________________
‘પેા ૩-૨-૮' થી સપ્તમીનો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુક્રમે વિજ્ઞશય: વનવાસી અને ગ્રામવાસઃઆવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ
'
બિળમાં સનાર. વનમાં રહેનાર. ગામમાં રહેવું તે. अकालादिति किम् ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ શય વાસિન્અને વાસ ઉત્તરપદ ૫૨માં હોય તો; તેની પૂર્વે રહેલા કાલવાચક નામથી ભિન્ન જ અકારાન્ત અને વ્યઞ્જનાન્ત પૂર્વપદથી પરમાં રહેલી સપ્તમી વિભક્તિનો લોપ વિકલ્પથી થતો નથી. તેથી પૂર્વાìશયઃ આ વિગ્રહમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ તત્પુરુષ સમાસ વગેરે કાર્ય થવાથી પૂર્વાદ્બશયઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં કાલવાચક પૂર્વાદ્બ નામથી ૫રમાં રહેલી સપ્તમી વિભક્તિના લોપનો આ સૂત્રથી વિકલ્પથી નિષેધ ન થવાથી તુષ્ઠાએં ૩-૨-૮' થી સપ્તમી વિભતિનો લોપ થયો છે. અર્થ- દિવસના પૂર્વભાગમાં ઉંઘનાર. આ સૂત્રમાં પણ બહુલાધિકાર ચાલુ હોવાથી મસિય: દુÀશયમ્ ઈત્યાદિ સ્થળે નિત્ય સપ્તમીનો લોપ થતો નથી. અને દૃયઃ ચિત્તશય: ઈત્યાદિ સ્થળે નિત્ય સપ્તમીનો લોપ થાય છે....... ઈત્યાદિ યાદ રાખવું.......।।૨૫।
·
-
वर्ष वराऽप् થરોતેમનસો ને રૂ | ૨ | ૨૬ ||
-
-
क्षर
ज
આ ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો; તેની પૂર્વે રહેલા વર્ષ ક્ષર્ વર અપ્ સરત્ શર હરણ્ અને મનસ્ પૂર્વપદથી પરમાં રહેલી
વર્ષે નાત; રે
उरसि
સપ્તમી વિભક્તિનો વિકલ્પથી લોપ થતો નથી. નાત: ; वरे जातः ; अप्सु जातम्; सरसि जातम् ; शरे जातः; નાત: અને મનસિ નાતઃ આ અર્થમાં સપ્તમ્યન્ત વર્ષાધિ ઉપપદ છે જેનું એવા નન્ ધાતુને “સપ્તમ્યા: ૧-૧-૧૬૧' થી ૩ (૪) પ્રત્યયાદિ
-
१८३
