Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
હોવાથી શકારાદિ જ શત્ પ્રત્યય (માત્ર શત્ પ્રત્યય નહીં) પરમાં હાય તો ઉપર જણાવ્યા મુજબ ૠચાના ચરણવાચક વાવ નામને દૂ આદેશ થાય છે. તેથી ચઃ પાવાનું પ૫ અહીં તાદૃશ વાવ નામને (કિ.ગ.વ. નો) શત્ (અક્ષ) પ્રત્યય પરમાં હોવાથી (શકારાદિ સ્ પ્રત્યય પરમાં ન હોવાથી) આ સૂત્રથી પર્ આદેશ થતો નથી. અર્થ
ઋચાનાં ચરણોને સમજ. ||૧૭||
-
शब्द निष्क घोष મિન્ને વા રૂ।૨/૮/
-
શબ્દ નિ કોષ અને મિન્ત્ર - આ ઉત્ત૨૫૬ ૫૨માં હોય તો; તેનાથી પૂર્વે રહેલા પાવ નામને પણ્ આદેશ વિકલ્પથી થાય છે. પાયો: શબ્દઃ; વાવ્યો નિષ્ન: અને પાયો ઘેfષ: આ વિગ્રહમાં ‘બળ્વય ૩-૧-૭૬′ થી તત્પુરુષ સમાસ. પાવલાં મિત્ર: આ વિગ્રહમાં ‘વ્હાર નૃતા રૂ-૧-૬૮' થી તત્પુરુષ સમાસ. ‘પેાર્થે રૂ૨-૮' થી સ્યાદિ વિભક્તિનો લોપ. પાવ નામને આ સૂત્રથી પર્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પછવ્વ; નિઃ; ઘોષઃ અને મિત્રઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી પાવ નામને પર્ આદેશ ન થાય ત્યારે અનુક્રમે પાવશધ્વ: પાવનિષ્ઠ પાઘોષઃ અને પાલમિત્ર: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- પગનો શબ્દ. પગસમ્બન્ધી સોનામહોર. પગનો શબ્દ. એક દ્વિતીયાંશથી (બે પા ભાગથી) મળેલો. ગા
२५४
