ. શબ્દ અને અર્થ. //99ll
નારાડસાત સ્વરાઘલ્પસ્થરાર્થમ્ ૩/૧/૧૬ll
, કન્દ સમાસમાં લઘુઅક્ષરવાળા નામનો; સfa નમિને છોડીને અન્ય રૂારા તથા કારા નામનો; સ્વરાદિ - અકારાન્ત નામનો અલ્પસ્વરવાળા નામનો અને પૂજયવાચક એક નામનો
१४७