Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
લોપ. સર્વદ્રય નામને શત્ પ્રત્યય. ‘ન્યૂ પ્રા તીર્થગ્ર ર-૧-૧૦૪ થી ગર્ ને ૬ આદેશ તથા ગાદ્રિ ના રૂ ને દીર્ઘ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી સર્વદ્રીય આવો પ્રયોગ થાય છે. વાવષ્યતિ આ અર્થમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ દ્ધિ + વ્િ ધાતુને વિમ્ પ્રત્યય. વ્ ના
નો લોપ. આ સૂત્રથી દિ નામના (સવદિ ગણપાઠમાંના નામના) અન્તમાં દ્રિ નો આગમ. કિ ના ડું નો લોપ. યિર્ નામને સિ પ્રત્યય. ‘મઃ ૧-૪-૬૨ થી ૬ ની પૂર્વે ૬ ના આગમ. “ફીર્ષ, 9૪-૪” થી તિ નો લોપ. Tચ ૨-૧-૮૨' થી નો લોપ. જુનષ્પ૦ ૨-૧-૭૧' થી ૬ ને ર્ આદેશ થવાથી વ્યર્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિશ્વતિ આ અર્થમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ ઝિમ્ + સન્ ધાતુને વિશ્વ પ્રત્યયાદિ કાર્ય અને આ સૂત્રથી વિમ્ નામના અન્ત દ્રિ નો આગમ વગેરે કાર્ય થવાથી દ્રય આવો પ્રયોગ થાય છે. વિધ્વષ્યતિ આ અર્થમાં વિધ્વ + ણ્ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ વિશ્વ પ્રત્યયાદિ કાર્ય અને વિધ્વ' નામના અન્તમાં આ સૂત્રથી દ્રિનો આગમ વગેરે કાર્ય થવાથી વિપ્નદ્રયમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે ટેવમંગ્વતિ આ અર્થમાં ટેવ + સંન્ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ વિવધૂ પ્રત્યય તથા ફેવ નામના અન્તમાં આ સૂત્રથી દ્રિ આગમ વગેરે કાર્ય થવાથી ટેવદ્રય આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં ન્યૂ ધાતુ પૂજાર્થક હોવાથી તેના 7 નો ઉપર જણાવ્યા મુજબ લોપ ન થવાથી જૂની પૂર્વે ૬ નો આગમ પણ થતો નથી. - એ યાદ રાખવું. અર્થક્રમશઃ - બધે જનારાઓને. બે સ્થાને જનાર. ક્યાં જનાર. સર્વત્ર જનાર. દેવને પૂજનાર.
વીતિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ વિવ૬ પ્રત્યયાન્ત જ વ્ ધાતુ (અન્ય પ્રત્યયાન્ત સન્ ધાતુ નહીં) ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો; તેની પૂર્વે રહેલા નામના સવરિ ગણપાઠમાંના નામના અન્તમાં તેમજ વિશ્ચ અને ટેવ નામના અન્તમાં ૩ નો આગમ થાય છે. તેથી વિશ્વ ગ્રેનનું આ વિગ્રહમાં ‘સપ્તમી રૂ-૧-૮૮ થી તપુરુષ સમાસાદિ કાર્યથી
२७६
