Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan

Previous | Next

Page 267
________________ શોમના બાપઃ આ અર્થમાં ‘સુઃ પૂનાયામ્ ૩-૧-૪૪' થી सु નામને અર્ નામની સાથે તત્પુરુષ સમાસાદિ કાર્ય થવાથી સ્વાપઃ (જુઓ પૂ.નં. ૧-૪-૮૮) આવો પ્રયોગ થાય છે. સુ પૂજાર્થક હોવાથી ‘ધાતો: પૂનાર્થ૬૦ ૩-૧-૧' થી તેને ઉપસર્ગ સંજ્ઞા થઇ નથી. જેથી તેનાથી ૫૨માં ૨હેલા પુ - આ ઉત્તરપદને આ સૂત્રથી પૂ આદેશ થતો નથી. અર્થ - સારું પાણી. અનવર્નેતિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ દિ અન્તર્ અને બવન્નિ ભિન્ન જ ઉપસર્ગથી ૫૨માં ૨હેલા ઉત્તરપદ અર્ નામને વ્ આદેશ થાય છે. તેથી प्रवृद्धा आपो यस्मिन् ने परागता आपो यस्मिन् आ अर्थभां प्र અને પર। ઉપસર્ગને અપ્ નામની સાથે ઉપર જણાવ્યા મુજબ બહુવ્રીહિ સમાસાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન પ્રાપમ્ અને પરાપમ્ આ પ્રયોગમાં અવર્ણાન્ત (અકારાન્ત આકારાન્ત) ત્ર અને પરા ઉપસર્ગથી ૫૨માં રહેલા અર્ - ઉત્તરપદને આ સૂત્રથી આદેશ થતો નથી. અર્થક્રમશઃ - વધ્યું છે પાણી જેમાં તે સ્થાન. પાછું વળ્યું છે પાણી જેમાં તે સ્થાન. ૧૦૯૯ા નોર્વેને પ્ રૂ।૨/૧૧૦ની ° અનુ શબ્દથી પરમાં રહેલા ઉત્ત૨૫દ ૪૧ ને; સમાસાર્થ ફૈજ્ઞ હોય તો વ્ આદેશ થાય છે. અનુળતા આવો યસ્મિન્ આ અર્થમાં અનુ નામને પૂ નામની સાથે પાર્થ ચાના૦ ૩-૧૨૨' થી બહુવ્રીહિ સમાસ. ‘ૠ-પૂ:૦૭-૩-૭૬' થી સમાસના અન્તે અત્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી અવ્ નામને હપ્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અનૂપો રેશઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - અનૂપ નામનો દેશ, દેશ કૃતિ વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ દેશ २६४ -

Loading...

Page Navigation
1 ... 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310