Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
ચરવાસવર્થ; સચોડર્યોદય અને અમિન્ કર્થ: આ વિગ્રહમાં અનુક્રમે વિશેષ રૂ-૧-૨૬’ થી કર્મધારય સમાસ. “પ્રાર્થ૦ રૂ9-રર' બહુવ્રીહિ સમાસ અને “સતી -૧-૮૮' થી તપુરુષ સમાસ, બાર્સે રૂ-ર-૮' થી સ્યાદિ વિભતિનો લોપ. આ સૂત્રથી અન્ય નામના અન્તમાં ટુ નો આગમ વગેરે કાર્ય થવાથી કચરર્થ: આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ૬ નો આગમ ન થાય ત્યારે અચાઈ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - બીજો અર્થ. બીજો અર્થવાળો. બીજામાં અર્થ. (પ્રયોજન.) પંરિવર્તન મ્િ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ મર્થ – ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો; તેની પૂર્વે રહેલા પડ્યા અને તૃતીયાન્ન ભિન્ન જ અન્ય નામના અન્તમાં વિકલ્પથી ૬ નો આગમ થાય છે. તેથી સ્વાર્થ: અને અનાર્થ: આ વિગ્રહમાં અનુક્રમે “
પ ૦ રૂ-૧-૭૬ થી અને “કનાર્થપૂર્વઃ --૬૭” થી તપુરુષ સમાસ વગેરે કાર્યથી નિષ્પન્ન ચાઈ: - આ પ્રયોગમાં પદ્યન્ત અને તૃતીયાત અન્ય નામના અન્તમાં આ સૂત્રથી ૬ નો આગમ થતો નથી. અર્થક્રમશઃ • બીજાનો અર્થ. બીજાથી અર્થ. (પ્રયોજન.) ૧૧લા,
आशीराशाऽऽस्थिताऽऽस्थोत्सुकोति - रागे ३।२।१२०॥
- आशिष् आशा आस्थित आस्था उत्सुक ऊति भने राग - આ ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો; તેની પૂર્વે રહેલા - પશ્યન્ત અને તૃતીયાત થી ભિન્ન ચિ નામના અન્તમાં ટુ નો આગમ (નિત્ય) થાય છે. પૂર્વ સૂત્રથી આ સૂત્રનો પૃથર્ આરંભ હોવાથી વા નો અધિકાર આ સૂત્રમાં નથી. ન્યાશી; કન્યાશા આ વિગ્રહમાં ઉપjo 3-9-૨' થી કર્મધારય સમાસ. મસ્થિત: આ
२७३
