________________
પ્રાથરિવર્નન ઝિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ પ્રાણીવાચક નામ અને પૃથ્વાદ્રિ સૂત્રોક્ત (૩-૧-૧૩૨ થી ૧૩૫ સુધીના ચાર સૂત્રોમાં જણાવેલા) નામોથી ભિન્ન જ દ્રવ્યવાચક નામના; જાતિની વિવક્ષામાં સ્વ - સજાતીય નામથી આરબ્ધ ઉદ્ધ સામાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન નામને એકવર્ભાવ થાય છે. તેથી બ્રાહુમાર ક્ષત્રિયવિસ્ ૨ શૂદ્રશ્ય આ વિગ્રહમાં પ્રાણીવાચક તાદૃશ (દ્રવ્યવાચક) બ્રાહ્મણ ક્ષત્રિય વગેરે નામના જાતિવિવક્ષામાં “વાર્થે ઉ૦ રૂ-૧-૧૧૭’ થી સ્વ - સજાતીય નામથી આરબ્ધ ઉદ્ધ સમાસાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન બ્રાહ્મણ ક્ષત્રિયવિશદ્ર નામને આ સૂત્રથી એકવર્ભાવ થતો નથી. જેથી વાર્થે ૦િ ૩-૧-૧૧૭” થી અનુક્રમે ઈતરે યોગ અને સમાહાર સ્વરૂપ દાઈ ની વિવક્ષામાં ડ્રીમક્ષત્રિયવિશુદ્રા: વામનક્ષત્રિયવિશૂદ્રમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - બ્રાહ્મણ ક્ષત્રિય વૈશ્ય અને શૂદ્ર. શક્ય નષિ આ વિગ્રહમાં “વાર્થે ઉ૦ રૂ-૧-૧૧૭” થી “પશુઝનીનામું રૂ-૧9રૂર' માં ઉફત પશુવાચક શો નામના, સ્વ - સજાતીય નામથી આરબ્ધ દ્વન્દ સમાસાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન જોષિ નામને આ સૂત્રથી એકવર્ભાવ થતો નથી. “પશુવ્યગ્નનાનામ્ ૩-૧-૧૩૨' થી વિકલ્પ એકવર્ભાવ થવાથી રોહિણી અને મહેષનું આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ગાય અને ભેંસ. આવી જ રીતે તક્ષશ ચોઘડ્ય; અશ્વ રથગ્ન અને વરંડ્યામજ્જ આ વિગ્રહમાં “વાર્થે ઉ૦ રૂ-૧-૧૦૭” થી “ત - તૃ૦ રૂ-૧-૧રૂરૂ' માં ઉફત વૃક્ષવાચક સ્કૂલ નામના; “તેના૦ રૂ-૧-૧૩૪' માં ઉફત સેનાગવાચક વેશ્ય નામના અને “નાચ૦ રૂ-૧-રૂ” માં ઉફત ફલવાચક વેતર નામના; અનુક્રમે સ્વ - સજાતીય ચોધ રથ અને કામ નામથી આરબ્ધ દ્વ સમાસાદિ કાર્યથી નિષ્પન દ્વાચશોધ (એકત્વવિશિષ્ટ જાત્યર્થક), શ્વાથ (એકત્વવિશિષ્ટ જાત્યર્થક)અને રમત (એકત્વવિશિષ્ટ જાત્યર્થક); નામને આ સૂત્રથી એકવદ્ભાવ થતો નથી. જેથી વાર્થે વડ૦ રૂ-૧-૧૭ થી ઈતરેતર યોગમાં
१२८
