________________
ચેડાયમો નુ રૂારા૧૩૮ll
કૃત્ય પ્રત્યયાન્ત નામ - ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા વચમ્ ના અન્ય મુ નો લોપ થાય છે. અવશ્ય કાર્ય આ અર્થમાં કવચમ્ અવ્યયને કૃત્ય પ્રત્યયાન્ત રાઈ નામની સાથે તપુરુષ સમાસ. આ સૂત્રથી વયમ્ નામના અન્ય ૬ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી સવાર્ય આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - અવશ્ય કરવા યોગ્ય. ઋત્ય તિ ઝિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ કૃત્ય પ્રત્યયાન્ત જ ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા વયમ્ નામના અન્ય મુ નો લોપ થાય છે. તેથી સવ તાવવ: આ અર્થમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ તપુરુષ સમાસાદિ કાર્યથી નિષ્પન વયે તાવેજ: આ પ્રયોગમાં કૃત્ય પ્રત્યયાન્ત નામ ઉત્તરપદ પરમાં ન હોવાથી આ સૂત્રથી વચમ્ નામના અન્ય મ્ નો લોપ થતો નથી. સૂ.. ૧-૧-૪૭ માં જણાવેલા ધ્યક્તવ્ય સનીય.
અને વયપુ - આ પ્રત્યયો જ કૃત્ય પ્રત્યયો છે. અર્થ - અવશ્ય કાપનાર. 7 ધાતુને “T - તૃવી -૧-૪૮ થી પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી તાવ આ વત્ પ્રત્યયાન્ત નામ બને છે. ll૧૩૮
સનસ્તત - હિતે ય રૂરી૧૩ell
તત અને હિત - આ ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો, તમ્ ના ૬ નો વિકલ્પથી લોપ થાય છે. સન્ + તતમ્ અને સન્ + હિતમ્ આ અવસ્થામાં “તિવચ૦ રૂ-૧-૪૨ થી તપુરુષ સમાસ. આ સૂત્રથી સન્ ના અન્ય મુ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી સંતતમ્ અને
२८६
