Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
સિત પ્રસ્થા: આ અર્થમાં તિવચ૦ રૂ-૧-૪૨ થી તપુરુષ સમાસ. આ સૂત્રથી સુ નામને વા આદેશ. કાપથિન્ નામના અન્તમાં -
- પૂ૦ ૭-૩-૭૬’ થી સત્ () પ્રત્યય. ‘નો ચ૦ ૭-૪૬૦ થી રૂ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી ટાક્ષ અને કાપથમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - ખરાબ પાસો. ખરાબ માર્ગ. અહીં અકારાન્ત સત નામનું અને સમાસાન્ત પ્રત્યયાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન કક્ષ નામનું સામાન્યથી ગ્રહણ હોવાથી કુતિમક્ષિ થી આ અર્થમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ સુ નામને વ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વાક્ષ: આવો પ્રયોગ થાય છે. થિન્ સમાનાર્થક પથ - આ અકારાન્ત નામનું ગ્રહણ ન હોવાથી કુપથ.... ઇત્યાદિ સ્થળે નામને વાં આદેશ આ સૂત્રથી થતો નથી - એ યાદ રાખવું. ૧૩૪
પુરુષે વા રૂાર૧રૂકા
પુરુષ - આ ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો, તેની પૂર્વે રહેલા $ નામને આદેશ વિકલ્પથી થાય છે. સિતત: પુરુષ: આ અર્થમાં ‘તિવચ૦ રૂ-૧-૪૨’ થી તપુરુષ સમાસ. આ સૂત્રથી ; નામને વાં આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વાપુરુષ: આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ ; નામને આ સૂત્રથી માં , આદેશ ન થાય ત્યારે પુરુષ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ખરાબ પુરુષ. // ૧૩પા
