Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
અને ત્ત્વ પ્રત્યય હોય, અથવા ધ્રુવ ચેનટ્ ગોત્ર મત અને હત આ સમાનાર્થક સ્ત્રીલિગ નામ ઉત્તરપદ હોય તો -હસ્વ આદેશ થાય છે. ભોગવતી અને ગૌરીમતી - આ બંન્ને કોઈની સંજ્ઞાઓ છે. द्वयोः प्रकृष्टा भोगवती; बह्वीषु प्रकृष्टा गौरिमती; प्रशस्ता भोगवती અને રૂંઘવપરિસમાપ્તા ગૌરિમતી આ અર્થમાં અનક્રમે સૂ.નં. રૂ-૨-૬૩ માં જણાવ્યા મુજબ મોરાવતી ગૌરિમતી ભોળવતી અને ગૌરિમતી નામને તરવું તમવું રૂપપુ અને ત્ત્પપ્ પ્રત્યય. ‘પેાસ્થ્ય ૩-૨-૮' થી. સિ નો લોપ. આ સૂત્રથી મેળવતી અને ગૌમિતી નામના અન્ય
ને -હસ્વ હૈં આદેશ......... વગેરે કાર્ય થવાથી ભોગવતિતરા ગૌરિમતિતમા ભોગવતિરૂપા અને ગૌરિમતિજ્ઞા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- બેમાં સારી ભોગવતી. ઘણી સ્ત્રીઓમાં સારી ગૌરિમતી. પ્રશંસા યોગ્ય ભોગવતી. ગૌરિમતી જેવી.
भोगवती चासौ बुवा गौरिमती चासौ चेली; भोगवती चासौ गोत्रा; गौरिमति चासौ मता ने भागवती चासौ हता ॥ વિગ્રહમાં નિત્યં કુસન રૂ-૧-૧૦૦' થી ભોળવતી અને ગૌરિમતી નામને ધ્રુવા ચેતી વગેરે નામની સાથે યથાપ્રાપ્ત ર્મધારય સમાસ આ સૂત્રથી ભોગવતી અને ગૌરિમતી નામના અન્ય ને -હસ્વ રૂ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી ભોગવતિજીયા; ગૌરિમતિચેતી; મેળવતિોત્રા, ગૌરમતિમતા અને મોતિહતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- નિન્દ્રિત ભોગવતી. નિન્દિતગૌરિમતી. નિન્દિત ભોગવતી. નિન્દ્રિત ગૌરિમતી. નિન્દિત ભોગવતી.
-
=
नाम्नीति किम् ? આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સંજ્ઞાવાચક જ સ્ત્રીલિગ ↑ પ્રત્યયાન્ત ભોગવતી અને ગૌરિમતી નામના અન્ય સ્વરને; તેનાથી ૫૨માં તર તમ રૂપ અને ઋત્ત્વ પ્રત્યય હોય અથવા સમાનાર્થક સ્ત્રીલિઙ્ગ ધ્રુવ ચેત્ત ગોત્ર મત અને હત નામ - ઉત્તરપદ હોય તો -હસ્વ આદેશ થાય છે. તેથી કો: પ્રભૃષ્ટા ભોગવતી આ અર્થમાં ઉ૫૨ જણાવ્યા મુજબ ભોગવતી નામને તરવું પ્રત્યયાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન ભોગવતીતર નામમાં ભોગવતી નામ
२२६
